126
Reinders, 2005: p. 9127
Reinders, 2005: p. 9128
Verhack, 2013: p. 2129
Caldenborgh, J.N.A. Persoonlijk interview. 23 mei 2013.Joop van Caldenborgh vertelt in ons gesprek over de postzegelverzameling die hij bewust begonnen is. Met kunst ging dat anders. ‘Moeilijk om te zeggen wanneer ik ben begonnen te verzamelen. Ik ben namelijk niet bewust gaan verzamelen. Bij het verzamelen van kunst rolde ik daar vanzelf in. Ongeveer 35 jaar geleden wist ik dat ik aan het verzamelen was. Ik weet niet beter dan dat kunst een onderdeel is van mijn leven. Het omgaan met kunstenaars en mensen uit de kunstwereld is zo verschillend van mijn dagelijkse praktijk, je praat over hele andere dingen. Het heeft mijn leven daardoor heel erg veraangenaamd’, aldus Van Caldenborgh.131
Hugo en Carla Brown kwamen in 1974 in aanraking met kunst toen ze een televisie gingen kopen. Ze zagen een kunstwerk hangen in een galerie vlakbij de electronicazaak. Ze stonden voor de keuze. Of een nieuwe kleurentelevisie, die toen net te koop waren en dus nog redelijk prijzig, of een zwart-wit televisie en het kunstwerk. Ze kozen voor de zwart-wit televisie én het schilderij, welke tot op de dag van vandaag nog steeds onderdeel uitmaakt van hun collectie. Na verloop van tijd hadden ze een aanzienlijke CoBRA Collectie en besloten ze om over te stappen naar hedendaagse kunst. Zodoende konden ze ook in aanraking komen met de kunstenaars zelf, aangezien deze nog in leven waren. Het volgen van de carrière van de kunstenaars is iets waar zij veel plezier aan beleven. Maar ook het netwerk dat je opbouwt en de mensen die je leert kennen, lijkt voor het echtpaar een prettige bijkomstigheid te zijn. Hierbij is ook het ontdekken van kunstenaars in het buitenland en bijvoorbeeld het introduceren ervan bij Nederlandse galeries erg belangrijk in hun zoektocht naar nieuw talent.132 Ze zijn heel principieel. Als kunstenaars zich niet ontwikkelen dan stoppen ze met het aankopen van werk. Ze kopen alleen bij mensen die ze aardig vinden. Ze zijn heel erg begaan en betrokken met de kunstenaars die ze kopen.
Hugo Brown is lid van de Schotse en Engelse stichting ter bevordering van de kunsten, zoals bijvoorbeeld The White Chapel.133 Carla Brown regelt de organisatorische zaken van de verzameling. Alles van bruikleen tot opslag. Daarnaast is zij lid van de art-table.134 Beide verzamelaars zijn erg internationaal georiënteerd. Zij bezoeken jaarlijks de belangrijkste internationale kunstbeurzen, zoals de Art Basel, de Armory Show, en Frieze, Miami.135
Anonieme verzamelaar #1 verzamelt al langer. Begonnen als verzamelaars van moderne kunst, misten zij toch iets. Buiten het feit dat het te duur werd, kwamen ze uit bij hedendaagse kunst.
131
Caldenborgh, J.N.A. van Persoonlijk interview. 23 mei 2013.132
Brown, C. & H. Persoonlijk interview. 6 mei 2013133
De White Chapel Gallery is geen commerciële galerie maar een “charitatieve trust” of wel een goed doel . Ze heeft een editieafdeling om een deel van de inkomsten te genereren. Het is een prestigieus instituut waarbij veel in het teken staat van educatie.134
Brown, C. & H. Persoonlijk interview. 6 mei 2013: De Art Table is een genootschap van en voor vrouwen uit de culturele wereld. Ze komen een paar keer per jaar samen, of bezoeken bijvoorbeeld tentoonstellingen.Zij zeggen hierover: ‘Hedendaagse kunstenaars bekijken de wereld heel anders dan dat wij doen. Toen de overheidssubsidies werden verlaagd, werden we gevraagd om een hedendaagse kunstinstelling te steunen. Zo zijn we in contact gekomen met “jonge” kunst of kunst van hedendaagse kunstenaars. Via kunst leer je veel interessante mensen kennen. Vaak is de achtergrond van die mensen anders dan je eigen achtergrond. Soms ontstaat er zelfs een band die de kunst overstijgt.’136
Pieter Sanders zegt over de aanleiding waarom hij met verzamelen is begonnen: ‘Ik kom uit een familie van verzamelaars en de tante van mijn vrouw ook. Het verzamelen heeft ons leven drastisch veranderd. Zeker de hedendaagse kunst vraagt veel aandacht, je bent er constant mee bezig. Wij kopen zelfstandig en zonder advies van anderen. Wij kopen vooral bij galeries. Er zit een zekere lijn in onze collectie. Vanaf het begin hebben we ons bewust gefocust op nieuwe nationale ontwikkelingen en jonge kunst. Later zijn we meer internationaal gaan verzamelen. Ook dit is een bewuste keuze geweest. We trekken ons niets aan van anderen. We hebben ook niemand in dienst (red.: zoals sommige grote verzamelaars dat wel hebben), een paar keer per jaar helpt iemand ons met het registeren en fotograferen van werken.’137
Ook zijn broer Martijn Sanders zegt: ‘Het verzamelen zit in de familie, mijn grootvader was al een verzamelaar, maar ook zijn ouders hadden een grote verzameling. Het levert een bepaald soort kennissen en vrienden op, daardoor stuurt het je leven wel op een bepaalde manier.’138 Slechts één van de gesproken verzamelaars, de anonieme verzamelaar #3 zegt dat het verzamelen zijn leven niet drastisch veranderd heeft. Bijna alle verzamelaars geven aan een verrijking of fijn gevoel te ervaren door de kunst. Doordat de kunstenaar een andere kijk op de wereld heeft, ervaren de verzamelaars een bijzondere lading. Een ander belangrijk punt van het verzamelen is de nieuwe sociale contacten die men door de kunst legt. Het leren kennen van mensen die in deze kunstwereld werken of leven is een erg belangrijke en tevens een leuke bijkomstigheid van het verzamelen. Het hebben van een verzameling lijkt voor sommigen zelfs op de tweede plaats te komen: ‘Ik ben niet gehecht aan mijn kunst. Ik wil niet gehecht zijn aan werken. Als je een verzameling bij elkaar brengt, is de reis om daar te komen het spannendste.’139 Hierbij wordt de nadruk gelegd op iets wat niet te koop is, het immateriële. De verzamelaar komt pas in het gewenste circuit terecht wanneer er met behulp van flink wat geld een positie wordt
136
Anonieme verzamelaar 1. Persoonlijk interview. 7 mei 2013137
Sanders, P. Persoonlijk interview. 13 mei 2013138
Sanders, M. Persoonlijk interview. 31 mei 2013“gekocht”. Door middel van geld koopt men kunst. Als men veel kunst in het bezit heeft ontstaat er status en een nieuwe sociale omgeving die vaak wordt aangegeven als interessant.
3.3. Positionering van verzamelaars en musea in Nederland.