Bovenstaande tijdlijn van het gebruik van ‘seksueel geweld’ in de artikelen, komt grotendeels overeen met de tijdlijn van het totaal aantal artikelen. Dit is niet verrassend, aangezien er in 94% van het totaal aantal artikelen de zoekterm ‘seksueel geweld’ werd gevonden.
Er zijn verschillende manieren waarop het frame seksueel geweld wordt aangeduid. Zo wordt er in onderstaand fragment uit een nieuwsverhaal van NRC Handelsblad naast de term ‘seksueel geweld’ ook gebruik gemaakt van specifiekere vormen zoals ‘seksueel misbruik’ en ‘seksuele intimidatie’.
Specialisten zijn het erover eens: #MeToo heeft het taboe in ieder geval doen afbrokkelen. Over seksueel geweld wordt openlijker gesproken. Hoofd van het Centrum Seksueel Geweld Iva Bicanic vroeg in een enquête op Twitter of mensen vanwege #MeToo ten minste één persoon hadden gevraagd naar ervaringen met seksueel misbruik. Van de ruim zevenhonderd mensen die reageerden zei 30 procent dit te hebben gedaan.
Marianne Cense van Rutgers, kenniscentrum seksualiteit, constateert een keerpunt in de publieke opinie. „Vóór #MeToo was de reflex om een misbruikverhaal in twijfel te trekken. Nu is de neiging het slachtoffer te geloven groter."
Mensen gaan over het onderwerp met elkaar in gesprek, ziet Amber-Helena Reisig (25). Zij deelde haar ervaringen net als Geels met NRC. Ze vertelde over seksuele intimidatie: een man bleef haar volgen op de Akropolis, hoewel ze vroeg dat niet te doen. Hij wilde met haar uit. Die gebeurtenis symboliseert volgens Reisig de angstige momenten die vrouwen vaak hebben.
Bron: NRC Handelsblad. Seksueel geweld bespreekbaar door #MeToo. 28-12-2017. Nieuws (nieuwsverhaal).
Onderstaand fragment uit een aangekleed nieuwsbericht kiest ook voor een specifiekere aanduiding van seksueel geweld, met het gebruik van ‘aanranding’.
#MeToo is niet nodig in China, waar vrouwen bescherming genieten van een conservatieve cultuur die zo deugdzaam is dat aanranding nauwelijks voorkomt. Althans, dat beweerde een mannelijke, buitenlandse leraar, die zulke onzin opschreef in de Engelstalige staatskrant China Daily. Het artikel is verwijderd. De staatskrant schrok van de orkaan van verontwaardiging, die even het stilzwijgen doorbrak over feiten en cijfers van seksueel wangedrag. Van de fabrieksarbeidsters in industrieprovincie Guangdong bijvoorbeeld zegt 70 procent te zijn aangerand, volgens onderzoek uit 2013. Dat zijn volwassen vrouwen. Schoolmeisjes krijgen sinds een paar jaar les in #nietdoenzeggen. China zit pas
0 5 10 15 20 25 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Aant al ar tik el en Weken
Tijdlijn seksueel geweld
net in het stadium dat onderwijzers die leerlingen molesteren heel soms worden aangeklaagd.
Bron: de Volkskrant. De wereld in de greep van #MeToo. 10-11-2017. Nieuws (aangekleed nieuwsbericht).
In andere artikelen wordt nadruk gelegd op het gedrag, zoals in onderstaand fragment van NRC Handelsblad.
Franse feministen, onder wie Caroline De
Haas, vinden dat zij te luchthartig doen over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Voor de ene groep is een hand op een been vleiend, voor de andere aanstootgevend - een midden lijkt er niet te zijn.
[…]
Annemieke de Jong (29) uit Weert benoemt dingen
die zij voorheen normaal vond nu eerder als ongewenst gedrag. „De #MeToo -beweging heeft de grijze gebieden eerder zwart gemaakt. Als vrouw zal ik nu dus eerder zeggen: 'Nee dit hoort niet' over gedrag uit het 'grijze gebied' in plaats van 'Ja, zo is het nu eenmaal' of 'Mannen...'"
Bron: NRC Handelsblad. Lezers: seksuele moraal verandert. 13-1-2018. Inzendingen lezers (lezers: mening/ervaring).
Omvang #MeToo
Bij het analyseren van de artikelen viel het op dat er in meerdere artikelen werd gesproken over de grootte van #MeToo, door bijvoorbeeld te spreken over een ‘collectieve actie’ en dat er een ‘stortvloed aan hartekreten’ volgde door de hashtag. Uit de query bleek dat er in totaal 46 artikelen aandacht werd besteed aan de grootte van de actie. Dit is 29% van het totaal aantal artikelen.
Er is tevens gekeken of er zogenoemde false positives bij de uitkomsten zaten. Deze hebben wij niet meegenomen in de tellingen en horen dus ook niet bij de 46 artikelen. Een voorbeeld van zo’n false positive is in onderstaand fragment te zien. Het gezochte woord ‘aantal’ is hier wel gebruikt, maar niet in een context die aangeeft hoe omvangrijk #MeToo is.
Een aantal partijbonzen van de Republikeinen keert zich echter tegen Moore. Ook Trumps dochter Ivanka was zeer kritisch, maar haar vader laat alleen horen dat hij vindt dat Moore moet opstappen als de aantijgingen worden bewezen.
Bron: de Telegraaf. Politieke oorlog over #MeToo beschuldigingen. 18-11-2017. Nieuws (nieuwsbericht).
Wanneer we kijken naar de verdeling populaire kranten versus kwaliteitskranten hierbij, is te zien dat de kwaliteitskranten zich enigszins meer dan hun populaire equivalenten richten op de grootte van #MeToo (resp. 32% versus 24%).
Figuur 41. Verdeling query ‘omvang #MeToo’ in de populaire kranten en kwaliteitskranten in het exploratiecorpus.
Vervolgens is gekeken in hoeveel artikelen de verschillende kranten iets hebben gezegd over de omvang van #MeToo. In onderstaande figuur zijn de uitkomsten daarvan te zien. Metro schrijft het vaakst over de omvang van #MeToo, namelijk in 60% van de artikelen. Hierbij moet worden opgemerkt dat Metro slechts 5 artikelen telde in dit corpus. NRC Handelsblad en de Volkskrant zeggen in 1 op de 3 artikelen iets over de omvang van de hashtag. Trouw en Algemeen Dagblad doen dat in iets meer dan 1 op de 4 artikelen. De Telegraaf schrijft het minst vaak over de omvang van de actie, namelijk in slechts 15% van zijn artikelen.
Figuur 42. Verdeling ‘omvang #MeToo’ in de verschillende dagbladen in het exploratiecorpus.
Onderstaande figuur toont aan in welke genres de twee soorten kranten het vaakst schrijven over de omvang van #MeToo. De populaire kranten schrijven hier het vaakst over in het nieuwsgenre. Dit doen zij in iets meer dan de helft van de artikelen. Bijna 1 op de 4 artikelen waarin zij het hebben over de grootte van de hashtag, is geschreven in het opiniegenre. Bij de kwaliteitskranten liggen deze verhoudingen anders. Zij schrijven namelijk even vaak over de omvang van #MeToo in het nieuwsgenre als in het opiniegenre (39%). Tevens is te zien dat de grootte van #MeToo bij de populaire kranten vaker voorkomt in vraaggesprekken en inzendingen van lezers dan bij de kwaliteitskranten (resp. 15% t.o.v. 6% en 8% t.o.v. 3%). Bij de kwaliteitskranten komt de zoekterm
24% 32% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Populair Kwaliteit
Omvang #MeToo
15% 60% 26% 33% 27% 33% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%Telegraaf Metro AD NRC Trouw Volkskrant
echter vaker voor in reportages, terwijl dat bij de populaire kranten geen enkele keer het geval is (12% t.o.v. 0%). Hierbij moet wel aangetekend worden dat er in dit corpus slechts 1 reportage is onder de populaire kranten.
Figuur 43. Verdeling query ‘omvang #MeToo’ tussen populaire kranten en kwaliteitskranten in het exploratiecorpus.
Een voorbeeld van een nieuwsbericht uit een populaire krant is in onderstaand fragment te lezen. Ook hierin wordt het woord ‘aantal’ gebruikt, maar dit keer in een directe context met #MeToo en seksueel geweld. De aangiften van seksueel misbruik geven daarbij de grootte van het probleem aan. Daarom is ervoor gekozen dit artikel mee te nemen in de resultaten.
#Metoo: fors meer aangiftes van seksueel misbruik
Het aantal aangiften wegens verkrachting of seksueel misbruik is de afgelopen weken toegenomen door de aandacht voor '#metoo'. Dat zei voorzitter Jan Struijs, van de politievakbond NPB gisteren in EenVandaag. Struijs: „We hebben veel zedenrechercheurs gesproken door het hele land heen en zij constateren allemaal een toename van het aantal aangiften van seksueel misbruik." Het gaat volgens de vakbond om allerlei zaken. „Van mensen die lastig gevallen zijn op hun werk tot aan verkrachtingen.
Bron: Metro. #Metoo: fors meer aangiftes van seksueel misbruik. 09-11-2017. Nieuws (nieuwsbericht). Onderstaand fragment laat zien hoe de omvang van #MeToo wordt genoemd in een column van de populaire krant de Telegraaf. In deze column gaat het over het laten horen van een tegengeluid bij zo’n grote actie. Hierin zijn dus niet alleen trefwoorden gevonden die de omvang van #MeToo weergeven, maar deze omvang staat ook centraal in het artikel.
Collectieve verontwaardiging
#MeToo groeide in een paar weken tijd uit tot een wereldwijde en massale 'coming out' van slachtoffers en vermeende slachtoffers van seksueel misbruik. Is er nog ruimte voor een tegengeluid binnen zo'n jungle van emotie en hoe gevaarlijk zijn de massaliteit en de druk van sociale media?
Bron: de Telegraaf. Collectieve verontwaardiging. 01-11-2017. Opinie (column).
Ook onderstaande column uit de kwaliteitskrant Trouw schrijft over ‘collectieve verontwaardiging’. Tevens is er een term te zien, die ook de omvang van #MeToo weer kan geven, namelijk ‘de MeToo-bosbrand’. Het gebruik van het woord ‘bosbrand’ geeft in deze context aan dat er iets heel snel heel
54% 23% 15% 0% 8% 39% 39% 6% 12% 3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Nieuws Opinie Vraaggesprek Reportage Inzendingen lezers
Omvang #MeToo
groot is geworden. In dit geval gaat het om #MeToo. Deze term is echter niet gebruikt in de query. Er is hier dus sprake van een false negative. In dit geval maakt deze false negative niet uit, omdat er niet gekeken is hoe vaak een zoekterm voorkwam, maar in hoeveel artikelen deze voorkwam. In dit geval is onderstaand artikel al meegenomen in de resultaten, omdat het wel het trefwoord ‘collectieve’ bevat.
Een vriend van mij, ook iemand uit de schrijverij, zocht voor zijn column naar een nagerecht met mie: MeToo. Het laat zien dat de MeToo-bosbrand inmiddels ook de lachers heeft bereikt. Het kon ook niet anders, het ging allemaal te snel, met te veel collectieve verontwaardiging, alsof er een grote ontdekking van Het Kwaad was gedaan. Dat laatste was in zoverre vreemd dat het verhaal eigenlijk in de slipstream van de vorige, nog nauwelijks verteerde verhalen over seksueel misbruik onder priesters en predikanten de wereld werd ingeslingerd.
Bron: Trouw. Machtsmisbruik. 15-01-2018. Opinie (column).
In de context van de artikelen zijn er geen verschillen gevonden tussen populaire en de kwaliteitskranten.
Vervolgens is er gekeken in welke weken er over de omvang van #MeToo is geschreven. Zoals onderstaande tijdlijn laat zien, werden de meeste artikelen gevonden in week 1, 4 en 5. Dit komt grotendeels overeen met de onderwerpen die in de tijdlijn van het totaal aantal artikelen werd gevonden. Hierbij werd in de eerste weken van #MeToo vaak benoemd hoe groot de actie was, waarna de focus langzaam verschoof naar de gevolgen ervan. Het is dan ook niet gek dat er vanaf de zesde week minder zoektermen gevonden zijn die de omvang van #MeToo weergeven.
Figuur 44. Tijdlijn query ‘omvang #MeToo’ t.o.v. totale berichtgeving in het exploratiecorpus. Benamingen daders
In totaal werden er 59 artikelen gevonden waarin de daders werden genoemd. Dit is in iets meer dan 1 op de 3 artikelen. In de kwaliteitskranten worden de daders in bijna twee keer zoveel artikelen genoemd dan in de populaire kranten. Het gaat hierbij om verschillende benamingen van daders, zoals ‘daders’, ‘vermeende daders’, maar ook bijvoorbeeld ‘viezerd’ en ‘engerd’. In bijna 1 van de 2 artikelen van de kwaliteitskranten wordt er iets gezegd over de dader. Dit kan in verschillende soorten benamingen zijn. Bij de populaire kranten is dit het geval bij 1 op de 4 artikelen.
0 5 10 15 20 25 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Aant al ar tik el en Weken
Omvang #MeToo
Figuur 45. Verdeling query ‘benamingen daders’ in populaire kranten en kwaliteitskranten in het exploratiecorpus.
NRC Handelsblad schrijft in 1 van de 2 artikelen over de dader (in zowel objectieve als evaluatieve benamingen ervan). Trouw zit hier vlak achter met 45%. In iets meer dan 1 op de 3 artikelen is dat bij Algemeen Dagblad het geval, eveneens als bij de Volkskrant. Metro schrijft in 20% van de artikelen iets over de daders, maar zoals bekend zijn hier maar 5 artikelen van geanalyseerd. Dit percentage komt dan ook doordat er in slechts 1 artikel van de 5 artikelen iets over een benaming van een dader is gevonden. De Telegraaf besteedt het minste aandacht aan de daders, namelijk in 15% van de gevallen.
Figuur 46. Verdeling query ‘benamingen daders’ in de verschillende dagbladen in het exploratiecorpus.
In onderstaande tijdlijn is te zien dat er in eerste instantie veel aandacht is besteed aan de daders, met een maximum van 7 artikelen per week. Deze hoogste punten werden bereikt in week 1, 4 en 13. Dit zijn dan ook de grootste pieken. In week 8 en 9 werd er niets over de daders geschreven in de verschillende artikelen. Vanaf week 14 werd er minder geschreven over de daders, tot week 19 en 20 – toen er weer een kleine stijging kwam in het aantal artikelen. In die weken werden er in totaal 5 artikelen geschreven waarin de daders werden genoemd.
24% 45% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% Populair Kwaliteit