De duur van het gehele traject van Individuele Begeleiding verschilt per jongere omdat de problematiek en ontwikkelbehoefte per jongere anders is en verschilt per organisatie (en is bovendien vaak afhankelijk van financieringsvoorwaarden)(zie tabel 22). Soms neemt de duur van de Individuele Begeleiding vooral toe door wachtlijsten (bij andere instanties), wat zowel van de jongere als de jongerenwerker om uithoudingsvermogen kan vragen.130 De dagen dat Individuele Begeleiding wordt aangeboden zijn wisselend per organisatie en hangen af van de aard van de begeleiding. Zo zijn de tijdstippen dat bij IB-praktijk 5 Individuele Begeleiding plaatsvindt meestal in de middag, omdat het voor een groot deel huiswerkbegeleiding betreft.131
Het karakter van de Individuele Begeleiding is zo dat er doorgaans periodiek contact is, waarbij het per praktijk verschilt of dit elke week is of dat er meer tijd tussen de
contactmomenten zit (zie tabel 22).132 Bij de meeste praktijken is het periodieke contact gestructureerd vanuit de praktijk, maar er is ook een praktijk waarbij de jongere naar
behoefte contact opneemt.133 Een contactmoment duurt meestal een uur, maar kan ook een keer korter of langer zijn afhankelijk van de behoefte van de jongere. Van tevoren is niet altijd duidelijk welke vragen iemand heeft en als jongerenwerker moet je daar op kunnen
130 Sonneveld & Koops (2014) Leesgroep concept Rapport Individuele Begeleiding 7 en 9 april 2014. 131 XXXXXX, rapportage XXXXXX (2010). IB-praktijk 5, 02-2012, blz. 3
132 Werkwijze XXXXXX, datum en auteur onbekend. IB-praktijk 5.
Harkisoen, A., S. Visch & M. Yildirim (2013). Praktijkbeschrijving IB-praktijk 7. Amsterdam: Youth Spot, Hogeschool van Amsterdam.
Bakker, M., G. Heijnis, N. Issever & E. Leesberg (2013). Praktijkbeschrijving IB-praktijk 4. Amsterdam: Youth Spot, Hogeschool van Amsterdam.
104 anticiperen en in mee bewegen. Sommige problemen vragen erom gelijk opgepakt te
worden.134
Praktijk Duur traject Uren begeleiding per week
IB-praktijk 1 2 maanden tot 1 jaar. tijdslimiet
onduidelijk
IB-praktijk 2 1 tot 2 jaar 3 uur (incl. vergaderen,
verantwoording en administratie) IB-praktijk 3 3 tot 6 maanden 6 uur per jongere per jaar.
IB-praktijk 4 6 maanden (max 2 jaar) onduidelijk
IB-praktijk 5 1,5 jaar Min 1 uur per week
IB-praktijk 6 2 tot 4 maanden (verlenging tot 6 mnd)
Meer dan 15 contacturen, omzetten naar langdurig traject. IB-praktijk 7 1 tot 2 jaar 3 uur (incl. vergaderen,
verantwoording en administratie) Tabel 22: duur trajecten en aantal uren begeleiding per week
Locatie
Individuele Begeleiding is een vorm van jongerenwerk waarbij toegankelijkheid,
laagdrempeligheid, privacy en een gevoel van veiligheid van belang zijn. Elke praktijk speelt hier op in en heeft één of meerdere ruimtes in de stad waar de Individuele Begeleiding ‘discreet’ plaats kan vinden. Bij sommige praktijken ligt de locatie voor Individuele Begeleiding meer vast, namelijk op kantoor of in de kantoorruimte van de flat waar de jongeren wonen (IB-praktijk 2 en IB-praktijk 7).135 Bij andere praktijken wordt de mogelijkheid geboden om buiten de gebruikelijke ruimte af te spreken, op bijvoorbeeld een openbare ontmoetingsplek of bij de jongere thuis (IB-praktijk 1, IB-praktijk 3, IB-praktijk 5 en IB-praktijk 6).136 Bij IB-praktijk 1 is er zelfs een budget vrijgesteld om met een jongere op een plek buiten de gebruikelijke ruimte af te spreken, bijvoorbeeld in een café, met het doel op een voor de jongere toegankelijke, laagdrempelige en veilige plek af te spreken. Ook heeft de organisatie die bij IB-praktijk 1 Individuele Begeleiding aanbiedt een ‘Meidenbus’ die rondrijdt door Amsterdam en meiden de mogelijkheid biedt op een laagdrempelige manier Individuele Begeleiding te krijgen.137 Bij twee praktijken (IB-praktijk 3 en IB-praktijk 4) is er een combi van een Inloop en een kantoor, waarbij de jongeren via de Inloop naar behoefte bij
Individuele Begeleiding terecht komen.138 IB-praktijk 3 geeft aan aandacht te besteden aan de sfeer van de ruimte, waarbij het belangrijk is dat de ruimte toegankelijk, uitnodigend, vriendelijk en veilig is.139 De praktijken beschikken over diverse voorzieningen voor Individuele Begeleiding, zoals computers, printers, tv’s, spelletjes en smartphones.
Afhankelijk van de insteek en de problematiek en ontwikkelbehoefte waar de praktijk zich op richt, verschilt het waarover een praktijk precies beschikt.
134 Sonneveld & Koops (2014) Leesgroep concept Rapport Individuele Begeleiding 7 en 9 april 2014. 135 XXXXXXX (2012). Concept verantwoording IB-praktijk 2, 27 december 2012.
XXXXXXX Powerpointsheets. Gesprek met XXXXXXXX, IB-praktijk 7, op 26-09-2012. 136 XXXXXX (2012) gesprek met jongerenwerker 1, IB-praktijk 1, 22 november. XXXXXXXX (2009) handboek XXXXXX. IB-praktijk 3.
Mailwisseling met feedback van XXXXXXX n.a.v. Notulen focusgroepbijeenkomst, 17-12-12. IB-praktijk 5. Gesprek jongerenwerker 1 d.d. 01-10-2012, IB-praktijk 6.
137 XXXXXXX, gesprek met teamleider, Amsterdam 3 oktober, 2012. IB-praktijk 1. 138 XXXXXXXX (2009) handboek XXXXXX. IB-praktijk 3.
xxxxxxxxx website IB-praktijk 4.
105
Aanmelding en voorwaarde voor deelname
In tegenstelling tot andere vormen van jongerenwerk worden er bij Individuele Begeleiding vaak meerdere voorwaarden voor deelname gesteld. Alle praktijken hanteren voorwaarden om Individuele Begeleiding te krijgen. Het hebben van een bepaalde leeftijd is bij elke praktijk een voorwaarde, maar verder verschillen de voorwaarden per praktijk. Wel verschilt het per praktijk welke precieze leeftijdsgroep voor Individuele Begeleiding in aanmerking komt. Daarnaast is het hebben van één of meerdere problemen en/of ontwikkelbehoeftes een voorwaarde voor deelname, maar ook hier verschilt het per praktijk hoe strikt dit is, wat onder problemen wordt verstaan en bij welke problemen de Individuele Begeleiding kan helpen. Bij IB-praktijk 2, IB-praktijk 5, IB-praktijk 6 en IB-praktijk 7 gelden strikte en meerdere voorwaarden voor deelname.140 Bij IB-praktijk 2 bijvoorbeeld moet de jongere onder andere een bepaalde leeftijd hebben, ingeschreven staan in Amsterdam, een Mbo opleiding volgen, gemotiveerd zijn een diploma te halen, volledige inzage geven in financiële en persoonlijke situatie en een inkomen hebben (studiefinanciering of een bijbaan). De reden voor meerdere voorwaarden is dat jongeren er ook meer voor terug krijgen (een plek om te wonen in het geval van IB-praktijk 2) en het daarvoor nodig is dat zij zich meer committeren.141 Bij IB-praktijk 3 is het zelf ervaren van een probleem en/of ontwikkelbehoefte en het hebben van een bepaalde leeftijd al voldoende om Individuele Begeleiding te ontvangen.142 Bij de praktijken met meer voorwaarden dient soms ook een overeenkomst te worden getekend door de jongere.143
Voor alle praktijken geldt dat jongeren op verschillende manieren aangemeld kunnen worden. Jongeren kunnen zich zelf aanmelden voor Individuele Begeleiding, kunnen aangemeld worden via instanties (bijvoorbeeld DWI, Bureau Leerplicht, school, GGD Vangnet, Politie, het stadsdeel, Spirit, andere welzijnsorganisaties), kunnen door hun omgeving worden aangemeld (familie, bekenden) of zij worden benaderd door de jongerenwerker (op straat, thuis, bij de Inloop of via andere activiteiten van het
jongerenwerk). Ook hier verschilt het per praktijk (organisatie) hoe de aanmelding verloopt. Na aanmelding wordt er indien dat nog niet is gebeurd contact gezocht met de jongere en een eerste afspraak gepland.
Voorbereiding
Voorafgaand aan de eerste ontmoeting begint de voorbereiding van Individuele Begeleiding met het doornemen van de informatie die aanwezig is over de jongere. Per praktijk verschilt het of er informatie beschikbaar is en wat voor informatie dit is (aanmelding, documenten, eigen logboek, Persoonlijk Actie Plan (PAP)). Soms wordt er contact gezocht met
samenwerkingspartners die ofwel de jongere hebben doorverwezen naar de Individuele Begeleiding, ofwel over aanvullende informatie over de jongere beschikken.144 De
jongerenwerker neemt de informatie door en bedenkt voor zichzelf hoe hij het gesprek wil ingaan en met welke doelen en of hij nog belangrijke informatie over de jongere mist. Behalve de voorbereiding voor het eerste contact, bereidt de jongerenwerker zich meestal ook voor bij de contactmomenten die daarna volgen door het logboek, de registratie, het
140 XXXXXXX (2012). Concept verantwoording, 24 december 2012, IB-praktijk 2. XXXXXX (2012). Powerpoint presentatie, 24 september 2012. IB-praktijk 2. XXXXXX, Rapportage XXXXXXXXX, 02-2012, blz. 1. IB-praktijk 5. xxxxxxxxxx website IB-praktijk 6.
Stappenplan xxxxxxxxxxxxxx. IB-praktijk 6.
XXXXXXX, XXXXXXX, plan van aanpak, IB-praktijk 7.
141 XXXXXX (2012). Concept verantwoording, 24 december 2012, IB-praktijk 2. XXXXXXXX (2012). Powerpoint presentatie, 24 september 2012, IB-praktijk 2.
142 El Ghani, N., C. Baktawar, F. Nooij & S. Wazir (2013). Praktijkbeschrijving IB-praktijk 3. Amsterdam: Youth Spot, Hogeschool van Amsterdam.
143 XXXXXX. (2012). Concept verantwoording, 24 december 2012, IB-praktijk 2.
144
106 PAP of andere relevante informatie door te nemen. Hiermee weet hij wat de stand van zaken is en welke stappen er gezet zijn en welke stappen nog gezet moeten worden. Een
jongerenwerker van IB-praktijk 3 neemt bijvoorbeeld, naast het doornemen van de
Jongerenwijzer, voor aanvang van een gesprek zijn logboek door waarin hij de situatie van de jongere heeft uitgeschreven (zodat hij de situatie kan laten bezinken) en bedenkt welke ‘tools’ hij de jongere dit keer wil aanreiken.145 Soms wordt ook met een collega over de situatie van de jongere gesproken.
Voorbereiding kan ook inhouden dat de jongerenwerker voor aanvang van een
contactmoment iets geregeld heeft voor de jongere (als dit zo afgesproken is). Behalve dat dit een onderdeel is van de Individuele Begeleiding, laat de jongerenwerker hiermee zeker in het begin ook zien dat hij zich inzet en ook echt dingen kan regelen voor de jongere, wat de jongere kan motiveren om ook in actie te komen.
Dienstverlening
Het uitgangspunt van de jongerenwerker bij Individuele Begeleiding is de jongere onder begeleiding zoveel mogelijk zelf te laten doen en regelen, en daarmee jongeren stimuleren in hun ontwikkeling, in hun eigen kracht zetten en hun eigen netwerk laten versterken. Door het ontwikkelen van kennis, vaardigheden en een goede houding bij de jongere, versterkt de jongerenwerker bij Individuele Begeleiding de zelfredzaamheid van de jongere. De
dienstverlening van Individuele Begeleiding is vraaggericht, oplossingsgericht, praktisch en individueel van aard (alleen bij IB-praktijk 2 en IB-praktijk 7 is er soms sprake van
dienstverlening in groepsverband). De jongerenwerker brengt samen met de jongere inzicht in de problemen en ontwikkelbehoefte van de jongere en stelt samen met de jongere de doelen voor de jongere binnen de begeleiding op. Daarnaast begeleidt de jongerenwerker in individuele, terugkerende contactmomenten de jongere naar behoefte in het behalen van zijn persoonlijke doelen op verschillende gebieden (wonen, leren, dagbesteding, werk). Hierbij kan het gaan om coachende gesprekken waarin een persoonlijk actieplan (PAP) wordt opgesteld of de voortgang van de doelen van het PAP wordt besproken, maar ook om praktische, ondersteunende zaken zoals het helpen met het schrijven van een
sollicitatiebrief, aanmelding bij schuldhulpverlening of regelen van onderdak. Buiten de contactmomenten is de jongerenwerker goed en op een laagdrempelige manier bereikbaar voor de jongere, bijvoorbeeld via Whatsapp.146 De problemen van de jongeren verschillen in urgentie en daar speelt de jongerenwerker op in door de begeleiding en het plan van aanpak hierop af te stemmen.147
Afhankelijk van de problematiek en/of ontwikkelbehoefte van de jongere is toeleiden en doorverwijzen naar andere organisaties die de jongere verder of beter kunnen helpen ook een onderdeel van het takenpakket van de jongerenwerker.
Beëindiging en evaluatie
Individuele Begeleiding van een jongere kan om meerdere redenen beëindigen. Het kan zijn dat de problemen van de jongere voldoende zijn opgelost, dat de jongere volledig wordt doorverwezen naar een andere hulpinstantie, dat de vaste periode van Individuele
Begeleiding eindigt of dat de jongere is uitgevallen uit het traject van Individuele Begeleiding. In de eerste drie gevallen vindt bijna altijd een afsluitend gesprek plaats, waarbij de
Individuele Begeleiding wordt geëvalueerd. In het geval dat de jongere is uitgevallen blijft er vaak wel mogelijkheid voor de jongere om weer contact op te nemen met de jongerenwerker en in sommige gevallen en onder bepaalde voorwaarden weer te starten met de Individuele
145 Interview, XXXXX, 2012, met jongerenwerker 2, IB-praktijk 3.
146 Sonneveld & Koops (2014) Leesgroep concept Rapport Individuele Begeleiding 7 en 9 april 2014.
147
107 Begeleiding. Ook als de jongere het traject van Individuele Begeleiding wel heeft afgerond, blijft er vaak de mogelijkheid om contact op te nemen met de jongerenwerker indien daar vanuit de jongere behoefte aan is. De jongere blijft op deze manier in beeld en weet dat hij met vragen altijd terug mag komen.148 Bij IB-praktijk 6 wordt bijvoorbeeld een periode van drie maanden aangehouden voor ‘nazorg’, om tijdens die drie maanden met de jongere te kijken of hij zich voldoende heeft ontwikkeld om zonder Individuele Begeleiding te kunnen.149
Uit de praktijk blijkt echter ook dat jongeren niet sowieso altijd in beeld blijven.150 Beëindiging van de Individuele Begeleiding na een vaste periode is bijvoorbeeld bij IB-praktijk 2 het geval, omdat de begeleiding daar samen gaat met huisvesting (en huisvesting niet onbeperkt aangeboden kan worden).151
Bij Individuele Begeleiding wordt ruimte gemaakt voor het evalueren. Soms worden deze evaluaties ook teruggekoppeld, bijvoorbeeld aan de instantie die de jongere heeft
aangemeld. Behalve dat jongeren de begeleiding evalueren aan het einde (tijdens aan afsluitingsgesprek of eindevaluatie aan de hand van het PAP152, zijn er vaak ook tussentijdse evaluaties en voortgangsgesprekken om te zorgen dat de jongere nog steeds de juiste begeleiding ontvangt en of er verbeterpunten zijn voor de Individuele Begeleiding. Ook wordt de Individuele Begeleiding geëvalueerd binnen het team en eventueel teruggekoppeld aan het netwerk.153
Samenwerking binnen de eigen organisatie
Binnen de eigen organisatie wordt veelal samengewerkt door structureel (tweewekelijks) casusoverleg154 of wanneer de situatie er om vraagt met collega’s een situatie of casus van een jongere te bespreken. Soms is dit ook om te bespreken of een jongere überhaupt in aanmerking komt voor Individuele Begeleiding. Bij IB-praktijk 6 en IB-praktijk 7 is
samenwerking tussen collega’s soms nog intenser, omdat ze samen bijvoorbeeld een (moeilijk) gesprek aangaan met een jongere.155
Daarnaast is er variërend van wekelijks, tweewekelijks tot maandelijks een algemeen (team) overleg waarbij de Individuele Begeleiding besproken wordt en vindt er bij sommige
praktijken periodiek intervisie plaats.
Overleg met de leidinggevende vindt doorlopend plaats. Ook wordt soms samengewerkt met andere projecten of afdelingen binnen de organisatie waar jongeren naar worden
doorverwezen voor activiteiten (vrijetijdsbesteding).
Samenwerking met formele sociale infrastructuur
Samenwerking met instanties is inherent aan Individuele Begeleiding. Dit omdat Individuele Begeleiding jongeren op allerlei gebieden begeleidt waarbij contact met andere instellingen belangrijk is en de jongerenwerker vaak een schakel is tussen de jongere en de instelling. Alle praktijken werken met meerdere instellingen uit verschillende branches samen. Deze
148
Wendy de Koster, interview met jongerenwerker 1, 14-11-2012, IB-praktijk 1.
149
Interview jongerenwerker 2 d.d. 10-10-2012 op het kantoor van XXXXX, IB-praktijk 6.
150
Sonneveld & Koops (2014) Leesgroep concept Rapport Individuele Begeleiding 7 en 9 april 2014. Jongerencoach 2, (2012, 4 oktober). Informeel gesprek, IB-praktijk 2.
151
Jongerenwerker 2, (2012, 4 oktober). Informeel gesprek, IB-praktijk 2.
152
Observatie XX, IB-praktijk 1, 11 oktober 2012.
Jongerencoach 1, (2012, 10 oktober). Informeel gesprek, IB-praktijk 2. XXXXXX (2012) Interview Jongerenwerker (1), 9 oktober 2012, IB-praktijk 3.
Interview jongerenwerker 2 d.d. 10-10-2012 op het kantoor van XXXXXXX, IB-praktijk 6. Bron onbekend, IB-praktijk 7.
153
Hst 5 conclusies en aanbevelingen, daarin bron onbekend, IB-praktijk 2.
Interview jongerenwerker 2 d.d. 10-10-2012 op het kantoor van XXXXXXX, IB-praktijk 6.
154
Sonneveld & Koops (2014) Leesgroep concept Rapport Individuele Begeleiding 7 en 9 april 2014.
155 Alberg, D., F. van Bon, M. Reiziger & D. Sahetapy (2013). Praktijkbeschrijving IB-praktijk 6. Amsterdam: Youth Spot, Hogeschool van Amsterdam.
108 branches zijn: hulpverlening, gemeentelijke diensten, justitiële organisaties, onderwijs, bedrijven (potentiële werkgevers, leerwerkplekken, sponsoren van projecten, lokale ondernemers) en collega-welzijnsorganisaties. Enkele voorbeelden van veelgenoemde organisaties waarmee wordt samengewerkt zijn: scholen, politie, buurtregisseurs, GGZ, jeugdzorg, Jellinek, DWI, Streetcornerwork, woningbouwcorporaties, winkels. Per praktijk verschilt het gezien de aard van de Individuele Begeleiding en de individuele jongere met welke organisatie meer of minder samenwerking is. IB-praktijk 5 heeft bijvoorbeeld veel contact met scholen, omdat ze huiswerkbegeleiding aanbieden.156 Opvallend is dat ouder en kind centra (OKC) door geen van de praktijken worden genoemd als formele instanties waarmee wordt samengewerkt.
Naast instellingen waar één op één mee wordt samengewerkt nemen de praktijken ook deel aan netwerkgroepen (met verschillende instellingen), die periodiek samenkomen om een snelle schakel te vormen in de begeleiding van jongeren en af te stemmen om samen tot één doel en algemene aanpak te komen. Voorbeelden hiervan zijn: Jeugdnetwerk 12+, 18+ netwerk, Groepsaanpak, Project Jeugd en Veiligheid, Buurtveiligheidsteams (BVT’s), wijkaanpak en buurtnetwerken.
Over het algemeen helpt de samenwerking de jongerenwerker in de begeleiding van de jongere, maar soms kan de samenwerking ook lastig zijn omdat dit de vertrouwensband tussen de jongere en jongerenwerker in gevaar kan brengen. Contact met politie of jeugdzorg kan bijvoorbeeld de jongere het gevoel geven niet vrij te kunnen praten, wat de Individuele Begeleiding in de weg zit.
Jongerenparticipatie
Het begrip ‘jongerenparticipatie’ heeft meerdere vormen. Jongerenparticipatie kan gaan over zeggenschap hebben over de structuur en methode van de Individuele Begeleiding, inbreng hebben in de begeleiding die je als jongere krijgt bij Individuele Begeleiding, over het zelf oppakken, doen en regelen van zaken binnen de Individuele Begeleiding, over het
participeren aan activiteiten van de organisatie (los van de Individuele Begeleiding). Van de eerste vorm van jongerenparticipatie is bij Individuele Begeleiding geen sprake. Er is bij geen van de praktijken ruimte voor de inbreng van jongeren in de gang van zaken en de structuur van de organisaties die Individuele Begeleiding aanbieden. Ook is er geen mogelijkheid om inbreng te hebben op de structuur (methode) van de Individuele Begeleiding an sich. Voor zo ver bekend is er bij vier van de zeven praktijken wel sprake van de andere drie vormen van jongerenparticipatie.157 Ten eerste hebben jongeren inbreng in de begeleiding die ze krijgen, waarbij de begeleiding zoveel mogelijk afgestemd wordt op hun behoeftes. Dit is het geval wanneer ze samen met de jongerenwerker bijvoorbeeld een PAP opstellen of wanneer ze inbreng hebben in de huisregels van het huis waar ze onder begeleiding wonen. Behalve dat deze inbreng de jongeren wordt gegeven, wordt deze eveneens verwacht van de jongeren bij Individuele Begeleiding. Het doel van Individuele Begeleiding is jongeren ondersteunen en begeleiden het zelf te doen. De tweede vorm van jongerenparticipatie bij Individuele Begeleiding is dus naast inbreng hebben ook zelf zaken oppakken, doen en regelen. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat ze zelf werkgevers benaderen voor werk. Omdat jongeren het soms lastig vinden om zelf zaken op te pakken, te doen en te regelen
ondersteunt de jongerenwerker daarin, door bijvoorbeeld mee te gaan naar een potentiële
156
xxxx, Rapportage xxxxxx 2010, 02-2012, IB-praktijk 5.
157
Emanuels, J., S. Dwarka, W. de Koster, W. Mayenburg & G. Wullings (2013). Praktijkbeschrijving IB-praktijk 1. Amsterdam: Youth Spot, Hogeschool van Amsterdam.
El Ghani, N., C. Baktawar, F. Nooij & S. Wazir (2013). Praktijkbeschrijving IB-praktijk 3. Amsterdam: Youth Spot, Hogeschool van Amsterdam.
Notulen, focusgroepbijeenkomst Amsterdam, 17-12-2012, IB-praktijk 5. Werkwijze xxxxxxx (2010), blz 7, 8, IB-praktijk 5.
109 werkgever of van tevoren samen voor te bereiden. De derde vorm van jongerenparticipatie is het vergroten van de maatschappelijke participatie van jongeren. Begeleiders leiden
jongeren toe naar projecten of activiteiten binnen de organisatie of bij andere organisaties die los staan van de Individuele Begeleiding. Hierbij kan gedacht worden aan een
talentenproject, een jeugdraad of de organisatie van een activiteit waarbij de jongere actief kan participeren.
Wat doen vrijwilligers?
Of er vrijwilligers betrokken zijn bij de Individuele Begeleiding en wat hun rol is, verschilt per praktijk. Twee praktijken (IB-praktijk 1 en IB-praktijk 6) maken doelbewust geen gebruik van vrijwilligers. Bij het dagelijks werk van de jongerenwerkers van deze praktijken is veel kennis en expertise nodig is omdat jongeren soms een ingewikkelde problematiek en/of
ontwikkelbehoefte hebben.158 IB-praktijk 1 kan echter net als IB-praktijk 2 wel incidenteel vrijwilligers inschakelen, bijvoorbeeld bij een evenement, het opknappen van een ruimte of het bieden van een training.159 Bij twee andere praktijken (IB-praktijk 5 en IB-praktijk 7) vormen vrijwilligers juist de basis van de Individuele Begeleiding en vervullen zij dus een grote rol.160 Bij IB-praktijk 5 zijn de individuele begeleiders vrijwilligers en zijn zij