• No results found

Plaats van de auteur bij Conover en Dash

In document De vlieg op de muur (pagina 60-63)

Wat de teksten van Conover en Dash onderscheidt van die van LeBlanc en Simon is de positie van de auteur in de tekst. Conover en Dash treden beide nadrukkelijk op in het verhaal, zij zijn er zelf een onderdeel van en vertellen vanuit de ik-vorm, terwijl LeBlanc en Simon in hun boeken juist op de achtergrond blijven. In het interview met Boynton licht Conover die keuze toe. Hij kiest voor de eerste persoon enkelvoud omdat hij de lezer wil laten zien dat hij een ooggetuige is bij de gebeurtenissen die in het boek gebeuren, en dat zijn aanwezigheid ook deels het narratief beïnvloedt.225 Een goed voorbeeld daarvan is het volgende fragment uit Coyotes:

"Whether they were courting favor or simply being hospitable, I don't know, but nobody in the bar would allow me to pay for my own drinks. Long before the beer in my hand was empty, someone would tap me on the shoulder and point to a fresh one on the bar. Sometimes I knew these people, sometimes I didn't. More than once that evening there were two beers lined up for me on the bar, and behind them Pablo's smiling face. "Pablo, tell them I appreciate it, but I could never drink all this

beer!" I pleaded."226

Door zich zelf zo uitdrukkelijk te manifesteren in zijn tekst laat Conover de lezer zien dat de Mexicanen in het dorp zich heel anders gedragen dan dat ze zonder de blanke Amerikaan zouden doen. Conover is ervan overtuigd dat zijn aanwezigheid voor de Mexicanen alles veranderde, hoe ze praten en hoe ze zich gedragen.227

Het kiezen voor de ik-vorm is van grote invloed op het verhaal. Het krijgt een veel persoonlijker aard dan in het geval van het afgezwakte auctoriale vertelstandpunt dat Simon en LeBlanc gebruiken. Nadeel is echter wel dat het geheel vanuit het gezichtspunt van de journalist verteld wordt en er dus minder ruimte is om verschillende gezichtspunten in te brengen. Dash en Conover lossen dit deels op door wetenschappelijke passages in te voegen en verschillende personen te interviewen, maar voor de lezer komt het verhaal niet los van de journalist. De ik-vorm kan de lezer meer betrekken bij het verhaal omdat het gemakkelijker is zich te identificeren met de verteller. Toch is het bovenal het samenvallen van getuige en verteller die de ik-vorm geschikt maakt voor werkelijkheidsconstructie.

225 Boynton, 27-28

226

Conover, 177

61 Bijvoorbeeld in het volgende fragment waarin Dash het slechte korte termijngeheugen van Rosa Lee beschrijft nadat er iets misgaat bij het kantoor van de energieleverancier:

"Rosa Lee's short-term memory seems to have deteriorated severely, I note silently, wondering why. The somewhat exasperated counselor tells me that Rosa Lee doesn't understand her bill. She explains the situation: Rosa Lee owed $528 when the electricity was cut off. She had applied for emergency aid, so the D.C. Emergency Energy Office had paid $150 and the D.C. Department of Human Services had paid $238, but Rosa Lee had to pay half of the remaining $140 to get the electricity restored."228 De observatie door Dash is in dit fragment heel duidelijk aanwezig. Al in de eerste zin zien we daar een aanwijzing voor in I note silently. In de daaropvolgende zin is Dash zelfs geen observator meer maar een actief in het narratief deelnemend personage die rechtstreeks aangesproken wordt door de medewerkster van het energiebedrijf. Vervolgens noemt hij gedetailleerd de bedragen die Rosa Lee verschuldigd is en welk deel is voldaan en door wie. Dit fragment heeft daarmee niet alleen als doel om de gebrekkige financiële huishouding van Rosa Lee te laten zien maar ook weer te geven dat Dash bij dit gesprek aanwezig is en alle details van zijn personages van binnen en van buiten kent door jarenlang uitgebreid onderzoek. In zijn interview met Boynton gaat Dash in op het introduceren van zichzelf in de tekst iets dat hij daarvoor nooit gedaan had. Hij kwam tot deze vorm op aanraden van zijn eindredacteur die hem erop wees dat hij door aanwezig te zijn hoe dan ook het leven van Rosa Lee zou beïnvloeden. Het is volgens Dash de enige manier om tegelijk te observeren en tegelijk te laten zien welke rol hij in het verhaal speelt, net zoals Conover ook al stelde.

Conover is minder in de tekst aanwezig als journalist die interviewt en achter specifieke vragen wil komen door zijn onderwerpen daarover uitgebreid te bevragen. Hij stelt zich veel meer op als een observator en voegt waargenomen dialoog toe om het verhaal levendig te maken en bepaalde vragen te beantwoorden:

"No matter how I positioned myself on the seat cover, I couldn't manage to get comfortable. Finally, I reached under the cover to see what the problem was ... and pulled out Lupe Sanchez's 9mm Browning automatic pistol. "Ummm, Lupe ...?"

"Oh, sorry," said Sanchez, putting his cigarette in his mouth to free his right hand, opening the glove compartment, and tossing in the pistol. No explanation was offered, so I asked: "Find yourself using that very often?"

"Oh, not so much these days," said the labor leader, swerving in order to hit a snake creeping out from the side of the road."229

228

Dash, 21

62 Wat we in dit fragment zien is dialoog die gebruikt wordt om een scène te schetsen en tegelijk ook weer gebruikt wordt om te duiden. Wat het geheel geloofwaardig maakt, is de spreektaal in het fragment, het twijfelende formuleren zoals dat in het dagelijkse sociale verkeer ook zou gebeuren aangevuld met betekenis gevende details die we ook kennen uit het dagelijks leven, zoals het klemmen van een sigaret tussen de lippen wanneer de handen vrij moeten zijn om iets anders te doen, aangevuld met de typische spreektaal die ik al eerder noemde.

Nu is het niet zo dat beide boeken geheel vanuit de eerste persoon enkelvoud verteld worden. Conover heeft een passages in zijn tekst opgenomen waarin de auteur een stapje terugzet en het verhaal zichzelf vertelt min of meer vertelt in een vorm die lijkt op de personale vertelvorm, maar eerder afgezwakt auctoriaal is. Dat ziet er zo uit bij Conover:

"Hilario's wife, Lupe, handed six-year-old Juanito a sack full of empty soda bottles and tucked a one-,hundred-peso note in his little pocket. "Four Coca-Colas and an orange," she instructed her son, and he left the shade of the kitchen for the hot Ahuacatlán streets. There was to be a guest at the midday meal - an American - and cold soft drinks were to be served. He had a mission."230

Door Juanito te volgen beschrijft Conover vervolgens hoe het stadje Ahuacatlán eruitziet. Op die manier zuigt hij de lezer als het ware het verhaal in door hen mee te nemen in het perspectief van een ander. Toch is hij nog steeds aanwezig in het verhaal, als een verteller van bovenaf. Dat zien we iets verder op de pagina:

"It was not like cities of the United States, where a parent would hesitate to send such a small child on errands."231

Blijkbaar is er hier een andere verteller dan de zesjarige Juanito zelf. De verteller maakt een vergelijking met andere ouders en met een ander land. De focalisatie ligt dus blijkbaar niet bij Juanito zelf die vanuit zijn eigen gezichtspunt niet zulke uitspraken zou doen, maar bij Conover, die kijkt vanuit zijn eigen perspectief als Amerikaan en ouder en daardoor de vergelijking kan maken.

In het eerste voorbeeld van deze pagina zien we bovendien nog iets interessants, Conover is niet meer herkenbaar, aan hem wordt gerefereerd als: "an American". Door het verhaal aan de hand van het handelen van Juanito te vertellen laat Conover zijn eigen invloed op het verhaal zien. Er moeten flesjes fris gehaald worden, blijkbaar een unicum, omdat er een belangrijke gast is.

Een groot deel van het eerste hoofdstuk van Dash wordt ook vanuit een ander perspectief dan de rest van het boek vertelt, de journalist is niet aanwezig in de tekst, er is enkel Rosa Lee en haar gedachten.

230

Conover, 148

63

"Rosa Lee welcomes the solitude of room 13 on the fifth floor of the north wing of Howard University Hospital in Northwest Washington, D.C. It doesn't bother her when the doctors and the nurses periodically wake her to ask her how she is feeling or take her blood pressure. She relishes the attention. Any attention she gets seems to satisfy her. And in between she sleeps. Sleeps for hours."232 Ook hier is sprake van een afgezwakte auctoriale vorm. Dat zien we aan het zinnetje: "Any attention

she gets seems to satisfy her." Door het woordje seems (lijkt) merken we dat er iemand is die vertelt

over Rosa Lee. Deze verteller weet niet precies wat er in Rosa Lee omgaat. Hij heeft enkel zijn observatie dat het lijkt alsof Rosa Lee geniet van de aandacht die ze krijgt. In het volgende hoofdstuk wordt de afgezwakt auctoriale vertelvorm nader onderzocht.

In document De vlieg op de muur (pagina 60-63)