paywall op de website is
3.1 Bepalen van het kwaliteitsniveau
3.1.1 Opzet van het onderzoek
Belangrijk bij het ontwerpen van de onderzoeksmethode is het opstellen van een
codeersysteem. Macnamara (2005) noemt een begrijpelijk geschreven codeboek of codeerlijst een van de sleutelelementen van zo’n codeersysteem. Een dergelijke lijst beschrijft de
variabelen waar de analyse op gebaseerd is en geeft de betrokken onderzoekers een consistent kader om het onderzoek uit te voeren.
3.1.2 Meetinstrument
Om de apps te vergelijken is gebruik gemaakt van een scorelijst, zoals gebruikt door Zamith (2009). Met deze scorelijst is gemeten in hoeverre de diverse nieuwsapps voldeden aan de mogelijkheden van internet, en aan de mogelijkheden van de iPad. Het instrument om te kijken hoe de apps voldoen aan de mogelijkheden van het internet is gebaseerd op Dahlgren (1996) en Zamith (2008). Er is gekeken naar de volgende kenmerken: interactiviteit, hypertekstualiteit, multimedialiteit, actualiteit, personalisatie, geheugen en app-design. Deze kenmerken worden toegelicht in paragraaf 2.4.1 over medialogica.
Het meetinstrument voor dit onderzoek maakt gebruik van eerder onderzoek gedaan naar zowel websites als iPad‐apps. Het overgrote deel van het meetinstrument is afkomstig uit het
onderzoek van Zamith (2009) die een checklist opstelde om de variabelen interactiviteit,
hypertekstualiteit, multimedialiteit, actualiteit, geheugen en personalisatie in websites te
analyseren. Er is besloten om deze variabelen van Zamith (2009) over te nemen, ook al zijn deze opgesteld voor een inhoudsanalyse die specifiek naar websites kijkt. Dit is geen probleem, omdat een iPad‐app zeer vergelijkbaar is met een website. Door een analyse te gebruiken die is toegespitst op websites kunnen die elementen gevonden worden waar de apps in
Hieronder staat, per categorie, een weergave van de scorelijsten. In de eerste kolom staat steeds het nummer van de indicator dat correspondeert met de nummering van het codeboek. De tweede kolom geeft de naam van de indicator weer. In de derde kolom tenslotte staat het maximaal te behalen punten. De scorelijsten zijn zo opgesteld dat sommige indicatoren meer punten opleveren wanneer een app er aan voldoet dan andere. Die indicatoren wegen dus zwaarder mee. Een uitgebreide uitleg per indicator wordt gegeven in het codeboek. Het volledige codeboek staat in bijlage 1.
Interactiviteit
De variabele interactiviteit meet in hoeverre de app een dialoog tussen de klassieke partijen ‘zender’ en ‘ontvanger’ mogelijk maakt. Deze variabele levert maximaal 33 punten op. Een app wordt gezien als interactief wanneer er contact gemaakt kan worden met de journalist door middel van e-mail, chat of forum, of wanneer de gebruiker zijn/haar mening kan geven in een poll. Daarnaast is een app interactief als er de mogelijkheid is te reageren op in de app verschenen artikelen.
Nr. Naam Punten
1a Redactioneel e-mailadres of contactformulier 1
1b E-mailadres of contactformulier van een aantal journalisten 1 1c E-mailadres of contactformulier van alle journalisten 2
1d E-mailadres van officiële bronnen 1
2a Discussieforum zonder participerende journalisten 2
2b Discussieforum met participerende journalisten 3
2c Chatroom zonder participerende journalisten 1
2d Chatroom met participerende journalisten 3
3a Poll/user survey 1
3b Poll/survey met link naar forum/achtergrond informatie 3
4a Reacties voor redacteuren online 1
4b Andere user content online 1
4c Reacties op artikelen niet onmiddellijk online 1
4d Reacties op artikelen onmiddellijk online 2
5a Keuze voor gebruikers in de artikelen 1
5b Interactieve en multimedia journalistieke content 2
Totaal 33
Hypertekstualiteit
De variabele hypertekstualiteit meet de mate waarin de app artikelen verbindt met andere artikelen, documenten, of multimedia-elementen. Het maximaal te behalen aantal punten is 25. Wanneer een artikel in de app linkt naar iets in de app worden er meer punten toegekend dan wanneer er wordt verwezen naar items buiten de app.
Nr. Naam Punten
6a Generiek gerelateerde hyperlink 1
6b Externe link naar soortgelijk artikel 1
6c Interne link naar soortgelijk artikel 2
6d Externe link naar origineel document 2
6e Interne link naar origineel document 3
6f Externe link naar chronologie van het onderwerp 1
6g Interne link naar chronologie van het onderwerp 2
6h Externe link naar gerelateerd audiofragment 2
61 Interne link naar gerelateerd audiofragment 3
6j Externe link naar gerelateerd videofragment 2
6k Interne link naar gerelateerd videofragment 3
6l Externe link naar gerelateerde fotogalerij of slideshow 1 6m Interne link naar gerelateerde fotogalerij of slideshow 2
Totaal 25
Tabel 3.2: scorelijst hypertekstualiteit
Multimedialiteit
In de variabele multimedialiteit wordt gemeten in welke mate er gebruik wordt gemaakt van foto’s, audio- en videomateriaal. Op deze variabele is de maximale score 12.
Nr. Naam Punten
7 Foto of tekening 1
8 Fotogalerij en/of slide show 2/4
9 Audio 3
10 Video (met geluid) 3/4
Totaal 9-12
Tabel 3.3: scorelijst multimedialiteit
Actualiteit
De variabele actualiteit maakt zichtbaar hoe vaak een artikel geüpdate wordt en hoe vaak een nieuw artikel verschijnt. Er zijn maximaal 16 punten te behalen op deze variabele.
Nr. Naam Punten
11 Updates van een artikel 2
12 Datum en uur bij ieder artikel 1-2
13 Publicatie van nieuw artikel 1-6
14 Publicatie van nieuw hoofdartikel 1-6
Totaal 5-16
Tabel 3.4: scorelijst actualiteit
Geheugen
De variabele geheugen meet in welke mate de app doorzoekbaar is op oude berichten. Er zijn maximaal 23 punten te behalen op deze variabele.
15a Eenvoudig gedeeltelijk archief 1
15b Gedeeltelijk archief gesorteerd op datum en categorie 2
15c Eenvoudig geheel archief 3
15d Geheel archief gesorteerd op datum en categorie 4
16a Eenvoudige interne zoekmachine 2
16b Interne zoekmachine met optie tot meerdere zoekcriteria 4
17 Artikelen zijn voorzien van tags 4
Totaal 23
Tabel 3.4: scorelijst actualiteit
Personalisatie
De variabele personalisatie meet in welke mate de app ingericht kan worden naar de
voorkeuren van de gebruiker. Met name apps die de mogelijkheid bieden het beginscherm te personaliseren scoren hoog op deze variabele. De maximale score is 11.
Nr. Naam Punten
18 Algemene updates worden naar e-mailadres gestuurd 1 19 Geselecteerde updates worden naar emailadres gestuurd 2 20 Updates worden naar een bepaald mobiel apparaat verstuurd 2 21 Mogelijkheid tot personalisatie op het beginscherm 3-6
22 Mogelijkheid tot inschakelen push-berichten 2
Totaal 8-11
App-design
Om te meten in hoeverre de apps voldeden aan de mogelijkheden van de iPad werd het item app‐design als zevende kenmerk toegevoegd. Dit item werd geconstrueerd aan de hand van de aanbevelingen van Budiu en Nielsen (2011), die onderzochten hoe mensen het gebruik van apps op de iPad ervaren en aan de hand daarvan aanbevelingen geven om die apps te optimaliseren. Er zijn maximaal 28 punten te behalen op deze variabele.
Nr. Naam Punten
23a Geen ‘fat-finger’-probleem (te kleine vlakken) 2-4
23b Geen crowding (vlakken te dicht op elkaar) 2-4
24 Aanwezigheid van back-button 2-4
25a Swiping-functie 2
25b Geen Swiping-abiguity 2-4
26 Duidelijkheid van klik en swipe-mogelijkheden 2-4
27 Binnen 2 stappen bij artikel van keuze 2-4
28 Duidelijkheid overzichtspagina 2-4
Totaal 12-28
Tabel 3. 6: scorelijst app-design
Ieder van de hierboven beschreven kenmerken bestond uit meerdere punten (zie het codeboek in bijlage 1), waarop een score werd toebedeeld. De scores werden bij elkaar opgeteld en gedeeld door de maximaal te behalen score, om zo per item een schaal te krijgen van 0 tot 10. Het idee dat een dergelijk onderzoek in kaart kan brengen past bij de door Domingo (2008) benoemde tweede fase van onderzoek naar internetjournalistiek, waar de nadruk ligt op empirisch resultaat. Waar onderzoekers als Zamith (2008), maar ook Budiu en Nielsen (2011) nadrukkelijk proberen te onderzoeken in hoeverre de mogelijkheden van het internet gebruikt worden, wil ik met klem benadrukken dat deze inhoudsanalyse met een net ander doel uitgevoerd is. In dit onderzoek wil ik de inhoudsanalyse vooral gebruiken om de apps op een objectieve manier met elkaar te vergelijken.