gebruik maken van een geheel nieuwe opmaak en presentatiewijze hebben een hogere mate van transparante onmiddellijkheid.
Volgens Bolter duidt het bestaan van remediatie op een dubbele logica in onze cultuur: Enerzijds is er het verlangen naar steeds meer en steeds verschillende vormen van media, anderzijds wil onze cultuur dat media onzichtbaar zijn en doen we er alles aan om de sporen van mediatie te wissen. Sterker nog: Bolter merkt op dat “ideally, it wants to erase its media in the very act of multiplying them” (p.5).
Remediatie en digitale media
Er zijn een aantal remediatiestrategieën, variërend van respectvol tot radicaal, en dat dit palet van strategieën allemaal wordt ingezet door ontwikkelaars van nieuwe media. Onder een respectvolle aanpak vallen volgens Bolter bijvoorbeeld websites die gebruik maken van
elementen uit oude media zonder enige vorm van kritiek. Deze aanpak wordt veelal gebruikt in remediaties van kwetsbare mediavormen: het gedrukte boek, schilderijen, fotografie. Kranten passen, met hun lange en relatief traditionele geschiedenis, makkelijk in dit rijtje van kwetsbare media. Het is dan ook aannemelijk dat ontwikkelaars van nieuwe media voor kranten vaak in eerste instantie kiezen voor een ‘respectvolle’ aanpak van remediatie. Bolter verklaart dit door te zeggen dat:
“Perhaps developers of these web sites and our popular culture at large are inclined to be respectful precisely because these media are regarded as played out and therefore not likely to threaten the new digital media”. (p201).
Maar, Bolter wijst er ook op dat iedere vorm van remediatie, hoe behoudend ook, altijd óók gericht is op ontwikkeling en verbetering van het betreffende medium. Dus, ook respectvolle remediatie maakt altijd gebruik van zowel transparantie als van hypermedialiteit. Maar:
“Web and Internet applications refashion the newer perceptual media of radio, television, and telephone more aggressively than they refashion print. With radio and television, the claim is not that the Internet provides a new transparency, although the quality of the audio (of not video) is already approaching the lever that broadcasting or cable can provide. However, on the Internet, the listener has greater control over her listening or viewing experience of radio. It is an immediacy that she achieves through the
2.5 HOE ZIJN REDACTIES GEORGANISEERD?
Werken met en in een nieuw medium vraagt een andere personele bezetting dan voorheen. Immers: er verandert iets dus zullen er mensen en/of middelen moeten worden vrijgemaakt om daar tijd aan te besteden. Hoe vullen nieuwsorganisaties de personele bezetting van de app in? Zijn er speciale app-redacteuren of wordt het nieuws van de internetredactie automatisch overgezet in de app?
De technische infrastructuur waarin nieuwsorganisaties werken is veelal niet geoptimaliseerd voor het publiceren in een app, zo bleek uit eerder onderzoek. (Bosgraaf, 2012) Content management systemen zijn vaak ingericht op het gebruik voor een website en worden
doorgelinkt om te publiceren in de app. Daardoor is het voor veel nieuwsorganisaties (nog) niet mogelijk, of heel omslachtig, om content te differentiëren tussen de website en de app. Ik veronderstel verder dat nieuwsredacties te maken hebben met een dusdanige krapte in de personele bezetting dat grootschalige aanpassingen speciaal voor de samenstelling van de redactie van de app niet mogelijk zijn: de verwachting is dat de content voor de app gemaakt wordt door dezelfde mensen als de content van het originele medium, of dat er enkele redacteuren worden vrijgemaakt om de internet- en app-concent te beheren.
2.5.2 Making online news
Door middel van etnografisch onderzoek heeft Jody Brannon (in Paterson & Domingo 2008) onderzocht hoe de werkprocessen van de online journalistiek zich verhouden tot traditionele journalistiek. Het onderzoek van Brannon heeft geresulteerd in een begrip dat zij ‘productie determinisme’ genoemd heeft. Ze gaat er hierbij vanuit dat niet alleen de druk gebruik te moeten maken van technologische ontwikkelingen van invloed is op de manier waarop online journalistiek zich ontwikkeld, maar dat hierbij ook de invloed van functies van journalisten niet ontkent moet worden. Dat komt overeen met Steensen uitgangspunten: individuen hebben veel invloed op hoe innovatieprocessen zich ontwikkelen.
2.6 WAT ZIJN DE VERDIENMODELLEN
Naast de uitdaging van multimediaal werken brengt het internet voor nieuwsorganisaties een andere uitdaging met zich mee: traditiegetrouw biedt een website gratis informatie. Maar, als een nieuwsorganisatie haar nieuws gratis aanbiedt verkoopt ze haar kranten al helemaal niet meer.
Apple biedt iPad-apps aan in haar digitale winkel, de App Store. In de App Store kunnen apps zowel tegen betaling als gratis gedownload worden, dat beslist de aanbieder. Voor
nieuwsorganisaties zijn er een aantal mogelijkheden hun app aan te bieden. De eerste optie is een gratis te downloaden app, met gratis nieuws. De app van NU.nl biedt dit bijvoorbeeld, maar ook de Persgroep (Volkskrant, Parool, Trouw) biedt een dergelijk product aan náást hun
betaalde app. In zo’n geval biedt de app doorgaans dezelfde content als de website van de betreffende krant. Een andere optie is een betaalde app (Apple hanteert standaardprijzen van €0,89, €1,79 en €26,99) met betaalde content. Doorgaans is het dan in de app mogelijk een los exemplaar van de krant te kopen óf een abonnement te nemen voor bepaalde tijd.
Het instellen van een paywall op de website is voor veel nieuwsorganisaties een punt van discussie blijkt uit eerder onderzoek (Bosgraaf, 2012). Toch blijkt uit datzelfde onderzoek dat maar weinig lezers bereid te betalen voor nieuws dat ze elders (op websites zoals nu.nl of nos.nl) ook gratis kunnen lezen. Desondanks veronderstel ik dat door een app te ontwikkelen er een nieuwe mogelijkheid gecreëerd wordt content betaald aan te bieden: immers, de lezer krijgt met het veelgebruikte PDF-model exact dezelfde content aangeboden als wanneer hij de krant op papier zou kopen en daardoor, zo wordt verwacht, is hij eerder bereid daar ook voor te betalen. Een ander motief om een app te ontwikkelen is, zo blijkt uit eerder onderzoek (Bosgraaf, 2012), de aanvulling op het ‘media-pakket’ dat nieuwsorganisaties hun adverteerders kunnen bieden. Voor adverteerders is het aantrekkelijker zaken doen als een nieuwsorganisatie op zoveel mogelijk verschillende kanalen zichtbaar is. Toch verwachten wij dat de
adverteerdersmarkt niet de doorslaggevende factor is bij het opstellen van een verdienmodel voor nieuws-apps. “De advertentiemarkt zit al jaren vast” is de heersende mening zo bleek uit eerder onderzoek. Daarom, verwachten wij, zal het verdienmodel van een nieuws-app veelal toegespitst zijn op de lezersmarkt. Nieuwsorganisaties zijn niet langer bereid hun content gratis aan te bieden. Bill Grueskin(2011) zegt daarover dat de beslissing lezers te laten betalen voor online content wordt meer verantwoord door ideologie dan door economie. Volgens Grueskin is het zo dat veel journalisten het maar niks vinden dat de content waar ze hard aan gewerkt hebben, gratis aangeboden wordt. Hoewel het voor de organisaties waar ze voor werken in sommige gevallen niet eens extra geld oplevert op die content achter een betaalmuur aan te