De Oosterpoort extra

Yvonne van den Berg wil het juiste publiek bij de juiste concerten betrekken. Niet ieder concert hoeft aantrekkelijk te zijn voor iedereen. Zij wil daarom ook geen concessies doen om het aanbod „aantrekkelijker‟ te maken, door bijvoorbeeld extra educatieve activiteiten te organiseren of meerdere Matthäus Passies te

programmeren, omdat daar altijd veel mensen op afkomen.152 Het gaat hier om de samenstelling van het totale aanbod, waarin sommige concertprogramma‟s best minder publiek mogen trekken. Ieder programma wordt afzonderlijk beoordeeld (singuliere inhoudslogica), maar uiteindelijk is ook het totale aanbod belangrijk, dat een goede balans moet hebben van programma‟s die aantrekkelijk zijn voor een groot publiek, als de programma‟s die een specifieke, kleinere doelgroep bedienen (collectieve inhoudslogica).

Yvonne van den Berg vindt het zinvol om te investeren in de mensen die al regelmatig komen –de heavy users – en hen nog vaker naar De Oosterpoort te trekken. Daartoe is de Vriendenclub Club Klassiek opgericht, bedoeld om een band te scheppen tussen de programmeur en het publiek, en tussen bezoekers onderling. Ideeën die in het publiek ontstaan over aanvullende programmaonderdelen neemt Yvonne van den Berg mee ter overweging in haar programmering. Niet dat zij

150 De Oosterpoort & de Stadsschouwburg, 2008-2009, 95 en OnWings!, http://www.onwings.nl (geraadpleegd op 10 augustus 2009).

151 OnWings!, http://www.onwings.nl (geraadpleegd op 10 augustus 2009).

152 Interview Yvonne van den Berg, 27 maart 2008. Overigens is Yvonne van den Berg van mening dat educatie bij jeugdtheater en –concerten juist wel een goede investering is.

vraaggericht gaat programmeren, maar qua randprogrammering – activiteiten of faciliteiten die het programma compleet maken – staat zij open voor suggesties uit het publiek (collectieve contextlogica).153 Leden van de Vriendenclub Club Klassiek profiteren van extra‟s, zoals korting op concerten, diverse activiteiten als

rondleidingen, gesprekken met musici en inleidingen, speciale ontvangsten voorafgaand en na afloop van concerten en een Vrienden Nieuwsbrief met tips, informatie en nieuwtjes.154

De Oosterpoort kent ook een Business Club. Ondernemers die lid zijn, kunnen hun relaties meenemen naar De Oosterpoort of tijdens bijeenkomsten netwerken met andere leden. Het Business Clubprogramma bestaat uit 10 voorstellingen, 11 bijeenkomsten en diverse extra‟s, privileges en aanbiedingen.155 Yvonne van den Berg vindt dit een goede zaak. Business Clubleden of -relaties die normaal gesproken niet zo snel naar een voorstelling of concert zouden gaan, komen in dit verband wel en gaan wellicht vaker na eenmaal kennis te hebben gemaakt met De Oosterpoort. Wel blijft het zaak de juiste voorstellingen/ concerten voor het Business Clubpubliek uit te zoeken, omdat dit publiek bijvoorbeeld bij hedendaagse klassieke muziek niet het juiste publiek is.156 Het programma voor seizoen 2009-2010 bijvoorbeeld bestond uit een aantal musicals, cabaretprogramma‟s, een circusshow en één licht-klassiek programma, van het Nederlands Blazers Ensemble en de Ashton Brothers.157

Deze programma‟s zijn uitgezocht vanuit de verwachting dat ze een breed publiek aanspreken en dus interessant zijn voor zowel Business Clubleden die wel regelmatig naar het theater gaan, als voor mensen die nog nooit een schouwburg of concertzaal van binnen hebben gezien. Hierbij bepaalt de sociale context (de Business Clubleden) voor een groot deel de programmering, wat past binnen de collectieve contextlogica.

3.6 De Bijloke

De Bijloke programmeert voor het grootste deel klassieke muziek. Daarnaast wordt niet-westerse klassieke muziek en jazz geprogrammeerd. Yves Rosseel is

hoofdverantwoordelijk voor de programmering en kiest daarbij voor een indeling van

153 Interview Yvonne van den Berg, 27 maart 2008. De Vriendenclub Club Klassiek is in september 2008 van start gegaan.

154 De Oosterpoort & de Stadsschouwburg Groningen, 2008-2009, 75.

155 De Oosterpoort zakelijk, http://www.oosterpoortzakelijk.nl/Business_Club (geraadpleegd op 4 augustus 2009).

156 Interview Yvonne van den Berg, 27 maart 2008.

157 De Oosterpoort zakelijk, http://www.oosterpoortzakelijk.nl/Business_Club. De Ashton Brothers omschrijven hun shows als een mix van cabaret, acrobatiek, slapstick, rock ‟n roll en goochelacts. http://www.ashtonbrothers.nl (geraadpleegd op 31 oktober 2009).

de concerten in series, die hij abonnementen of reeksen noemt. Dat doet hij bewust, om zo een bepaalde publieksgroep tegemoet te komen.158 Ieder seizoen worden de abonnementen „heroverwogen‟ en komen er reeksen bij of worden er reeksen

geschrapt. Zo presenteerde De Bijloke bijvoorbeeld in seizoen 2009-2010 het nieuwe abonnement MA.XS, musica antiqua extra small, met ensembles die op historisch instrumentarium en in kleine bezetting spelen.159 Om een indruk te geven van de programmering in 2007-2008 en 2008-2009 zijn in onderstaand overzicht de

verschillende abonnementen opgenomen en het aantal concerten per abonnement:

2007-2008 2008-2009

musica antiqua 1 7 musica antiqua 1 6

musica antiqua 2 7 musica antiqua 2 6

voix gras 6 voix gras 6

East of Eden 7 East of Eden/ De Centrale 7

kamermuziek 7 kwartet 5

solo 1 4 solo 1 6

solo 2 4 solo 2 6

bridge 6

Bijloke/ Vooruit 4 Bijloke/ Vooruit 4

Bijloke/ Handelsbeurs 4

jazz 4 jazz 4

symfonisch 1 5 symfonisch 1 5

symfonisch 2 5 symfonisch 2 5

symfonisch 3 5 symfonisch 3 5

totaal abonnementen 75 totaal abonnementen 65

overig 5 overig 7

jong 5 jong 7

festival 4 festival 6

Tabel 3: overzicht van de verschillende abonnementen van De Bijloke en het aantal concerten per abonnement.

Uit bovenstaande tabel blijkt dat de indeling van het aanbod in abonnementen redelijk gelijk blijft, met een verschil in het aantal abonnementen in 2008-2009. Bridge en Bijloke/ Handelsbeurs zijn verdwenen. Het totale aantal concerten binnen de abonnementen lag in 2008-2009 iets lager dan in het seizoen daarvoor, maar dit wordt gecompenseerd door iets meer concerten in de subgenres overig (concerten die niet in een abonnement ondergebracht zijn), jong (concerten voor de jeugd) en festivals.160 Bovendien zou het aantal concerten in de abonnementen van 2007-2008 eigenlijk op 71 moeten staan, omdat er vier programma‟s zijn die in twee

158 Interview Yves Rosseel, 22 januari 2008.

159 De Bijloke, http://www.debijloke.be/abonnementen (geraadpleegd op 4 augustus 2009).

abonnementen voorkomen: de concerten van Le Poème Harmonique, Discantus, Piet Van Bockstal & Louis Sclavis en Jim Hall Trio.161 Binnen de abonnementen in 2008-2009 is er geen overlap van programma‟s.

Yves Rosseel streeft in zijn programmering naar een bepaald evenwicht tussen de verschillende subgenres, maar dit is niet altijd mogelijk. In de reeksen musica antiqua en East of Eden zijn bijvoorbeeld vaker internationale gezelschappen en/of artiesten opgenomen, omdat hun programma‟s goedkoper zijn om te programmeren dan bijvoorbeeld een internationaal symfonieorkest. Yves Rosseel wil graag meer internationaal aanbod in De Bijloke presenteren, niet alleen omdat het

muziekcentrum dan een betere positie kan verwerven in het internationale cultuurlandschap, maar ook omdat de lat voor Vlaamse ensembles dan hoger zal worden en hoger gelegd kán worden.162 Kritische luisteraars krijgen dan immers meer gelegenheid om de kwaliteit van de verschillende ensembles te vergelijken. Bovendien biedt het Vlaamse ensembles een uitdaging om mee te draaien met de topgezelschappen, omdat deze dan hun directe concurrenten worden als het gaat om een speelplek op het concertpodium. Het streven van Yves Rosseel naar evenwicht binnen de programmering en de „concurrentie‟ van ensembles en musici onderling zijn kenmerken van de collectieve inhoudslogica. De verschillende

muziekgezelschappen worden in dit geval zowel door de programmeur als door andere musici en gezelschappen beoordeeld.