‘Wimjan met zijn harem en zijn witte eunuchen,’ zei naast mij een jongeman, in wie
ik de organist van het kerkkoor meende te herkennen. Zodra de senator mij ontdekt
had, schoot hij met uitgestoken armen op mij toe. ‘Jou had ik juist nodig!’ riep hij.
‘Wat drink je?’ ‘Een duvel,’ mompelde ik.
Joviaal legde hij zijn zware arm in mijn nek. ‘Als ik je op onze lijst mag plaatsen,’
fluisterde hij in mijn oor, ‘dan maak ik van jou de nieuwe schepen van kultuur... Of
verkies je ruimtelijke ordening?’
‘Ik... ken niets van politiek,’ stamelde ik overrompeld. Ik greep naar mijn duvel
als naar een reddingsboei.
De senator begon te hinniken. ‘Daar hoef je toch niets van politiek voor te kennen!
Kultuur... Wat stelt dat voor in Kranendonk? En ruimtelijke ordening... Of luim jij
misschien op onderwijs?’ Bij die laatste woorden keek hij zeer ernstig.
Ik dacht aan mijn vader en schudde het hoofd. ‘Als kandidaat-gemeenteraadslid
kan ik niet over dorpspolitiek schrijven... zeker niet objektief, en dat wordt nu precies
van mij verlangd. Waarom vraag je het hem niet?’ Ik wees naar de jongeman van
het kerkkoor.
‘Dat is een japneus!’ siste de senator. Hij was zichtbaar boos. ‘Rijd in godsnaam
Wimjan niet tegen zijn kar,’ fezelde Filibert Pintens, de reisbureauhouder, me in het
oor. ‘Hij krààkt je, weet je...’
‘Jaja...’ stotterde ik.
‘Laurens wordt zeker lid van de partij!’ riep Filibert in de richting van de senator.
‘Nietwaar, Laurens?’
‘Euh... ja,’ stemde ik toe.
Twee minuten later had ik een voorlopige partijkaart van de Blauwen, én was ik
driehonderd frank armer. Toen ik met stille trom wilde verdwijnen, liep ik op
Wijnvlekje, Davy, Deirdre, Mario en Ingel. Ze waren naar de ‘Hot Cockles’ geweest,
en wilden nog een afzakkertje gebruiken. Wijnvlekje en Davy zagen er eerder bedrukt
uit. ‘Kom, ik geef een rondje!’ zei Davy, terwijl hij me bij de schouder greep. ‘Ik
zal hetzelfde bestellen!’ riep hij de anderen na, toen die naar de dansvloer liepen.
‘Ingel slaagde met onderscheiding,’ zei hij. ‘We hebben dat gevierd.’ ‘En Mario?’
‘Die is nu industrieel elektronicus. Hij heeft werk gevonden in de chocoladefabriek
waar zijn vader werkt.’
‘En hoe staan de zaken... met jou nu?’
Hij dronk zijn biertje in één teug leeg. ‘Slecht... Enfin, het kon beter. Freija is
zwanger...’ Hij lachte een beetje schaapachtig.
Op dat ogenblik was ik blij dat ik zoveel gedronken had. De pijn werd versmacht
door de roes. En ik klampte me vast aan de hoop dat ik kon terugvallen op Ira, Ira
met haar Hollander, hemelse Ira, tweedehandse Ira... Ik dronk ook mijn glas leeg en
ik liet het weer vullen. ‘Proficiat,’ zei ik.
‘Ben je alweer dronken?’ teemde Deirdre Guldentops achter mijn rug.
Ik had mijn bier zo over haar koperen ragebol kunnen kappen. ‘Rood spook!’
foeterde ik, waarna ik naar buiten liep. Ik zag de groene tentakels van ‘De Weerwolf
2000’ over de huizen slierten. Waar zou Ira nu zijn? Tijdens het weekend was ze
thuis. Maar waar woonde ze? Waggelend droeg ik mijn loodzwaar hoofd naar huis.
Daar liep ik de witte aronskelk in de hall omver. Mijn moeder verscheen op de trap.
‘Schaam je!’ zei ze. ‘Je bent helemaal aan lager wal geraakt...’ Dies irae. ‘Die Ochsen
zittern,’ deklameerde ik, ‘so oft eine neue Wahrheit an das Licht kommt!’
's Anderendaags liep in Kranendonk alles pas voorgoed in het honderd. Het was
een zomerdag uit duizend en van heinde en verre kwamen moeders en vaders met
hun telgen naar de kermisattrakties op het dorpsplein afgezakt. Er stonden twee
draaimolens, autoscooters, een reuzenrad, een cake-walk, een schietkraam, twee
speelgoedkramen, een snoepkraam, een oliebollenkraam en een frietkraam... De
misère begon aan het schietkraam, toen enkele nozems met de windbuksen op de
veelkleurige lampen van een
draaimolen begonnen te schieten. Verontwaardigde vaders stormden op de schoelies
af en er ontstond een verschrikkelijk handgemeen. De vier politiemannen - tijdens
de kermisdagen wèl van dienst, om het verkeer te regelen - kwamen de vaders te
hulp, doch dat bleek het sein te zijn voor het crapuul van ‘De Weerwolf 2000’... De
politiemannen werden bont en blauw geslagen. Er ontstond een paniek, waarbij
enkele kinderen onder de voet raakten. De moeders sloegen met hun kinderen op de
vlucht, de vaders trokken zich terug tot op een veilige afstand. De kramers moesten
met lede ogen aanschouwen hoe hun uitstalkasten geplunderd werden. De uitbaters
van de attrakties werden ertoe gedwongen hun tuigen gratis ter beschikking te stellen
van het janhagel. Al wat breekbaar was, werd aan diggelen geklopt. In alle huiskamers
rond het dorpsplein werd naar de rijkswacht gebeld, doch geen combi daagde op. De
politiekommissaris bleek bij familieleden op bezoek te zijn... Meer dan een halfuur
duurde de terreur. Toen geraakte een van de mallemolens oververhit en ontstond er
kortsluiting. Het licht floepte uit, de muziek verstomde, alles viel stil... De pret was
gedaan, het canaille droop af. Een uur later, toen de kermis weer draaide alsof er
niets gebeurd was, volgde dan een waarachtige raid van de rijkswacht: elke
toegangsweg naar het dorpsplein werd geblokkeerd, alle (totaal onschuldige)
adolescenten werden ruw aangepakt en gefouilleerd... Er ontstond een nieuwe paniek.
Vele vingers wezen naar ‘De Weerwolf 2000’, doch die werden door de drieste
ordehandhavers weggewuifd. Zelfs de verklaringen en aanwijzingen van de
politieagenten werden afgewimpeld... Vanuit de gelagzaal van ‘De Leeuw’ had ik
het spektakel gevolgd. Richard en meester Cravillon stonden naast mij. Toen alles
gebeurd was, zei ik: ‘We hadden de Jonker moeten verwittigen...’ Meester Cravillon
schudde het hoofd. ‘Dan waren er doden gevallen.’
‘Wij moeten een burgerwacht samenstellen,’ meende Richard. ‘Dan vallen er ook
doden,’ repliceerde de meester. ‘Wij moeten een volwassen gemeentebestuur kiezen:
dat is àlles.’ ‘Wat bedoel je met... volwassen?’ wilde ik weten.
De meester snoof. ‘Wel... intelligent, capabel, dapper, wilskrachtig...’
‘Dan moeten we gaan rekruteren onder de Hottentotten,’ smaalde Richard. ‘Een
intelligent, capabel, dapper en wilskrachtig inwoner van Kranendonk stelt zich geen
kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezing! Hij weet immers wat voor gesjachel,
gesjoemel, fopperij en vodderij hem te wachten staan...’
‘Dat is oneerlijk!’ wierp ik op. ‘Kranendonk telt heus wèl valabele mensen. Maar ze
moeten aangesproken worden, een kans krijgen, zich gesteund weten... Niemand
vindt het prettig weggestemd te worden, gezichtsverlies te lijden, met de vinger
gewezen te worden...’
‘Hoe komt het dat jij daarjuist geen foto's genomen hebt?’ vroeg Richard eensklaps
bits. ‘Een krant is er om de mensen met hun neus op dergelijke wantoestanden te
drukken. Of niet soms?’ ‘Ik kan het ook niet helpen dat ze... dergelijke
wanordelijkheden bij “De Brabander” beschouwen als kermisruzies,’ zei ik
ongemakkelijk. ‘Als ik de waarheid schrijf, heet het dat ik de draagwijdte van
incidentjes opvijzel en dat ik de goegemeente verontrust... Wat ik schrijf, moet door
een dikke filter. In dit geval zou dat betekenen dat ik de waarheid verdraai of
verdoezel. Dus schrijf ik beter niets.’
Richard liep met grote stappen naar de tapkast en schonk zichzelf een duvel in.
‘Morgen zeg ik mijn abonnement op “De Brabander” op!’ zei hij. ‘Liever geen krant
dan die liflafferij.’ ‘Geef ons ook nog een biertje!’ riep meester Cravillon. ‘Om terug
te komen op de gemeenteraadsverkiezingen... Ik vind dat het hoog tijd wordt dat ze
de kiesplicht afschaffen. Die waanzin heeft nu lang genoeg geduurd. Kiesrecht?
Akkoord! Dat moet. Iedere Belg is gelijk voor de wet. Kiesplicht? Neen! Het is een
beknotterij van de individuele vrijheid; het is dwang, geestelijke tirannie; het is een
aantasting van het kiesrecht, een instandhouding van een feodale greep op de massa.
In Kranendonk trekt tachtig procent van de inwoners zich geen bal aan van
dorpspolitiek, laat staan van politiek. De mensen weten amper hoe het systeem werkt.
Dus vier vijfden van de bevolking vormen een vlottende massa, die kan beïnvloed
én gemanipuleerd worden door valse voorwendsels, vieze beloften, scheve profijtjes,
dubieuze afspraakjes... én allerhande afdreigingen. Veruit de meesten trouwens
stemmen voor een familielid... Dus komt het er in de eerste plaats op aan een lijst
samen te stellen waarop de grootste families vertegenwoordigd zijn. En in elke familie
is wel iemand te vinden die zich laat verleiden door geld of voordelen in natura. Het
komt er bijgevolg op neer dat de rijkste, de sluwste, de korruptste, de brutaalste én
de meest schaamteloze aan het langste eind trekt...’
Ik was de tirade van meester Cravillon beu, en daarom zei ik: ‘Ik ga aan het
snoepkraam een zak kokinjes kopen.’ ‘Wat?’ vroeg Richard.
‘Babbelaars!’ antwoordde ik.
15.
's Anderendaags kende Kranendonk een ware invasie van politie. Wie dacht dat dit
optreden een gevolg was van de rellen van de dag voordien en van het smeulende
ongenoegen omtrent ‘De Weerwolf 2000’, kwam bedrogen uit. De kommissaris in
hoogst eigen persoon vertelde mij dat Udo Ramoudt in het dorp zou opgemerkt zijn.
De prokureur des Konings had een anonieme tip gekregen van iemand uit het dorp.
En als dat geen fake of canard was, zou de moordenaar wel eens spoedig opgespoord
kunnen worden. In de vooravond ging ik aanbellen bij Ira Bergeman. Alhoewel ik
de ogen van menige kermisganger in mijn rug voelde branden, dreven de onrust en
begeerte mij ertoe de dorpsgeest te tarten. Ira had blijkbaar iemand anders verwacht,
want ze schrok zichtbaar toen ik voor haar stond. Allesbehalve entoesiast liet ze me
binnen. De tafel stond gedekt voor twee personen. ‘Komt Wijnand Vanneste op
bezoek?’ vroeg ik mistroostig. ‘Ja,’ antwoordde ze ongemakkelijk.
‘Ga je hem vertellen dat je verleden donderdag met mij naar bed ging?’
‘Neen. Dat zijn mijn zaken.’
‘Ik had mij voorgesteld dat wij... zo... min of meer met elkaar verloofd waren.’
‘Kom nou!’ zei ze. ‘We kennen elkaar amper.’
‘Het was toch mooi... die nacht.’
‘Zeker! Maar we waren eenzaam, en een beetje dronken, en ik was ontgoocheld
omdat Wijnand niet gekomen was.’
‘Ik ben iemand anders,’ zei ik traag. Het leek wel of ik een worgpeer gegeten had.
‘We hebben elkaar niets beloofd, Laurens.’
Ik schuddekopte. ‘Jij zou toch stilaan moeten gaan beseffen hoe weinig woorden
betekenen.’
‘Trek het je niet aan!’ zei ze met aandrang.
Ik voelde haar medelijden, en ik sloeg ervoor op de vlucht. Buiten liep ik op de
Hollander. Hij droeg een zomerhoedje en een zonnebril. Op zijn valiesje zat een
sticker met een blauwe smurf erop. ‘Dag!’ zei ik, doch hij antwoordde niet.
‘Klootjavaan!’ foeterde ik hem na. Omdat alles en iedereen me konden gestolen
worden, liep ik binnen ‘Bij Roos’, het bolwerk van de Socialisten. Had ik het maar
niet gedaan! Er was een zuippartij zonder weerga aan de gang. De Socialisten immers
hadden er een partijvergadering gehouden, mét poll: daarop was beslist de
In document
Robin Hannelore, Op een wit paard naar Geel · dbnl
(pagina 53-57)