diverse begroeiing, zoals een lindebos, heide en beuken- lanen. De Efteling heeft die grond gekocht omdat het aansluit bij het attractiepark.
In de landschapsontwikkeling wordt het soorten- arme productiebos, vooral dennen, gekapt ten gunste van de heide, in de verwachting dat ook de zeldzame kraaiheide weer terugkomt. In het eindbeeld dat De Boer schetst, trekt een schaapskudde van de Loonse en Drunense duinen via het Loonsche Land naar Huis ter Heide en terug. In het Loonsche Land komt een drink- poel en een veldschuur voor de schapen. Het eikenhak- hout komt terug en wordt gesnoeid in een cyclus van vijftien jaar. Lanen van ruim honderd jaar oude beuken, aangeplant door Frans Mombers, worden in oude staat teruggebracht. Wandelpaden en fietsroutes sluiten aan op routes in de omgeving.
Karakteristieken
Loonsche Land
60 hectare, verdeeld over veel kleine percelen bos, heide,
houtwallen en lanen. Ter vergelijking: het attractiepark telt 65 hectare, waarvan 30 hectare bestaat uit beplanting en nog eens 3 hectare uit gazons.
Bezoekers Efteling: vier miljoen in de topjaren 2009, 2010
en 2011.
Ten zuiden van het golfpark stond oorspronkelijk
bungalowpark ’t Kraanven, dat later is afgebroken; dichterbij het attractiepark zijn nieuwe bungalows gebouwd onder de naam Bosrijk. Ter compensatie convenant met Natuurmonumenten en Brabantse Milieufederatie met natuurontwikkelingsplan Loonsche Land.
Start herstel op 15 juni 2011. Eerste fase betreft
heideherstel, drinkpoel uitdiepen en het oude eikenhakhout snoeien. In de tweede fase wordt dichtgegroeid bos uitgedund. Eenmalige inkomsten uit hout van uitgegroeid eikenhakhout en herstel van heide. Een gepensioneerde boer verzorgt graanakkers met oude graanrassen en bloemranden. Hij verbouwt in nauw overleg met De Efteling historische gewassen. De Efteling ontvangt subsidie voor heideontwikkeling en het telen van historisch graan.
PLANNEN
Ruimtelijke toestemming van de gemeente gebruiken
voor de bouw van 21 recreatiehuizen in de vorm van Brabantse langgevelboerderijen, op 7,5 hectare, aansluitend aan Bosrijk.
Meer informatie: www.loonscheland.nl.
Bart de Boer (1951), directievoorzitter van De
Efteling sinds 1 juni 2008. Na een studie bedrijfskunde werkte hij bij Ahold, Vendorado, Esselte Abonnee TV, Pay-TV Nederland en Grandorado in functies variërend van supermarkt-bedrijfsleider tot commercieel directeur. Vanaf 2000 was hij directeur van Eindhoven Airport nv. Bart de Boer beschikt over een vliegbrevet, is amateur-fotograaf en -kok.
57 EFTELING
Aanleg van drinkpoel en herstel van de heide horen bij de eerste fase van het ontwikkelingsplan dat van start ging op 15 juni 2011. Het hele plan moet uitgevoerd zijn in 2020.
De helft van het pretpark is groen. Op de foto een deel dat is geïnspireerd op de Biesbosch.
59 LANDGOED KEUKENHOF
Bloemmotieven uit 160 hectare park (boven) keren terug in het pas gerestaureerde kasteel (onder). Door de restauratie zijn de acht monumenten en het park voor de komende vijftig jaar veilig gesteld.
61 LANDGOED KEUKENHOF
De Keukenhof heeft vanaf 22 maart 2012 een beeldentuin samen met het Cobra Museum dat in Amstelveen geen buitenruimte heeft.
Restaurateur van het kasteel temidden van zijn werk. Voor de financiering van de restauratie heeft De Keukenhof zestig hectare weide omgezet in natuur.
63 LANDGOED KEUKENHOF
De internationaal bekende bloemententoonstelling vormt met zo’n zestig procent de belangrijkste inkomstenbron. Jaarlijks trekken 800.000 mensen ‘naar de bollen’, van wie driekwart uit het buitenland. Dat betekent twee maanden lang, van eind maart tot eind mei, honderdduizend bezoekers per week. “Dat haalt volgens mij zelfs De Efteling niet”, zegt Herman Hollander. Hij is voorzitter van de stichting Kasteel Keukenhof, die een landgoed beheert van 230 hectare dat bestaat uit 70 hectare landbouwgrond, 160 hectare park en 18 gebouwen, waarvan 8 monumenten. Daarvan zijn er zes be- woond, maar dat levert een schrale 1.000 euro per jaar op. Die huurcontracten heeft de vorige eigenaar, Jan Carel Elias graaf van Lynden, opgesteld onder het motto ‘Ik hoef er niet rijk van te worden.’ De een betaalt € 2,40 per week, de ander € 100 per jaar. De graaf ging ervan uit dat de bloemententoonstelling genoeg opleverde voor het hele landgoed. Maar dat was eigenlijk al sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer zo. Met veel achterstallig onderhoud en veel te lage huurtarieven als gevolg.
Met de stichting Bloembollententoonstelling is het na drie jaar hard onderhan- delen, ‘soms bijna vechtend over straat’, en bemiddeling van de Zuid-Hollandse Com- missaris van de Koningin Jan Franssen gelukt om een marktconform huurtarief af te spreken. “Knap werk van Franssen, want we hebben nu weer respect voor elkaar.” Met de woninghuurders moet de kasteelstichting wachten tot ze vertrekken of overlijden tot de tarieven naar een redelijk niveau omhoog kunnen. Dezelfde erfenis uit het verle- den speelt het landgoed parten bij de pacht van zeventig hectare weidegrond aan twee veeboeren. Wel substantieel is de opbrengst van de verhuur van kasteel en koetshuis aan een vaste cateraar. Dat draagt ongeveer 25% bij aan de inkomsten. Aanvullend zijn de opbrengsten van de Vrienden van het landgoed en van de bijna vijftig bedrijven in de Van Lynden Society, samen goed voor een kleine 5% van de inkomsten. Resterende bedragen komen binnen via concerten en evenementen als Landgoedfair, Kerstfair, Castle Fest.
Een ploeg van 135 vrijwilligers helpt mee, gemiddeld vijftien per dag. “Op de jaar- lijkse Natuurwerkdag krijgen we er hier 120, maar die krijgen dan ook een hapje en een drankje en een borrel na afloop. We maken er een feest van om het bos op te knappen.” Plannen heeft het landgoed volop. Zoals de Cobratuin vanaf 2012, waardoor de Keuken- hof de dependance wordt van het Cobra Museum in Amstelveen, dat geen buitenruim- te heeft om beelden te laten zien.
“Verder willen we groeien naar een nationaal Platform voor Nederlandse bloemen, het jaar rond. Dus na de bollen, een pioenshow, daarna gladiolen, dan dahlia’s en zo door tot aan Kerstmis. De kwekers brengen de bloemen gratis. Wij zorgen voor goede arrangeurs en bloemschikkers. Het officiële keuringsorgaan VKC geeft de waardering, waarvan de beste kwekers kunnen profiteren.”
De Keukenhof ziet mogelijkheden om niet alleen voor de bloembollententoonstel- ling, maar ook voor het landgoed toegangskaartjes te introduceren. Dat kan een ge- combineerd kaartje zijn met de bloemententoonstelling. Een hek met een elektronisch toegangssysteem om de vijftien hectare rond het kasteel haalt ook inkomsten uit bezoe- kers aan de rest van het landgoed. “We mikken op 150.000 bezoekers in 2013. Nu zitten we op een kleine 100.000 met al onze evenementen.” Die plannen vallen samen met de