Eigenaar bv Landgoed Anderstein, bestaande uit de
Landgoederen Anderstein, ’t Stort, Appel en Nieuw Dijkhoeve. De aandelen zijn in handen van 21 familieaandeelhouders, verdeeld over twee generaties.
Oppervlakte 532 hectare, verdeeld over Anderstein bij
Maarsbergen 215 hectare, ’t Stort bij Maarn 12 hectare, Appel bij Nijkerk 296 hectare, Nieuw Dijkhoeve Wijk bij Duurstede 8 hectare.
24 gebouwen en erven in vol eigendom; 13 opstallen zijn
aangewezen als rijksmonument en 5 als gemeentelijk monument.
Boeren. Drie hoevepachters, 12 loslandpachters en 12
erfpachters.
Jaaromzet Anderstein en ’t Stort: ruim boven € 1 miljoen,
waarvan 40% uit 100 hectare grote golfbaan, 40% uit kantoorverhuur (4 gebouwen), 20% uit erfpacht, pacht en overige inkomsten.
Jaaromzet Appel € 170.000, waarvan agrarische pacht
de helft bijdraagt en erfpacht een derde. Het overige komt van bos en landschap, vooral via beheersubsidies. Uitgaven: rentelasten van de aankoop, 1 personeelslid met auto, gereedschap en machines. Incidentele kostenpost komende 3 jaar: wegwerken van achterstallig onderhoud van opstallen en bos, natuur en landschap. Het uiteindelijke streven is de jaaromzet te verhogen naar ten minste € 275.000.
Nieuw Dijkhoeve Langbroekerdijk Wijk bij Duurstede. Op
korte termijn start de bouw van woning met schuur. Het streven is om opstallen te verkopen en verder het geheel in erfpacht uit te geven, berekend op basis van 3,5% van de waarde, wat neerkomt op ongeveer € 25.000 per jaar.
UITGAVEN
5 personeelsleden (4 fulltime, 2 in deeltijd), beheer en
onderhoud gebouwen, park en bos en algemene kosten.
PLANNEN
Anderstein: Sloop van 2 ligboxenstallen en bouw van een
meer economische eenheid passend bij de golfbaan en een veldschuur voor beheer en onderhoud.
’t Stort: Bouw van een Poorthuis voor kantoorgebruik en
bouw van een beheerder- en familiewoning.
Appel: Bouw van extra woningen op basis van rood voor
rood en rood voor groen. Uitdaging: verplaatsing van een hoevepachter en aankoop naastliggende landbouwgronden.
Nieuw Dijkhoeve: Algehele sloop van de bestaande
agrarische gebouwen en nieuwbouw van woning met schuur. Aankoop van aangrenzend bosperceel, thans nog eigendom van Staatsbosbeheer.
Hein van Beuningen (1953).
Na Mulo, hogere landbouwschool in Dronten, Nederlandse landbouw, kopstudie aan hogere
Landbouwschool in Dordrecht. Van 1974 tot 1992 actief melkveehouder. Vanaf 1990 tot heden directeur bv Landgoed Anderstein.
Hein van Beuningen loopt terug richting kantoor en huis. Anderstein bezit 24 gebouwen, waarvan 13 rijksmonument zijn en 5 gemeentelijk monument.
191 LANDGOED VILSTEREN
vleesvee. Grote grazers brengen de beheerlasten van de bloemrijke graslanden omlaag. Het vlees kan een mooie inkomstenbron worden.
De ‘kurkentrekker’, een uitzichtpunt te bereiken via een spiraalvormig pad, onderdeel van een filosofenpad in Engelse landschapsstijl, bedoeld om welgestelde mensen kennis te laten maken met het romantische landleven.
193 LANDGOED VILSTEREN
Nieuwbouw, met op de voorgrond de laatste bouwkavel. Daarna kunnen appartementen gebouwd worden in vrijkomende boerderijen.
Uitzicht vanaf de molen. In de bosrand de witte koepel, bedoeld voor de bezinning op de binnenwereld van het dorp, het landgoed en het boerenbedrijf.
195 LANDGOED VILSTEREN OMMEN N340 ZW O LL E Vecht Regge N348
Het is niet te merken in het monumentale koetshuis en ook buiten niet op de glooi- ende weilanden of onder de ruisende bomen. “Bijna alle gas van Nederland stroomt door dit landgoed.” Hieraan dankt Vilsteren de riante positie van ‘een van de financieel gezondste landgoederen van Nederland’. Ruim twee derde van de inkomsten haalt het landgoed uit de erfpacht van 40 hectare waarop de Gasunie een compressor- en meng- station heeft gebouwd. Directeur-rentmeester Hugo Vernhout heeft vertrouwen in de toekomst van deze inkomstenbron. “De Gasunie investeert nog steeds; onlangs nog in nieuwe leidingen voor het mengen van stikstof uit de lucht. Een mengstation voegt stikstof toe tot Slochteren-niveau. Dat moet vanwege de groeiende import van hoog- calorisch gas met veel minder stikstof, onder meer uit Rusland. Anders zouden onze kachels en fornuizen potentiële bommen zijn.”
Nog een factor die de financiën gezond maakt, is de houding van de aandeelhouders. “Hun uitgangspunt is behoud, verdere ontwikkeling en doorgeven van het landgoed aan de volgende generatie en niet het halen van financieel rendement uit de aandelen. De 37 aandeelhouders krijgen net genoeg dividend om de belastingheffing uit box 3 te compenseren.”
“Daarnaast kent Vilsteren een constructie bestaande uit een clausule in de statuten die voorschrijft dat bij verkoop eerst de overige aandeelhouders mogen bieden en een aandeelhoudersovereenkomst die de kans dat de aandelen binnen de familie blijven zo groot mogelijk maakt.”
Toch is alweer jaren geleden een terreinbeherende organisatie – Landschap Over- ijssel – medeaandeelhouder geworden van het particuliere Landgoed Vilsteren. Zo is de bijzondere situatie ontstaan dat een natuurbeschermingsorganisatie mee kan kijken in de boeken van een familiebezit. Een bestuurslid van Landschap Overijssel neemt deel aan de tweejaarlijkse aandeelhoudersvergaderingen, stelt vragen, geeft advies en stemt mee. “Het landgoed heeft er voordeel van”, stelt Hugo Vernhout, “want als we bijvoor- beeld de natuurwaarde van de heide willen verhogen, hebben we een eigenaar die daar verstand van heeft.”
Vernhout is tevreden over de bv-vorm. “Natuurlijk heeft een stichting allerlei fiscale voordelen, maar bij een bv is de betrokkenheid van de hele familie vele malen groter dan bij een stichting, omdat de aandeelhouders eigenaren zijn. Juist omdat het hier meer een emotioneel dan een financieel bezit voor de aandeelhouders betreft, is die betrokkenheid van wezenlijk belang.”
Directie en familie beschrijven hun houding tegenover het landgoed als: “Wel met de tijd meegaan, maar niet met de waan van de dag.” Aanpassingen worden overwogen met respect voor in het verleden gemaakte keuzes. Een goed voorbeeld hiervan is de re- cente aanpassing van het voorplein. Het nieuwe beheersplan voor de ruim 140 hectare grote historische buitenplaats suggereerde onder meer een ander padenpatroon. “Dat hebben we eerst met roodwitte lijnen uitgezet, daarna de paden gemaaid, al wandelend uitgeprobeerd en vervolgens van het dak af bekeken. Met wat lichte aanpassingen heb- ben we het toen pas uitgevoerd.”