• No results found

KANTOORGEBOUW VAN DE VOORMALIGE GISTFABRIEK

Open op zondag 8 september van 14.00 uur tot 18.00 uur

Maurice De Meester werd in Gent

geboren op 11 januari 1890 en stierf in Brugge op 12 mei 1965. Hij studeerde nog aan de Gentse Academie als soldaat van de ‘Compagnie

Universitaire’ tussen 1910 en 1912 en combineerde zo zijn studies met zijn militaire dienstplicht. Daarna werkte hij bij Gentse aannemers. In 1914 werd hij oorlogsvrijwilliger. Hij vluchtte tijdens W.O. I naar Nederland, nadat hij zwaar gewond was geraakt. Daar kwam hij in contact met architecten die zijn architectuurvisie sterk zullen beïnvloeden. Na de oorlog werkte hij enkele jaren bij architect L. Reynvoet in Doornik, maar op aandringen van zijn legervriend dokter Louis De Winter komt hij in 1921 naar Brugge en vond hij werk bij architect Lucien Coppé.

Hij was getrouwd met Bertha Van de Weghe (1890-1974). In onze stad ontwierp De Meester uitzonderlijk mooie gebouwen in modernistische stijl, waaronder het kantoorgebouw van de voormalige K.N.G.S.F (1925-1930). Ook de verrassende en unieke huizenrij in de Stokersstraat, eveneens voor rekening van de Gistfabriek, is door hem ontworpen. Daarnaast bouwde hij woningen aan de ringlaan en ook het prachtige huis Campers in de Julius en Maurits Sabbestraat. Na de bouw van de rotonde van de Sint-Jozefskliniek in 1933 specialiseerde De Meester zich in ziekenhuisarchitectuur (bijvoorbeeld het zeepreventorium in De Haan en de ziekenhuizen van Geraardsbergen en Beveren-Waas). Ook in Assebroek, Sint-Andries en Sint-Kruis bouwde hij interessante woonhuizen. Maurice De Meester was voorzitter van de Bouwmeesterskring van West-Vlaanderen. In 2008 werd n.a.v. het thema modernisme een themawandeling rond Maurice De Meester en zijn tijdgenoot Maurice Vermeersch georganiseerd, die op ruime belangstelling kon rekenen en een verrassend beeld gaf van deze architect.

Op 13 april 1897 nam de Nederlandse Gist-& Spiritusfabriek uit Delft de stokerij en de gistfabriek van Jules Verstraete en Co aan de Komvest officieel over. Na de overname werd voor het productieproces overgeschakeld naar het Nederlands model en in 1914 werd het Brugse bedrijf de grootste gistproducent van België. Door de neutraliteit van Nederland kon het bedrijf tijdens W.O. I verder werken. De Brugse directeur Paul Van der Haert is bovendien consul van Nederland

(later opgevolgd door zijn broer Jean). Na de oorlog gaan de bouwactiviteiten onverminderd verder. Er wordt een nieuwe fabriek in een modernistische stijl (de Nieuwe Zakelijkheid) opgetrokken naar het ontwerp van de Hollandse ingenieur Victor Jockin. Op de hoek van de Komvest en de Wulpenstraat trekt men in 1925-1926 een nieuw, ruim kantoorgebouw op naar plannen van de Brugse architect Maurice De Meester. De buitenarchitectuur sluit aan bij de Nieuwe

Zakelijkheid van het (in 1985 gesloopte) fabrieksgebouw. Het interieur is een fraai voorbeeld van de in Brugge zeldzame art-decostijl.

In 1925 krijgt architect Maurice De Meester inderdaad de opdracht om een nieuw kantoorgebouw te ontwerpen. Het is zijn eerste belangrijke opdracht. Hij doet dit in een voor Brugge eerder ‘vreemde’ stijl, maar perfect kaderend met de toen nieuwe fabrieksgebouwen errond. Het is duidelijk dat het verblijf in Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog architect De Meester sterk heeft beïnvloed. De expressionistische baksteenarchitectuur van de Amsterdamse school (de

Nederlandse variant van de art deco) heeft in dit ontwerp als inspiratiebron gefungeerd. In- en uitspringende delen van de gevel, sierlijke metselverbanden, muurpijlers die boven de dakrand uitsteken, gecompliceerde deur- en

vensteropeningen, de voornaamste karakteristieken van de Amsterdamse school, zijn bij dit kantoorgebouw terug te vinden.

Het bakstenen gebouw is twee bouwlagen hoog en de straatgevels zijn sterk gestructureerd door de muurpijlers die boven de dakrand uitkomen. Op de hoeken zijn deze nog extra met siermetselwerk opgebouwd. De hal is als risaliet uitgewerkt, waarbij de ingang door het gebruik van natuursteen en de beglaasde vleugeldeur met fraai smeedwerk bijzonder in het oog springt. De zeer hoge (vroegere) kantoorruimte, uiterst links, is duidelijk vertolkt in de buitenarchitectuur mede door de vorm en de hoogte van de vensters.

Een eerste kennismaking met de centrale hal is een verrassing. In deze hal kwamen initieel de burelen van bedienden en directeurs uit. Via een dubbele marmeren

bordestrap bereikt men de verdieping die van een loopgalerij is voorzien en is afgesloten met een sierlijke smeedijzeren balustrade. De grijze marmeren wandbekleding, de houten kantoorafsluitingen, de lichtarmaturen en verwarmingstoestellen zijn in één totaalconcept ontworpen en uitzonderlijk goed bewaard. Opvallend is de glazen koepel met geometrische panelen van gekleurd glas, die aan een metalen spant is opgehangen. Een aandenken aan de stokerij Verstraete vormt de luchter aan de trap, die afgewerkt is met een arend en herinnert aan de naam van het bedrijf. Voor het 50-jarige bestaan van de fabriek in 1947 heeft het personeel aan de directie een kleurig glasraam aangeboden dat op de verdieping op de galerij te bewonderen is. De Brugse en Delftse vestiging zijn er symbolisch als vrouwen afgebeeld. De maker van dit glasraam

is de Amsterdammer André Vlaanderen (1881-1955), een veelzijdig kunstschilder die vaak heeft samengewerkt met de Nederlandse architect Eduard Cuypers (1859-1927) en die een eigen atelier had voor decoratieve kunst. Beide mannen realiseren vaak decoratieve onderdelen voor architectuur.

In de aansluitende grote kantoorruimte, die nu voor diverse functies wordt gebruikt, zijn nog paneeldeuren,

oorspronkelijk verlichtingselementen, de metalen roosters van de vloerverwarming en de rolluikkasten uit 1925 bewaard gebleven.

De voormalige Gistfabriek is na de Tweede Wereldoorlog aanzienlijk uitgebreid. De terreinen, aansluitend op de Handelskom zijn daarvoor aangekocht en bebouwd. Een volledig nieuwe fabriek is tussen 1956-1963 gebouwd

naar het ontwerp van architect Roger D’helft (1927-1994). In 1967 fusioneerde de N.G.S.F. met Brocades en werd dan N.V. Gistbrocades. De productie van gist werd in 1970 vervangen door deze van enzymen. Enzymen worden niet alleen gebruikt bij de productie van wasmiddelen, maar voor nog veel meer. Gistbrocades is in 1995 opgekocht door Genencor. Op 1 mei 2005 werd het verworven door Danisco, die op zijn beurt op 19 mei 2011 werd opgekocht door DuPont International. Vandaag is deze Brugse vestiging de belangrijkste

Genencor-locatie voor de productie van industriële enzymen en deel van DuPont’s Industrial Biosciences Business Unit. Er worden in Brugge 103 personen tewerkgesteld.

15.

KORTE VULDERSSTRAAT 14,