Open op zaterdag 7 september van 14.00u tot 18.00u
en zondag 8 september van 10.00u tot 18.00u
Uitsluitend op reservatie
$
Jacob Bave II, was de zoon van
Jacob I, thesaurier van de stad Brugge en van Margriete van Meetkerke (†1348). Hijzelf trouwde met de burgemeestersdochter Liegarde van de Walle (†1388) en erfde De Patience in 1357. Ook Jacob II was thesaurier van de stad Brugge en meerdere malen schepen en raadslid. Hij stierf op 23 oktober 1388 en werd in de Onze-Lieve-Vrouwekerk begraven. Zijn dochter Gertrude erfde op haar beurt De Patience. Zij trouwde in 1396 met Jan van der Beurse. Zou deze beschilderde ruimte gestoffeerd zijn ter gelegenheid van dit societyhuwelijk tussen twee zeer rijke Brugse erfgenamen? Of was het een luxueuse vergaderzaal voor de Sint-Jorisgilde waarvan zowel Jacob III Bave (broer van Gertrude) als Jan ooit sire waren? Zou Jacob Bave afgebeeld zijn als Patienta (Geduld), het enige personage dat de bezoeker aankijkt?
Het huis De Patience (niet zichtbaar vanaf de straatkant) wordt in de 14de eeuw gedateerd, twee eeuwen ouder dan het voorhuis ‘De Rynck’ aan de Spinolarei waar het nu deel van uitmaakt. De huidige rooilijn aan de Spinolarei kwam er pas later. Het is niet verwonderlijk dat de gronden dicht bij het tol- en weeghuis gegeerd waren en maximaal werden bebouwd. In de 13de en 14de eeuw werd de voorgrond (een naar het water aflopende nog niet ingemuurde oever) wellicht gewoon met laadvloeren afgedekt en gebruikt voor de producten die met de boten Brugge binnenkwamen.
De Patience is opgebouwd uit een verzonken benedenruimte, twee bovenverdiepingen en een zolder onder een zadeldak. De oorspronkelijke voorgevel is enkel zichtbaar vanop een kleine ingesloten binnenkoer (links achter De Rynck). Tot in de 16de eeuw
was ze nog zichtbaar van aan de rei. De tuingevel is een bakstenen puntgevel waarvan de top doorbroken is door twee segmentboogvormige luikopeningen, die geflankeerd zijn door smeedijzeren haken met enkele en dubbele ogen. Deze dienden voor stokken om linnen te luchten of te drogen of om de gevel te versieren met vlaggen.
Net 20 jaar terug werd de restauratie van De Patience gestart. De eigenaars voerden zelf een vooronderzoek uit en ontpleisterden voorzichtig de balkenzolderingen en de wanden. Op de wand in de benedenkamer ontdekten Brody Neuenschwander en zijn vrouw enkele gotische letters, die gezien hun opleiding en interesse onmiddellijk terecht de volle aandacht kregen. De Brugse monumentenzorgers verwittigden de conserveringsploeg van Onroerend Erfgoed Vlaanderen en midden 1994
werd een proefonderzoek uitgevoerd. De ontdekking bleek fenomenaal: een uitzonderlijke laatmiddeleeuwse muurschildering van hoge kwaliteit en met een rijk iconografisch programma. De kamer met de muurschildering heeft een eikenhouten zoldering met moer- en kinderbalken. De moerbalken, met nog beperkte sporen van decoratieve schildering, waren oorspronkelijk tegen de zijwanden gestut door muurstijlen en korbelen. Drie van de vier wanden dateren nog uit de vroege bouwfase. De wand met de schouwuitbouw is in latere bouwperiodes gewijzigd en moest om constructieve redenen herbouwd worden. Slechts twee vensters tegenaan de zoldering zorgen voor de lichtinval. Op de grootste wand is het Sint-Joristafereel ontdekt (250 op 220 cm).
Het Sint-Joristafereel bestaat uit twee delen: een benedenfries met de afbeelding van de Deugden, en het eigenlijke Sint-Joristafereel dat tot de zoldering reikt. De vlakke wand en de beschildering zijn doorbroken door een rechthoekige nis, die waarschijnlijk afgesloten was met luiken en waarin kostbaarheden werden opgeborgen. De taferelen zijn aangebracht op een nog oudere beschildering in imitatiebaksteen. In de benedenfries zijn tien mannenhoofden in geschilderde nissen afgebeeld, afwisselend met een rode en zwarte achtergrond en benadrukt door een verguld sjabloonmotief. Vóór de figuren loopt een banderol met gotische opschriften. De figuren stellen Deugden voor: Fortitudo (Sterkte), Largitas (Vrijgevigheid), Sapientia (Wijsheid), Humilitas (Nederigheid), Justitia (Rechtvaardigheid), Patientia (Geduld), Fides (Geloof), Spes (Hoop), Caritas (Liefde) en Misericordia (Medeleven). Patientia, uitgebeeld als een jonge baardloze man, kijkt als enige recht naar de toeschouwer, en is misschien de naamgever van het huis?
Boven de Deugden is de legende van Sint-Joris met de draak uitgebeeld. Sint-Joris in wapenuitrusting en op een prachtig wit paard, wordt geholpen door een engel om het monster te doorboren dat gevaarlijk dicht bij de koningsdochter komt. Achter de prinses wordt een stad afgebeeld met bezorgd toekijkende ouders
De Werkgroep Huizengeschiedenis, die zich in 1999 boog over de geschiedenis van het pand, formuleerde enkele hypotheses. Vóór 1347 stond hier een ‘hofstede’ of erf met huis, dat in 1350 eigendom werd van makelaar Jacob (I) Bave, de echtgenoot van Margriete van Meetkerke en omschreven als: het Ser Jacob Baefs huus. In 1372 was het in bezit van zijn zoon Jacob II die er woonde. met zijn vrouw Liegarde van de Walle. Jacob II stierf in 1388 en Liegarde bleef eigenares tot aan haar dood in 1398. Hun dochter Gertrude erfde het pand. Het verhaal van Sint-Joris zoals het hier wordt afgebeeld, was in de middeleeuwen populair. Sint-Joris is bovendien de patroon van heel wat broederschappen en schuttersgilden. De Brugse Sint-Jorisgilde bestond in het begin van de 14de eeuw en verzamelde toen aan de Sint-Jansbrug voor ze naar de Markt trokken tijdens optochten. Op de andere wand wordt een tafereel uitgebeeld, dat slechts fragmentarisch is bewaard. Een aantal vorsten worden
door tekstbanderollen geïdentificeerd: de Trojaanse prins Aeneas (als voorouder van het Romeinse volk), de Wandelende Jood Ahasverus, Alexander de Grote, koning Arthur (een van de Negen Besten), Julius Caesar, Darius, Karel de Grote, Saladin en koning Salomon (de derde koning van het verenigd Israël). De Turkse sultan Saladin ibn Najm al Ajjoebi (†1193) is een soennitische moslim die op 2 september 1192 een vredesakkoord met koning Richard Leeuwenhart had bewerkstelligd en zo een einde had gemaakt aan de Derde Kruistocht. Alexander de Grote is hier als vertegenwoordiger van een van de drie helden uit de klassieke oudheid binnen het thema van de beroemde veldheren, De Negen Besten, en Darius werd door Alexander verslagen. De iconografische samenhang van de voorstelling kon niet door deze ‘losse’ gegevens verduidelijkt raken. Wat was de bedoeling van dit tafereel?
De schilderingen zijn stilistisch en schildertechnisch tussen 1380 en 1400 gedateerd en horen bij de school van het Pre-Eyckiaanse Realisme. Uitzonderlijk vroeg en zeldzaam in Vlaanderen. Het huis De Patience en de
muurschilderingen zijn een voorbeeld van de rijkdom van het Brugse erfgoed rond 1400 wat dit voorjaar nog in de tentoonstelling ‘Liefde en Devotie’ in het Bruggemuseum-Gruuthuse rijkelijk werd geïllustreerd.