• No results found

HET FORT VAN BEIEREN

Open op zaterdag 7 september van 14.00 uur tot 18.00 uur en zondag 8 september van 10.00 uur tot 18.00 uur Rondleidingen

zaterdag om 14.00 uur,

zondag om 10.00 uur, 14.00 uur en 16.00 uur die vertrekken aan het infobord aan de ingang.

 %  

Maximiliaal II Emmanuel van Beieren

is in München geboren op 11 juli 1662 en er gestorven op 26 februari 1726. Hij was de keurvorst van Beieren en de laatste gouverneur-generaal van de Spaanse Nederlanden (1691-1706). Hij had als bijnaam ‘de Blauwe keurvorst’ omwille van de kleur van zijn wapenuitrusting. Hij werd opgeleid tot een talentvol krijgsheer die zijn talent kon bewijzen bij het beleg van Wenen door de Turken (1683) en de slag van Mohács (1687) waar de opmars van de Ottomaanse Turken in Europa een halt werd toegeroepen.In de Spaanse successieoorlog (1701-1713) koos hij de zijde van de Fransen.

Hij trouwde een eerste maal in 1685 met Maria Antonia, dochter van keizer Leopold I, een zeer ongelukkig huwelijk. Zijn vrouw stierf bij de geboorte van hun eerste kind en Maximiliaan hertrouwde met Teresa Sobieska, dochter van de koning van Polen. Wat hem grote perspectieven bood. Zijn zoon Karel Albert besteeg de Duitse keizerstroon (1742 - 1745).

Uit het persbericht van de

Provinciebestuur van 14 november 2012:

Begin november 2012 ging de Provincie West-Vlaanderen van start met inrichtingswerken op het provinciedomein ‘Fort van Beieren’ (Koolkerke/Brugge). De werken dienen om de onderdelen van het fort beter herkenbaar te maken voor bezoekers en omvatten onder andere de herbouw van het noordelijke bastion, het herstel van de walgrachten en de aanleg van nieuwe wandelpaden.

Op basis van historische plannen en archeologisch onderzoek wordt nu dus één vierde van de militaire vesting waarheidsgetrouw herbouwd en herkenbaar gemaakt. De Provincie grijpt deze gelegenheid ook aan om ook het historische huishoudelijk afvalstort op het domein te saneren.

De werken worden uitgevoerd door aannemer RTS bvba uit Zedelgem voor een bedrag van 932.091,82 euro en zullen, afhankelijk van de weersomstandigheden, wellicht afgerond zijn tegen eind juni 2013. Ze worden begeleid door RAAKVLAK, de intergemeentelijke archeologische dienst voor Brugge en Ommeland. De sanering van het huisvuilstort gebeurt onder toezicht van de bodemsaneringsdeskundigen van de firma Universoil uit Wingene. Daarna worden informatiemodules geplaatst en zal de Provincie nieuwe bomen aanplanten, in overleg met de stad Brugge. De gedeeltelijke heraanleg van het Fort van Beieren kadert in het Interreg IVA-project ‘Forten en Linies in Grensbreed Perspectief’ en krijgt de financiële steun van Europa via het ‘Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO)’ en ‘Grensregio Vlaanderen-Nederland’. Omdat het Fort van Beieren bovendien deel uitmaakt van de groene fietsgordel rondom Brugge, financiert de Vlaamse overheid ook mee in het project.

Wegens de harde winter hebben de geplande werken vertraging opgelopen. De reconstructie van het noordelijk bastion zal deze zomer zijn afgewerkt. De beplantingswerken volgen in het najaar en pas in 2014 zal de ‘noordelijke bastion’ worden ingelopen. Gekruid met de geschiedenis van de plek en de verrassing van de gedeeltelijke reconstructie wordt een bezoek aan dit stuk groen erfgoed onvergetelijk.

Het verhaal

Op 1 november 1700 overleed de ziekelijke Karel II, de laatste Spaanse Habsburger en vanaf 1665 heerser van het uitgestrekte Spaanse rijk, waartoe de Zuidelijke Nederlanden, verschillende Italiaanse landsgebieden, de vele kolonies in Zuid- en Midden-Amerika en ook de Filippijnen behoorden. Lodewijk XIV had al lang zijn oog op de Spaanse gebieden laten vallen. Door zijn huwelijk met een zuster van Karel II maakte hij via zijn kinderen aanspraak op de Spaanse erfenis. Maar ook de Duitse keizer Leopold I, eveneens met een zuster van de Spaanse koning getrouwd, zag een van zijn zonen als opvolger.

In zijn testament laat Karel II het Spaanse rijk na aan de 17-jarige Filips van Anjou, de tweede kleinzoon van Lodewijk XIV, met als voorwaarde dat de nieuwe Spaanse vorst moet verzaken aan de Franse troon. Zo niet zou de jongste zoon van de Duitse keizer, de 15-jarige aartshertog Karel, de Spaanse troon bestijgen.

De Zonnekoning leek de wens van de overleden monarch te respecteren maar bekrachtigde nog geen maand later de aanspraken van zijn kleinzoon op de Franse troon. In februari 1701 trokken de Franse troepen de zuidelijke of Spaanse Nederlanden binnen. Zonder bloedvergieten werden de barrièregarnizoenen aan de Franse grens overrompeld en de Nederlandse troepen naar huis gestuurd. De republiek der Verenigde Nederlanden, Engeland en de Duitse keizer konden onmogelijk een dergelijke aantasting van het Europees evenwicht dulden en vormden met enkele andere staten, waaronder Denemarken, Savoie en Portugal een Grote Alliantie

tegen Frankrijk en Spanje die op de steun konden rekenen van de Zuidelijke Nederlanden en enkele kleine Duitse staten als Keulen en Beieren.

Op 20 februari 1701 arriveerden de Franse troepen in Brugge. Dezelfde dag kregen ze versterking van Spaanse soldaten. Hun wens was Brugge uitbouwen als belangrijke garnizoensstad waar jaarlijks 5000 à 6000 soldaten konden kazerneren. De Fransen stelden wel snel vast dat zowel de Brugse fortificaties als de forten in de grensstreek met de republiek der Verenigde Nederlanden dringend moesten worden hersteld: het Sint-Donaasfort in Lapscheure, het Isabellafort in Sint-Anna-ter-Muiden, het Fort Lapin aan de Handelskom en de Cantelmolinie.

De Franse vestingbouwkundige Vauban kwam persoonlijk de Brugse stadsversterkingen onderzoeken en tekende in 1702 plannen om deze grondig te verbeteren. Het ontwerp is nooit verwezenlijkt wegens te duur. Er werden wel herstellingswerken uitgevoerd, nieuwe palissades opgericht en enkele stenen wachthuizen gebouwd. Het vervallen Fort Lapin werd opnieuw in gebruik genomen.

Met 800 pioniers, soldaten van de genietroepen, werd een legerkampement in Koolkerke vanaf 1703 omgebouwd tot een stervormig fort. Het nieuwe fort bestond uit een hoofdwal van enkele meters hoog, steil opgeworpen en met graszoden bedekt, omgeven door een gracht. Vier bastions (uitspringende

gedeeltes) en zeker een ravelijn (hoekig bolwerk dat diende tot dekking van een stuk wal) moesten de verdediging verzekeren. Het ravelijn is nu gekend onder de naam ‘Eiland’ en herkenbaar in het landschap. Het geheel was nogmaals omringd door een buitengracht. In het Fort van Beieren zijn geen gebouwen opgetrokken. De soldaten bivakkeerden er in houten barakken en tenten. Het Fort heeft als verdedigingpost nooit zijn efficiëntie kunnen of moeten bewijzen, want het is nooit belegerd, maar het is wel in gebruik gebleven tot na de Oostenrijkse successieoorlog in 1748. Het fort is na W.O. II een tijdlang als stort gebruikt. Een gedeelte van de omwalling veranderde in een vuilnisbelt en dit tot in 1970. In 1976 werd deze merkwaardige site beschermd en in april 1998 aangekocht door Provincie West-Vlaanderen met de onmiddellijk aanpalende gronden,

ruim 26 hectaren natuurgebied. Het is de afwisseling van bos, open ruimten (die verwijzen naar de oorspronkelijke functie), wateroppervlakten (de walgracht en de vijver) en de hoge bermen

die de site bijzonder aantrekkelijk maken. In het bos staan oude marilandicapopulieren, zomereiken, essen en beuken. Verder zijn naargelang het seizoen zevenblad, kleefkruid, grote brandnetel, keverorchissen, daslook, heksenkruid en nagelkruid lager bij de grond te ontdekken. Ter hoogte van de noordelijke walgracht herkennen natuurliefhebbers zwarte elzen, berken en wilgen waartussen pinksterbloemen, pluimzegge, wolfspoot en gele lis groeien. Daarenboven is vastgesteld dat enkele opmerkelijke broedvogelsoorten hier nesten, zoals de wielewaal, de groene specht, de bergeend, de spotvogel, de sperwer en de torenvalk.

13.

KLAVERSTRAAT 52,