Alhoewel er niets merkwaardigs voorgevallen is hier, van belang voor het A.N.V. wil ik mijn goeden wil toonen en mijn jaarverslag inzenden.
Torreon is eene stad slechts ongeveer 18 jaren oud, doch reeds van 40.000 tot 45.000 inwoners tellende en beschouwd als de meest belangrijke handelsstad van het Noorden van Mexico. Zij is gunstig gelegen aan een kruispunt van spoorwegen, 't welk de plaats zeer gezocht maakt voor het bouwen van fabrieken, waaronder die voor rubber en goedkoope confectiekleederen eene eerste plaats innemen. Voor eene jonge en betrekkelijk kleine stad telt Torreon vele handelshuizen, waarvan slechts enkelen rechtstreeks uit Europa invoeren, de meesten echter uit de Vereenigde Staten. De katoenbouw in de omstreken (Lagunadistrikt) is zeer belangrijk en een goed of slecht jaar voor den katoenoogst heeft zeer grooten invloed op het bloeien der handelshuizen in Torreon. 1907 was een bijzonder slecht jaar voor dezen oogst en had de verwachte uitwerking in verband met de algemeene slapte in zaken. De groothandelaars zijn volgestopt met waren, maanden te voren reeds gekocht, welke ze onmogelijk aan de kleinere zaken in de omliggende dorpen kunnen slijten, aangezien de arbeiders thans slechts 1 peso of minder per dag verdienen, waar hun dagloon vroeger 3 à 4 pesos bedroeg. De Indiaan hier is geen spaarzaam mensch, doch geeft uit, meestal op Zondag, wat hij gedurende werkdagen verdiend heeft, en een verschil van 2 à 3 pesos arbeidsloon per dag is middellijk een gevoelige slag voor de kooplui.
Over mijn werk als vertegenwoordiger kan ik met een paar woorden volstaan. Na twee maanden in deze stad vertoefd te hebben, gelovende mijzelf de eenige
Nederlander, herkende ik een taalgenoot (Belg) in een mijner vrienden, welke toetrad als lid van het A.N.V. Ofschoon Zuid- en Noord-Nederland onmiddellijk een verbond sloten, is het resultaat nog steeds één Belg en één Hollander en de kansen op eene uitbreiding der Nederlandsche taal in Torreon zijn gering, alhoewel de Belgische zijde zich thans goed in het Nederlandsch kan onderhouden, 't welk niet het geval was vóór hij ‘ontdekt’ werd door het A.N.V. Eenige gezellige uurtjes doorgebracht met doortrekkende taalgenooten waren de oases voor onze taal hier. De weinige zeer verspreid wonende Nederlanders in het Noorden van Mexico zijn allen opgespoord en toegetreden als leden van het A.N.V. Gedurende 1907 was het mij een groot genoegen eenige brieven om inlichtingen te beantwoorden en ik stel mij verder gaarne ten dienste.
F. DINGLER,
Vertegenwoordiger A.N.V.
Noord-Nederland.
Beknopt verslag der Alg. Verg. van Groep Nederland op 28 Maart
te Amsterdam.
Voor de eerste maal heeft Groep Nederland buiten den zetel van het Verbond vergaderd.
Het was een goede gedachte, nu het reglement in de even jaren vergaderen buiten Dordrecht veroorlooft, te beginnen met Amsterdam, wier Burgerafdeeling zich bereidwillig met de ontvangst had belast.
't Moet ons van het hart, dat in de hoofdstad des rijks, zoo gemakkelijk van alle kanten te bereiken en zelf zooveel leden tellend, meer belangstelling had mogen
De lijst der aanwezigen werd geteekend door 51 personen.
Van het Bestuur waren aanwezig: mej. E. Baelde; Dr. H.J. Kiewiet de Jonge, voorzitter; Prof. dr. P.J. Blok; Dr. F. Buitenrust Hettema; Mr. W. Dicke,
penningmeester; Dr. W. van Everdingen; Th. Nolen; Dr. J.B. Schepers; Jhr. Mr. H. Smissaert, Prof. dr. J. te Winkel en C. van Son, secretaris.
Bericht van verhindering was ingekomen van mej. Dr. J.A. Nyland en de heeren Mr. A.H. Brandt, Mr. A.B. Cohen Stuart, Marcellus Emants, Jhr. O.
58
van Nispen tot Sevenaer en Dr. P.V. Sormani.
22 Afdeelingen hadden vertegenwoordigers gezonden: Alkmaar, de 4 Amsterdamsche Afdeelingen, Delft, Dordrecht, 's Gravenhage (Burg.- en
Jongel.-Afd.), Haarlem, Hoorn, Kampen, Leeuwarden, Leiden (Burg'- en Stud.-Afd), Rotterdam, Schiedam, Sneek, Utrecht (Burg.- en Stud.-Afd.), Zaanstreek, Zutphen. Niet vertegenwoordigd waren 10 Afd., waarvan Arnhem bericht van plotselinge verhindering zond.
De vergadering geopend door Prof. Te Winkel met een woord van welkom, werd te half 12 heropend door Dr. Kiewiet de Jonge, die in de eerste plaats het oog richtte naar Zuid-Afrika, waar het A.N.V. tot nieuw leven is gekomen en dat als Groep weldra zal herrijzen. Het nationaliteitsgevoel is daar weer ontwaakt en geeft hoop op de toekomst van het Holland-Afrikanerdom.
Met betrekking tot Vlaanderen is een eerste eisch meer toenadering van Ned. zijde tot de bevolking. Ons ontbreekt nog altijd een Ned. school in België. Als voorzitter heeft spr. in November j.l. een bespreking gehad met eenige heeren te Antwerpen, om daar te komen tot stichting eener Ned. school. Een resultaat is tot heden niet bereikt, maar de aandacht van 't Verbond blijft op dit groote belang gevestigd. Spr. wijst op wat Duitschland voor het nationaal onderwijs in het Buitenland doet, waar het, Oostenrijk-Hongarije niet meegeteld, 6484 scholen, met 429.216 leerlingen heeft. De regeering geeft daarvoor thans 650.000 Mark per jaar, terwijl aan vrijwillige bijdragen 30.000 Mark wordt geschonken.
Nederland neme daaraan een voorbeeld.
Ten slotte riep de voorzitter de aanwezigen een geestdriftig welkom toe, in het bijzonder aan de Jongelieden-Afd. voor de eerste maal op een alg. verg.
vertegenwoordigd.
Een hulde-telegram uit Breda, waar thans 100 leden zijn en weldra een Afd. zal verrijzen, werd met toejuiching begroet.
Het jaarverslag van den secretaris, dat men in uittreksel hier achter vindt afgedrukt, werd met enkele wijzigingen goedgekeurd.
De penningmeester bracht verslag uit over het geldelijk beheer. De rek. en verantw. over 1907 bedraagt in uitgaaf en ontvangst f12.783,48½ met een batig saldo van
f9997,35½ af te dragen aan het Hoofdbestuur.
De begrooting beloopt f13.665,53½ met een batig saldo van f9775,53½. Beide goedgekeurd.
Tot vertegenwoordigers van Groep Nederland in het Hoofdbestuur werden herkozen Mr. W. Dicke en Dr. H.F.R. Hubrecht, tot leden van het Groepsbestuur Prof. dr. P.J. Blok, Marc. Emants, Th. Nolen, terwijl in de plaats van Prof. dr. J. Woltjer, die verzocht had niet meer in aanmerking te komen, gekozen werd Dr. N. Mansvelt.
Voorstel Haarlem betreffende meer propaganda op het platteland werd op voorstel van Alkmaar verwezen naar de weldra te houden bijeenkomst van Groepsbestuur en afgevaardigden der Afd.-besturen.
Omtrent het voorstel Haarlem betreffende het boekje ‘De kleine Zuiveraar’ wordt besloten het verslag der vreemde-woorden commissie, benoemd door het A.N.V., af te wachten.
Inmiddels zal het werkje in Neerlandia besproken worden.
waar 't zelfde plan reeds is besproken, antwoord is ingekomen. Dan zullen ook voor Vl. maatregelen getroffen worden.
Den Haag stelt voor ook Oost en West-Indië in de regeling op te nemen. De verdere afwikkeling wordt aan 't bestuur overgelaten.
Na de rust hield de heer J. van der Elst een voordracht over doel en streven van ‘Onze Vloot’.
Dat doel is de kennis en belangstelling in de Nederlandsche zeemacht aan te kweeken en te versterken bij alle Nederlandsche onderdanen in het moederland, in de koloniën en in het buitenland. Door die kennis en belangstelling hoopt men te komen tot eene krachtige Nederlandsche vloot, eene zeemacht, die, binnen het bereik liggende onzer financiën, een waarborg blijft voor het behoud onzer onafhankelijkheid en koloniën.
Spr. legde er den nadruk op, dat de vereeniging geheel buiten de politiek staat en dat zij zich voorloopig houdt buiten den strijd der deskundigen over schepensoorten, snelheid, bewapening, pantser, enz. Hij herinnerde aan ons roemrijk verleden als zeemogendheid, wees erop, dat blijkens de geschiedenis wonderen zijn te doen met eene kleine, vastberaden vloot, en sprak de overtuiging uit, dat voor alles ons volk zijn zelfvertrouwen moet herwinnen.
Zweden werd als voorbeeld aangehaald van een weliswaar klein, maar zich van zijnen plicht te dezen opzichte welbewust land, en meegedeeld werd, dat de vereeniging thans 11 afdeelingen met 1280 leden telt. Pogingen om in Neerlands hoofdstad eene afdeeling te stichten, zijn tot dusver gefaald.
Spr. deed daarom een beroep op de hier aanwezigen, om eene Oud-Amsterdam waardige afdeeling in het leven te roepen en hij eindigde met een beroep op de medewerking van het geheele Verbond. Jan Salie moet van lijfspreuk verwisselen!
De voorzitter den spr. dankende, bracht in herinnering, dat het de Commissie voor een Stoomvaartlijn op Java via Zuid-Afrika nog altijd niet gelukt was regeeringssteun te bekomen, waarvoor hij in deze vergadering nogmaals met kracht opkwam.
Voorstel Amsterdam: bijdrage aan het Potgieter-monument werd aangenomen. De bepaling der som werd overgelaten aan het Groepsbestuur.
Voorstel Stud.-Afd. Amsterdam (ondersteund door de Utrechtsche zuster Afd.) om Coers' Liederkoor te benoemen tot koor van het A.N.V. werd na langdurige bespreking verworpen met 77 tegen 38.
Een nagekomen voorstel der Afd. Rotterdam om van de kwitantie-kaart een contract te maken, ten einde niet-betaling te voorkomen, werd verwezen naar de bijeenkomst met de Bestuursafgevaardigden.
Bij rondvraag beval de Afd. Zutphen nog voordrachten over de verschillende deelen van den Ned. Stam aan met lichtbeelden, welke de Afd. kunnen uitwisselen.
Den Haag bracht hulde voor de stappen door het Bestuur reeds gedaan om de oprichting van Ned. scholen in het Buitenland te bevorderen en beveelt aan alle gegevens te dien opzichte ter kennis van de Regeering te brengen. Het Bestuur zegt overweging toe.
De secr. der B.-C. vroeg meer belangstelling voor het werk dezer nuttige instelling. Reeds meer dan 100.000 boeken werden in het Buitenland verspreid, 507 kisten gingen naar Z.-Afr., 66 elders heen, ongerekend de wekelijksche krantenzendingen naar Zeemans- en Schippershuizen. De Afd. kunnen door het benoemen van sub-commissies veel steun bieden.
Kampen dringt aan op de uitgave van een boekje met beknopte mededeeling over doel, streven en daden van 't A.N.V.
Het zou de propaganda zeer vergemakkelijken.
Zaandam zou wenschen, dat de Ned. zakenmenschen meer in Neerlandia adverteerden en vraagt inlichtingen over de reclamekaarten.
De secretaris zegt, dat deze spoedig zullen verschijnen en geeft inlichtingen over Neerlandia, dat wegens geldgebrek niet zoo degelijk kan zijn als 't Bestuur wel zou willen. Zoodra de geldmiddelen het toelaten, zal naar grooter omvang en netter, degelijker uitgaaf gestreefd worden. Dan kan ook aan handel en nijverheid meer aandacht worden gewijd.
Jongel.-Afd. Amsterdam beval de door haar uitgegeven reclame-briefkaarten aan. Stud.-Afd. Leiden verzoekt: de Afdeelingen, die geen teeken van leven geven, te wijzen op haar plicht.
59
Over de bezoldigde propaganda werden nog enkele opmerkingen gemaakt, vooral wat betreft de vele bedankjes die daarvan het gevolg zijn.
De secretaris toonde met cijfers aan, dat die verhouding niet zoo ongunstig is. Ten slotte werd op voorstel van Prof. Blok een telegram van gelukwensch gezonden aan Dr. E. Brom, directeur van het Nederl. Historisch Instituut aldaar, dat juist den volgenden dag zou worden geopend.
Van Dr. Brom kwam bij het Bestuur te Dordrecht een dankbetuiging in. Het telegram was te Rome juist aangekomen toen men aan tafel ging.
Nog geen vijftig leden, waaronder zeven dames, zaten aan bij den
gemeenschappelijken maaltijd in het American-Hôtel. Er heerschte niettemin een gezellige toen.
Aan H.M. de Koningin werd een telegram gezonden, waarop nog dienzelfden avond een dankbetuiging inkwam.
De nette spijslijst was versierd met een fraaie teekening van den kunstenaar Ed. Karsen, bestuurslid der Afd. Amsterdam.
Na den maaltijd bleven de meesten nog lang gezellig bijeen, liedjes, voordrachten enz. werden ten beste gegeven. Het Amst. afd.-bestuur handhaafde haar hoffelijke ontvangst tot het uur van scheiden.
Maar alleen een groote opkomst had hier van algemeen meeleven kunnen getuigen, van zucht om door kennismaking en verbroedering tot grooter gezamenlijke
krachtsuiting te komen.
Daaraan ontbreekt nog zeer veel in het A.N.V.