Bijlage A Transcripties televisie-uitzendingen 2
Bijlage B Uitgevoerde analyses per krantenartikel 20
Bijlage C Framinganalyse protocol en handleiding 103
Bijlage A Transcripties televisie-uitzendingen
Televisie-uitzending uit Nederland: Lauren Verslaat: Vrouwenhandel uit Nigeria
Vanuit Nigeria vertrekken ieder jaar 50.00 meisjes naar Europa, op weg naar een betere toekomst. Maar hun dromen lopen uit op nachtmerries. Hij dwong je in prostitutie. Mensenhandelaren dwingen de Nigeriaanse meisjes in de straatprostitutie van Europa. Wist je dat dit meisje in de prostitutie ging eindigen? Samen met fotograaf Sergio Ramazotti maak ik een verhaal over deze vrouwenhandel, over de slachtoffers, de ronselaars en de enorme macht van juju. De God houdt je in de gaten. (juju priester)
Ik vind het echt zo intimiderend. Van heel Afrika heeft Nigeria de meeste inwoners, namelijk 150 miljoen, 1 op de 6 afrikanen woont hier. Dit is Lagos. Deze heksenketel is de grootste stad van Nigeria en zelfs de snelst groeiende stad van de wereld. Er wonen hier meer dan 14 miljoen mensen. Ieder jaar beginnen hier 10.000’en vrouwen aan een reis naar Europa via een enorm netwerk van mensenhandelaren. De vrouwen die de reis overleven eindigen bijna allemaal als goedkope straatprostituees. Voor die reis moeten ze vaak ongelofelijk veel geld betalen. De reis gaat vaak te voet, door de Sahara. Sommige vrouwen overleven de reis niet en eenmaal aangekomen in Europa belanden ze vaak ook nog in prostitutie. Waarom willen al deze vrouwen naar Europa? Welke droom jagen ze na? En eenmaal aangekomen in het beloofde land, wordt die droom dan ook werkelijkheid? Mensenhandel is na drugs en wapens de derde grootste sector in de georganiseerde misdaad. De handel in mensen maakt zo’n 2,5 miljoen slachtoffers per jaar en er gaat zo’n 36 miljard dollar in om. Een groot deel daarvan wordt verdiend door Nigeriaanse bendes. Mijn verhaal maak ik samen met de Italiaanse fotograaf Sergio Ramazotti. Sergio heeft over de hele wereld meer dan 200 reportages gemaakt, over onder andere over een tsunami, de oorlogen in Irak en Afghanistan. Zijn foto’s worden wereldwijd gepubliceerd in
toonaangevende bladen. Imagin you live here 365 day a year. Ik houd ervan. Laten we een stille plek zoeken. Waar zullen we naartoe gaan? Laten we naar de weg gaan. Voor Sergio is het onderwerp mensenhandel niet nieuw. Een jaar geleden maakte hij foto’s van Afrikanen die illigaal naar Italië waren gekomen. Maar daar zag hij natuurlijk alleen maar het eindpunt van de reis. Hier in Nigeria kan hij zijn reportage een stuk completer maken. Want hier gaan we zien hoe de reis begint.
Ik heb nu een biertje nodig. (Sergio) This is where it all starts and Italy and the rest of Europe is where it all ends. Ill show you. This are pictures that I have made in Lampedusa. Its unbelievable. It’s a small rubberboat. Its made to carry maximum 20 people with most of the times 70 people on board. What the traffickers do I they just cram them in one of these very cheap rubberboats that are made in Libia. They give them enough fuel to reach the isle of Lampedusa and they tell them to just head north. Some of them make it, some of them don’t. A woman who left Nigeria months or years ago, got pregnant during the trip and delivered the baby on board of one of these boats. Its amazing. So the boat would be rescued and the coastguard would find a newborn baby either death or alive. The big question is: why would you take the risk to take this trip? Because they think they are going to paradise. So this is where the story ends, lets find out where it begins.
Onze eerste afspraak hebben we bij een organisatie die slachtoffers van mensenhandel opvangt als ze terugkomen uit Europa. Onderweg worden we aangesproken door meisjes die ons meteen duidelijk maken wat Europa voor ze betekent. Do you want to come with us back to Holland? Yes I like to come with you visit you there. Do you want to stay or just visit and come back? (minuut 5.00) If you want me to stay with you I can stay with you. Why? Because I just love where you work and the city I love it. I want it too. (slachtoffer 1) Can I ask you something too? A lot of woman here want to go to Europe. Why is that? There is no money. There we have a better chance on a good life (slachtoffer 2) If someone would offer you a nice job in Europe, would you come with me, would you do it? Why not? (slachtoffer 2) I would do that, its fine I love it (slachtoffer 3) Just like that? And if you don’t know the guy? I would go anyway, I love Europe, I would go. We like to be there.
De meisjes op straat dromen allemaal van Europa. Europa is hun paradijs. Maar de meisjes die ik nu ga spreken, denken daar waarschijnlijk anders over. Ik ben op weg naar een opvang voor ex-prostituees. Die zitten op een geheim adres en we worden niet zomaar binnen gelaten. (Lauren) My idea is to illustrate their experience and all the phenonomon of the trafficking by photographing a series of facial expressions of the woman. Off course we respect their privacy. (Sergio) We want to do anything to fight, to eliminate to eradicate this evil, but at the same time their privacy and dignity is very paramount to all. (non/medewerkster) Binnen zitten twee meisjes die in Europa als straatprostituee hebben moeten werken. Ze zijn heel nerveus voor het interview en voor de foto’s. We pakken het dus rustig aan. Ja ik vind het best heel verdrietig om te zien. Het zijn van die jonge kleine meisjes die een fantastische glimlach hebben als er grapjes worden gemaakt, maar zodra het over het onderwerp gaat waarvoor we gekomen zijn slaan ze hun ogen naar beneden en worden verlegen, ze maken weinig contact. Sergio is heel erg aan het proberen om met een eerlijk verhaal deze meiden over te halen om lichaamsdelen van hun te fotograferen, dus een oog een mond, een hand, zodat ze niet herkenbaar zijn voor lezers en kijkers, maar er toch wel iets van een soort mens in dit verhaal gaan zien. (Lauren) Because your eye and your mouth tells an incredible story of all the hardships you have been through.
(Sergio) You have met someone who said to you that he could take you to Germany, am I right? My Family, we live in poverty, it causing a of hardship for young girls, our country is a rich country but the resources are not transmitted to everybody, its like its all in one place and there you have to be, so I’ll go there and make money, to help my family (ex-slachtoffer1/meisje 4), toen ik daar kwam, waren er heel veel meisjes. Waarom doen ze dit? we zijn geen dieren. Ik doe wat ze zeggen, want ik wil te eten krijgen. Als ik dat niet doe, word ik gestraft, (meisje5) soms slaat ze me. Ze
mishandelde me, dus ik moest het werk wel doen. Als ik slaap, dan denk ik er niet aan, of als ik muziek luister. (meisje 4) ik heb altijd de moed erin gehouden. (meisje 5) Ik wil niet voor iemand anders leven, maar voor mezelf. (meisje 4) Je was heel overtuigend, want we kregen meer dan we hadden gehoopt. (Lauren) Ik geloofde ook in wat ik zei (Sergio). Ik zeg niet dat je niet eerlijk was. Ik wilde ze vertellen dat ik dezelfde ontberingen heb doorstaan als zij. Natuurlijk is dat niet te vergelijken, maar ik heb ook door de Sahara gereisd. Dat deed hen wel wat. (Sergio) De meisjes hebben eigenlijk nog maar weinig verteld over hoe de mensenhandel nu echt werkt. We hopen meer te weten te komen bij Naptip, de organisatie in Nigeria die mensenhandel bestrijdt. Naptip is een FBI achtige overheidsdienst en er werken 500 agenten die achter de mensenhandelaren aan zitten. Naptip heeft veel vijanden in de onderwereld en ze letter hier dus goed op wie ze binnen laten. Na een lading formulieren en bewakers komen we aan in het kantoor van de grote baas Godwin Morka. (minuut 10)
Om hoeveel vrouwen gaat het? (Lauren) Zo’n 50.000 Nigeriaanse vrouwen (Godwin Morka) werkten in 2000 in de seksindustrie, alleen al in Italie. Dat aantal is ongeveer gelijk in landen als Spanje, Portugal enbnNederland.
Dat alarmeerde de Nigeriaanse overheid. Door misdadigers blijft de mensenhandel bestaan. Ze overtuigen mensen ervan dat het leven elders beter is en diegenen lopen in de val. Als een meisje op straat loopt, komt de mensenhandelaar dan op haar af? Soms vraagt hij simpelweg hoe het met haar gaat, wat ze aan het doen is. Wat doet een mooi meisje als jij nog in dit land? Ik zou je graag willen helpen, want in Europa zoeken ze mensen als jij.
Dat geloven ze. Dat is één methode. Of ze worden door familie voorgesteld. Dat geloven ze.
De ronselaars zijn het topje van de ijsberg. Als zij een meisje hebben overgehaald voor de reis naar Europa, dan begint het pas echt. Eerst worden de meisjes bang gemaakt met voodoo of juju zoals dat hier heet. Daarna belanden ze in de klauwen van een strak georganiseerde criminele organisatie, met overal tussenpersonen. Wat gebeurt er als een meisje naar Europa gaat?
Nou meestal.. de madam zit in Europa. Zij beschikt over mensen die de meisjes ronselen. Als de meisjes in Europa zijn, koopt iemand ze over. Soms voor 20.000 euro. Ze worden verkocht aan iemand die ze zal uitbuiten. Voor ze hun dorp verlieten moesten de meisjes naar een juju-tempel om een juju-eed af te leggen. Met de eed beloven ze dat ze in Europa
het geld terugbetalen dat hun madam voor ze heeft betaald. Hoe gaat zo’n eed in z’n werk? Dat is een onderdeel van het geloof.
Ze geloven dat je dood kan gaan door juju en ongelukken kunt krijgen. Soms doden ze een kip en geven ze de lever of het hart om op te moeten kauwen, rauw. Ze knippen stukjes nagel af. Soms wordt er schaamhaar afgeknipt. Ze willen de meisjes bang maken. Ze willen meestal ook nog dat er menstruatiebloed in hun ondergoed zit om in de tempel te bewaren. Stel dat ze niet gehoorzamen. Dat doen ze niet. Dan gaan ze dood denken ze. Het meisje zit dus in de val? Ze geloven dat ze een spirituele band met de tempel hebben. De kracht van de juju volgt hun overal en kan hun doden, dus ze zitten vast.
Juju speelt dus een opvallend grote rol in de mensenhandel in Nigeria. Om de macht van die juju verder te onderzoeken gaan we naar de hoofdstad van de Nigeriaanse mensenhandel, Benin city, waar 2 miljoen mensen wonen.
In de 16e eeuw was deze stad het centrum van de Afrikaanse slavenhandel, na de afschaffing werd Benin city een doorvoerhaven van palmolie en hout, maar het lijkt erop dat ze hier weer terug bij af zijn, de handel in mensen. Juju spullen vind je in Nigeria vaak op de markt, zo ook hier in Benin City. Voor Juju die kant op?
Wat is dit? Als je mensen naar Juju vraagt met een camera of fototoestel dan denken ze dat hun ziel eruit gezogen kan worden. Er zijn veel mensen hier die dat geloven. Vooral oudere mensen, daarom reageert deze vrouw zo agressief. We gaan die kant op, anders krijgen we ruzie. Ik heb echt nog nooit zo veel chaos, viesheid, dieren en mensen bij elkaar gezien.
We lopen de markt verder op en komen op een binnenplaatsje waar dode dieren liggen opgestapeld. Geef je me geld. Nee, geen geld.
Hier komen de Juju-priesters de basis-ingredienten halen voor hun rituelen.
Dat zijn schedels, hoorns, hoofden, dode vogels. Wat vind je hiervan? Die vleermuis is wel leuk. Animisme is geen achtergebleven geloof. Animisme gaat er vanuit dat alles met elkaar in verband staat. In alles zit een ziel. In alles zit een geest. Nee niet doen. Ik wil geen rat. (Sergio) Zal ik deze reis overleven of krijg ik nu een enge ziekte?
Aan je ogen zie ik al dat je heel ziek bent. (Sergio) Kijk nou hoe vies dit is. Het is gewoon een verbrande rat. Oh kijk nou een kattenhoofdje, ja een poesje, kijk Sergio dit is een poesje.
Op de markt lagen dan wel veel Juju spullen, maar eigenlijk zijn we op zoek naar een Juju priester, dus gaan we naar Blacksmith Alley. Dit is een straat waar veel ijzersmeden werken. De God van het ijzer is de belangrijkste heilige in het Juju-geloof. Via deze smeden ga ik proberen in contact te komen met een priester. Dit is dus een tempel om de God van ‘het ijzer’ te eren en een blacksmith in één ruimte.
Hij zit erin he? Ja, daar.
Een smid wordt als een soort priester gezien, want hij werkt met ijzererts. In de Juju-cultuur geldt ijzererts als het huis van een van de machtige Goden van Juju, namelijk Ogun, de God van het ijzer. Om met het ijzer te kunnen werken, moet je met Ogun kunnen omgaan. Je jaagt hem eigenlijk zijn huis uit als je de ijzererts delft. (Sergio)
In veel dorpen is de smid eveneens de Juju-priester. Kan ik het aanraken? Raak maar aan. Dit zijn dus symbolen om de macht van een Juju priester aan te geven. Die zet hij dus neer op de plek waar hij zit zodat je meteen kunt zien dat hij de baas is. Of een symbool om je overleden dierbare of je voorouders die inmiddels geesten zijn geworden te eren. Dit zet je dus in een Juju-tempel neer. Mooi toch?
Straks. In zo’n Juju-tempel word ik straks geconfronteerd met de duistere rituelen van dit geloof. (Lauren) Hoor je me, je oordeelt niet (Juju-priester).
Nou ik weet niet wat dit was, maar ik word doodsbang van die man. En hoor ik hoe de slachtoffers worden bedreigd door Juju. (Lauren) De meeste meisjes keren krankzinnig terug. (non).
(18:35 minuut)
Duizenden Nigeriaanse vrouwen dromen van een beter leven in een Westers land. Maar ze komen in de prostitutie terecht in de straten van Europa. Gedwongen door mensenhandelaren. Slachtoffers durven hun verhaal nauwelijks te doen, omdat ze bang zijn gemaakt met Juju. En die angst die begrijp ik wel als ik straks zelf tegenover een Juju-priester zit. Neemt u iets van een mens? Dat heb ik niet nodig. (Juju-priester)
Sommige Juju-priesters spelen een belangrijke rol in de vrouwenhandel. Ze werken in opdracht van de handelaren. Samen met Sergio mag ik aanwezig zijn bij een ritueel dat door een priester wordt uitgevoerd. Ik ben niet echt bijgelovig, maar ik vind het wel spannend door alles wat ik te horen heb gekregen over wat Juju hier met mensen kan doen. Ik heb geen idee waarvoor dit is, maar hij zei zojuist nog dat niemand het huis in mag, omdat er op dit moment zoveel kracht is dat ze iets met de voorkant van het huis doen.
Ik denk dat dit dus de cirkel is waar ze zometeen het ritueel gaan doen. Ik heb geen idee.
Voor zover ik begrijp, staat die kip symbool voor degene voor wie dat ritueel dus voor gehouden wordt. Dus die kip dat is dan iemand of iets dat ermee kan gebeuren. Hij zegt, ja die kip die bind ik vast en als die in de fik gestoken wordt is dat ook wat met die persoon zou gebeuren, als je die kip bevrijdt. Het wordt steeds drukker. Volgens mij gaan we zo beginnen met het echte ritueel.
Intimiderende man is dat he, die dokter?
De priester heeft vooral zitten toekijken, maar nu gaat hij aan het werk. Zijn assistenten smeren zijn gezicht in met as. Hij probeert dansend en zingend in een soort trans te komen. En dan moet de kip eraan geloven. Het hart van de kip symboliseert de ziel van degene voor wie de juju bedoeld is. De priester moet het hart opeten terwijl het nog klopt. Tijdens het ritueel komt de priester ook op mij af. Gelukkig is het gedeelte met de kip dan al wel voorbij. Na het ritueel wil ik de priester graag interviewen. Hij vindt het goed en nodigt me uit in zijn hut. Het wordt me meteen duidelijk dat je met dit soort mannen niet moet spotten. Toch wil ik hem in het belang van onze reportage een aantal lastige vragen stellen, want ik wil er achter komen of hij iets te maken zou kunnen hebben met mensenhandel.
Wat je maar nodig hebt. (juju priester)
Maar de priester wil eerst water uit de schedel van een dier over mijn hoofd heen gooien. Ik heb even helemaal niets meer in te brengen.
Houd je handen eens op. (Juju-priester)
Soms neemt u plukjes haar of (menstruatie)bloed van een mens. Of plukjes haar.
Dat heb ik niet nodig. Zo heb ik het niet geleerd. Je pakt niets van een mens af. Als je dat wel doet, komt er oorlog. Hoor je me? Als je niets houdt, veroordeel je niemand. Doe niets, dan gaat er misschien niemand dood. De God let op je.
Hoor je dat? Vertel dan wat ik heb gezegd.
Ik vind het echt zo intimiderend. Hij gaat ook schreeuwen. Met die grote felle ogen.
Ik krijg een soort verrot water over me heen uit een koeienhoofd over me heen gegoten. Ik word doodsbang van die man.
Ik word er echt best wel bang van.
Moet je je eens voorstellen dat je iemand bent die hier mee opgegroeid is en dat je tegenover deze man zit, naast allemaal rotte dieren. En die man schreeuwend met zijn felle blik. Dit is waar je al jaren in gelooft en je moet hier een eed afleggen en je moet menstruatiebloed afgeven. Je moet je schaamhaar afgeven, allemaal van dat soort dingen. Moet je eens voorstellen wat dat met een meisje doet. Ik zou er ook doodsbang van worden. Zit je daar in Europa en dan ben je dood alleen, want dit heb je constant in je hoofd en als je je niet aan je eed houdt, wat gaat er dan gebeuren? Nou dat zie je hier. Gatverdamme. Ik heb het wel gehad hier. Ik heb mijn verhaal en Sergio heeft zijn foto’s. Maar de priester is nog steeds boos, hij komt achter me aan om nog eens te benadrukken dat hij niets te maken heeft met mensenhandel. Je mag geen dingen van mensen gebruiken. Als je dat verkeerd gebruikt, zal de God jou ook gebruiken.
Denk eraan.