Framing in populaire kranten

Deze scriptie richt zich nadrukkelijk op het analyseren van de intersectie tussen rassen- en seksediscriminatie in verband met mediaverhalen over Nigeriaanse mensenhandel. Daarom ligt in de analyse en bespreking van de resultaten de nadruk op genoemde specifieke frames. Verder beoogt deze scriptie een aanvulling op eerder onderzoek van Pajnik te zijn.175 In de analyses die in de volgende paragrafen volgen, zullen bij de besprekingen van de resultaten de meest toonaangevende voorbeelden worden weergeven die het beste de verschillende frames analytisch duidelijk maken.

Uit eerder onderzoek bleek zoals weergegeven in het context hoofdstuk dat Nederlandse media een hogere mate van professionaliteit hebben tegenover het meer commercieel ingestelde Engelse mediasysteem. In het Nederlandse mediasysteem wordt het principe van objectiviteit belangrijk geacht.176 Over het algemeen wordt geen sterke politieke mening weerspiegeld, zoals de hypothesen suggereren, dat een meer sensationele manier van verslaggeving eerder in Engelse dan in de Nederlandse media zal voorkomen. Ook is het vanuit het theoretisch hoofdstuk duidelijk geworden dat de populaire kranten (de Telegraaf, Daily Mail) en gratis kranten (Spits, Metro) meer sensationeel georiënteerd zijn dan de kwaliteitskranten (NRC Next en The Times).

In de paragrafen die volgen, worden de resultaten van de kwalitatieve framinganalyse op gedetailleerde wijze weergegeven. Het doel van deze analyses was om de werking van de vier vooraf op deductieve wijze opgestelde frames te identificeren in de geselecteerde dataset van mediaberichtgeving over Nigeriaanse mensenhandel. Alle analyses worden uitgevoerd met behulp van het opgestelde analyse protocol, zie bijlage C. Een overzicht van alle geanalyseerde artikelen is te vinden in bijlage A. In de daadwerkelijke analyse hieronder wordt eerst het intersectionele slachtofferframe per populaire krant (de Telegraaf en Daily Mail) besproken. Daarna volgt het intersectionele daderframe en het intersectionele racismeframe. Tenslotte volgt de analyse van het intersectionele mensenhandelframe.

5.1.1 De Telegraaf

Over de categorie sekse blijkt zoals hieronder is weergegeven dat in het frame in deze artikelen alleen vrouwelijke slachtoffers voorkomen. Minderjarige slachtoffers kwamen in dit frame evenvaak voor dan volwassen slachtoffers. De constructie van het ‘ideale’ slachtoffer kwam bij de toepassingen van dit frame in de berichtgeving niet naar voren. Uit onderzoek bleek dat slachtoffers vaker op simplistische manieren werden gerepresenteerd.177 Dat is ook het geval in de toepassing van dit frame in de artikelen uit de Telegraaf. Toch construeerde één artikel door dit frame een complexere representatie, zoals het volgende fragment weergeeft: “Eén van de meisjes beschreef het voodooritueel dat ze gedwongen werd te ondergaan als volgt in een proces-verbaal: “met scheermesjes werden krassen gemaakt tussen mijn borsten, op mijn rug, op mijn voorhoofd en ook op mijn jukbeenderen.”(de Telegraaf 1, bijlage B)

In dit voorbeeld wordt meer informatie gegeven in de framing van slachtoffers. Hierdoor kan een beter begrip ontstaan over de werkelijke situatie voor een individueel slachtoffer. Bovendien wordt ook een slachtoffer aan het woord gelaten in plaats van dat er alleen door anderen over wordt geschreven. Hierdoor wordt het slachtoffer op minder reducerende manieren gerepresenteerd. Dit levert een andere representatie op dan wanneer slachtoffers op uitgebreidere manieren worden geframed waarbij ze enkel genoemd worden als slachtoffer. Daardoor komen personen als compleet passief en machteloos over.

5.1.2 Daily Mail

In het frame van de populaire Engelse krant Daily Mail worden alleen vrouwen als slachtoffer gerepresenteerd. De categorie minderjarige slachtoffers komt het meeste voor in dit frame. Dit komt overeen met eerder onderzoek zoals is omschreven in het theoretisch kader.178 Het meest verassende uit de analyse van dit frame is dat in de populaire krant Daily Mail in deze analyse meer complexe dan simplistische representaties naar voren. Het volgende fragment dient als voorbeeld: “The 17-year-old wept as she described how she was tricked into travelling to Britain with the promise that she would go to school. She was made to drink a potion laced with blood.”(Daily Mail 2, bijlage B)

In de toepassing van dit frame blijkt dat de slachtoffers niet enkel als slachtoffer genoemd worden. Door dit frame krijgt de lezer meer een breder beeld en meer informatie over de belevenissen van het slachtoffer. Dit frame zorgt in dit artikel voor de consequentie van een complexe representatie, maar er blijft ruimte voor verbetering. Als het slachtoffer ook zelf aan het woord was gekomen, was de representatie nog duidelijker geworden, want nu ontbreekt haar eigen perceptie in het verhaal.

5.1.3 De Telegraaf

Mannelijke daders komen in dit frame in in mindere mate dan vrouwelijke daders voor. Meestal werd duidelijk dat het volwassen daders betrof, maar in één artikel kwam de leeftijd van de dader niet goed naar voren. Hoewel de Telegraaf een populaire krant is, kwamen in deze analyse verassend genoeg overwegend complexere representaties naar voren. In dit frame werden daders ook gedemoniseerd.

Het volgende fragment dient als voorbeeld: “Ze zijn met velen, bovenmatig slim en kennen geen scrupules. Vanuit de Amsterdamse wij de Bijlmer wordt de wereld al jaren belaagd door Nigerianen, ware kenners van de psychologie van het oplichten. Maar het gaat allang niet meer om alleen de bekende trucs met mails, neploterijen of nep erfenissen. Deze West-Afrikaanse netwerken, zoals de politie ze noemt, zijn inmiddels uitgegroeid tot machtige spelers in de cocaïne en de vrouwenhandel.” (Telegraaf 2, bijlage B) Hieruit blijkt dat de daders niet op een neutrale manier worden omschreven, maar met overdreven termen worden gerepresenteerd zoals machtig en bovenmatig slim. Daardoor kan de lezer denken dat Nigeriaanse daders extra gevaarlijke daders zijn.

5.1.4 Daily Mail

In dit frame worden zowel mannen als volwassen vrouwelijke daders genoemd in de artikelen van Daily Mail. Dit komt overeen met het stereotype beeld van daders dat eerder in deze scriptie uit de literatuur is vastgesteld.179 Het meest verassende resultaat over de toepassing van dit frame in een populaire krant is dat meer complexe dan simplistische representaties van daders door naar voren kwamen. Het volgende voorbeeld verduidelijkt deze bevinding: “Osezua Osolase, 42, tricked poverty-stricken Nigerian orphans into travelling to England with the promise of a better life. One feared she was being taken to another country to be used as a human sacrifice. Osolase slashed the chest of his youngest victim with a razor and rubbed black powder into her bleeding wounds. (Daily Mail

1, bijlage B) The man responsible, Osezua Osolase, 42, was

on the surface a recycling worker living in a terraced house in Gravesend, Kent. But he was in fact the English linchpin of a multi-million pound global child sex trafficking ring that used medieval voodoo black magic to control its victims.” (Daily Mail 2, bijlage B) Uit dit frame blijkt een representatie waaruit blijkt een mannelijke dader met volledige naam wordt bekendgemaakt. Door de sensationele omschrijvingen van “middeleeuwse voodoopraktijken” en de uitgebreide omschrijving van de uitgevoerde misdaden wordt de dader op een demonische manier geframed gereduceerd tot slechts een kwaadaardig persoon. Dit fenomeen wordt herkend als een vorm van dehumanisatie.

5.1.5 De Telegraaf

Dit frame komt niet overeen met de werkelijkheid, er werd alleen gesproken over daders en slachtoffers van het niet-witte ras. Diverse mensenrassen kunnen bij mensenhandel betrokken raken.181

Daarnaast kwam het in de framing binnen een artikel over Nigeriaanse mensenhandel voor dat Nigeriaanse mensen als extreem gevaarlijk en anders dan westerse mensen werden voorgesteld. Bovendien werd in dit type frame meestal gebruik gemaakt van sensationele berichtgeving. Het volgende fragment toont de manier waarop dit frame werkt: “Ze zijn met velen, bovenmatig slim en kennen geen scrupules. Vanuit de Amsterdamse wijk de Bijlmermeer wordt de wereld al jaren belaagd door Nigerianen, ware kenners van de psychologie van het oplichten.” (Telegraaf 1, bijlage B) Uit deze framing van Nigeriaanse mensen wordt van Nigeriaanse daders een representatie gecreëerd alsof zij extreem anders en gevaarlijk zijn. Dit beeld kan angst opwekken bij de lezer van dit artikel, omdat een “ons” tegenover “hun” idee wordt gegeven door de informatie die is weergegeven in het frame. Door onbrekende informatie over westerse mensen ligt de nadruk op de negatieve kenmerken van Nigeriaanse daders. In dit frame het idee gevormd dat Nigeriaanse daders erg gevaarlijk zijn. Dit soort framing creëert een scheiding tussen de westerse mensen en Nigeriaanse mensen.

5.1.6 Daily Mail

Evenals de resultaten van de Nederlandse krant aantonen, ligt in dit frame bij de Engelse krant de focus ook op slachtoffers en daders van het niet-witte ras. Zonder vermelding dat daders en slachtoffers van mensenhandel van diverse rassen kunnen zijn.182 Door de uitwerking van dit frame wordt bepaalde informatie wel gegeven en andere informatie wordt weggelaten. Hierdoor ontstaat een verkeerde representatie waarbij de suggestie wordt gedaan dat alleen mensen van het niet-witte ras betrokken zijn bij het probleem. De voodoorituelen komen door de toepassing van dit frame op een primitieve manier naar voren. Vanwege de onbekende Nigeriaanse cultuur en gebruiken waarin voodoo een grote rol speelt, ontstaat een beeld dat Nigeriaanse mensen verschillen van westerse mensen. Dit creërent een “ons” tegenover “hun” houding. 183 Het effect van deze frame consequenties is aanzienlijk, omdat ze samenhangen met sensationeel geladen berichtgeving. Het volgende voorbeeld maakt duidelijk hoe bovengenoemde elementen samenvallen door de toepassing van dit frame in één van de artikelen: “Anthony Harrison, 32, is alleged to have raped two girls

in England after they had been subjected to an extraordinary African black magic ritual by a people-smuggling gang. During the ritual, a 16-year-old girl was taken to a shrine where she was stripped naked by two men and slashed dozens of times with a razor so the priest could collect her blood which was placed in a coffin, Woolwich Crown Court heard.” (Daily Mail 3, bijlage B) Dit complete artikel gaat over de voodoorituelen die zijn toegepast op de slachtoffers van Nigeriaanse mensenhandel. Het betreft een overwegend sensationele manier waarop het voodoogebruik in dit frame wordt beschreven. Van de rituelen die de slachtoffers moesten ondergaan, wordt uitgebreid verslag gedaan. Door de manier waarop dit frame is toegepast wordt een overwegend negatief beeld gecreëerd van voodoo en ontstaat een representatie van voodoo als een angstaanjagend en duivels fenomeen. Het voodoogebruik in dit frame wordt enkel gerelateerd aan Nigeria. Hierdoor kan vanuit een westers perspectief een “ons” tegenover “hen” opinie worden gecreëerd. De lezer kan zo makkelijk denken dat voodoo onderdeel is van een kwaadaardige achtergestelde cultuur die alleen in Afrikaanse landen zoals Nigeria wordt gepraktiseerd. Door de uitwerking van dit frame kan angst voor de Nigeriaanse “andere” mens ontstaan.

5.1.7 De Telegraaf

In dit frame waren de categorieën criminalisatie- en victimisatie het meest aanwezig en kwam regularisatie in mindere mate voor. Dit komt overeen met de bevindingen uit het onderzoek van Pajnik.184 Een opmerkelijke bevinding van de uitwerkingen van dit frame bij artikelen van de

Telegraaf is dat de categorie intersectie ontbreekt. Zoals eerder

omschreven in het theoretisch kader bestaat het probleem van mensenhandel uit meerdere intersecties.185 Om het probleem van Nigeriaanse mensenhandel op een zo acuraat mogelijke manier te representeren, is het nodig dat het intersectionele perspectief terugkomt in framing van mensenhandel in krantenartikelen. Dat is niet het geval in de toepassing van deze geanalyseerde frames. Voor de lezer ontbreekt cruciale informatie om een volledig beeld te krijgen van de complexiteit en context van Nigeriaanse mensenhandel. De lezer krijgt wel het idee dat het probleem rond Nigeriaanse mensenhandel enkel bestaat uit criminalisatie, victimisatie en regularisatie. Dit is onrealistisch en construeert een onjuiste representatie.

5.1.8 Daily Mail

Door de manieren waarop dit frame is toegepast in de berichtgeving van Daily Maily is sprake van een beperkte representatie van het probleem van Nigeriaanse mensenhandel. Deze resultaten komen overeen met eerder onderzoek.186 Door de sterke focus wordt een onvolledig en vertekend beeld van het werkelijke probleem van Nigeriaanse mensenhandel geconstrueerd. Zoals in de Telegraaf ontbreekt door de frame wijze het intersectionele aspect.. Het volgende fragment dient als voorbeeld: “Judge Adele Williams told Osolase: You are arrogant and manipulative, you are devoid of conscience, devoid of any compassion to your victims. You were dealing in exploitation and misery and degradation. You have been convicted on clear and compelling evidence of trafficking two girls in and out of the UK.” (Daily Mail 1, bijlage B). In deze toepassing van het frame is enkel gefocussed op slachtoffers, daders en het rechtssysteem. Daardoor ontstaat een beperkte representatie van het probleem van Nigeriaanse mensenhandel.

5.1.9 Tussenconclusie populaire kranten

De manieren waarop het intersectionele slachtofferframe is toegepast in de twee populaire kranten kwam grotendeels overeen met de opgestelde hypothesen. De Nederlandse en Engelse populaire kranten bevatten beiden evenveel complexe als simplistische slachtofferrepresentaties. Dit is opmerkelijk, omdat de theorie stelt dat het Engelse mediasysteem meer commercieel en meer sensationeel is dan het Nederlandse systeem. In de toepassing van het daderframe werden zowel in de Nederlandse krant in een aantal geanalyseerde artikelen mannen en vrouwen als daders gerepresenteerd. Hoewel beide kranten daders op demoniserende manieren representeerde was dit vaker het geval bij de Engelse krant. Ook construeerde de Engelse krant vaker complexe daderrepresentaties. In het intersectioneel racismeframe paste de Engelse krant meer sensationele berichtgeving toe over het aspect voodoo. De bevindingen uit het intersectionaal mensenhandelframe tonen dat beide kranten het probleem van Nigeriaanse mensenhandel representeerden door een focus op criminalisatie, victimisatie en regularisatie. De Engelse krant paste in de berichtgeving meer victimisatie en regularisatie toe. En de Nederlandse krant gebruikte als enige populaire krant in dit sample de nationalisatie categorie.

5.2 Framing in gratis kranten