2.1 Algemeen
In dit hoofdstuk wordt de huidige ruimtelijke en stedenbouwkundige structuur van het projectgebied van de uitbreiding van de Campus Diemen Zuid (CDZ) met aanvullende parkeerlocatie beschreven. Verder komen de bestaande functies binnen het onderhavige projectgebied aan de orde. De verschillende elementen van de fysieke leefomgeving worden beschreven. Tevens wordt de omgeving van het
projectgebied aangehaald. Het oostelijke deel van het onderhavige projectgebied ligt in het noorden van het gebied Bergwijkpark Noord en het westelijke deel van het onderhavige projectgebied ligt in het noordoosten van het gebied Bergwijkpark Zuid. Direct langs Bergwijkpark liggen metrosporen. Iets ten noorden van Bergwijkpark liggen treinsporen.
Het projectgebied van de uitbreiding van de Campus Diemen Zuid met aanvullende parkeerlocatie ligt aan/langs de weg Dalsteindreef. De Dalsteindreef ligt bij de delen van het onderhavige projectgebied direct ten noorden van het projectgebied. De drie woongebouwen in het oostelijke deel van het
projectgebied komen langs de (nieuwe) Bergwijkdreef te liggen. De parkeerlocatie van het westelijke deel van het projectgebied ligt op een kavel gelegen aan de weg Wisselwerking.
Afbeelding 2.1 Informatiekaart omgeving onderhavig projectgebied
2.2 Ruimtelijke- en stedenbouwkundige structuur
Het onderhavige projectgebied maakt onderdeel deel uit van het grotere gebied Bergwijkpark, zowel Noord als Zuid. Het gebied Bergwijkpark is vanaf begin jaren ’80 van de twintigste eeuw ontstaan en de ruimtelijke structuur is volledig op de hoofdbestemming kantoren gericht. De ontsluitingen van het gebied bepalen voor een groot deel de ruimtelijke structuur van het gebied.
Het gebied Bergwijkpark Noord valt in de bestaande situatie te typeren als een groen eiland. Door de duidelijke inbedding van het gebied te midden van grootschalige infrastructuur kent het gebied een duidelijke begrenzing. De “symbolische begrenzing kan worden gezien als een kwaliteit, aangezien binnen deze grenzen zich relatief eenvoudig een gebied met een eigen identiteit en uitstraling kon ontwikkelen dat zich enigszins los beweegt van de omliggende buurten en wijken in Amsterdam Zuid Oost en Diemen”.3
Een deel van het huidige kantoorbestand in Bergwijkpark Noord, nabij het projectgebied, kent/kende een grote leegstand en oogt/oogde gedateerd. Ook in Bergwijkpark Zuid is sprake van aanzienlijke leegstand van de kantoren. Kenmerkend voor het gehele gebied Bergwijkpark is dat de kantoren in clusters gegroepeerd staan.
Binnen het cluster Diemervijver is er sprake van enige ruimtelijke samenhang; in dit cluster bevindt zich nu de Campus Diemen Zuid. Tevens ligt in het cluster Diemervijver een parkeergarage, gelegen naast de bestaande Campus en ter plaatse van de uitbreiding van de Campus. Dit oostelijke deel van Diemervijver betreft het oostelijke deel van het onderhavige projectgebied. De kantoorgebouwen in het cluster Wildenborch, ten zuidoosten van de Campus, zijn gesloopt.
De huidige ontsluitingswegen van het gebied Bergwijkpark, veelal dreven genoemd, zoals de
Dalsteindreef, liggen een aantal meters boven het maaiveld – op een talud – en zorgen daardoor voor een functionele scheiding tussen het autoverkeer enerzijds en de fietsers en voetgangers anderzijds.
2.3 Kantorenfunctie
Het westelijke deel van het onderhavige projectgebied, in Bergwijkpark Zuid, heeft planologisch gezien een kantorenfunctie. In het projectgebied stond een kantoorgebouw met vier etages (vijf bouwlagen), en in die zin was er sprake van een kantoorfunctie. Het gesloopte kantoorgebouw kende een zeer hoge leegstand.
In het oostelijke deel van het onderhavige projectgebied, in Bergwijkpark Noord, bevinden zich geen kantoren. Het complex van de huidige Campus Diemen Zuid bestaat uit voormalige kantoorgebouwen. Op de begane grond van de Campus zijn nog enkele kantoren toegestaan en aanwezig. Er bevinden zich dus kantoren in de directe omgeving van het oostelijke deel van het projectgebied van de CDZ-uitbreiding.
2.4 Verkeer en Parkeren
Beide delen van het onderhavige projectgebied worden ontsloten door de Dalsteindreef. Het westelijke deel van het projectgebied is niet direct aangesloten op de Dalsteindreef. De Dalsteindreef sluit aan op de Dubbelinkdreef, Bergwijkdreef en Diemerdreef.
De huidige ontsluiting van het gebied Bergwijkpark Noord voor het autoverkeer vindt vooral plaats vanaf de Bergwijkdreef, Dalsteindreef en Eekholt. Het oostelijke deel van het projectgebied kan met de auto worden bereikt vanaf de Bergwijkdreef en Dalsteindreef. De toegangsweg van/naar de Bergwijkdreef leidt naar de eerste etage van de parkeergarage Diemervijver. De toegangsweg van/naar de Dalsteindreef leidt naar het parkeerterrein naast de parkeergarage en Campus.
De huidige ontsluiting van het gebied Bergwijkpark Zuid voor het autoverkeer vindt vooral plaats vanaf de Dubbelinkdreef, Dalsteindreef en Wisselwerking. Aan de zuidzijde van het westelijke deel van het
projectgebied kan de projectlocatie worden bereikt via de weg Wisselwerking en de aangrenzende kavel.
3 Masterplan Bergwijkpark, aanpassing en verdere uitwerking (augustus 2013), blz. 12.
Vanaf de Bergwijkdreef en de Dubbelinkdreef wordt het gehele gebied Bergwijkpark ontsloten door de Daalwijkdreef. Via de Daalwijkdreef en de Diemerdreef vindt ontsluiting van en naar de Gooiseweg plaats.
De Gooiseweg verbindt het gebied met de snelwegen A9 en A10.
Ten zuiden en oosten van zowel het oostelijke deel als het westelijk deel van het projectgebied bevinden zich fiets- en voetpaden. Het fiets- en voetpad ten zuiden van het projectgebied, het Waterhoenpad, verbindt de twee delen van het projectgebied met elkaar. Het Waterhoenpad kent een viaduct ter plaatse van de Gooiseweg, die is gelegen tussen de twee delen van het onderhavige projectgebied. Direct naast het westelijke deel van het projectgebied ligt het Lepelaarpad.
De verkeersstructuur van Bergwijkpark sluit aan op de verkeersstructuur van de naastgelegen stadswijk Bijlmermeer (Amsterdam Zuid Oost) van de gemeente Amsterdam en op de verkeersstructuur van Diemen Zuid.
Door de gescheiden verkeersstromen is het gebied Bergwijkpark op een verkeersveilige manier bereikbaar voor fietsers en voetgangers.
Ter plaatse van het projectgebied zijn de fietspaden op maaiveldniveau gelegen. Het Waterhoenpad ligt op de zuidelijke rand van het projectgebied, en maakt in oostelijke richting door een viaduct een verbinding met Diemen Zuid en het bedrijventerrein Verrijn Stuart. Deze verbinding zal in het toekomstige Holland Park blijven bestaan, maar wordt vanwege de bouwwerkzaamheden tijdelijk afgesloten. Het met het Waterhoenpad kruisende Roerdomppad gaat in noordelijke richting naar het station Diemen Zuid, en het pad gaat door het viaduct ter plaatse van het station door naar de woonwijk Diemen Zuid. Het
Roerdomppad ligt ten oosten van het onderhavige projectgebied. Het Waterhoenpad loopt langs de Campus Diemen Zuid, en gaat in westelijke richting door naar Bergwijkpark Zuid en Amsterdam Zuidoost.
Met het openbaar vervoer is met name het oostelijke deel van het projectgebied zeer goed bereikbaar.
Vooral door de nabijheid van het trein- en metrostation Diemen Zuid dat ten noorden van de
CDZ-uitbreiding ligt. De toegang van het trein- en metrostation Diemen Zuid ligt op circa 100 tot 150 meter van de drie woongebouwen van de CDZ-uitbreiding. De dichtstbijzijnde bushaltes bevinden zich aan de Bergwijkdreef op circa 100 tot 250 meter van de woongebouwen.
In de huidige situatie zijn er in het projectgebied parkeervoorzieningen aanwezig. In het westelijke deel van het projectgebied betreft het een parkeerterrein, die tijdelijk wordt gebruik voor het parkeren bij de Campus Diemen Zuid. In het oostelijke deel van het projectgebied betreft het een parkeerterrein en een parkeergarage, onder meer als parkeervoorziening van de bestaande Campus Diemen Zuid. Bij de ontwikkeling van het projectgebied zal het parkeren binnen het projectgebied worden opgelost, ook ten aanzien van de bestaande Campus; om die reden is de aanvullende parkeerlocatie bij het projectgebied betrokken. Langs de Dalsteindreef bevinden zich, ter hoogte van de Campus, openbare parkeerplaatsen.
2.5 Groen, Water en Natuur (Ecologie)
Een belangrijk kenmerk van het gebied Bergwijkpark (Noord) is de groene situering/uitstraling. Het projectgebied van de uitbreiding van de Campus Diemen Zuid heeft gedeeltelijk een groene uitstraling, met name aan de randen. Aan de zuidrand van het oostelijke deel van het projectgebied bevindt zich vegetatie langs een waterpartij; hier begint het park. Rondom deze waterpartij staan diverse bomen zoals Amerikaanse eik. Aan de oostrand van projectgebied staan langs de weerszijden van de Bergwijkdreef populieren. Tussen de populierenopstand en de parkeergarage is een grazige vegetatie met grassen, gewone brunel en look zonder look aanwezig (in het projectgebied). Ook zijn tussen de populieren enkele struiken aangeplant.
In de nabijheid van het projectgebied is het park, het Bergwijkpark, aanwezig. Dit park is aangelegd als een natuurlijk ogend park waarbij groepen bosplantsoen worden afgewisseld door grasvelden. Een langgerekte waterpartij met houten bruggen deelt het park in tweeën. Ten oosten van dit water bestaat het park uit grasvelden omzoomd door bosplantsoen. In het westelijke deel ligt een grote heuvel met dicht op elkaar, in rijen geplaatste, bomen. Het Bergwijkpark is het grootste park binnen de bebouwde kom van Diemen, maar heeft voor de gemeente door zijn ligging beperkte betekenis. In het park kunnen de
werknemers van de omliggende bedrijven en de bewoners van de twee studentencomplexen elkaar ontmoeten en een ommetje lopen en zich ontspannen. Een nadeel van het dichtbegroeide/donkere park is dat vooral in de avonduren de sociale veiligheid in het gebied een aandachtspunt is, ook bij de
naastgelegen fietspaden die uit het zicht liggen.
Het park is vanaf het projectgebied goed bereikbaar, per fiets of te voet, ook vanuit Bergwijkpark Zuid.
In het westelijke deel van het projectgebied, in Bergwijkpark Zuid, bevinden zich enkel een paar plantsoenen op het parkeerterrein en (delen van) een grasveld, en geen bomen.
In het projectgebied is op diverse plekken verlichting aanwezig zoals bij het parkeerterrein, de
parkeergarage en het Waterhoenpad. De verlichting heeft invloed op de aanwezigheid van diersoorten.
In het onderhavige projectgebied bevindt zich geen oppervlaktewater. Bij het westelijke deel van het projectgebied, in Bergwijkpark Zuid, bevindt het dichtstbijzijnde oppervlaktewater zich op ongeveer 100 meter, ten zuidwesten van het projectgebied. Bij het oostelijke deel van het projectgebied, in Bergwijkpark Noord, bevindt het dichtstbijzijnde oppervlaktewater zich op ongeveer 20 meter, ten zuiden van het projectgebied. De watergang aldaar wordt naar verwachting in 2018 aangepast, en iets verlegd in zuidelijke richting; dit in het kader van de algehele ontwikkeling van Bergwijkpark.
De aanwezigheid van (beschermde) planten en dieren in het projectgebied wordt beschreven in paragraaf 6.6 van deze ruimtelijke onderbouwing. In het oostelijke deel van het projectgebied komen diverse algemene zoogdieren, vogels en vleermuizen voor. In het westelijke deel van het projectgebied zijn enkel algemene zoogdieren, zoals konijnen, te verwachten, en dan veelal migrerend.
2.6 Cultuurhistorie en Archeologie
2.6.1 Cultuurhistorie
Het projectgebied van de uitbreiding van de Campus Diemen Zuid met de aanvullende parkeerlocatie is gelegen in de Venserpolder aan de oostkant van de vroegere Diemerweg/Diemerlaan (ten zuiden van de Weespertrekvaart), ten westen van het vroegere Bijlmermeer. Volgens het boek “Diemen buyten Amsterdam” was er in dit gebied geen of nauwelijks bebouwing en bewoning aanwezig. Er is geen (vroegere) boerderij in het gebied van Bergwijkpark (en dus ook niet in het onderhavige projectgebied) op de historische kaarten te vinden – de boerderijen stonden ten westen van de Diemerweg/Diemerlaan.
Wel waren er ten tijde van circa 1570 in het gebied enkele watermolens aanwezig. Het gehele gebied is tot circa 1968 in gebruik geweest als weiland.
2.6.2 Archeologie
Het gebied Bergwijkpark en het onderhavige projectgebied liggen in de Venserpolder, ten oosten van de vroegere Diemerweg/Diemerlaan (ten zuiden van de Weespertrekvaart) zijnde de weg van Diemen naar Ouderkerk aan de Amstel, en ten westen van het vroegere Bijlmermeer. Volgens de gemeentelijke Archeologiekaart van de gemeente Diemen is de archeologische verwachting van dit gebied laag. In Bergwijkpark en het projectgebied bevinden zich geen rijksmonumenten en/of gemeentelijke monumenten of beeldbepalende panden. Ook heeft Bergwijkpark, en dus het projectgebied, op de cultuurhistorische waardenkaart van de provincie Noord-Holland geen waarde toegekend gekregen.
Hieruit volgt dat het project kan worden uitgevoerd en dat er geen nader archeologisch onderzoek noodzakelijk is of dat er andere maatregelen dienen te worden genomen.
Het gebied Bergwijkpark en het onderhavige projectgebied hebben vanuit de gemeente geen archeologische (verwachting)waarde meegekregen.