2.3.3. KONSEPSUELE BETEKENIS VAN Kaxaxew
Dit le buite die grense van hierdie studie om die resultaat van 'n volledige eksegetiese ondersoek na die konsepsuele betekenis van die woord
Karctxew h i e r w e e r t e g e e . S l e g s d a a r d i e a s p e k t e w a t t e r s a k e i s om l i g t e w e r p o p d i e s e n t r a l e v r a a g s t u k v a n h i e r d i e s t u d i e , s a l u i t g e l i g w o r d . D i e w o o r d KOTOXew h e t i n k l a s s i e k e G r i e k s e e r s h e e l l a a t e n o o k h e e l s e l d e v o o r g e k o m ( B e y e r , 1 9 6 5 : 6 3 8 ; A r n d t e n G i n g r i c h , 1 9 7 4 : 4 2 4 ) By J o s e f u s h e t d i t d i e b e t e k e n i s v a n gedetai1leerde vertelling g e h a d o f om i e m a n d d i e w o r t e l b e g i n s e l s v a n ' n b e p a a l d e t a a k t e l e e r , t e r w y l d i t g l a d n i e i n d i e S e p t u a g i n t a v o o r g e k o m h e t n i e ( B e y e r , 1 9 6 5 : 6 3 8 ) .
I n d i e Nuwe T e s t a m e n t kom KOTOxew s l e g s 7 k e e r v o o r ( M o u l t a n , 1 9 7 4 : 5 4 1 ; A r n d t e n G i n g r i c h , 1 9 7 4 : 4 2 4 ; W i g r a m & W i n t e r , 1 9 7 2 : 4 1 8 ) e n o o k s l e g s i n d i e g e s k r i - f t e v a n L u k a s e n P a u l u s .
I n d i e g e s k r i - f t e v a n d i e A p o s t o l i e s e v a d e r s i n d i e vraee k e r k , s o o s b y C l e m e n s ( 2 C l 1 7 : 1 ) e n T e r t u l l i a n u s h e t Karaxeo) a l g a a n d e d i e v e r n a a m s t e w o o r d v i r die onderrig in die kerk g e w o r d , s o d a t B e y e r ( 1 9 6 5 : 6 3 9 ) i n s y s t u d i e v a n d i e w o o r d K a r a x e w s e l - F s k a n b e w e e r : " . . . i n e a r l y C h r i s t i a n i t y t e a c h i n g was a d e c i s i v e p a r t o-F t h e m i s s i o n a r y t a s k a n d o-F c o n g r e g a t i o n a l
l i f e " .
Hierdie studie spits hot toe op die l i g Mat die betekenis van ter saaklike Noorde in die Hum
Testaaent werp op die verstaan van die verhouding tussen die bewaring en verteerdering van die
kerk en tussen geteenteopbou en evangelisering. Daar aoet dus daarteen gewaak word ot nie die gebruik en betekenis wat die woord KOTOXEO by die kerkvaders gehad het, terug te projekteer op die Nuwe Testaaent en dan te veel af te lei oor die iaplikasies daarvan vir die antwoorde op die sentrale vraagstuk van hierdie studie nie. Tog kan geredeneer word dat die bepaalde betekenis en gebruik van 'n woord nie soaaer eensklaps uit die lug val nie; daaroa aoes daar tog reeds in die Nuwe Testaaent sekere betekenisnuanses inherent aan die woord verbonde gewees het, waarby die vroee kerk hoa kon aansluit.
By P a u l u s h e t Kcrcccxew v e r a l g e s l a a n o p o n d e r r i g a a n g a a n d e d i e gelao-fsinhoud v a n d i e k e r k ( B e y e r , 1 9 6 5 : 6 3 8 ) .
Oor d i e b e l a n g r i k h e i d , d i e d o e l , e n a a r d v a n KaTCtvew i n d i e g e m e e n t e e n d i e i m p l i k a s i e s d a a r v a n v i r d i e s e n t r a l e v r a a g v a n h i e r d i e s t u d i e k a n
bslangrike a-fleidings gemaak word uit 'n eksegetiese ondersoek na die betekenis van Kcnraxeto in 1 Kor 14:19 in die lig van die konteks van die hele redevoering in 1 Kor 14, veral verse 23-25.
Dit 16 buite die perke van hierdie proefskrif on 'n volledige redevoeringsanalise van 1 Kor 14 weer te gee. Ek sluit my egter nou aan by Bezuidenhout (1980).
Let goed op dat Paulus in vers 19 se dat hy liewer vy-f woorde T U voi [iov spreek, sodat ander daardeur onderrig sal word (Karrixnaco), en die -feit dat hy in vers 20 so sterk daarop aandring dat hulle daarna moet stree-f om volwassenes raiq 8e <J)peaiv te word. Dit dui dadelik daarop dat dit by KatTixncjiw gaan om sistematiese, logiese en verstaanbare onderrig. Die klem
val dus op die leerinhoud, terwyl daar by 8i8doKQ, naas die klem op die leerinhoud, oak betekenisnuanses is wat sterk op die metodiek en die persoonlike verhouding tussen leerling en leermeester fokus.
Bezuidenhout (1980:105-126 en 261-336) het oortuigend aangetoon dat die sentrale gedagtelyn in 1 Kor 14 so ge-Formuleer kan word: die opboumotief is die -Fundamentele kriterium vir die Godwelgevallige -funksionering van charismata in die gemeente. Paulus se standpunt dat Kcnraxew belangriker geag moet word as \aXeiv ev Y\wacff) moet teen die agtergrond van hierdie sentrale gedagtelyn van die redevoering verstaan word. In die hele hoofstuk is die teenstelling egter tussen upodpeTeuw en \a\eiv ev ykutior). Die implikasie is dat daar dus ook 'n noue verwantskap tussen Kcnraxett en upodpriTeuw is, want albei dien tot opbou van die gemeente.
Hierdie opbou bestaan egter volgens vers 24 daarin dat twee dinge gebeur: die gelowiges in die gemeente profeteer en juis daardeur kom die ongelowiges tot bekering. Opbou in die omvattende sin - van kwalitatiewe
(al die gemeentelede wat beskik oor die gawe, profeteer) en (juis as resultaat daarvan) ook kwantitatiewe opbou (ongelowiges kom tot bekering) -
v i n d p l a a s . Daarom h e t Kcnraxew n e t s o o s 6l6aOKW o o k ' n m i s s i o n e r e d i m e n s i e e n g e r i g t h e i d e n v r u g . D a a r i s d i e b u i t e s t a a n d e r s w a t t o t b e k e r i n g k o m , e n d i e g e m e e n t e r a a k t o e g e r u s cm s o t e k a n o p t r e e d a t o n g e l o w i g e s t o t b e k e r i n g kom w a n n e e r h u l l e i n s a m e k o m s t e m e t d i e l e d e v a n d i e g e m e e n t e i n k o n t a k kom. I n d i e l i g v a n d i e - f a i t d a t Kaxaxew meer a s 6i8a<3KW d i e b e t e k e n i s h e t v a n n o u k e u r i g e , g e d e t a i l l e e r d e o n d e r r i g h e t , k a n o o k a f g e l e i w o r d d a t d a a r i n d i e g e m e e n t e v o o r t d u r e n d e e n v o o r t g e s e t t e , n o u k e u r i g e , g e d e t a i l l e e r d e o n d e r r i g m o e t wees t e n e i n d e o p ' n g e b a l a n s e e r d e m a n i e r s o w e l k w a l i t a t i e f e n k w a n t i t a t i e f o p g e b o u t e k a n w o r d . Om d i e g e m e e n t e s o t o e t e r u s d a t h u l l e s o k a n p r o - f e t e e r d a t o n g e l o w i g e s d a a r d e u r t o t b e k e r i n g k a n kom, m o e t h u l l e l a n g s d i e weg v a n k a t e g e t i e s e o n d e r r i g ' n s t e e d s b e t e r g r e e p o p d i e k e r n i n h o u d v a n d i e e v a n g e l i e k r y , s o d a t h u l l e d i t o o k o p s i s t e m a t i e s e , l o g i e s e e n v e r s t a a n b a r e w y s e i n h u l l e p r o - f e s i e k a n w e e r g e e . D e u r s o d a n i g e KaxctxeCi) w o r d d i e g e m e e n t e b e w a a r s o w e l a s v e r m e e r d e r . D i e h e l e g e d a g t e g a n g v a n 1 K o r i n t i e r s 14 i s d a t d i e c h a r i s m a t a m o e t ■ f u n k s i o n e e r t o t o p b o u e n l e r i n g v a n d i e h e l e g e m e e n t e . So i s d i t o o k d u i d e l i k d a t KaTCtxew n i e n e t g e r i g i s o p k a t e g e t i e s e o n d e r r i g m e t d i e o o g d a a r o p om i n g e l y f t e w o r d a s l e d e m a t e v a n d i e l i g g a a m n i e , maar d a t d i t i n h e r e n t d e e l i s v a n d i e b l y w e n d e , v o o r t g e s e t t e , t o t a l e o p b o u v a n d i e l i g g a a m .
Die gebruik bestaan by baie hedendaagse kerke oa kategetiese onderrig in die geaeente te beperk tot onderrig as voorbereiding vir die doop (wanneer volwasse buitestaanders tot die geaeente toegevoeg word) of tot verbondskinders net die oog op openbare aflegging van geloofsbelydenis. Voortdurende kategetiese onderrig vir die belydende lidaate in die geaeente is hoogstens wenslik, aaar nie noodsaaklik is nie. Hierdie laasgenoeade standpunt het geen Nuwe-Testaaentiese gronde nie. In die l i g van 1 Kor 14:19-25 is dit duidelik dat die hele geaeente ontvangers van die KaTi)xi)0o was en dat die voortgesette onderrig wat volwasse belydende lidaate van die kerk ontvang, 'n integrate aspek van die totale opbou van die geaeente is.
Spoelstra (1988:9) stel hoaself - aet baie vae Skrifgronde - kategories teenoor zdie standpunt dat voortgesette kategese vir belydende lidaate van die kerk as deel van die totale opbou van die geaeente gesien aoet word. Dit gebeur wannBer hy verklaar: "Die idee van 'geaeentebou' as voortdurende kategese vir 'lidaate' aoet verwerp word. Die Skrif ken 'n aoaent waarop kategese
geloofsbelydenis, londigheid, volHassenheid, selfstandigheid, verantHOordelikheid, hoeHel nie onafhanklikheid of selfgenoegsaasheid nie, tot gevolg net (Heb 5:14). Selfs nie ten dele ken, het 'n lan genord t l Kor 13:11). (londigheid iipliseer nie gearriveerdheid nie. Die geloniges ■oet self 'geieenteopbou' elkeen op sy eie terrein voortsit 01 Eod te dien en verheerlik". Die vraag naarop egter geantMoord poet nord, i s : Haak die f e i t dat nondigheid nie gearriveerdheid ispliseer nie, en dat hy Hat 'n ian genord het, in hierdie bedeling steeds ten dele ken ( I Kor 13:11), en dat die voltiassenes van Heb 5:14 - waarop Spoelstra hot beroep - verdere vaste spyse ontvang, nie juis voortgesette kategese noodsaaklik nie? I n e r s , hoe anders moet geloniges blywend vir geestelike groei en ieer effektiewe betrokkenheid in die opbou van die geieente dan toegerus word? Dit skyn asof die grondfout van Spoelstra se beredenering is dat hy die doel van die kategetiese arbeid in die kerk beperk tot die bereiking van sodanige geloofsiondigheid dat geloofsbelydenis kan plaasvind. Die onveriydelike konsekwensie van so ' n standpunt is dat geloofsbelydenis 'n doel op sigself word. Ondat sondigheid egter nie gearriveerdheid inhou nie (soos Hat Spoelstra tereg self verklaar), nord by inplikasie erken dat daar altyd 'n vora van voortgesette kategetiese arbeid nodig sal nees.
GEvtDLGTREKKINGS
2 . 3 . 3 . 1 . Net soos 8i8a0KW h e t Kaxaxew ook ' n m i s s i o n e r e d i m e n s i e , g e r i g t h e i d en v r u g . D i t gebeur n i e n e t deur b u i t e s t a a n d e r s wat t o t b e k e r i n g kom n i e , maar ook deur d i e gemeente s o d a n i g t o e t e r u s d a t h u l l e o p t r e d e d a a r t o e kan l e i d a t o n g e l o w i g e s t o t b e k e r i n g kom wanneer h u l l e i n samekomste met d i e l e d e van d i e gemeente i n k o n t a k kom.
2 . 3 . 3 . 2 . O n d e r r i g i n d i e k e r k van C h r i s t u s moet a l t y d ooAr v o o r t g a a n d e (volwasse) o n d e r r i g (aan r e e d s mondige g e l o w i g e s ) i n h o u . Daar kan n o o i t * n s t a d i u m i n d i e lewe v a n ' n g e l o w i g e op a a r d e kom d a t hy n i e meer 8i8aoKC0 o f Karctxeco n o d i g h e t n i e . 2 . 3 . 3 . 3 . K a t e g e t i e s e o n d e r r i g i n d i e k e r k v a n C h r i s t u s m o e t d a a r t o e l e i d a t g e l o w i g e s h u l l e p r o f e t i e s e gawes k a n a a n w e n d - n i e n e t om m e k a a r k w a l i t a t i e f o p t e b o u n i e - maar o o k om d i e g e m e e n t e k w a n t i t a t i e f o p t e b o u , d e u r d a t s o g e p r o f e t e e r s a l w o r d d a t h i e r d i e a r b e i d v a n g e l o w i g e s d e e l v a n d i e i n s t r u m e n t s v a n d i e H e i l i g e fees s a l wees w a a r d e u r d i e o n g e l o w i g e s t o t b e k e r i n g g e b r i n g w o r d .
2 . 4 . KOtTOtpTt^u I N DIE NUWE TE8TAMENT