Nederland en Turkije zijn ook op het gebied van de keramiek nauw met elkaar ver-bonden. Er is zelfs sprake van wederzijdse beïnvloeding. In de 19een de 20eeeuw kwam de invloed uit het Osmaanse Rijk naar Nederland met als gevolg Osmaanse sporen in de producten van de Nederlandse keramiekindustrie. In de 18eeeuw was het precies om-gekeerd en gingen Nederlandse tegels op grote schaal naar het Osmaanse Rijk. Dit geeft aan hoe toonaangevend de Nederlandse tegelindustrie in die tijd was. Daarnaast toont het hoe levendig de (handels)relaties tussen het Osmaanse Rijk en Europa in die tijd wa-ren en tot welke verrassende resultaten op het gebied van de kunst deze contacten kon-den leikon-den. Nederlandse tegels en het Osmaanse Rijk vormkon-den in veel opzichten een ideale combinatie omdat Nederlanders en Osmanen een passie voor tegels deelden. Net als de Nederlandse dubbele hyacinten waren ook de Nederlandse tegels van het 18e -eeuwse Osmaanse Rijk het juiste product op de juiste plaats en het juiste moment.
Nederlandse tegel in de citadel van Aleppo (Syrië)
19. Theunissen, Hünkâr Sofası and Hünkâr Hamamı, 88-90; H. Theunissen en Z. Tişkaya, ‘Aalmis in Istanbul: De Nederlandse Te-gels van de Surp Krikor Lusavoric Kerk’, Tegel, 33 (2005), 19-27; en H. Theunissen, ‘The Dutch Tiles of Surp Krikor Lusavoriç Church in Istanbul’, Electronic Journal of
Oriental Studies, 8/11 (2005), 1-41.
Tegels met de decors ‘Grote bloem’, ‘Bloemenvaas’ en ‘Cartouche’. Op de achter kant de naam van de produ cent J. Aalmis in Rotterdam en het nummer van het decor
Aalmis, Jan 253, 269-71 Abdi (Sarı Abdullah) 141 Abdülhamid I, sultan 164,
261-2, 264-6 Abdülhamid II, sultan 19 Abu Daqan, Yusuf (Josephus
Barbatus) 97 Ahmed, sultan 80, 222 Ahmed I, sultan 37, 41,
44, 137, 142
Ahmed III, sultan 64, 85, 165, 171, 176-7, 180, 243, 245, 261
Ahmed bin Ya’kub 147 Ahmed Paşa, ‘Hezarpare’ 147 Âli, Mustafa 140-1, 145-8 Ali Ufki Bey (Wojciech
Bobowski) 101, 140 Anhegger, Robert 155 Anthonides, zie Theunisz Arvieux, Laurent d’ 69 As’ad Muhammad Fadil Ali
198 Âşık Çelebi 140 Atatürk (Mustafa Kemal)
16, 21-2, 235 Auvally (consul) 69 Ayşe (prinses) 197 Backer, Henrick 56 Baki (dichter) 140-1, 198 Barton, Sir Edward 69 Bas, Diederick 34 Bayram Paşa 142 Bedrüddin uit Kosovo (arts en auteur) 150 Bell, Gertrude 211 Bernardo, Lorenzo 73 Bibliander, Theodorus 96 Bobbert, Johan van 69 Bobowski, Wojciech, zie Ali Ufki Boelema, Anna Margaretha 124 Bonneval, Claude-Alexandre, Comte de,
zie Osman Ahmed Paşa
Bouvier, Louis Le 210 Brogt, Janine 228-9, 237-8 Bruyn (Bruijn), Cornelis de 23, 54-5,
57-9, 61, 63, 65-71, 73-4, 76, 78-82, 84-5, 136
Bucquoy, Giacomo 69
Busbecq, Ogier Ghiselin de (Busbequius) 25, 55, 58 Caesar, Julius 226 Calkoen, Cornelis 56-7, 60-1, 124-5, 127, 173, 175 Campis, Giovanni de 69 Cantemir, Dimitri 84 Carajat (dragoman) 83 Catharina de Grote, keizerin 60 Cevdet Paşa, Ahmed 165 Chabannes, Jean-Fédéric de
(markies van Curton en La Palice etc.) 128 Clusius, Carolus 25
Colyer, Clara Catherina 123-4, 127 Colyer, Jacob(us) 19, 64, 123, 127 Colyer, Justinus 62, 69, 81, 123 Cooke, John 124 Cops, Hendrik 100, 139 Crollius, Oswald 197 Dam, Jacob van 69 Dapper, Olfert 58 Darwin, Charles 231 Dedel, Willem Gerrit 56, 63,
73
Dedem van de Gelder, Frederik Gysbert baron van 54, 56
Deyl, Jan 60
Diepenbroeck, Hendrik van 174
Does, Johan van der (Janus Douza) 55 Does, Joris van der (Georgius
Douza) 54, 57, 59, 61, 63, 66, 69-71, 73, 81-2 Dozy, Reinhart Pieter Anne
106, 190
Droste, Coenraaed 222, 228
Du Mont (auteur van een reisboek) 124 Dumas, Mathieu graaf 127 Dunant, Maria 128
Dutilh (familie) 22
Egmond van der Nyenburg, Johannes Aegidius 56
Ekmekçizade Ahmed Paşa 142-3 Emetullah Gülnuş 180 Erbakan, Necmettin 238 Erdoğan, Recep Tayyıp 22
Erpenius, Thomas (Thomas van Erpe) 97-8, 100-1, 138 Es’ad Efendi 198-9 Evliya Çelebi 88-9, 140, 142, 145, 150, 193 Eyüb Paşa 150-1 Fatatri, A.A. 155
Feenstra Kuiper, Esgo Taco 24 Fehim (dichter) 141, 150-1 Ferdinandus, Phillipus 97 Flemming, Barbara 113, 115 Fontaine, Abraham de la 127 Fontaine, Philippe de la 127 Fontenu, Gaspard de 124 Forstman (consul) 70 Fouquier, Abraham 69 Fouquier, Johan 69
Frederik Hendrik van Nassau (prins) 135, 190
Fremaux (koopman) 69 Gazanfer Ağa 149 Geer, Laurens de 140 Gelder, Hendrik Douw van 108 G(h)ijsberti, gebroeders 33 G(h)ijsberti (Ghisberti), Nicolaas (Nicolo) 100, 139, 188, 194 Gijsbrechtsz, zie G(h)ijsberti Gibbon, Edward 58 Giuseppe IV, monsignore 69 Goeje, Michaël Jan de 106
Golius, Jacobus (Jakob Gool) 24, 87-8, 98-104, 138-40, 146, 188, 190-1, 194, 196-7
Gregorius, zie St. Gregorius Gülnuş, zie Emetullah Hadji Khalifa zie Kâtib Çelebi Haga, Cornelis 18, 32-4, 39-45, 47, 98,
122, 137, 139, 188, 223 Haki (Yahya bin Ishak), 101, 140 Hakverdi (kopiïst) 99
Halil Paşa, kapudan 32-3, 40-2, 45-7, 88
Halmael, Hester van 126 Hamaker, Hendrik Arent 105 Hammer-Purgstall, Josef Freiherr von
105 Hasan Paşa 62 Haşim Efendi 155 Haşmet (dichter) 183
Heidenstam, Adèle Marie von 128 Heidenstam, Gerhard Johan Balthasar
von 128
Hekimoğlu Ali Paşa 171, 246 Heyman, Johannes 24, 56, 64, 66, 87,
103-4, 153-4
Hinlopen, Gerard 54-5, 57-9, 61, 63, 69, 71, 74, 76, 80-3, 189
Hochepied, Catherine Anne de 128, 131 Hochpied, de (familie) 130-1 Hochepied, Daniël de 123
Hochepied, Daniël Alexander de 124-6 Hochepied, Daniël Jan (Jean) de 69,
104, 122-6, 128, 131 Hochepied, Elbert de 124
Hochepied, Geertruida Constantia de 124
Hochepied, Jacobus Byzantius de 124
Hochepied, Justinus Constantinus de 124-5
Hochepied, Petronella Jacoba de 124 Hofman, Henry Franciscus 112, 117 Horst, Herman van der 56, 58, 60, 67, 78,
82
Hotz, Albert 155
Houtsma, Martinus (Martijn) Theodorus 101-2, 107-8, 110, 190-1, 195 Hüseyn Efendi, ‘Cinci Hoca’ 147 Huygens, Constantijn 190 İbşir Paşa, Mustafa 197 Ibn Hazm 141 Ibn Khaldun 145
Ibn Sallûm, Salih bin Nasrallah, zie Salih Efendi
Ibrahim, sultan 147 Ibrahim Ağa 248
Ibrahim Paşa, Damad 165, 169, 171, 177, 245
Jahn, Karl Emil Oskar 110, 112-3 Janssonius, Joannes 192 Jong, Frederick de 117 Jong, Pieter de 106 Kandi, zie Sjahin (bin) Kandi Karaosmanoğlu, Yakup Kadri 24 Kâtib Çelebi (Hadji Khalifa) 139-41, 143,
145, 165, 179, 191-2, 195, 199 Kemp, Abraham 220-2, 224, 226-7, 239 Keun (familie) 21
Keun, Gustaaf Henri 207-8 Keyzer, Hendrik de 35 Klokkenaar, George 69 Koen, Mirjam 228-9 Kohlbrugge, Dina Johanna 113 Köprülü, Fazıl Ahmed Paşa 222 Köprülü, Mehmed Paşa 195
Kösem Sultan (Sultana Thiossem) 223, 227
Kramers, Joahannes Hendrik 108, 110 Kroes, B. 222, 228
Kroll, Ferdinand 69 Kroll, Theodoor 100 Laatum, Lotte van 29, 20, 42 Lari Mehmed Efendi 139 Le Bouvier, zie Bouvier Lee, Edward 128 Leidstar (familie) 127 Leidstar, Anna Maria 127-9
Leidstar, Justinus Johannes 127, 129-30 Leidstar, Pietro 127
Leidstar & Co (firma) 127 Lennep, van (familie) 21, 130-1, 211 Lennep, Alfred Oscar van 211 Lennep, Anna van 128
Lennep, David van 128-9
Lennep, David George van 69, 122, 126-9, 131, 211
Lennep, Elisabeth Clara van 128-30 Lennep, George van 126
Lennep, George Justinus van 128-9 Lennep, Henriette Sophie van 128 Lennep, Henry van 24
Lennep, Hester Maria van 128-9 Lennep, Jacob van 128-9 Lennep, Jan van (de Oude) 126 Lennep, Lucien Herman Richard van
211-2
Lennep, Oscar Charles van 211 Lennep, Pieter van 128 Lennep, Richard van 128
Lennep, Richard Jacob (James) van 212 Lennep, Sara Petronella van 128 Lennep, Suzanne Constance van 128 Leunclavius, Johannes (Hans
Lewen-klau) 96 Loti, Pierre 242 Lub, Henrico 69, 80 Lubaeus Junior, Henrick 228 Luppes, Bert 238
Lusavoriç, Surp Krikor, zie St. Gregorius Lutfi Paşa 148
Mahmud I, sultan 173-7, 180, 182, 246-50, 253-4, 259, 267
Mahmud II, sultan 266
Mahmud Efendi, Kara Çelebizade 145 Marcella, Nicolas 88
Marlowe, Christopher 221 Maurits van Oranje 35 Meczub (dichter) 155
Mehmed II (‘de Veroveraar’), sultan 57, 136, 140, 255
Mehmed III, sultan 146
Mehmed IV, sultan 101, 145, 147-8, 180, 197, 222
Mehmed Paşa, Sofu 148 Meijer, Martin de 61 Menderes, Adnan 235
Meninski, Franciscus Mesgien von 103 Mercator, Gerard(us) 35, 145, 192 Meijn van Spanbroek, Jan Abram 56 Mezaki, Süleyman Efendi 150 Michaelis, Johannes 146 Mihail Ağa 62
Mohammed, de profeet 223-6 Mont, zie Du Mont
Montagu, Lady Mary Wortley 58, 102, 170
Montesquieu, Charles de 58 Morier, Isaac 128 Mortier, Michiel du 100-1
Muhibbi, Muhammad al-Amin ibn Fad-lallah al- 195-6, 198-9
Murad III, sultan 73, 147, 164, 256 Murad IV, sultan 142, 147 Murad V, sultan 155 Mustafa I, sultan 220, 223, 227 Mustafa II, sultan 180, 243 Mustafa III, sultan 37, 183, 251, 253-5 Mustafa bin Molla Rızvan el-Bagdadi,
Hacci 146
Mustafa İbşir Paşa, zie İbşir Paşa Müteferrika, Ibrahim 105 Na’ima (geschiedschrijver) 142 Napoleon Bonaparte 21 Nasuh Paşa 40, 42, 44-5 Nef’i (Ömer, dichter) 140-2 Nero, Tiberius Claudius 226 Niqula(ws) bin Butrus al-Halabi
(Nico-laus Petri uit Aleppo) 99, 140, 190, 193, 196, 198
Ömer Ağa 88 Ómer Paşa 80 Öngören, Vasıf 220 Ortelius, Abraham 58
Osman II, sultan 140, 220, 222, 224-5, 227
Osman III, sultan 254-5, 259, 261-2 Osman Ahmed Paşa, Humbaracı
(Claude-Alexandre, Comte de Bon-neval) 130
Osman bin Mehmed, Iznikli 246 Osman Çelebi, el-Hacci 88 Özal, Turgut 238 Pamuk, Orhan 221, 228
Paracelsus, Theophrastus Bombastus 197
Pauw, Reinier 34
Petri, zie Niqula(ws) bin Butrus Plantijn, Christoffel 96 Porter, James 84 Postel, Guillaume 95-6 Proost, Dirk Pietersz 39 Qaitbay, sultan 248
Quina, Carel 54-5, 57-9, 61-70, 76-8, 81-2, 85
Raphelengius, Franciscus (Frans van Ravelingen) 96
Ragıb Paşa 266
Ravius, Christian(us) (Christian Rau) 99, 100, 190
Raye, Johan 37, 56-8, 60-1, 63, 69, 73, 79, 84
Relius, Hadrianus (Adriaan Reland) 103
Rieu, Willem Nicolaas Du 189 Rigo, Jean Louis 60
Roux (consul) 69
Rumi, Mawlâna Djalâluddin 148 Ruyter, Michiel Adriaanszoon de 17 Sa’di (dichter) 154
Sa’duddin, Hoca 146 Sa’duddin, Seyyid 141 Sa’i (auteur) 150 Salih Efendi 196-9 Sambix, Felix van 223 Sanderson, Johan 58 Sandys, George 102
Scaliger, Josephus Justus 96-7, 138, 188
Schaaf, Carolus 103 Scheidius, Everhard 104 Schultens, Albert 104 Schultens, Hendrik Albert 104 Schultens, Jan Jacob 104, 153 Schultz, Stephan 61, 87 Schütz, Henriette Hélène van 128 Selim I, sultan 140
Selim II, sultan 147, 149 Selim III, sultan 7, 264, 266 Serwouters, Joannes 221, 228 Shakespeare, William 221 Sigismund II, koning 224 Sjahin (bin) Kandi 99, 101, 140, 146 Snellius, Willibrordus 99
Snouck Hurgronje, Christiaan 19, 108, 154
Somer, Jan 55, 57, 59, 61, 63, 65-71, 73-4, 76, 80, 83-73-4, 137
Sparre, Carl Larson 62, 69 Spiering, François Aertsz. 45, 46-7 Spon, Jacob 58
St. Gregorius de Verlichter (Surp Krikor Lusavoriç) 267
Staal van Piershil, Otto Daniël van der 207
Stalpaert, Pieter 47 Süle, Fakı 155
Süleyman II, sultan (‘de Prachtige’, Sul-tan Soliman) 94-5, 150, 164, 167, 198, 221, 256
Süleyman Efendi 78, 83 Sultan Achmet, zie Ahmed Sultan Mustapha, zie Mustafa I Sultan Osman, zie Osman II Sultan Soliman, zie Süleyman II Sultana Thiossem, zie Kösem Sultan Sünbül Sinan (Yusuf Sinan Efendi) 165,
182
Süreyyâ, Mehmed 199 Taeschner, Franz 155 Tavernier, Jean-Baptiste 58 Testa (familie) 154
Theunisz, Jan (Johannes Anthonides) 97
Thevenot, Jean de 58 Timoer Leng 146, 221 Toderini, Giambattista 84-5 Tor, Joost Frederik 54, 56 Tott, baron de 58
Tournefort, Joseph Pitton 58, 69 Türkeş, Alpaslan 235
Ufki, zie Ali Ufki
‘Urdi al-Halabi, Muhammad al- (ibn ‘Umar) 190-2, 195-6, 199 ‘Urdi al-Halabi, Salih al- 196 ‘Urdi al-Halabi, Wafa’ al-Din bin ‘Umar
al- 195
Valle, Pietro della 58 Vanmour, Jean-Baptiste 125 Vardapet (Kolot), Yovhannes 267-8,
270
Vasfi Efendi, Kabudlı (Deli Mustafa) 154
Vecihi, Hasan 141, 147
Verhaer, Lambert 34, 39-40, 45-6 Voet, zie Voetius
Voetius, Gisbertus (Gijsbrecht Voet) 99 Voorhelm, Pieter 169
Vusuli, Mehmed 149
Waldegrave, William (baron Radstock) 128
Warnerus, Levinus (Levinus Warner) 24, 27, 62-3, 87, 100-1, 104, 1136, 138, 140-1, 143, 145-51, 188-99
Weiler (Weyler), Frederik Johan Robert de 37, 73
Wely, Jan van 37 Westenenk, Louis 19
Wielen, Margarita Constantia van der 124 Wilhelmina, koningin 16, 22 Wilhem, David de 190 Willem I, koning 21 Wilmet, Joannes 153 Witsen, Cornelis 98
Woensel, Peter van 56-8, 60-2, 64, 66-70, 76-7, 80-1, 83-5
Yahya bin Salih bin Nasrallah 197 Yusuf Sinan Efendi, zie Sünbül Efendi Za’ifi, Pir Mehmed bin Evrenos 148 Zee, van der (familie) 22 Zürcher, Erik-Jan 115
Deze publicatie is tot stand gekomen met steun van het Marmara Fonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds. Ontwerp omslag en binnenwerk: Mulder van Meurs, Amsterdam
ISBN 978 90 8728 163 2
e-ISBN 978 94 0060 090 4 (pdf)
e-ISBN 978 94 0060 091 1 (ePub)
NUR 686 / 630
© J. Schmidt / Leiden University Press, 2012
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 jº het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.
De uitgeverij heeft ernaar gestreefd alle copyrights van in deze uitgave opgenomen illustraties te achterhalen. Aan hen die desondanks menen alsnog rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met Amsterdam University Press.