EXTRATERRITORIALE JURISDICTIE

Het begrip jurisdictie werd zojuist kort verduidelijkt, maar wat maakt het optreden van een Staat nu extraterritoriaal? Het woord “extraterritorialiteit” wordt door sommige auteurs al vermeden door de negatieve connotatie dat het met zich meebrengt. Men zou zelfs kunnen stellen dat het woord gebruikt wordt om vooraf al vraagtekens te plaatsen bij de legitimiteit van een bepaalde rechtsmachtsclaim.235

Logischerwijs geeft extraterritorialiteit iets aan dat buiten een territoriale grens valt. Maar tegelijk kan men vaststellen dat zaken die op het eerste zicht wijzen op iets dat buiten een territoriaal gebied

228 _{A. ORAKHELASHVILI, Research Handbook on Jurisdiction and Immunities in International Law, Edward}

Elgar Publishing, 2015? 57-58.

229 _{Ibid., 59.}

230 _{S. EMMENEGGER, ”Extraterritorial Economic Sanctions and Their Foundation in International Law”, Arizona}

Journal of International and Compartive Law, vol. 33, no. 3, 2016, (631) 644.

231 _{A. ORAKHELASHVILI, Research Handbook on Jurisdiction and Immunities in International Law, Edward}

Elgar Publishing, 2015, 55.

232 _{IGH 7 september 1927, n. 10, "The Case of the S.S. Lotus (France v. Turkey)", 10.}

233 _{Ibid., 18-19.; A. ORAKHELASHVILI, Research Handbook on Jurisdiction and Immunities in International}

Law, Edward Elgar Publishing, 2015, 55.

234 _{D. WALLACE, “Extraterritorial Jurisdiction”, Law & Pol’y Int’ Bus., 1983, (1099) 1100-1101.; S.}

EMMENEGGER,”Extraterritorial Economic Sanctions and Their Foundation in International Law”, Arizona

Journal of International and Compartive Law, vol. 33, no. 3, 2016, (631) 644.

235 _{Ibid., 637.; K. ZALUCKI, “Extraterritorial Jurisdiction in International Law”, International Community Law}

51 plaatsvinden, toch kunnen gekwalificeerd worden als iets dat binnen dat territorium valt.236 _Bovendien

moet men ook rekening houden met het feit dat niet alle personen of zaken zomaar binnen of buiten een bepaald territorium gesitueerd kunnen worden. Voor natuurlijke personen en fysieke objecten stelt dit probleem zich minder, maar wat met immateriële en ontastbare dingen? Zo is het bijvoorbeeld een stuk moeilijker om digitale data binnen een bepaald territorium te plaatsen. Enerzijds zou men data geografisch kunnen situeren door te kijken naar de plaats van de server waar de data is opgeslagen. Anderzijds kan men kijken naar de plaatsen waar men toegang kan krijgen tot die data. In principe kan dit van overal ter wereld zijn. Dan wordt zelfs nog niet stilgestaan bij de bijkomende moeilijkheid voor data die wordt opgeslagen in een cloud, waar meerdere servers gebruikt worden. Het onderscheid tussen territoriaal en extraterritoriaal binnen de juridische wereld is bijgevolg niet vanzelfsprekend.237 _{Er is dan}

ook geen precieze en eenduidige definitie van extraterritorialiteit.238

Ondanks het gebrek aan uniformiteit, is een definitie die men aanneemt voor extraterritorialiteit doorslaggevend in wat men wel of niet kan kwalificeren als uitoefening van extraterritoriale jurisdictie of territoriale jurisdictie. EMMENEGGER onderscheidt drie benaderingen die toegepast worden om een handeling al dan niet als extraterritoriaal te kwalificeren: de afwezige territoriale link-benadering, de afwezige substantiële territoriale link-benadering en de niet-exclusieve territoriale link-benadering. Afhankelijk van welke benadering men volgt, kan er ofwel slechts sprake zijn van extraterritorialiteit in zeer uitzonderlijke gevallen, ofwel kan er net meer frequent sprake zijn van extraterritorialiteit.239

De afwezige territoriale link-benadering spreekt van extraterritoriale jurisdictie vanaf er een territoriale link afwezig is tussen de Staat en de handeling die men wil reguleren. Dit is de minst verregaande definitie voor extraterritorialiteit. Er is anders gezegd makkelijker sprake van territoriale jurisdictie omdat men rap een of andere territoriale link kan vinden.240 _{Onder de benadering van de afwezige}

substantiële territoriale link wordt extraterritorialiteit dan weer ruimer gezien dan in de vorige benadering het geval is. Hier is er sprake van extraterritoriale jurisdictie als er geen substantiële territoriale link aanwezig is. Omgekeerd is er sprake van territoriale jurisdictie vanaf het moment dat een substantiële territoriale link gevonden kan worden met de Staat die jurisdictie uitoefent. Niet ieder buitenlands element wordt in deze benadering als voldoende beschouwd om iets te kwalificeren als zuiver territoriaal.241 _{De derde en laatste benadering voor extraterritorialiteit die E}

MMENEGGER

236 _{A. J. COLANGELO, "What Is Extraterritorial Jurisdiction," Cornell Law Review, vol. 99,}

no. 6, 2014, (1303) 1312-1313.

237 _{D.S. MARGOLIES, U. ÖZSU, M. PAL, N. TZOUVALA, The Extraterritoriality of Law: History, Theory,}

Politics. Abingdon, Oxon: Routledge, 2019, 31.

238 _{K. ZALUCKI, “Extraterritorial Jurisdiction in International Law”, International Community Law Review, Vol.}

17, no. 4-5, 2015, (403) 406.

239 _{S. EMMENEGGER, ”Extraterritorial Economic Sanctions and Their Foundation in International Law”, Arizona}

Journal of International and Compartive Law, vol. 33, no. 3, 2016, (631) 639.

240 _Ibid. 241 _{Ibid., 640.}

52 beschrijft, is de buitenlandse element-benadering of de benadering van de niet-exclusieve territoriale link. Deze benadering gaat veel meer optreden van Staten beschouwen als zijnde extraterritoriaal. Het volstaat immers dat er een relevant buitenlands element (bv een persoon, een eigendom of een handeling die zich situeert buiten het territorium van een Staat die jurisdictie wil vestigen)242 _{aanwezig is om een}

rechtsmachtsclaim als extraterritoriaal te beschouwen. Het aanwezig zijn van een substantiële territoriale link is niet voldoende om territoriale jurisdictie te kunnen vestigen indien er een relevant buitenlands element aanwezig is.243 _{Deze derde benadering is volgens E}

MMENEGGER de meest

overtuigende van de drie. Het houdt twee stappen in. Vooreerst kijkt men of er al dan niet een buitenlands element aanwezig is en er aldus sprake is van extraterritoriale jurisdictie. Daarna volgt dan de vraag of het uitoefenen van die extraterritoriale jurisdictie geoorloofd is onder internationaal recht.244

Uit bovenstaande uiteenzetting van de theorieën van EMMENEGGER kan men in ieder geval afleiden dat extraterritorialiteit een breed concept is en op verschillende manieren kan ingevuld worden.245 _Algemeen

gezien komt het vestigen van jurisdictie op extraterritoriale wijze er op neer dat een Staat bevoegdheid gaat uitoefenen met betrekking tot gedragingen die buiten zijn fysieke grenzen plaatsvinden.246