Dienst Beleidsparticipatie en overige actoren

Naast de drie geselecteerde projecten deed ik ook interviews met de Gentse schepen van Beleidsparticipatie Astrid De Bruycker, met mensen van de Dienst Beleidsparticipatie, met iemand van de Groendienst en met een landschapsarchitecte van Fris in’t Landschap.

Ik zal hier eerst duiden hoe het Burgerbudget te kaderen valt binnen de stadsstructuur. Daarna stel ik jullie mijn respondenten voor die geen deel uit maakten van één van de projecten.

Het Gentse stadsbestuur wil inzetten op de betrokkenheid van burgers met wat er zich in hun stad afspeelt. Aan de hand van een breed repertoire aan instrumenten maken ze zo werk van inspraak, participatie en cocreatie. Het Gentse Burgerbudget was tijdens de vorige legislatuur één van deze instrumenten. Evelyne Deceur en Jelle Monstrey waren als projectmedewerkers vanuit de Dienst Beleidsparticipatie verantwoordelijk voor de coördinatie van het Burgerbudget. Dat hield in dat ze de verschillende fases in goede banen leidden.

46 Maar ook na de verkiezing van de 17 projecten was hun rol nog niet uitgespeeld. Ze volgden de projecten verder op, gaven praktisch advies waar nodig en vormden de brugfiguur met andere stadsdiensten. Vooral dat laatste bleek soms een hele opgave te zijn. Bij een project als Kiosk Monterey zijn minstens vijf verschillende stadsdiensten betrokken, met ambtenaren die allemaal hun eigen visie en werkwijze hebben. Het is niet gemakkelijk om in deze context alle neuzen in dezelfde richting te krijgen.

Burgers hebben niet altijd zicht op de complexiteit van een stadsorganisatie. En een stadsorganisatie is soms een zeer bureaucratisch en log apparaat. Wederzijdse frustraties tussen burgers en ambtenaren kunnen op die manier snel escaleren. Om dat te voorkomen en het overzicht te bewaren moesten Evelyne en Jelle de vragen van de verschillende projecten constant bufferen, vertalen en doorverwijzen naar de bevoegde stadsdiensten om zo na enig masseerwerk vooruitgang te kunnen boeken. Daarnaast hebben alle 25 Gentse wijken een wijkregisseur die de projecten in zijn of haar wijk mee opvolgt. Afhankelijk van de context van het project gebeurt de opvolging vooral door Jelle en Evelyne en in tweede instantie door de wijkregisseur of omgekeerd (Deceur, persoonlijke communicatie, 7 mei 2019; Monstrey, persoonlijke communicatie, 13 mei 2019).

Vroeger zat het beleidsthema participatie en dus ook de Dienst Beleidsparticipatie altijd onder de burgemeester maar bij de onderhandelingen na de lokale verkiezingen op 14 oktober 2018 werd beslist om deze bevoegdheid bij een schepen onder te brengen. Er zijn voor allebei de posities voor- en tegen argumenten. Indien participatie bij de burgemeester zit bestaat het gevaar dat het verloren gaat in een zeer groot pakket aan bevoegdheden. Langs de andere kant zit het thema dan wel in de cockpit van het schepencollege wat het gemakkelijker maakt om participatie over alle diensten heen op te pakken.

“We zitten plotseling niet meer zo transversaal. […] Gaan we echt in zo een kokertje zitten, dat weten we niet.” (Deceur, persoonlijke communicatie, 7 mei)

Volgens schepen Astrid de Bruycker (persoonlijke communicatie, 28 mei) is participatie zeker één van de speerpunten voor het komende legislatuur. Nu heeft zij als schepen de ruimte om er zich ook echt ten volle voor in te zetten en gaat het niet verloren in de vele bevoegdheden van de burgemeester. Ongetwijfeld spelen er ook politiek-strategische overwegingen. Het feit dat er in deze legislatuur voor het eerst in 60 jaar een liberale burgemeester is in Gent staat natuurlijk niet los van deze onderhandelingen.

47

2.2.4.1. Bevraagde sleutelfiguren van de Dienst Beleidsparticipatie

Astrid De Bruycker

Astrid De Bruycker (sp.a) is Gentse schepen voor Gelijke Kansen, Welzijn, Buurtwerk, Participatie en Openbaar Groen. Het Burgerbudget valt onder het beleidsthema participatie en dus onder haar verantwoordelijkheid. Voor ze schepen werd werkte ze bij Demos vzw rond de vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede (De Bruycker, z.j.). Het thema is haar dus zeker niet vreemd en dat is ook voelbaar binnen de dienst.

“Ik denk dat we echt iemand hebben, ja waar we gewoon echt alles eerlijk op tafel kunnen leggen. En ze bevraagt ons ook actief op dat vlak.” (Deceur, persoonlijke communicatie, 7

mei)

Jelle Monstrey

Jelle werkt op de Dienst Beleidsparticipatie van Stad Gent. Als projectcoördinator coördineerde hij het voorbereiden, uitdenken, uitwerken en uitvoeren van het Burgerbudget. Naast het Burgerbudget beheert hij ook het crowdfundingsplatform (Stad Gent, z.j.a) en het participatieplatform (Stad Gent, z.j.d) van Stad Gent. Net als het Burgerbudget zijn dit twee instrumenten waarbij de stad Gentenaren de mogelijkheid wil geven zelf projecten voor hun buurt op poten te zetten. Vanuit een soort staffunctie denkt hij zelf mee over scenario’s en instrumenten om participatie en cocreatie te stimuleren binnen Stad Gent.

Evelyne Deceur

Al snel bleek dat het Burgerbudget Jelle als enige projectcoördinator boven het hoofd groeide. Daarom werd Evelyne op het einde van de communicatiecampagne aangeworven als tijdelijke projectmedewerker. Ze ging nog net mee met de laatste rondes van de burgerbudgetbus. De structuur van het Burgerbudget lag dus al vast toen zij er bij kwam. Intussen werkt ze al ruim twee jaar bij de dienst Beleidsparticipatie. In die tijd is haar takenpakket uitgebreid met de wijkregie over de wijken Watersportbaan en Ekkergem, een participatietraject in de Meierei in Ledeberg en een staffunctie binnen de dienst. Naast haar job bij Stad Gent is ze gastdocent aan de UGent binnen de vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogiek.

48

Katelijne Van den Brande

Katelijne Van den Brande is samen met Ann Manhaeve verantwoordelijk voor de wijkregie van de buurten Zwijnaarde, Stationsbuurt Zuid en Stationsbuurt Noord. Zowel Kiosk Monterey als het Reigersparkje vallen binnen haar werkingsgebied. Bij Kiosk Monterey had ze niet zoveel inbreng, behalve dat ze de trekkers uitnodigde naar de klankbordgroep van buurtbewoners zodat ze hun project daar ook konden bespreken. Bij het Reigersparkje gaf Katelijne ondersteuning tijdens het proces van het Burgerbudget zelf, maar nadat het project verkozen werd kwam deze begeleiding vooral in handen van Fris in’t Landschap.

2.2.4.2. Andere bevraagde sleutelfiguren

Maarten Kaptijn

Maarten Kaptijn is een gebiedsgerichte landschapsarchitect bij de Groendienst van Stad Gent. Oorspronkelijk was hij verantwoordelijk voor het Noorden van Gent. Maar door het tijdelijk wegvallen van een collega kwam Drongen daar ook bij en stond hij in voor de opvolging van Buitenklas de Bostorie en voor het ontwerpen van het speelterrein achter de bibliotheek. Hij heeft zich gespecialiseerd in speelinfrastructuur, wat dan weer goed aansloot bij dit project.

Katrijn Gijsel

Katrijn werkt als freelancer bij Fris in ’t Landschap. Dat landschapsarchitectuurbureau was betrokken bij zowel het Reigersparkje als buitenklas de Bostorie. Bij de Bostorie maakten ze een concept op voor de buitenklas maar lieten daarbij nog veel creatieve ruimte voor de uitvoerder. Het concept bestond vooral uit de afstemming met de drie moeders, de scholen, de buren en de pastoor over welke elementen waar in het park moesten komen. Ze begeleidde de werkgroep ook bij de aanbesteding voor de uitvoering van de werken en fungeerde als brugfiguur voor de verschillende betrokken stadsdiensten. Als kers op de taart maakte ze een educatief bundeltje voor leerkrachten om samen met de kinderen de verschillende planten in het bos te ontdekken aan de hand van leuke verhaaltjes.

In het Reigersparkje ging het wel eerder om een concreet inrichtingsplan voor het park op basis van een participatietraject met de buurtbewoners en de betrokken organisaties. Onder meer de drie dialoognamiddagen zorgden voor een bron aan inspiratie. Dit inrichtingsplan werd overgedragen aan de groendienst die de uitvoering op zich zal nemen.

49 Duurzaamheid en participatie zijn twee belangrijke pijlers in alle projecten van Fris in’t Landschap. De visie van hun organisatie sluit dus duidelijk aan bij het doel van het Gentse burgerbudget.

“We hanteren een participatieve aanpak, waarbij we bewoners en gebruikers mee laten dromen, denken en doen. Zij hebben 'hun' verhaal van de plek. Enkel samen met hen kan een visie ontwikkeld worden van waaruit weer een nieuw gebruik en nieuwe verhalen kunnen ontstaan. Deze aanpak leidt tot breed gedragen plannen en versterkt de betrokkenheid van de gebruikers met de openbare ruimte.”

50

3

KWALITATIEVE ANALYSE

In de voorgaande hoofdstukken nam ik jullie mee in de mechanismen van burgerbegrotingen, legde ik uit hoe mijn probleemstelling tot stand kwam en deed ik de methodologie van mijn kwalitatief onderzoek uit de doeken. In wat volgt ga ik dieper in op de belangrijkste bevindingen uit dat onderzoek om zo een blik te kunnen werpen op de onderliggende arrangementen binnen burgerbegrotingen.