DEFINISIES EN OMSKRYWINGS VAN DIE NOVELLE

Omdat bogenoemdee bevindinge nie voldoende is as 'n teoretiese grondslag vir 'n genre-onder- skeidende skryfgerigte novellebenadering nie, word teruggekeer na enkele definisies en omskry- wings van die novelle. Die definisies is afkomstig uit verskillende tydperke en van verskillende teoretici. Aandag sal gegee word aan die gemeenskaplike kenmerke van die novelle soos blyk uit die definisies. Die doel met die definisie-ondersoek is om vas te stel of hierdie omskrywings bykomende novellebeginsels bevat wat nog nie aandag geniet het nie en wat bykomend gebruik kan word vir 'n skryfteoretiese novellebenadering. Warren (1958:21) bied motivering vir hierdie werkswyse: "...every new work is in some degree, however modest, wrenching our definition,

straining its seams, driving us back...to the principles on which the definition was based" (my onderstreping).

Die Duitse definisies word vrylik deur my vertaal. Die term novelle word aangedui soos wat die outeurs die term gebruik.

5.2.1 Nouvelle: Shipley (1943:283)

"...a kind of short novel or novelette, not so tight in plot structure as the short story or conte".

5.2.2 Novelette: Shipley (1943:283)

"Losely applied to stories of ca. 30 000 to 50 000 words, longer than most short stories, shorter than most novels."

5.2.3 Novelle: Nienaber-Luitingh en Nienaber (1971:175)

"Met die benaming novelle word gewoonlik aangedui 'n beknopte prosaverhaal waarin daar een gebeurtenis beskryf word wat van ingrypende betekenis is in die lewe van die hoofpersoon of hoofpersone..."

5.2.4 Novelle: Grove (1982:85)

"...: Letterkundige vorm van beknopte omvang en streng bou. Dit verhaal, gewoonlik in prosa en dikwels by monde van 'n verteller, 'n storie waarin die handeling die karaktertekening in die skadu stel."

5.2.5 Novella: Shaw (1972:257)

"An Italian term meaning "a story", novella refers to a relatively short prose narrative, compara- ble in length to a long short story or a novelette. Boccaccio's Decameron is a collection of 100 novelle (plural form), pithy tales of varying length that focus upon one dominant event rather than a series of action."

5.2.6 Novelette: Anderson en Eckard (1977:88)

"A form of fiction which extends its development of character and theme more than a short story but less than a novel. It is usually between 15,000 and 40,000 words in length.

5.2.7 Novelle: Goethe (in LoCicero, 1970:27)

LoCicero noem die volgende na aanleiding van Goethe se definisie van 'n novelle tydens Goethe se gesprek met dr. Eckermann op 29 Januarie 1827: "Das zentrale Geschehnis heisst bei Goethe, der mit seinem Blick fiir die Urformen der Dinge auch der Novelle eine Sonderform zuwies, die

'unerhorte Begebenheit'..." Afrikaanse vertaling

Die sentrale gebeurtenis staan by Goethe, wat met sy insae in die oervorms van dinge 'n unieke vorm aan die novelle toese, as die ongehoorde gebeurtenis bekend.

5.2.8 Novella: Anon. (1999:156)

"...a short version of the novel; a tale usually leading up to some point, and often, in early ver- sions of the form such as the tales in Boccaccio's Decameron, of a satirical or scabrous nature".

5.2.9 Novelle: A.W. Schlegel (in LoCicero, 1970:48)

"Die Novelle ist eine Geschichte ausser der Geschichte; sie erzahlt folglich merkwiirdige Begebenheiten, die gleichsam hinter dem Riicken der biirgerlichen Verfassungen und Anord- nungen vorgefalien sind."

Afrikaanse vertaling

Die novelle is 'n geskiedenis (verhaal) buite die geskiedenis wat gevolglik vertel van merkwaardi- ge gebeure wat as 't ware agter die rug van die burgerlike instansies en verordeninge gebeur het.

5.2.10 Novelle: Van Gorp et al. (1991:275,309)

"In de Italiaanse renaissance ontstane kleinvorm van realistische verhaalkunst die iets 'nieuws' (Lat. novus) wil brengen naar inhoud (een ongehoorde gebeurtenis) en vorm (kernachtige pointe*-

kunst). De novelle kenmerkt zich door een objectieve voorstellingsvorm en concentratie op een enkele gebeurtenis..."

* Pointe "Een verrassende zinswending, woordspeling of gebeurtenis..." (Van Gorp et al., 1991:309.)

5.2.11 Novel: Abrams (1999:190)

"Currently the term "novella" (or in the German form, Novelle) is often used as an equivalent for novelette: a prose fiction of middle length..."

5.2.12 Novelle: Heyse (in LoCicero, 1970:70)

"Von dem einfachen Bericht eines merkwurdigen Ereignisses oder einer sinnreich erfundenen abenteuerlichen Geschichte hat sich die Novelle nach und nach zu der Form entwickelt, in welch- er gerade die tiefsten und wichtigsten sittlichen Fragen zur Sprache kommen."

Afrikaanse vertaling

Die novelle het geleidelik ontwikkel van die eenvoudige berig oor 'n merkwaardige gebeurtenis of 'n vernuftig gekonsipieerde avontuurverhaal tot die vorm waarin juis die diepste en belangrik- ste morele vrae ter sprake kom.

5.2.13 Novelle: Heyse (in LoCicero, 1970:76)

"...so hat die Novelle in einem einzigen Kreise einen einzelnen Conflict, eine sittliche oder Schicksals-Idee oder ein entscheiden abgegrenztes Charakterbild darzustellen und die Beziehun- gen der darin handelnden Menschen zu dem grossen Ganzen des Weltlebens nur in andeutender Abbreviatur durchschimmern zu lassen. Die Geschichte, nicht die sich in ihm spiegelnde Weltan- schauung, sind hier die Hauptsache".

Afrikaanse vertaling

Die novelle moet binne 'n enkele sfeer 'n enkele konflik, 'n morele of noodlotsidee of 'n beslis afgebakende karakterbeeld daarstel en die handelende mense daarbinne se verhouding tot die groot geheel, die wereldlewe, net in 'n aanduidende verkorte vorm laat deurskemer. Die verhaal is hier die hoofsaak en nie die wereldbeskouing wat in die verhaal weerspieel word nie.

5.2.14 Novella: Cuddon (1999:600)

"Originally a novella was a kind of short story, a narrative in prose of the genre developed by Boccaccio."

5.2.15 Novelle: Cuddon (1999:600)

"Basically, the Novelle is a fictional narrative of indeterminate length (a few pages to two or three hundred), restricted to a single event, situation or conflict, which produces an element of suspense and leads to an unexpected turning point (Wendepunkt)..."

5.2.16 Novella: Baldick (2004:174)

"...a fictional tale in prose, intermediate in length and complexity between a short story and a novel, and usually concentrating on a single event or chain of events, with a surprising turning point".

5.2.17 Novella: Day (1971:V)

"The major distinction of the novella is that it combines the unity, the impact, and the economy of the short story with the broader scope, larger cast of characters, and more extended time peri- od of the novel."

5.2.18 Novelle: Bennett (1974:1)

"...a Novelle is a narrative in prose, usually shorter than a novel, dealing with one particular situation, conflict, event or aspect of a personality; it narrates something 'new' in the sense of some- thing unusual or striking. The shortness of a Novelle,..., is a very relative matter..."

Vervolgens word die kenmerke van die novelle waarna verwys word in die definisies, saamge- groepeer onder toepaslike subhoofde.