Aan Daniel van der Houve, Baljuw van Schiedam, Mutatis Mutandis aan Johan van der Does, secretaris van Gorinchem, 28 en 29 december

1617

Eerentfeste etc. Alsoo althans de vergaderinge van de heeren Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt is gescheyden zonder dat bij dezelvige in de zaken van een Synode provintiael ende Nationael

yet-1 Willem Nieupoort, secretaris van Schiedam 1611-1647 (Ned. Leeuw 1938, 225). Tijdens de wetsverzetting te Schiedam verlangde Maurits van de stadsregering dat hij afgezet werd. Zij weigerde echter hierop in te gaan (GA Schiedam, Resoluties burgemeesters en vroedschappen dd. 30 okt. en 19 nov. 1618).

110

wes vruchtbaerlijcx is uuytgerecht, waerdoor ontwijffelijck de landen in meerder gevaer zullen comen te vervallen, ten ware bij eenige weynige steden, ende namentlijcka

die van Schiedam, op dese materie claerder ende duydelijcker wiere gesproken, ende opdat ghij eenichsints mochtet bericht wesen van 't gene de gedeputeerden van Schiedamb

hebben helpen verhandelen, soo hebben wij U midts desen willen verwittigen dat zij haer, niettegenstaende zijluyden hadden verclaert dat die van Schiedam geene veranderinghe in de religie begeerden toe te staen maer te blijven bij de ware gereformeerde van de Contraremonstranten als zijnde daermede in den haren in goede eendracht ende rustec

, hebben ghevoeget bij de achtd

steden omme eenige concepten te helpen instellen op het houden van een Synode provintiael, streckende genoughsaem om het Nationale te beletten ende vernietigen, gelijck uyt de bijgaende copiën can werden gespeurte

. Mitsgaders in 't resolveren dat men opnieu die van de Hooghen Rade zoude aenschrijven haer wijders mette aengevangene proceduren yegens die van de stadt van Haerlem niet te bemoeyen, sluytende in dier vougen de justitie wederomme de handt1

; zijnde dit een dependentie van de resolutie op den vierden augusty lestleden ghenomen, dewelcke men zouckt dus subtilijcken, het eene poinct voor ende het andere naer, volcomentlijcken te doen approberen ende executeren, hetwelcke alsoo voortgaende gelijck 't gheschapen is ter naester

bijeencompste van de voors. heeren Staten te zullen gheschieden (als hebbende de voors. achtf

steden op hare zijde de meeste stemmen, daermede zij alles zoucken door te dringen), zal men mettertijt bevinden dat die van de religie geheel zullen onderdruckt werdeng

, 't welck soo vele als mogelijcken is dient waer genomen endeh

gheprevenieert, opdat meerdere swaricheden mogen verhoedt blijven.

a Eenige ... namentlijck met een andere pen in de marge toegevoegd. b Van Schiedam in de marge met een andere pen toegevoegd. c Niettegenstaende ... ruste in de marge toegevoegd.

d Acht met een andere pen verbeterd uit: hevige.

e Op het houden ... gespeurt met een andere pen in de marge toegevoegd in de plaats van: tot belettinge van een Synode Nationael.

1 Den Tex, ‘Oldenbarnevelts geschil’ 18-20. De aanzegging aan de Hoge Raad was van 22 december (Resol. Holland). Zie ook hierna nos. 67 en 68.

f Voors. acht met een andere pen verbeterd uit: hevige.

g Zal men ... werden met een andere pen in de marge toegevoegd in de plaats van: in welcken zulken ghevalle wij ons volcomentlijck mettertijt zullen het net geheel over het hooft vinden ghetogen.

h Waer genomen ende met een andere pen toegevoegd.

Waromme wij geheel noodigh vinden dat de gedeputeerden van Schiedam affgevoirdert werde bij hare principalen pertinent rapport van 't gene ter voors. vergaderinge is geproponeert ende daerop bij henluyden gheadviseert; daerbeneffens gevraeght naer de voors. concepten ende sekere vrage, bij de voors. achti

ende eenige andere steden ingebracht ende voorghestelt. Eyntelijck vinden wij ten hoochsten noodigh, wilt men van dese drouvige questiën van de religie eenige goede

uuytcompste hebben, dat de ghedeputeerden van Schiedam ter wedercompste op de vergaderinge, 't welck zijn soude naer dat bestemdt is den 10en van de toecommende maendt january, duydelijcken mogen ghelast comen omme zoowel te consenteren een Synode National als provintial op den voet als in dese provintie van oudts gebruyckelijck is geweest, welcke provinciale synode men ooc op dien voet met en is zouckende, maer wort getracht van gelijcken om dezelve te beletten, uuytwijsende mede de voors. conceptenj

. U daromme ernstelijckenk

verzouckende met allen uuytersten vlijt daertoe te willen arbeyden ende soo vele als mogelijck isl

helpen bevoorderen dat hetzelvighe magh geschieden, hetwelcke ons aldaer wel practicabel duncket, vermidts (zoo wij hierbevoorens van U meynen verstaen te hebben) aldaer de meeste stemmen van de vroedtschap de goede zake ende het gemeyne beste wel zouden zijn toegedaenm

. Hiermede

Eerentfeste etc. In 's-Gravenhaghe, den 28en decembris 1617. 29en die van Gorinchem.

Post datae aen Schiedam ende Gorinchem. Wilt dese metn

eenige patriotten aldaer in 't vertrouwen communiceren ende dezelve oock van onsent wegen versoucken U hierinne met alle mogelijcke debvoiren ende goede offitiën te seconderen.

i Voors. acht met een andere pen verbeterd uit: hevighe.

j Op den voet ... concepten met een andere pen in de marge toegevoegd. k Daromme ernstelijcken is toegevoegd.

l Soo ... is is toegevoegd.

m Hetwelcke ... toegedaen is onderstreept. In de marge staat de aantekening: In plaets van de aengetogen regulen die aen de bailliu van Schiedam zijn geschreven, was aen de secretaris tot Gorinchem ghestelt: waeraen den landen sonderlinghen dienst ende ons seer aengenaem welghevallen zal geschieden. Deze aantekening is later toegevoegd.

n Volgens een aantekening moet in de brief aan de secretaris van Gorinchem hier toegevoegd worden: den drost ende.

112

59. Aan burgemeester Pauw, 1 januari 1618, en aan Muys, Bruyninck,