Consequenties voor opvoedingsondersteuning

De balans tussen tijd en geld heeft een aantal specifieke consequenties naar opvoedingsondersteuning. Enerzijds voelen de ouders die kiezen voor tijd (en dus voor thuisblijven) zich weinig ondersteund door het beleid omdat het gezinsbeleid vaak gericht is op het combineren van werk en gezin en minder op het waarderen van thuisblijvende ouders. Anderzijds geven dezelfde ouders aan dat verschillende initiatieven van De Gezinsbond voor hen te duur zijn, bvb. de reductiekaarten hebben betrekking op dure winkels, in het bondsblad wordt gesproken van ‘goedkope skivakanties’ die 800 Euro per persoon kosten of de reductie op pretparken impliceert dat het voor een gezin nog heel veel geld kost om een dag naar een pretpark te gaan.

Ouders die ‘kiezen’ voor tijd voelen zich door het gezinsbeleid weinig ondersteund

- Ze willen alleen meer opvangmogelijkheden, dat willen ze alsmaar. Meer werken en een combinatie van het gezin en het werken, dat wordt altijd maar gestimuleerd en niet betalen van thuis blijven

- Gelijk flexibele opvang, moeten we die weg op kinderen? Zo de stroom volgen van de grote lijn, van de massa. Dat is het probleem dat ik heb met de bond.

- Vanuit bepaalde hoek wordt zo het idee gelanceerd van de hardwerkende Vlaming, waarbij hardwerkend op een heel beperkte manier wordt bekeken. Die stelling wint precies aan publieke steun, ik ben daar niet voor te vinden

- Ik heb ook de indruk dat ze de laatste jaren vooral meer crèches willen, meer dit meer dat, maar het achterliggende idee was precies van de mensen meer te laten werken en flexibeler, maar flexibeler klinkt ook snel naar meer en later eindigen.

Zo klonk het. Dat is misdadig en onlogisch, sommige kinderen met al om half zes hun bed uit

Maar ook ouders die ‘kiezen’ voor werk voelen zich door het gezinsbeleid weinig ondersteund

- Ja, ik vraag mij altijd af wie er bedacht heeft dat ge ‘s morgens ten laatste om negen uur moet beginnen werken, dat ge een dag moet presteren van acht uur en dat ge dan nog een goede moeder moet zijn.

- Maar simpele dingen, als langer ouderschap of zo. Al die dingen, zo. Bij een tweeling heb je twee weken meer zwangerschapsverlof. Ik heb een maand en half op voorhand plat moeten liggen in de kliniek. Ik bedoel, als ik zelf het borstvoedingsverlof niet had opgenomen, ik had dat nooit gehad, maar dat wordt niet bezoldigd. Dat moet ge zelf kiezen.

- Ik kreeg geen borstvoedingsverlof. Ik weet nog, werkte dan in de thuiszorg, of wat ze noemen, maar ik moest dan wel over de middag in den auto mij zitten afkolven ofwel in het toilet. sorry, maar dat vond ik als moeder…

- Langer ouderschapsverlof

- Ja, maar ik vind dan altijd, dat ouderschapsverlof… Mijn dochter gaat nu naar school en ik wil zo graag nog die laatste maand ouderschapsverlof opnemen, maar ik durf dat niet vragen op mijn werk, want ik ben net thuis geweest voor den tweeden. En dat is dan in de politiek dat ze dat een jaar zouden doen, maar, ze zouden beter zorgen dat die vrouwen dat dan durven vragen aan hun baas.

- Soepeler tegen ouderschapsverlof van de moeder, maar ook van de vaders, want ik denk dat er heel veel mannen zijn die dat ook niet durven vragen op hun werk.

Van vrouwen wordt dat nog aanvaard. Ze kijken wel naar u van ‘oei, wat gaat gij nu doen?’

- Maar ook over de kwestie van het werk, dus nu gaat het maar, ik voel dat de wereld van ’t werk, in feite de rol van de vader echt niet super gewaardeerd wordt of niet veel gewaardeerd wordt. Ik was bvb op het werk de eerste met ouderschapsverlof van 3 maand enzovoort en voor veel mensen, het was gedaan met mijn carrière.

- Ik wil toch efkens heel hard benadrukken, dat het combineren van werk en kinderen voor vader nog altijd vanuit het beleid. Ook omdat zij natuurlijk vanuit het beleid niet echt veel vat hebben op de bedrijfscultuur

Ouders die ‘kiezen’ voor tijd hebben minder financiële mogelijkheden en vinden opvoeding én de initiatieven van de Gezinsbond duur.

- Ik zou het op prijs stellen, moesten mijn kinderen gratis naar school kunnen gaan.

Dat het openbaar vervoer gratis is voor kinderen. Dat zou ik verschrikkelijk op prijs stellen. Het leergeld, wat mij dat kost

- Ik vind dat dat zeer eenvoudig is, ik vind als de overheid zegt dat er schoolplicht is tot 18 jaar, dan moet dat gratis zijn

- Maar de overheid verplicht om mensen te kunnen zwemmen in het zesde studiejaar, dan moet de overheid, volgens mij, al die kosten die daaraan verbonden zijn, moet die overheid dat betalen

- Nu waar ik het moeilijk mee heb in den bond, dat lijkt mij precies afgestemd op een publiek dat met geld kan gooien. Naar reclames, naar activiteiten, naar vakanties. Goedkope skivakanties van 800 Euro, dan is bij Neckermann bijna nog goedkoper.

- Mag het niet gewoon niets kosten? Ik heb altijd het idee als ik den bond lees dat ik heel arm ben

- En Crefi vakanties zijn duur

- De reductiekaarten die geven dan bonnen, maar dat is in van die dure winkels waar ik niet kom, ik kan het toch niet betalen

- Maar eerlijk gezegd, ik vind ik dat dan nog duur, de Efteling. Wij gaan daar niet naartoe, ook niet met reductie van de Gezinsbond, want wij moeten dat maal vier doen en dan zeggen wij ‘ja, sorry, maar dan gaan we liever in een bos wandelen, waar we niets moeten betalen. Ik ga ook wel graag eens naar de Efteling, maar - Ja, in plaats van korting te geven voor de Efteling, misschien een kleine speeltuin

hier, een kleine speeltuin daar. Waar dat ge rapper naar toe gaat en rapper contacten legt dan in de Efteling

- Over laatst hebben ze een gratis doedag gegeven in Mechelen, in Technopolis.

En dat was super. Wij waren daarbij en dat was super. En dat was gratis. Dat vonden wij wel superleuk

- en hebben veel aan de tweedehandsbeurs (niet de moeders in armoede!) - De tweedehandsbeurzen

- Ik lees enkel het blaadje voor de tweedehandsbeurzen

- En er is er nu in november een heel grote in Gent, een speelgoedbeurs. Dat vind ik wel interessant

Tenslotte is het duidelijk dat de beslissing om meer tijd thuis te investeren in de kinderen niet enkel afhangt van geld, maar ook van de kansen op individuele ontplooiing die ouders willen/ervaren en van het maatschappelijk beeld, de verwachtingen waaraan ze denken te moeten voldoen, aan het schuldgevoel, de leeftijd van de kinderen, de werksituatie van de partner in termen van uren en tijd,… Speciale aandacht hier ging naar het beeld dat thuiswerkende vrouwen hebben dat ze niet voldoen aan de verwachtingen vanuit de maatschappij. Zowel de thuiswerkende vrouwen zelf, als hun mannen gaven aan dat dit iets is waartegen ze moeten opboksen.

4.2. Andere opvoedingsproblemen: minder consensus

Daar waar de balans tijd en geld voor alle gezinnen een oefening is, bestaat er over andere mogelijke stressoren minder eenduidigheid. Wat voor de ene belastend is in de opvoeding van kinderen, is het daarom niet voor de andere.

Hier lopen twee discussies die door elkaar lopen. Enerzijds inhoudelijke discussies rond bvb. omgaan met TV kijken, GSM gebruik, playstation spelen, computer spelen, roken, drugs, drinken en uitgaan, vrienden en slechte vrienden, ... thema’s die vooral afhankelijk zijn van de leeftijd van de kinderen. Bij jongere kinderen is het vooral TV kijken, playstation kijken en de stress om steeds opvang te vinden. Bij oudere kinderen gaat het meer over roken, drugs, drinken en uitgaan, (slechte) vrienden en computer. Er waren geen verschillen tussen vaders en moeders en ook niet tussen kerngezinnen en andere gezinnen. Er is telkens dialectiek: sommigen zijn voor, anderen zijn tegen en dit bij alle thema’s in alle groepen. In de groep vrouwen in armoede komen wel een aantal specifieke thema’s naar voor, met name problemen omtrent hun eigen opvoedingsverleden, materiële zorgen en veiligheid. Maar ook in deze groep gold dat niet iedereen dezelfde dingen als probleem zag.

Anderzijds is er de discussie rond opvoedingsprincipes, meer specifiek regels stellen versus vrij laten van de kinderen. Deze discussie doorkruist de inhoudelijke discussies, zodat ze hier niet afzonderlijk gepresenteerd worden. Ook hier is de discussie deels leeftijdsgebonden met meer vrijheid voor ouder wordende kinderen. Maar ook hier is er dialectiek: sommigen zijn voor, anderen zijn tegen en dit bij alle thema’s in alle groepen.

Dus, in zowel de inhoudelijke discussies als de discussie rond de regels waren er tegengestelde meningen. Wat sommigen inhoudelijk een stressor vonden, vonden anderen geen probleem. Sommige ouders vonden bvb. het gebruik van een GSM in huis storend voor de gezinscommunicatie, terwijl andere ouders communicatie via GSM een opportuniteit vonden om meer met hun kinderen te praten. Hetzelfde geldt voor TV.

Vele ouder ervaren TV als een tijdsdief, iets wat zwaar weegt op de tijd die ze kunnen

samen besteden met hun kinderen. Andere ouders vinden dan weer samen naar TV kijken heel leuk en zinvol met hun kinderen, evenals er achteraf samen over praten.

Hetzelfde geldt voor de opvoedingsprincipes of de pedagogische regels. Waar sommige ouders duidelijke regels vooropstellen, waren anderen meer voor het vrijlaten van hun kinderen om ze te stimuleren zelf grenzen te stellen. Dit is deels afhankelijk van de visie van ouders op opvoeden, maar ook van het kind in kwestie. Vandaar dat in deze bespreking extra aandacht wordt gegeven aan de rol van het kind.