Bruikbaarheid

3.7.3.1 Wandelroutes

Ten westen van de rechter caponnière is een belevingspad “het blote voetenpad” aangelegd. Het bestaat uit vakken met verschillende verhardingsmaterialen zoals bijvoorbeeld kiezelstenen. Het pad loopt verder over boomschijven, een houten bruggetje en paden van houtsnippers. Het pad komt verwaarloosd over. Er woekert veel onkruid en de begroeiing rondom het pad wordt onvol-doende beheerd.

Doorheen het park lopen verschillende wandelroutes. De wandelroute “Fort 4 en oude spoorwe-gen” is een wandellus van 4,7 km die start aan het zwembad. Het traject loopt verder door het cen-trum van Mortsel. Vanaf de Hendrik Consciencelaan tot aan de Drabstraat volgt het pad de spoor-wegberm. Ter hoogte van de Neerhoevelaan loopt het pad langs Fort 4 waar het vervolgens via de binnenzijde van de grote gracht opnieuw uit komt aan het zwembad.

De stad Mortsel heeft, vanuit cultuurbeleid een wandelroute uitgestippeld, het John Juchempad (naar de Burgemeester van Mortsel1939), en stelt hiervoor een uitgebreide brochure ter beschik-king. De brochure beschrijft een aantal interessante gebouwen en andere locaties die je passeert als je deze wandeling doet. De wandelroute start aan de parkeerplaats Fort 4, achter het stadhuis.

Voorts zijn er in het park twee joggingsparcours uitgestippeld doorheen het park. In principe is jog-gen toegestaan op alle paden.

In het park worden regelmatig gegidste wandelingen georganiseerd. De startplaats is het bezoe-kerscentrum aan de Krijgsbaan. Er wordt gewandeld naar de caponnières en het hoofdfrontgebouw.

Via het binnenglacis en de lage batterijen gaat de tocht verder naar het reduit. De rondleiding ein-digt meestal in de tentoonstellingsruimte met een (interactieve) tentoonstelling.

De geleide wandelingen vinden plaats:

Blote voe-tenpad

John Juchem wandelroute Wandelroute “Fort 4 en oude Spoorwegen”

Foto 3-26: Wandelroutes in Fort 4

3.7.3.2 Fietsroutes

Langsheen Fort 4 loopt de fietsroute ‘Brialmontroute’ die onderdeel is van het provinciaal bovenlo-kaal fietsroutenetwerk (Kaart 3-07). Deze fietsroute loopt langs en door 4 forten van de Fortengor-del: Fort 2, Fort 3 (Borsbeek), Fort 5 en Fort 6, aangevuld met o.a. kastelen, parken, de architec-tuurwijk Zurenborg en een openluchtmusuem voor beeldhouwkunst. De route is 40 km lang. Ter hoogte van Fort 4 is verkorting van het traject mogelijk voor de fietsers die maar 25 km willen doen.

Ter hoogte van de Lodewijk Dosfellei loopt het fietsknooppuntennetwerk.

Fietsroute “Brialmontroute” Fietstocht langs his-torische plaatsen in Mortsel

Fietsknooppuntennetwerk

Foto 3-27: Fietsroutes langs Fort 4

De historische fietsroute van de stad loopt eveneens langs het parkgebied.

Fietsen kan echter enkel op de verharde paden en het is niets steeds duidelijk welke route men kan volgen door de veelheid van typeverhardingen die te vinden zijn in het park en die elkaar op-volgen.

Langs het studiegebied komen (provinciale) functionele en alternatieve routes voor. Functionele routes verbinden woonkernen en belangrijke functies. Ze zijn de kortste verbinding en lopen daar-door dikwijls langs drukke wegen (historische steenwegen die van centrum tot centrum lopen).

Alternatieve routes zijn complementair aan de functionele routes, zodat de fietser kan kiezen tus-sen de kortste (functionele) of de veiligste en aangenaamste (alternatieve) route.

3.7.3.3 Infrastructuur

Verschillende types van banken aanwezig. Langs het pad achter het gemeentehuis staan enkele oude plastieken banken. Deze banken zijn niet meer in goede staat en zijn beklad en worden daarom best verwijderd. Op de grasvelden staan houten picknick banken. Deze zijn verplaatsbaar.

Hierdoor wordt verdichting van de bodem en afsterven van het gras rond de banken vermeden.

Houten verplaatsbare picknickbanken Houten bank naast kleine gracht Foto 3-28: Bezoekersinfrastructuur in Fort 4

Voorts zijn er openbare sanitaire voorzieningen aan de hoofdingang nabij het bezoekerscentrum.

3.7.3.4 Signalisatie

De signalisatie in Fort 4 is zeer beperkt. Bij de belangrijkste (wandel)ingangen zijn blauwe borden voorzien. Bij de hoofdingang aan de Fortstraat is een infobord aanwezig. Met uitzondering van signalisatiepaaltjes voor een wandelroute zijn er geen andere bewegwijzeringen of infoborden aanwezig binnenin het park.

Bewegwijzering wandelroute Gebods- en verbodsbord

Verboden toegang ter hoogte van bospad tussen het zwembad en de sporthal

Infobord aan de ingang in de Fortstraat

Foto 3-29: Bewegwijzering in Fort 4

3.7.3.5 Bezoekerscentrum en tentoonstelling

Vanaf september 2009 is de hoofdingang van het reduit van Fort 4 aan de Krijgsbaan een toeristi-sche trekpleister. Er is een bezoekerscentrum aanwezig in de voormalige wachtlokalen en een permanente tentoonstelling over de fortengordel rond Antwerpen. Openingsuren van de permanen-te permanen-tentoonspermanen-telling zijn dezelfde als die van het binnengedeelpermanen-te van het domein. De permanen-tentoonspermanen-telling (maquette, uniformen en touchscreens) in het bezoekerscentrum kan bezocht worden tijdens het weekend telkens van 14.00 tot 16.00 uur of ter gelegenheid van een gidsbeurt.

In het bezoekerscentrum zijn toiletten voorzien die permanent toegankelijk zijn tijdens de ope-ningsuren van het fort.

Infoborden in het bezoekerscentrum Maquette van Fort 4 Foto 3-30: Bezoekerscentrum en tentoonstelling

3.7.3.6 Fort 4 als creatieve kazerne

Fort 4 dient uitgebouwd te worden tot een creatieve kazerne in een groene oase waar ontmoeting centraal staat. Vanuit allerlei hoeken komt de vraag om activiteiten te organiseren zoals sportda-gen, culturele evenementen en activiteiten van jeugdverenigingen en scholen.

Vanaf 2001 werden enkele loodsen verhuurd aan de gezelschappen en verenigingen. Vanaf 2003 werd een gebruikersreglement goedgekeurd door de gemeenteraad en werden een aantal locaties verhuurd door het cultureel centrum. Gedurende het jaar 2008 en een groot stuk van 2009 werden de verhuringen stopgezet door de werken aan de hoofdingang, de realisatie van het onthaal- en bezoekerscentrum en het aanbrengen van alle nieuwe nutsleidingen tot in het reduit. Vanaf 2010 worden alle ruimten opnieuw volledig voor verhuring en gebruik vrijgegeven.

De loodsen worden voornamelijk gebruikt door verschillende gezelschappen. De helft van loods MG68 is de werkplaats van theater FroeFroe (de andere helft wordt gebruikt als opslagplaats en werkruimte voor de stedelijke werf). Van loods MG41 wordt de helft gebruikt door Big Bang Circus, Think of One en Alles loopt op rolletjes (de andere helft is de opslagruimte van de voedselbank).

De helft van loods MG69 is vrij voor projecten, tentoonstellingen enz., de andere helft van deze loods is de werkruimte van het MartHa!tentatief. De loods MG40 wordt gebruikt als opslag- en werkruimte van enkele verenigingen uit Mortsel die door omstandigheden elders niet terecht kun-nen. Deze verenigingen zijn MJT, Streven, Karnamor en de boogschuttervereniging La fidelité Constantia. In deze loods is ook bergruimte voorzien voor enkele jeugdverenigingen. Loods MG75 wordt verhuurd voor grotere feestactiviteiten met een maximum van 6 activiteiten per jaar en eigen activiteiten onder de vleugels van het stadsbestuur (sportdag, activiteiten preventiedienst, zomer-slotfeest enz.).

Het reduit in het binnenfort wordt jaarlijks tijdens de zomermaanden gebruikt voor allerlei culturele activiteiten zoals Fort 4 klassiek, Stemmenfestival, Fort Transit, zomerslotfeest… Het reduit kan tevens gehuurd worden voor privé-feesten, voornamelijk trouwfeesten. De droge gracht met een aantal mooie nissen kan gebruikt worden bij evenementen, tentoonstellingen, feesten en culturele activiteiten.

De messofficieren wordt gebruikt als bar voor deze grote culturele activiteiten, maar kan ook privé gehuurd worden voor allerlei feestjes.

publiek waarbij vooral de nadruk wordt gelegd op activiteiten die gemeenschapsvorming en cul-tuurparticipatie bevorderen. Verder werden er ook een aantal voorstellingen, tentoonstellingen en evenementen georganiseerd ‘onder de vleugels’ van het stadsbestuur.

Foto 3-31: Feest in het reduit

Een greep uit dit zeer gevarieerde aanbod:

 Grote activiteiten met een bovenlokale uitstraling:

o 12 opvoeringen van de opera “Orfeo” door Muziektheater De zwarte Sneeuw ter gelegenheid van de inhuldiging van de overspanning van het reduit in 2002, met meer dan 5000 toeschouwers

o Grote tentoonstelling ‘Verkeersacademie’ in samenwerking met Technopolis in de zomer van 2003

o Optreden van de Ketnetband in juni 2002 o Persmeeting van Luc Wyns in oktober 2002

o Congres Vlaamse Vereniging voor Familiekunde 2006

 TV-uitzendingen vanop het domein Fort 4 met landelijke uitstraling

o Go IV – avontuurlijk spel met verschillende ploegen kinderen in 2006 o Fata Morgana met Helmut Lotti in 2005

o De vrienden van de poëzie met Wim Helsen – Man bijt hond 2006-2007

 Samenwerkingsverbanden met verschillende scholen

o Tentoonstellingsproject studenten juweelontwerp 2007

o Modeshow van het Provinciaal instituut Sint Godelieve 2006-2007 o Tentoonstellingsproject Sint Lucas 2008

3.7.3.7 Sport en spel

Binnen Fort 4 zijn verschillende sportmogelijkheden. Er bevindt zich een tennisclub met 5 tennis-velden. Naast tennis er is ook de mogelijkheid voor het spelen van petanque. De terreinen van de tennisclub zijn enkel toegankelijk voor leden.

Ter hoogte van de Drabstraat bevindt zich een sporthal (turnhal). Langs de Liersesteenweg is het zwembad aanwezig. Aan de voorzijde van het zwembad is een voetbal- en basketbalveld aange-legd en kan er pingpong gespeeld worden. Aan de achterzijde van het zwembad bevindt zich een

speeltuin met klimtoestellen, glijbanen, schommelstoeltjes, … Deze speeltuin is goed onderhou-den. Een andere speeltuin met meer dan 10 toestellen en een basket- en voedbalveld is te vinden aan de noordoostelijke uithoek van het Fort op de Neerhoevenlaan. Deze speeltuin is toegankelijk voor kinderen en jongeren met een leeftijd van 3 tot 16 jaar.