HRA 2019
In deze batch zitten de woningen die met het HRA-model uit 2018 nog een neutraal risicoprofiel hadden, maar berekend met de HRA-2019 een verhoogd of lichtverhoogd risicoprofiel hebben gekregen.
Als we de voortgang van de versterkingsoperatie per batch bekijken, ontstaat het volgende beeld (opgave NCG, cijfers per 31 mei 2020):
Batch Aantal adressen Aantal opnames Aantal beoordelingen Aantal projecten vastgesteld Aantal uitvoeringen gereed Overgeheveld H3V 1.650 750 750 750 612 354 Transitie 1.879 1.851 1.638 1.194 859 B-1467 1.467 1.464 1.464 893 266 B-1588 1.588 1.586 1.586 1.585 B-1581 1.554 1.485 1.502 110 1 B-3260 3.238 3.096 1.338 199 2 B-2018 4.299 3.864 239 26 P50 1.129 1.019 625 25 Lokale Stuurgroep 5.949 1.338 236 15 P90 2.899 99 1 HRA 2019 2.209 27 1 Niet in batch 61 1 Totaal 27.922 16.580 9.378 4.799 1.740 354 Totaal NCG 26.272 15.830 8.628 4.049 1.128
De totalen die de NCG geeft zijn lager dan de totalen die hier zijn berekend. De NCG heeft de eerste batch H3V niet in de totalen meegenomen. Bij deze batch is de NCG ook nooit betrokken geweest.
Waardering
We zien dat er binnen de batches een verschillende aanpakken zijn. Batch 1467 en een deel van batch 1581 volgt de ‘reguliere’ aanpak. Bij deze aanpak regelt de NCG de zaken voor de bewoner binnen vastgestelde strakke kaders. Dat dit langzaam gaat blijkt wel uit de stand van zaken. In het jaarverslag en op de site van de NCG worden de verschillende projecten genoemd die onlangs in de uitvoeringsfase zijn gekomen (13-5 Start sloop woningen Oosterstraat ‘t Zandt, 2-6 Hoogste punt bereikt in Opwierde). Let wel, het proces rond deze woningen loopt al vanaf 2016. Achter het nieuwsbericht van 12 februari 2020 (Voorbereidingen gestart voor sloop/ nieuwbouw Fanzanthof) schuilt een nog langer traject. Deze 30 woningen vallen onder de batch Transitie en is al in 2015 gestart. Batch 1588 kent een hele andere opzet, waarbij de bewoner alles van A tot Z zelf moet regelen. Wel nadat het budget is vastgesteld overigens. Aangezien deze bewoners vijf jaar de tijd hebben om gebruik te maken van de subsidieregeling, zien we binnen deze batch heel veel tempoverschillen. Het verschilt ook nogal, voor een vrijstaande woning is het tot op zekere hoogte makkelijker dan wanneer een blok van 6 woningeigenaren het met elkaar eens moet worden. We zien dat gemeenten hierin de helpende hand reiken aan de betrokken inwoners. Dat doen ze echter wel op een verschillende manier. In Appingedam worden bouwbegeleiding met een externe partij ingezet. Er wordt sterk aangedrongen op collectieve bouw. De kosten voor deze begeleiding gaat af van het bouwbudget van de bewoners. De gemeente Groningen laat het bij de bewoner, maar faciliteert wel. Bijvoorbeeld door een budgetcoach aan te bieden die zowel een bouwkundig als financiële achtergrond heeft.
Deze verschillende oplossingen, hoe goed bedoeld ook, geven weer dat de gemeenten zien dat niet iedereen deze aanpak past. In geval van rijtjeswoningen is begeleiding van het groepsproces onontbeerlijk. Dat hiervoor maatwerk nodig kan zijn is begrijpelijk, maar dat er verschillen zitten in bijvoorbeeld de kostentoedeling van de begeleiding is onnodig. Dat de ene bewoner wel voor hulp of begeleiding moet betalen en anderen niet, alleen omdat die toevallig in een andere gemeente woont, vinden wij zeer ongewenst.
Ook binnen deze batch is er gesteggel over de begroting(en). De bouwkosten zijn sinds het tekenen van het convenant aanzienlijk gestegen. Het kostte de bewoners behoorlijk wat moeite om de betrokken overheden te overtuigen dat het toegekende budget ontoereikend was. Na onderzoek en overleg door NCG en gemeenten is er aan de bewoners toegezegd dat dit probleem wordt opgelost. Of dat ook daadwerkelijk het geval is (en hoe het dan wordt opgelost) is voor ons op dit moment nog onduidelijk. Bij de batch 1581 krijgen bewoners de keus om deel te nemen aan de Praktijkaanpak/Bouwimpuls. daarin zien we dat dit een mengeling is van de batches 1467 en 1588. Er is onafhankelijk advies mogelijk vanuit de NCG op gebied van bouwbegeleiding, financieel advies, architectonische beoordeling en bouwbegeleiding vanaf de start door de aannemer. De verschillen bezien kan worden geconcludeerd dat het jammer is dat bewoners niet zelf de keus krijgen hoe ze het proces rondom de versterking van de woning aan willen gaan, al dan niet in combinatie met schadeherstel en verduurzaming. Bij de ene bewoner past het dat alles voor hen wordt geregeld terwijl een andere de voorkeur geeft om alles zelf te organiseren.
Bij alle aanpakken geldt dat de totstandkoming van het budget en het vrijkomen van gelden (bouwdepot) nogal wat voeten in de aarde heeft.
Behoudens het project H3V vallen alle batches onder overheidsverantwoordelijkheid. De versterkingsopgave is opgesplitst over 11 verschillende regelingen, met ieder een ander regime, halverwege de periode een wisseling van benadering (van gebiedsgericht naar objectgericht), aanpassing van modellen voor vaststelling van de risicoprofielen (HRA 2018 – HRA 2019) en andere definities van wat aan een woning moet gebeuren om hem veilig te maken (NPR 2015, NPR 2018). Los van de constatering dat het voor bewoners een ondoordringbaar oerwoud oplevert, is het ook een bron van een steeds verder toenemende rechtsongelijkheid. Daarover elders in de
Over het resultaat de versterkingsopgave kunnen we kort zijn. In de afgelopen 5 jaren (sinds de start van de operatie in 2015) is slechts een schamele 4% van de versterkingsopgave gerealiseerd. Gemiddeld per jaar gaat het om 200 versterkte panden. De cijfers van de NCG geven bovendien aan dat het tempo er ook helemaal uit is. In de eerste 4 maanden van 2020 werden 11 panden versterkt. Het hoeft geen betoog dat de overheid hier tot dusver niet best gepresteerd heeft.