In dit hoofdstuk worden de mogelijke oplossingen voor Asito regio Oost toegelicht. Het gaat hierbij om de mogelijke oplossingen die de organisatie heeft om de gemiste voorwaarden van zelfsturende teams te kunnen creëren, intern of extern. In het literatuuronderzoek zijn de voorwaarden beschreven waaraan een zelfsturend team moet voldoen. Deze voorwaarden zijn:
Team
Eigenschappen van teamleden
Zelfsturendheid
Leiderschap
Communicatie
Opleiding en leeftijd
Beloningssystemen
Uit de resultaten en conclusie van het onderzoek is gebleken dat Asito voldoet aan de voorwaarde: team, de eigenschappen van teamleden, leiderschap, leeftijd en beloningssysteem. Tevens werd het duidelijk dat de organisatie nog aan bepaalde voorwaarden moet werken alvorens zij een pilot van een zelfsturend team kan uitvoeren. De voorwaarden waar Asito regio Oost niet aan voldoet zijn:
zelfsturendheid, communicatie en opleiding. Deze drie voorwaarden komen aan de orde in de
onderstaande opleidingen in tabel 6.1. Pas wanneer Asito deze voorwaarden creëert en behoudt kan zij een pilot draaien van een zelfsturend team. Tevens zal er worden ingegaan op de financiële aspecten bij het creëren van de voorwaarden.
Asito regio Oost zou haar schoonmaakmedewerkers de onderstaande opleidingen kunnen aanbieden om een succesvolle pilot van zelfsturende teams mogelijk te maken.Tabel 6.1 geeft een overzicht weer van de opleidingen. De basis(vak)opleiding is verplicht voor alle schoonmaakmedewerkers. Het
(aanvullend) opleidingspakket is bedoeld voor schoonmaakmedewerkers die in een zelfsturend team gaan werken. Dit aanvullend opleidingspakket zal voldoende kennis en vaardigheden bieden om ervoor te zorgen dat de schoonmaakmedewerkers zelfstandiger en communicatiever kunnen werken. Dit zal uiteindelijk de gemiste voorwaarden die belangrijk zijn voor het invoeren van zelfsturende teams dekken.
Tabel 6.1 Basis(vak)opleiding en (aanvullend) opleidingspakket
6.1 De basis(vak)opleiding
Zoals in de schoonmaak cao 2012 -2013 is vastgesteld, hoort iedere schoonmaakmedewerker de basis(vak)opleiding te volgen. Dit is een verplichting waaraan Asito moet voldoen ongeacht of zij in de toekomst gaan werken met zelfsturende teams. Dit gebeurt door middel van een examen bij het RAS- Examenbureau2. In bijlage VIII. ‘’RAS Examen basismodule’’ staat beschreven wat het examen inhoudt. Hierin worden tevens het programma en de examenkosten voor de werkgever vermeld. De RAS stelt
2 De Stichting Raad voor Arbeidsverhoudingen Schoonmaak- en Glazenwasserbranche (RAS) is in 1991 opgericht door de sociale
partners: CNV Vakmensen, FNV Bondgenoten en Ondernemersorganisatie Schoonmaak- & Bedrijfsdiensten (OSB). Belangrijke taak van de RAS is het vervullen van een adviserende functie richting de branche. De RAS initieert en financiert activiteiten en projecten op het gebied van arbeidsvoorwaarden, opleidingen, arbeidsomstandigheden, toepassing en het toezien op naleving van de CAO.
Modules Toelichting
Basis(vak)opleiding (verplicht)
Competentie: Vakmanschap
De basis(vak)opleiding beschrijft de kennis en vaardigheden die iedere medewerker algemene schoonmaak dient te beschikken. Deze is voor alle medewerkers gelijk en verplicht (schoonmaak cao 2013).
Opleidingspakket (aanvullend)
Competentie: Zelfredzaamheid
Bij deze competentie worden schoonmaakmedewerkers opgeleid om hun eigen werk te organiseren en verantwoordelijkheden te nemen.
Competentie: Communicatie
Hierbij wordt geleerd hoe schoonmaakmedewerkers een relatie kunnen onderhouden met klant en leidinggevenden.
een vergoeding van € 500,- per medewerker beschikbaar aan de werkgever. Deze vergoeding stelt de medewerker in de gelegenheid een basis(vak)opleiding af te ronden (RAS, 2013). Uit de resultaten van het onderzoek is gebleken dat het personeelsbestand (bijlage V) 1.466 algemene
schoonmaakmedewerkers binnen Asito regio Oost telt. Volgens de registratie hebben er slecht 152 van de 1.466 medewerkers de basis(vak)opleiding gevolgd en afgerond. Dat betekent dat binnen Asito regio Oost nog 1.314 schoonmaakmedewerkers een opleiding moeten volgen en afronden. Als Asito regio Oost dit realiseert zal ze ook voldoen aan de voorwaarde ‘’opleiding’’. Dit is zoals reeds eerder beschreven een gemiste voorwaarde waar ze nog aan moeten werken.
6.1.1 Intern opleiden
Eén van de mogelijkheden voor Asito regio Oost is om de basis(vak)opleiding intern aan te bieden aan haar schoonmaakmedewerkers. Volgens de opdrachtgever, Marc Cornelese is er binnen Asito regio Oost al een regio-opleider beschikbaar. Deze opleider draagt de verantwoordelijkheid voor het verzorgen van de lesuren en het inplannen van de schoonmaakmedewerkers voor de examens bij het RAS- examenbureau. Er is een begroting gemaakt voor Asito regio Oost in tabel 6.1 om te achterhalen wat het kost om een groep van 12 schoonmaakmedewerkers de basis(vak)opleiding te laten volgen. Volgens de opdrachtgever kan een regio-opleider maximaal 12 medewerkers tegelijk opleiden. De loonkosten van de regio-opleider, de materialen en de verletkosten per medewerker werden verkregen door de opdrachtgever. De interne opleiding wordt pas kostendekkend wanneer Asito minimaal 6 schoonmaakmedewerkers tegelijk laat opleiden. Vanaf dit aantal worden de kosten over het aantal schoonmaakmedewerkers verdeeld, zie berekening van het break even point in bijlage XXIII.
Tabel 6.1 Begroting intern basis(vak)opleiding voor 12 deelnemers
6.1.2 Extern opleiden
Een ander alternatief voor Asito regio Oost om haar 1.314 algemene schoonmaakmedewerkers op te leiden is door het extern uit te besteden. Daarbij blijft de bijdrage van het RAS- examenbureau van kracht. ‘’Carling Opleidingen’’, hierna te noemen Carling, gevestigd te Tiel, Papesteeg 42 is een organisatie die zich bezig houdt met het verzorgen van vakopleidingen en competentietrainingen. De inhoud van de basis(vak)opleiding van Carling sluit aan bij de door de RAS verplicht gestelde eind- en toetstermen. In deze opleiding wordt er aandacht geschonken aan kwaliteit, hoe ergonomisch te werken, persoonlijke beschermingsmiddelen, hoe veilig te werken, communicatie naar klant en collega en hoe respectvol om te gaan met mens, materiaal en middelen (Carling, 2014).
Op de website van Carling wordt een overzicht gegeven over de algemene en financiële informatie betreft hun aangeboden basis(vak)opleiding. Op basis van deze gegevens is een begroting gemaakt van de kosten voor Asito als ze een groep van 12 medewerkers laten opleiden door Carling. Met tabel 6.2 kan Asito regio Oost een vergelijking maken tussen de interne en de externe optie.
Tabel 6.2 Begroting basis(vak)opleiding ‘’Carling’’ voor 12 deelnemers
Bron: (Carlin, 2014)
Asito regio Oost heeft ook de mogelijkheid om de opleiding extern te laten verzorgen. Als Asito haar schoonmedewerkers opleidt, komen ze niet alleen de verplichting van de schoonmaak cao na maar voldoen ze ook aan de voorwaarde ‘’opleiding’’ die geldt voor zelfsturende teams. Later in dit
hoofdstuk zal er een vergelijking tussen deze twee alternatieven (intern en extern) worden gemaakt en daarna toegelicht worden aan de hand van een matrix.
6.2 Opleidingspakket voor schoonmaakmedewerkers
In deze paragraaf wordt beschreven over hoe Asito regio Oost de gemiste voorwaarden
‘’zelfsturendheid’’ en ‘’communicatie’’ kan creëren. Aan de hand van de resultaten uit het onderzoek is er een opleidingspakket samengesteld. Het doel van dit aanvullend opleidingspakket is om deze voorwaarden voor zelfsturende teams te creëren. Voor dit opleidingspakket is het niet nodig om alle schoonmaakmedewerkers van de regio de cursus te laten volgen. Het advies is om een pilot te gaan draaien met een maximum aantal van 15 schoonmaakmedewerkers. Dit aantal komt overeen met het gemiddelde aantal schoonmaakmedewerkers per object van Asito volgens de opdrachtgever. Met dit opleidingspakket kan de organisatie ervoor zorgen dat er wel aan de gemiste voorwaarden wordt voldaan. Dit opleidingspakket zal voldoende kennis en vaardigheden bieden voor de
schoonmaakmedewerkers. Dit is nodig om een zelfsturend team goed te laten functioneren. Hieronder in tabel 6.3 wordt beschreven aan welke competenties dit opleidingspakket minimaal moet voldoen om de voorwaarden voor zelfsturende teams te creëren.
Tabel 6.3 (aanvullend) Opleidingspakket
Aan de hand van dit overzicht van tabel 6.3 kan Asito regio Oost zich gaan oriënteren over hoe ze dit opleidingspakket wil aanbieden aan haar medewerkers. Daarbij hebben ze de keuze uit twee
mogelijkheden zijnde intern of extern de opleiding te laten verzorgen. In de volgende sub-paragrafen worden beide mogelijkheden beschreven.
6.2.1 Intern aanbieden van opleidingspakket
Asito regio Oost heeft de mogelijkheid om het opleidingspakket intern te gaan aanbieden.
Om dit te verwezenlijken zal de organisatie met de afdeling Opleiding- en kenniscentrum (OKC) een regio-opleider moeten aanwijzen die dat kan uitvoeren. Deze opleider moet over de kennis en vaardigheden beschikken die nodig zijn om deze cursus te geven. Hieronder in tabel 6.4 is een begroting gemaakt over de mogelijke kosten die Asito regio Oost kan verwachten wanneer ze het intern gaan aanbieden. Volgens de opdrachtgever duurt de interne cursus 4 weken bestaande uit 7 lesuren per week per medewerker. In die weken kan de opleider ongeveer 15 schoonmaakmedewerkers opleiden. De reden om te beginnen met 15 deelnemers is omdat Asito eerst een pilot van zelfsturende teams wil draaien. Een zelfsturend team bestaat meestal uit 15 mensen. Bij de verletkosten is rekening gehouden met 28 opleidingsuren per medewerker. Voor de kosten van materiaal en middelen is een schatting gemaakt van € 100,-. De informatie en geschatte uren van alle kosten zijn opgegeven door de opdrachtgever, Marc Cornelese.
Tabel 6.4 Begroting (aanvullend) opleidingspakket, intern
6.2.2 Extern aanbieden van opleidingspakket
Een ander alternatief voor Asito regio Oost is om het (aanvullend) opleidingspakket aan te bieden via een externe organisatie. In de praktijk is gebleken dat het erg lastig is om onderwijsinstellingen te vinden die een cursus of opleiding aanbieden overeenkomstig met de eisen van het (aanvullend) opleidingspakket van Asito regio Oost. Onderwijsinstellingen bieden meestal een opleiding met bijvoorbeeld MBO niveau 1, deze zijn vaak uitgebreider in competenties en duurder. Daarnaast hebben deze opleidingen vaak een duurtijd van 1of 2 jaar. Als Asito regio Oost een op maat gemaakte
opleiding zou willen aanbieden zal Asito met onderwijsinstellingen en opleiders in gesprek moeten gaan. Eerder in dit hoofdstuk was toegelicht dat Carling zich bezig houdt met het verzorgen van vakopleidingen en competentietrainingen. Carling biedt ook een training genaamd ‘’Assertief’ training. Deze training voldoet deels aan de eisen van het (aanvullend) opleidingspakket. In deze training leren schoonmaakmedewerkers hoe om te gaan met:
non-verbale communicatie
houding/ attitude
omgaan met klachten/kritieken
corrigeren van ongewenst gedrag
bewust worden van- en waardering krijgen voor de kwaliteiten die hij/zij in zich heeft
respect tonen en respect verkrijgen (Carlin, 2014)
De kosten van deze training zijn opgenomen in onderstaande tabel 6.5. Hierbij is rekening gehouden met 8 uren verletkosten per medewerker omdat de training 1 dag duurt volgens Carling. De
opleidingskosten zijn € 145,- en Asito ontvangt voor deze training geen subsidie van de RAS of de overheid. Verder zijn er reiskosten te voorzien van €20,- per medewerker.
Tabel 6.5 Begroting externe cursus Carling voor 15 deelnemers
Bron: (Carling, 2014)
Boven vermelde externe training/cursus ‘’Assertief’’ van Carling biedt niet voldoende kennis en vaardigheden die nodig zijn zoals het vastgesteld in het (aanvullend) opleidingspakket. De training van Carling voldoet wel aan de voorwaarde ‘’communicatie’’ maar niet aan de voorwaarde
‘’zelfsturendheid’’. Daardoor zit een essentieel onderdeel, namelijk zelfredzaamheid niet in de training. Dit onderdeel is juist erg belangrijk om een zelfsturend team te laten functioneren. Asito regio Oost zou kunnen overwegen om contact op te nemen met Carling, om te achterhalen wat de mogelijkheden zijn wat betreft een extra training voor de competentie ‘’zelfredzaamheid’’. Hierbij moet er rekening worden gehouden met hogere opleidingskosten.
6.3 Afweging van mogelijke oplossingen
In deze paragraaf wordt er een vergelijking gemaakt tussen de mogelijke oplossingen wat betreft de opleidingen (intern en extern). Hiervoor is een uitwerking gemaakt in bijlage XXII. In deze bijlage is een matrix uitgewerkt waarin afwegingen van oplossingen zijn gemaakt wat betreft de basis(vak)opleiding en het (aanvullend) opleidingspakket. In deze bijlage worden de scores van elk mogelijke oplossing toegelicht. Het doel van de matrix is om Asito regio Oost te kunnen adviseren welke alternatieve oplossingen het meest geschikt zijn om de voorwaarden van zelfsturende teams te kunnen creëren. Bij het ontwikkelen van de matrix heeft overleg plaats gevonden met de opdrachtgever. Hierna volgt een tabel waarin de uitkomsten van de uitwerking in bijlage XXII inzichtelijk zijn gemaakt. Zie tabel 6.6
Tabel 6.6. Globale matrix
Criterium
Inhoud van de opleiding Financieel Betrokkenheid
Basis(vak) opleiding Intern ++ ++ ++ Extern ++ -- +/- (aanvullend) Opleidingspakket Intern ++ +/- ++ Extern - +/- -