vele historiale ende amoureuse liedekens
bron
anoniem, Het oudt Haerlems liedt-boeck, inhoudende vele historiale ende amoureuse liedekens.
Jacobus Bouman, Amsterdam 1680 (zestiende druk)
Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_oud011oudt03_01/colofon.php
© 2014 dbnl
Amsterdamse Maeghden-plicht.
MEjuffers die aen 't Y en Amstel zijt woonachtigh, Ay leert van my dees Les: U Liefjes lieft eendrachtigh, Verselt met soet gevry, geniet de soete vreught;
U Minnaers wel onthaelt, in eerbaerheyt en deught:
Omhelst malkander vry door aengenaem gekust, Maer quest u Eertje niet, dan leeft ghy steets gerust:
U Roosje wel bewaert, let vlytigh op de Steel, Het dient niet veel gesolt, dat Bloempje is te eel;
Want soo het wort gedruckt gewisselijck 't verdort, D'Onteerde Maeght dan niet als traen op tranen stort;
Maer dat en helpt dan niet: Eerst wettelijck Getrouwt,
Want soo het Spreeck-woort seyt, noyt Bruyt haer Maegdom rout.
Men pluckt de Karssen alsse rijp zijn.
Van de Belegeringe van Haerlem, in 't Jaer 1572.
Stemme: Van den slagh van Duyren.
O Godt van Hemelrijcke, Siet doch neder in't Aertsche dal, Op u Kinderen algelijcke, Die bedruckt zijn over al,
Al van Duc d'Alba met wreeden geschal, Hy vervolght de Christenen groot en smal, Voor Haerlem de Stede,
Daer leyt hy met groot onvrede.
Duc d'Alba sant drie posten getrouwe Voor Haerlem de Stede valjant,
Of sy die Stadt op-geven wouwen, Van 's Koninghs wegen, in zijnder hant, Of wy eysschen de stadt te swaert en te brant Soo wy die winnen met stormenderhant, En salder niemant houden het Leven;
Wilt u in onser genaden geven.
Doe sprack een Borger van Waerden, Wy hebben wel van sijn genade gehoort, Al van die schamel borgers van Naerden, Die zijn soo deerlijck vermoort:
Mans, vrouwen, kinders, men sloegse al doot De borgers van zutphen dede open de poort, Men woudese in genade ontfangen:
Maer zijn geslagen ende gehangen.
De Stadt wy niet op-geven,
Sprack de overste Luytenant,
Wy willense bewaren van 's Koninghs wegen, En geven ons in Godes handt:
Ghy wilt den Koningh verderven sijn landt, Vermoort de Luyden aen elcken kant;
Met Kruyt en Loot wy u verwachten, Van honger sult ghy ons niet versmachten.
Doe schooten sy wel seven dagen Op Haerlem met groot gewelt, Kartouwen en dobbele slangen Hebben sy op de Mueren gestelt:
Maer die van Haerlem schoten lustig int velt Sy hebben soo menigen Ruyter gevelt, En soo menigen Spanjaert geschooten, 't Welck heeft den Colonel verdrooten.
Men sagh Haerlem bestormen, De Spanjaerts viele met macht daer an, Daer lagen soo veel in't Velt gestorven, Viermael zijnse geslagen daer van:
Want de vrouwen quamen soo stoutelick an, Met steenen, peckrepen, vyer ende vlam, Wierpense de Spanjaerts vande mueren Datse kreeten als leelijcke Dieren.
Doen sy den lesten storm verlooren, Bleeffer we acht hondert doodt en gewont, De Spanjaerts schudden haer Ooren Gelijck als eenen Water-hondt:
Sy traden haer geweer met voeten terstont En riepen met tyrannigen grondt,
Dat Godt een Lutriaen was geworden, Dat sy d'onnosel niet konden vermoorden.
Sestien Vaendels knechten getrouwe Zijn te Haerlem binnen gewent,
Noch twe Vaendels gemonsterste Vrouwen Mebben soo meenigen Spanjaert geschent:
In 't stormen deden sy groot gewelt, Sy droegen dat Vaendelijn als een Helt, Soo lustelijck in haer Handen,
Den Duc d'Alba tot sijner schanden.
Die van Haerlem wilt hooren, Hebben twee poorten wijt open gedaen, Als of sy 't gaven verlooren:
Dat hebben die Spanjaerts verstaen, Den Colonel riep: Loop an, loop an, Nu slaet al doodt, spaert vrouw noch man, Want sy hebben 't al verloren gegeven, En laet de Kinders in de wiege niet leven.
De Spaenjaerts zijn voort geloopen Om te vermoorden dat Christen bloet, Een loose brugge was binnen te poorte, Die brack in met al dat Spaens gebroet;
Daer bleef'er wel ses hondert doodt, Misericordia riepen sy kleyn en groot:
Doe de achterste dat verstonden,
Daer was geen kar aen haer aers gebonden.
Doe zijn die van Haerlem uyt-getogen, Met een soo euvelen moet:
Sy hebben soo fellijck geslagen, Dat sy gingen door dat Bloet;
De Spaense Cornel die bleef daer doodt, Met veel Soldaten en Kapiteynen groot:
Godt heeft haer victory gegeven,
Noch hebben sy't geschut na Haerlem gedreven, Och wy arme Duc d'Alfs Knechten,
Sterven hier van armoede groot!
Hoe souden wy konnen gevechten?
Hier leghter alsoo veele doodt:
't Is al pots martel, pots lijden aen elcken oort:
Heeft ons de duyvel in Hollandt gevoert, O! ten helpt pijnen noch trommen, Als de Hollanders beginnen te kommen.
Een Borger van Haerlem gepresen, Heeft in Duc d'Alvaes leger gevoert, Vijthien Hollandtsche gevalschte Kesen, Die daer af aten die bleven doodt:
Een Spanjaert vraeghde hem metter spoet, Van waer brenghdy dese Kesen goedt?
Van Amsterdam mijn goede Sinjoren;
De Spanjaert sprack, wilt ons t'Amsterdam voeren.
't Gebeurde des avonts laten,
Wilden de Spanjaerts schampen daer van, Daer quamen seven Spaensche soldaten, Die dwongen den goeden Man,
Dat hyse moest voeren na Amsterdam, De twee hadden gouden keten an;
De voerman heeft een mijl of twe omgerede, Hy brochtse te Haerlem binnen de Stede.
Doen sy te Haerlem quamen, De Vrouwen riepen al even dol, Hier komen seven Heylige Mannen, 't Isser effen een Galge vol;
Die Spanjaerts kregen soo menigen sol, Sy schudde haer aers, sy krauden haer bol:
Des morgens sachmense hooge proncken,
De Borgers den Voerman een Gouden Keten schoncken.
Oorlof ghy Christenen verheven, Bidt voor ons Hollanders kleyn en groot, Dat ons Godt Victory wil geven, Tegen onse Vyanden verwoet:
Wy willen nu strijden tot inde doodt, Al sterven wy dan al om Godts woort, Zoo bidden wy Christum gepresen, Dat hy ons genadigh wil wesen.
[Ick gingh op eenen morgen]
Stem: Ick gingh noch huyden morgen.
ICk gingh op eenen morgen Al door den Aerden-hout, Daer sagh ick onverborgen Godts wercken meenighfout:
De Vogeltjens songen en maeckten vreugt, De Konijntjes liepen in 't wilde,
Mijn hert was seer verheught.
Ick sagh de Bloempjes spruyten Van veelderley coleur:
Kruyden goedt van virtuyten, En daer toe soet van geur;
Ick ginck hem loven alleen waer deur, Zy uyt der Aerden spruyten,
En staen in haren fleur.
Ick sagh de Duynen hooge, Daer voor de Zee gestelt, O Godt! door u vermoge, Beletten zy 't gewelt
Al van de Baren woestigh verstoort, Ghy hebt gestelt hare palen
Dat zy niet komen voort.
De Duynen waren hooge, Daer by de vruchten groen;
Dit siende voor mijn oogen, Dacht ick op dat saysoen:
't Is immer waer dat den huysman zaeyt, Maer Godt moet wasdom geven Of daer wort niet gemaeyt.
Langhs Duyn gingh ick spanceeren, Zoo voort nae Overveen,
En sagh na mijn begeeren Godts wercken groot en kleen:
Erten, Boonen, stonden daer groen, Oock Tarruw en Rogh by desen, Om ons daer mee te voen.
Ick sagh daer Vlas met Blommen, Dat stont seer fraey en net,
Daer 't Lijnwaet af moet kommen, Langhs Duyn soo maeckt men 't wit, Daer uyt loopt water als een Fonteyn, Zoo dat men Garen en Laecken, Daer maeckt schoon wit en reyn.
Ick quam aan de Riviere Daer men dat Water haelt, Daer men van brouwt het Biere, Zoo datter niet en faelt
Van dat ons dient tot onderhoudt;
Ick sagh de Garst daer groeyen Daer men van maeckt dat Mout.
Ick sagh oock met verblijden Vroutjes, dat is gewis,
Van Santvoort komen rijden, Naer Haerlem met de Vis:
Al uyt de Zee seer vers en goet;
Doen loofd' ick Godt den Heere, Daer 't al af komen moet.
Uyt Duyn ben ick gescheyden, Doen sagh ick seer pleysant Veel beesten in de Weyden:
Godt geeft ons abondant,
Boter en Melck, seer vars en goedt, Oock veelderleye Kasen
't Komt ons in overvloet.
't Is u al onderdanigh O Heer! wat men hier siet:
Maer den Mensch wederspannigh, En acht u gaven niet,
Noch oock u Woort tot ons gebrocht, Door Christum onsen Heere, Die ons soo diere kocht.
Met sijn dierbaren Bloede, Zou Petrus dat beschrijft, Yder zy op sijn hoede;
Wie ongehoorsaem blijft,
Met Tovenaers sal hy loon ontfaen, Godts Rijck moeten sy derven, Vindt men geschreven staen.
Mijn tijdt ick overleyde Van mijnder Ieuget aen, Mijn Hert inwendigh schreyde, Dacht op Christi vermaen:
Wy souden wesen een vruchtbaer ranck, Hy is den Wijnstock reyne,
Voor hem geven wy stanck.
Wilde Druyven wy dragen, Voor Godt seer onbequaem, Verslijten onse dagen, Blameren 's Heeren Naem;
Wat sal dan baten al onsen roem?
Die sal voor Godt verstuyven Gelijck een Distel-bloem.
Doen loofd' ick Godt almachtigh Van herten seer verneert:
Want door sijn wercken krachtigh Zoo heeft hy ons geleert,
Dat men alleen moet gehoorsaem zijn Den gever aller goeden, der zielen medicijn.
Oud vijf-en-tsestigh Iaren, Is dit van mijn gedaen:
Wat zijnder al Zee-baren My over 't Hooft gegaen;
Somtijts wat weelden, maer veel verdriet;
Mach ick u Heer behouwen, Zoo acht ick 't min als niet.
Men moet doch alhier laten, Wat baet ons Geldt of Goedt?
Ofte zijn hoogh van Staten?
Daer deur komt hooge moedt;
Dat 't Herte van den Heere leydt, En als men dan moet sterven, Zoo is't te laet beschreydt.
Met gedult wil ick verbeyden Heer mijnen lesten dagh, Ick hoop ghy sult my leyden Daer den Rijcken Lazarus sagh:
Dat's een exempel ons voortestelt, Dan waer mijn Ziel genesen, 't Staet al in u gewelt.
Oorlof Prince, Godt, Heeren, Die 't al door goetheyt geeft, Oock Mannen die Regeeren Met wijsheyt seer beleeft:
Zoo dat men in Steden en Dorpen fijn, Nu magh met vreden woonen, En Godt gehoorsaem zijn.
Klaegh-Liedeken.
Stem: Hoe is den mensch helaes verbolgen.
HOe legh ick hier in dees ellende, Van mijn vijf sinnen gantsch berooft, Komt siet my aen ghy aertsche bende, Die van de Werelt wert verdooft;
Ghy die altijdt in ydel saecken, Soeckt uwen geest soo te vermaken.
De Zee-Zyrenen met haer soet singen Verdooft den Stierman soo den geest, Dat hy sijn Zeyl niet kan bedwingen, Maer moet vergaen door storm tempeest:
Zoo doen sy die door ydelheden, Verliesen haer verstant en reden.
Wat heb ick schoonen tijdt versleten, In 't vercieren van mijn Lichaem,
Maer niemant heeft met my te spotten, Een yder moet in d'aerde rotten.
Mijn schoon hayr dat soo plagh te krollen Vercierde seer mijn jeughdigh hooft, Dat sal men sien op't Kerck-hof rollen, Als d'aerde dat heeft afgestooft;
Mijn schoon coleur is gantsch verloren,
Sterven moest ick, ick was geboren.
Mijn Lidt-maten ('t is te beweenen) Daer ick mee dansten pertinent, Dat worde nu verrotte beenen, Door den tijdt in d'aerde gheschent, 't Vleesch datter veel plagh aen te locken, Leydt in de duyster aerdt ghetrocken.
Mijn klare stem als klinckende snaren Is al vergaen als roock of mist;
Wildy nu sien waer 't is gevaren, Komt in mijn Graf opent de Kist:
Daer sult ghy sien dat vele Wormen, Mijn lichaem grouwelijck bestormen.
Mijn ooghen die door soete loncken, Verwonnen meenigh Minnaers hert, Zijn voor de Wormen nu speloncken, Ende bedeckt met aerde swert, Mijn Wangen die plachten te bloosen, Die zijn vergaen gelijck de Roosen.
Mijn Roode Lipjes en witte Tanden, 't Verciersel van mijn lieve Mondt, Mijn wel gemaeckte schoone Handen, En fraey besneden Borsjes rondt, Zijn al van d'aerde ingeswolgen, Een yder denckt dat hy moet volgen.
Alle mijn Huysen en schoone Paleysen, Besluyt ick nu in eenen Hoeck,
Mijn schoone Kleeren wilt over peysen, Zijn nu maer eenen Linnen doeck:
Mijn reuck en verruwe gecalandert, Is in een vuylen stanck verandert.
Heb ick nu quaet of goet bedreven, Daer af sal ick nu loon ontfaen, En rekeningh geven van al mijn leven, Mijn Ziel moet voor den Rechter staen:
Zal 's werelts goet my dan doen voordeel, Als ick moet hooren sijn strengh oordeel.
Daerom die de Werelt beminnen, En soo u schoonen tijdt verquist, Hoe Rijck, hoe Edel, of wijs van sinnen, Ghy moet al t'samen in de Kist;
Daerom sal ick my nu begeven,
Om met Godt eeuwighlijck te leven.
In d'heyligen troon daer men met sangen Looft ende prijst sijn grooten Naem, Alwaer hy sal sijn Bruyt ontfangen Met Bruylofts-kleed'ren reyn aen gedaen, Daer de Maeghden in Witte-zijden, U loven Heer al met verblijden.
Van den Mayer en de Vrieseman.
Stem: Een Boerman had een domme sin.
DE Velden stonden groen en daer toe breydt, Tot reysen soo wasser een Vrieseman bereyt, Vrieseman waer wilt ghy varen?
Doe ick die kleyderen lestmael sagh, Doen meenden ick datse mijne waren.
Die kleyderen die ick drage an,
Die gaf my een Vrouken sy had geen man, Een Vrouken daer ick te nacht by sliep, Ick sweer u Mayer al op mijn lijf, Ick en had mijn dagen noyt liever Wijf.
Ia Vriesje waert gy'er een eerlijck man, Gy trockter geen ander mans kleederen an, En ghy droeghter geen roem van vrouwen, Nu sult ghy my, of ick sal dy
Al met den blancken swaert doorhouwen.
Sy lieten daer haer kijven staen, En gingen malkander met sweerden slaen, En sy sloegen met blancke swaerden;
Den Mayer sloegh den Vrieseman doodt, Zoo dat hy neder viel ter aerden.
De Mayer op sijn graeuwe Ros sprangh En hy hief op een Liedt en sangh,
Hy sangh luydt men mocht wel hooren, Staet op, staet op Ionckvrouken fijn, Den Vrieseman die is hier vooren.
Dat Vrouken van haren bedde spranck, Die Gardijntjes van den goude klanck, Sy meende de Vrieseman in te laten,
Dat was voor haer soo leyden saecke.
Seght my, seght my Ionckvroutje fijn, Waer nu mijn beste kleyderen zijn, Die 'k jaarlijcks plagh te dragen?
Ghy hebtse den Vrieseman aengedaen, Daerom so leydt hy nu verslagen.
Och is dat arme Vriesje doodt!
Waer sal ick klagen mijnen noodt?
En waer sal ick mijn noodt klagen?
Nu wil ick in een Kloostertje gaen, En blijven daer mijn leve dagen.
Nu wil ick in een Kloostertje gaen, Daer twee paer schoenen voor een bed staen, En bidden voor de Vriesemans Ziele;
Hy die sijn Liefje verlooren heeft, Met recht mach hy een ander kiesen.
Nu wil ick gaen op dit termijn, En begeven my in een Klooster fijn, Alsoo veer aen geen Landtsdouwe;
Adieu het moet gescheyden zijn, Al van mijn over schoone Vrouwe.
Van Hanselijn.
HAnselijn over der Heyde reed, Hoe haestigh wert hy gevangen, Hy wierde al op een Toren geleyt, Geboeyet wel alsoo strange, Alsoo strange.
En dat verhoorde een Meysje jongh, Een meysje van seventien Iaren.
Sy gingh al voor haer moeder staen, Hey daer na al voor haer vader, Voor haer vader.
Och Vader sey sy vader van mijn, Mijn aldergenadighste Heere,
Wout ghy my dese gevangen man geven, De vrome Landtsknechjes ter eeren, Ia ter eeren.
Dese gevangen man krijght ghy niet, Want hy sal moeten sterven,
Hy isser van seven Landtsheeren verwesen, Alsoo veer in vreemde erven,
Vreemde erven.
Het Meysje liet backen twee witte broots Weggen, Daer in twee scherpe Vijlen,
Sy wierpse al in de Toren was hoogh, Hey Landtsknechje wilt jou los veylen, Ia los veylen.
Hy veylde soo menigen nacht en dagh, Zoo menigen stouten uuren,
Tot datter den toorn ontsloten was, Hey men sach'er noyt Lantsknecht treuren, Lantsknecht treuren.
Sy trock hem daer twee Laersen an, Daer toe twee scherpe Sporen,
Sy setten hem op haer vaders graeu Ros, Lantsknecht geeft de moet niet verloren, Niet verloren.
Doen hy ter halver wege quam, Hy keeck soo dickwils omme,
Hy docht'er wel om den Toren was hoogh, Maer noch meer om 't Meysken was jonge, Ia was jonge.
Nu heb ick al de Ionck-vrouwen lief, Al omme de wille van eene:
Sy heeft'er behouden het leven van mijn, Ach mocht ick haren dienaer,
Haren dienaer zijn.
[Het is gelegen, soo men seydt]
Stemme: Die nu mee wil uyt.
HEt is gelegen, soo men seydt, Te speelen te varen met soetigheydt, Alsoo ick hebbe bevonde,
Met een geselschap soet, Fris ende wel gemoedt, Voeren sy met den vloet, Na Yselmonde.
Men seydt somtijts soo nu soo dan, Dat moy weer wel veranderen kan, Al is't op Somers tijden,
Zoo veel als dat behoeft, Heeft hem de Windt vertoeft,
Daer na weer in 't verblijden.
Daer onder was een arme Maeght, Die van dat onweer was vertsaeght, Sy sprack met suchten en beven;
Schippertje goedertier, Salveert mijn leven hier, Ick sal tot u playsier Mijn Maeghdom geven.
De Schipper nam dat woort in acht, Nochtans heeft hy de reys volbracht, Tot dat sy quamen te Lande, Van yder een Persoon Ontfingh hy sijnen loon, Behalven 't moy Meysje schoon, Greep hy by der hande.
Die Maget was geheel ontstelt, Sy wou den Schipper geven geldt, Maer Schippers woort gingh boven, Kom, kom mijn Liefje, kom, Daer en baet geen meerder som, Dan alleen u Maeghdom, Naer u beloven.
Ich heb mijn best soo wel gedaen, Om uwe maeghdom te ontfaen, Meent ghy met my te gecken?
Kom, kom mijn Liefje reen, Gaet met my hier alleen, Laet 't ander Volck in 't gemeen Haer wegen trecken.
Dat Meysje dat sprack jongh en teer, Mijn Maeghdom is mijn beste eer, Daer moet ick mee voor sorgen:
'tSa Schipper eens gesmult, Ick weet en kenne schuldt:
Maer ghy moet met gedult Mijn noch wat borgen.
De Schipper was een jongh Baroen, Hy gaf dat Meysjen eenen Soen, Daer hy hem in verheughde;
Schoon Lief ick scheld' u quijt, Tot op een ander tijdt,
Siet dat ghy sulcke woorden mijdt, Wandelt in deughden.
Van 't Rijck Borgers Kindt.
Stem: O Schalckwijck machtigh, &c.
HEt was een fraey rijck borgers kint, Woonachtigh binnen Leyden, Een Vlaems Meysken had hy besint, Alsoo hy selver seyde:
Hy vrijde haer uytwendigh, Maer sy was seer behendigh:
Al wat hy socht // moest zijn ontknocht, Dees Maeght wel anders docht.
Eerst sprack hy van sijn groote Goet, Waer op hy ginck brageeren,
Schoon kindt als ick u hebben moet, Zoo wilt het consenteeren:
Ick ga u seer beminnen, Tot u strecken mijn sinnen, O Mager reyn // in 's werelts pleyn, Ghy zijt mijn Lief alleyn.
Hy boodt haer daer sijn Trou seer ras, Op sijn Ouders behagen;
Ionckman ten geeft alsoo geen pas, Wilt het haer eerst gaen vragen:
Ghy zijt my veel te rijcke, Wilt na een ander kijcke,
Ghy komt slecht hier // om u pleysier, Sprack daer het Vlaemsche Dier.
De Ionghman sprack met woorden saen, 'k Sal u evenwel trouwen,
All soud' ick uyt den Lande gaen, Al sou 't my eeuwigh rouwen;
Ick leef op u genaden, Wilt my doch niet versmaden:
Sijn Suf hy boodt // van goude root, Helpt my uyt desen noot.
Mijn Suf, mijn trou hier wel op acht, Zal aen mijn Lief beklijven,
Ey! laet my nu doch desen nacht By u mijn Liefsten blijven:
Ick soud wel durven wedden, Mijn Ouders zijn te bedden,
Dat ick niet magh // voor het is dagh, Weer slapen daer ick plagh.
De Dochter sprack met woorden wijs, Hier en mach niemant blijven,
Gaet vry naer u eygen Logijs, Mijn Ouders souden kijven:
Ick wilse niet verstooren, Want ick soudt moeten hooren, Dat ick en ghy // verstaet wel my, Hadden geslapen by.
Ionckvrouw 't sal blijven in 't secreet, Laet ons te samen slapen:
Ionckman 't waer mijn van herten leet, Wat soud' ick by u rapen?
Een kintjen alsoo kleyne, En ghy liet my alleyne,
Mijn eer subijt // die waer ick quijt, Haesop Ionckman 't is tijdt.
Princesse Dochters voor u siet, Wacht u tot allen stonden,
Al schijntse schoon, men kentse niet, Sy zijn soo valsch van gronden:
Vertelt dit voor geen kluchten, Wilt sulcke vryers vluchten,
't Sy jonck of oudt // dit wel onthout, Slaept by als 't is getrout.
[Te Mey als alle de vogelkens singen]
Stem: Van de Vroukens van Haerlem.
TE Mey als alle de vogelkens singen, De bloemkens uyt der aerde springen, Zoo denck ick om de soete,
En sal ick nu den bitteren doodt Alleyn besueren moeten.
Den bitteren doodt suldy niet besueren Ick souder veel liever gaen op avontueren, En al op Godts genaden,
En komt noch 'tavont daer ick ben, Ick ben tot u geraden.
Of ick t'avont tot u quam, U lieve Moeder dat vernam, Die u met hert beminne,
Zoo moest ick uyt den Lande gaen, En komen daer niet weer inne.
Het gincker al op een veynster sluyten, Hy wasser in, hy wasser niet buyten, Hy was daer waerlijck inne,
Al in een duyster Kamerken, Daer speelden sy 't spel van minne.
Snachts ontrent der middernacht Als sy op haer eere dacht,
Hoe wee was haer te moede, Zal ick nu mijn geel gekruyst hayr Alleyn op binden moeten.
Bint op, bint op, u geel gekruyst Hayr, Ghy zijt van mijn kleyn kinde swaer, Wat batet langh gesweegen,
Daer ick u gister avondt om badt, Dat heb ick nu verkregen.
Al ben ick van een Hondt gebeten, Ick en ben noch niet op gegeten, Hy heeft my laten leven, En als dat Kindt gebooren is, Ick sal 't den Vader geven.
Geeft my dat kint ick sal 't doen houden, Met Silver en met Rooder Gouden, Recht op het waer een Heere, Adieu mijn over-soete Lief, Strijdt altijdt voor u Eere.
Wat gaf hy dat Meysken voor haer eer, Twee hondert Gulden, min noch meer, En al van Rooder Goude,
En als het Kindt gebooren is, Zal ick dat selfs doen houden.
Die dit Liedeken heeft gedicht, Dat was een geselleken van herten licht, Hy heeftet van sijn schoon Lief gedicht, Tot spijt er Nijders Tongen.
Hy heeftet gesongen hy singet wel meer, Ten geeft den lantsknecht prijs noch eer, Godt laet hem verwinnen de schande, Als hy dat Meysken bedrogen heeft, Zoo wijckt hy uyt den lande.
EYNDE.
Van 't Schrijvertje.
ICk hoorde een watertje ruyselen, My docht 't was den rijn, ja rijn,
Hebt ghy te nacht geslapen By een bruyn Maeghdelijn, ja lijn, Dats morgen sult ghy hangen, &c.
Al aen een Galgelijn.
Waerom soo soud' ick hangen, Ick ben voorwaer geen dief, ja dief, Het Hartje van mijn jonck leven, &c.
Heeft schoone Ionckvroutjes lief.
En dat verhoorde een vroutje, Zoo rijcken Lantsheer sijn wijf, ja wijf, Sy liet haer Peerdeken zadelen // &c.
't Was om den Schrijver sijn lijf.
Doe dat Paert gezadelt was, De spoore was aen gedaen, ja daen, Doe moest dat loose schrijvertje, &c.
Ter Galge opwaert gaen.
Maer doen hy op de Leder klam, Al op de derde Trap, ja Trap, Hy keeck soo dickwils omme, &c.
Offer niemant voor hem badt.
Mijn Heere, seyt sy, mijn Heeren, Wilt doch een woort verstaen, ja staen, Of daer een goelijck vrouwtje, &c.
Quam voor u Beddeken staen.
Dat daer een goelijck vrouwtje Quam voor mijn betje staen, ja staen, Ick souse soo heymelijck kussen, &c.
In mijn blancke arm ontfaen.
Sout ghyse heymelijck kussen, In u blanck arm ontfaen, ja faen, Zoo heeft dat loose schrijvertje, &c.
Oock anders niet misdaen.
Kom af, kom af, loos schrijvertje, Behouden is jou lijf, jae lijf, Dat heeft gedaen een vrouwtje, &c.
Zoo rijcken Lantsheer sijn Wijf.
Heeft dat gedaen een vrouwtje, Zoo rijcken Lantsheer sijn Wijf, ja Wijf, Behouden moet sy haer eertje, &c.
En ick mijn jonge lijf.
Van Moy Elsje.
OCh Elsje seyd' hy Elsje, Wel lieve slaepboele van mijn, Och mocht ick by jou slapen, Al in den arm van dijn, ja dijn.
By mijn meught ghy wel slapen, By mijn meught ghy wel zijn:
Maer eerst soo moest ick weten, Wat datter mijn loontje sou zijn.
Woudt ghy dat geeren weten, Wat datter jou loontje sou zijn, 't Kasteel van Rypermonde Daer sult ghy vroutje van zijn, &c.
Zal ick daer vrouw van wesen, Zal icker daer vroutje van zijn, Zoo treet al van jou Paerde, En doeter u wille met mijn, &c.
De Ruyter trat van sijn Peerde Al in dat groene Gras,
Hy speelde met dat moye meysje, Zoo langh dat sy moede was.
Als nu den loosen Ruyter Sijn willetje hadde gedaen, Hy sey staet op Ionckvrouwe, Ghy meught wel t'huyswaert gaen.
Och waer soo soud' ick rijden!
Och waer soo soud' ick gaen?
Had ghy my Maget gelaten, Ghy had veel beter gedaen.
Had ick u Maeght gevonden, Mijn over-soete Lief,
Ick had u niet begeven,
Van herten had ick u soo lief, &c.
Dat Meysje keerde haer omme, En sy liet over haer gaen,
Over haer snee witte wangen, Zoo meenigen droeven traen, &c.
De traentjes die sy weenden, Die deden den Ruyter soo wee, Sy vielen hem op sijn hartje, Veel kouder dan hagel of snee.
Sy vielen hem op sijn hartje, Veel kouder dan het Ys:
Hy maeckte van dat moye Meysje, Sijn echte getroude wijf, ja wijf.
[Aurora brenght den dagh.]
Stem: Langh eer mijn Lief.
AUrora brenght den dagh, Licht Phebus dat ick magh Haest de wagen sien, Met Peerden op den gangh, Komt Voerman ick verlangh Mijn hertjen aen twien.
Wat hoor ick daer op straet?
Is 't niet een Wagen? (Iae 't) Die soo luyden raest?
Wel Voerman benje daer?
Volck setje by malkaer, Ick heb seper haest.
Nou setje daer te deegh, De plaets is ginder leegh, Hoe verdringhje my:
Ey setje liever voor:
Ick voegh my daer ick hoor, Aen mijn Liefkens zy.
Nou slaet aen Voerman rap, De strengen hangen slap Van jou eene Paert:
Ey lieve, hoort mijn bee,
Rijdt flus niet diep in Zee, [']k Ben soo licht vervaert.
Daer komt een Somervlaegh, Nou regen, dat's een plaegh:
Drijft wegh swarte Lap;
Mijn dunckt ick voel al nat, Ey Voerman leenme wat, De Wagenaers Kap.
Maets rijdt ghy na u sin?
Zoo 't flus de duynen in, Immers wesen most:
Segh, waerom queelje niet?
Ick bid u, singht een Liedt, Uyt verheughder Borst.
Nou Voerman niet soo seer, Rijdt safjes nae mijn leer, Dat ick soeter vaer:
Dat 's wel gehotse botst, Ick wordt van daegh gehotst [V]oor het heele Iaer.
Van drie Ruytertjes.
ICk stont op hooge Bergen, Ick sagh ter Zeewaert in, Ick sagh een Scheepken drijven, Daer waren drie Ruyterkens in.
Den alderjonghste Ruyter Die inne dat Scheepken was, Die schonck my eens te drincken De koele Wijn uyt een Glas.
Ick brengh u haveloos meysje, Dat u Godt zegenen moet, Geen ander soud' ick kiesen, Waert ghy wat rijcker van goet.
Ben ick een haveloos Meysje, Ick en bens alleene niet, In een Klooster wil ick rijden, Godt loons hem die 't my riedt.
Hy sprack wel schoon jonckvrouwe, Als ghy in 't Klooster gaet,
Hoe geeren soud' ick weten
Hoe u 't Nonnen-kleet al staet.
Maer doe sy in dat Klooster quam, Haer vader en die was doodt:
Men vondt in al mijns Heeren Landt, Geen rijcker kint, en was groot.
De Ruyter had 't haest vernomen, Hy sprack, zaelt my mijn Peert, Dat sy in't Klooster is gekomen, Dat is dat mijn hert so deert.
Maer doe hy voor dat Klooster quam, Hy klopte aen den ringh,
Waer is de jonghste Nonne, Die hier lest Wijdingh ontfingh.
Het ader-jonghste Nonneken En mach niet komen uyt, Sy sit alhier besloten, En sy is Iesus Bruydt.
Sit sy hier besloten, En is sy Iesus Bruyt:
Mocht ickse eens sien of spreken, Sy soude wel komen uyt.
Het alderjonghste Nonneken Gingh voor den Ruyter staen, Haer hayrken was afgeschoren, De Minne was al gedaen.
Ghy meught wel t'huys-waert rijden, Ghy meught wel t'huys-waert gaen, Ghy meught een ander kiesen, Mijn liefde is al vergaen.
Doe ick een haveloos Meysje was, Doen stiet ghy my met de voet, Hadt ghy dat woort geswegen, Het hadde geweest al goet.
[Als al de Eeckelen rijpen]
Stemme: Wy vinden klaer beschreven.
ALs al de Eeckelen rijpen, Zoo mest de Boer sijn Swijn, Ick het een Wilt geschoten, Het heeft my soo lange verdroten, By de Liefste en magh ick niet zijn.
Het soud' een suyverlijcke Des avonts gaen om Wijn, 's Avonts wel alsoo late,
Den Ruyter quaem haer te sprake, En hy hietense wellekom zijn.
Hy nam de suyverlijcke By haer snee witte handt.
Hy settese aen sijn zijden, Wat hy dede sy moest het lijden, Haer eerken en duerde niet langh.
Maer doen de stoute Ruyter Sijn wille hadde gedaen,
Hy seyd, wel schoon Ionckvrouwe Had ghy u eerken behouwen, Ghy meught wel t'huyswaert gaen.
Waer sal ick henen rijden?
Waer sal ick henen gaen?
Had ghy my Maget gelaten, Een Maeghdeken van der Straten, Ghy had veel beter gedaen.
Had ick u Maeght gelaten, Een Maeght soo ick u vandt, Ghy sout fier zijn boven schreven, Ghy en waert geen Maeght gebleven, Want den Zomer is noch langh.
De Maeght die keerde haer omme, Eenen gangh is sy gegaen,
Sy gingh haer Moeder vragen, Of sy over den Ruyter wou klagen, Want hy had haer groot leyt gedaen.
Men nam den stouten Ruyter, Gevangen gelijck een Dief, Al tusschen twee Heeren Knapen, Schoon spreken mocht hem niet baten, Gevangen soo moest hy zijn.
Men deed' den Ruyter leggen Al op eene Pijne banck, De Pijn-banck was soo kleyne, Dat dede den Ruyter weyne,
Dat hy lagh ons 's Heeren bedwanck.
Men dede den Ruyter knielen Al voor dat blancke Swaert,
Gesellen wilt dit onthouwen, Dat komter van schoone vrouwen, Laetse varen diese niet begeert.
Van een Konincks Dochter.
DAt alle Bergen Goude waren, En alle Waters Wijn,
Zoo had ick jou veel liever, Moy Meysje waerje mijn, Moy Meysje waerje mijn.
Had ghy my dan veel liever, Als ghy my doet in schijn, &c.
Zoo gaet eens voor mijn vader staen, En bid, en bid om mijn, En, &c.
'k Heb al voor u Vader geweest, En hy ontseght het mijn, &c.
Neemt oorlof aen u selven, Schoon lief en gaet met mijn, &c.
Oorlof aen mijn selven, De Knaepjens zijn soo loos, &c.
Of ghy my dan verliet schoon lief, Zoo was ick vriendeloos, &c.
'k En sal u niet verlaten, Van nu tot in der doodt, &c.
Ghy bent een Conincx dochterken, Een Roosjen alsoo Roodt, &c.
Ben ick een Conincx dochterken, En ghy een Grave kinde, etc.
Sy namen malkander by de hant, En gingen onder de Linde, etc.
Sy namen malkander by de hant, En gingen onder de Lindt, etc.
Daer speelden sy twee het minnespel, De schoone wert met 't Kindt, etc.
Nu sit ick hier gebonden, Met mijnen kleynen Kindt, etc.
Zo bid ick de suyver Maria, Dat sy my weer ontbindt, etc.
Ick wou dat ghy ontbonde waert Van uwen kleyne Kindt, etc.
En dat ick jou begraven sou
Onder dees groenen Lindt, etc.
Woudt ghy dat ick begraven lagh, Al onder dese Lindt, etc.
Zoo woud' ick liever stout Ruyter Dat ghy by de keel ophinght, etc.
De Ruyter hief op sijn slinckerhant En gaf haer eene slagh, etc.
Zoo dat sy neder ter aerde viel, Sy hoorde noch sy sagh, etc.
Al hebje my nu geslagen Schoon lief ten is geen noot, etc.
Al eerder seven Iaren om zijn, Zoo selje komen om Broot, etc.
Al eer de seven Iaren om waren Den Ruyter quam om broot, etc.
Met een Lazarus klap in sijn hant, Hy haddet seer van noodt, etc.
O Kint, (sey zy,) van seven jaer, Nou set jou Vader een stoel, etc.
Ick hebber den dagh wel eer gesien, Hy wasser een Ridder koen, etc.
O Kint (sey sy) wel kleynen kint, Nou geeft jou Vader broot, etc.
Ick heb den dagh wel eer gesien Hy haddet niet van noodt, etc.
O Kint (sey sy) wel kleynen kint, Nou geeft jou Vader Bier, etc.
Ick heb den dagh wel eer geleeft Dat hy was de liefste fier, etc.
O Kint (seyt sy) wel kleynen kint, Nu schenckt jou Vader Wijn, etc.
Ick heb den dagh wel eer beleeft, Hy was de liefste mijn, etc.
Haer Vader achter de deure stont, Hy hoorde 't hooge woordt, etc.
Hy trock sijn blanck sweert uyt te schee, En hieuw hem af sijn hooft, etc.
Hy nam dat hoofjen by den hayr, Hy wierp het in haer schoot, etc.
Houdt daer mijn jonste dochterken Beweent dees Appel Roodt, etc.
Soud ick al beweenen
Dat hier te beweenen waer, etc.
Zoo had ick wel al de dagen werck Die daer komen in 't Iaer, etc.
Van een loosen Boerman.
HEy wie wil hooren singen Van vreughden dats een nieu Liet, Van een soo loosen Boerman Die sijn Vroutjen in doolen liet.
De Boer gingh na de Kercke, Sijn Tresoortje dat hy toe sloot, In alle soo korten wijlen
Zoo quam daer een Calis om broot.
Ick heb jou niet te geven Sprack daer dat Vrouwetjen fijn, Dan een Nachtjen by mijn te slapen Maer het moster verholen zijn.
Och mocht my dat gebeuren, Sprack daer de Landts-knecht stout, Ick souder niet willen voor kiesen Iou silver ende Root Gout.
Sy ginck nae haer slaep-kamer, De Landes-knecht volghde haer naer, Sy trock hem van haer mans kleeren aen, En daer mede soo liet sy hem gaen.
De Lants-knecht over der Heyde gingh, Hy hief op en sangh een Liedt,
Van een soo loosen Boerman Die sijn Vrouwken in doolen liet.
Die Boer lagh inde Biesen, Hy hoorden de woorden oprecht, Wat hebje van mijn te singen,
Sprack de Boer tot den Landes-knecht.
Ick heb van jou niet te singen, Van jou Vrouwken en weet ick niet, Een alsoo leyden mare
Is te nacht in mijn droome geschiet.
Is alsoo leyden mare
Te nacht in jou droome geschiet, Zoo gaet en drinckt koel isser de Wijn, En melter dats niemant niet.
EYNDE.
Van Hansken.
Het spruyt een Roosjen Aen geen Landtsdouwe,
Ick heb gedient soo schoonen Vrouwe, Rijck Godt wat loon sal ick ontfaen.
Hansken wilt ghy daer u loon af hebbe, Zoo komt noch t'avont voor mijn bedde, Ick sal u loonen met mijn eygen Lijf.
Vrouwe dat was my soo grooten schande, Mijn edel Heer is uyt in vreemde Lande, Hy sal noch t'avont komen t'Huys.
Dat Vrouken lacher op hooger Tinne, Sy sagh haer edel Heere komen binnen, Sy hiet hem droeffelijck wellekom.
Ionckvrou dat ben ick seer ongewoone, Dat ghy my soo droeffelijck heet wellekome, Of heeft u yemant groot leyt gedaen?
Ionckheer dat sal ick u gaen vertellen, Ghy hebter een knaepjen onder u gesellen, Die badt my om te slapen by.
Brengt my dat Knaepje al voor mijn ogen, Heeft hy daer schult in ick sal 't doen dooden, Ick sal hem doen sijn Hooft af-slaen.
Sy nam haer Hansken by sijne kleeren, Sy bracht hem al voor de edel Lantsheere, Daer liet sy Hansken in sorge staen.
Hansken (seyd hy) wie raet u soo koene, Dat ghy met mijn huysvrouw hebt te doene, Als ick in vreemde Landen Iagen ben?
Heer, seyde hy, Heer, het is gelogen, Sy heeft my voor haer bedde doen komen, Had ick gewilt het waer al geschiet.
Hansken ick wil u seer wel gelooven, Sy heeft my elf knaepjes doen dooden, Maer selfs sal sy de twaelfde zijn.
Hy nam dat Vrouken al by der hande, Hy leydese veer in vreemde Lande, Daer liet hy haer het Hooft af-slaen.
Hy nam dat Hoofjen al by den hayre, Hy smetet in een Fonteyn was klare, Aldaer haer Zon noch Maen bescheen.
Legt daer, legt daer nu gy valsche tonge, Ghy hebt soo meenigh vals liet gesongen, Gy hebt gesongen maer singt het niet meer.
Hansken, sey hy, gaet nu uyt mijn oogen, Ghy hebt my soo schonen vrou doen dooden, En sy had u geen leydt gedaen.
Heer seyd hy Heere geeft my mijn huere, Die my soo dickwils is geworden suere, Ick sal uyt uwen Oogen gaen.
Hansken gaet ghy nu van stal tot stalle, En neemt den besten Ros van alle, En reyst daer mede ten Lande uyt.
En als ghy dan komt in vreemde lande, En spreeckt van u lantsvouw geen schande, Want sy heeft u geen leyt gedaen.
Hansken die ginger van stal tot stalle, Hy nam den besten Ros van alle, Hy reedt daer mede ten Lande uyt.
Maer doe hy nu quam in vremde lande, Hy sprack van sijn lantsvrou geen schande, Maer hy heeft'er een Liedeken af-gedicht.
[De Mey, de Mey, de Mey]
Stem: Van daegh ist nu.
DE Mey, de Mey, de Mey, De ghenoeghelijcke tijdt,
Maer als de Vryers uyt vryen gaen, Uyt vryen gaen, uyt vryen gaen, Dan zijn de Meysjes bly.
Dan gaen sy naer de Doelen, En al over de Osse-sluys,
Des morgens als den dagh komt an, Den dagh komt an, den dagh, &c.
Zoo komen sy wederom t'huys.
Dan begint de Moeder te kijven, En te roepen alle soo seer,
Ey lieve Moeder en roept soo niet, En tiert soo niet, en tiert, etc.
Iou kijven en is geen eer.
Soud ick niet luyde roepen?
Mijn dunckt ick heb gelijck,
Sy seggen dat g'er een Kindeken draeght, Een Kindeken draeght,
Ghy benter geen Maeght, Iou eertje benje quijt.
Soud' ick een Kindeken dragen, Moy Meysje sonder Man, De koele wint uyt den Oosten, De koele wint uyt het Westen, Die wayter geen Kindeken an.
De koele wint uyt den Oosten Die heeft het jou niet gedaen, Maer jou danssen en jou springen, By de jonge Vryers singen, En jou avont speelen gaen, Dat heeft het jou gedaen.
EYNDE.
t'Samen-spraeck, tusschen Een Koningh en Harderinne.
Stem: Alst begint.
EY! schoone Nimph,
Aensiet een machtigh Koningh,
Knielt voor u soete Beelt,
En biedt u aen sijn staet, rijck en kroningh Uyt Monarchy geteelt:
Slechs voor een lieve kus van uwe lipjes, Vergunt dat ick mijn brandt verkoel, Vergunt dat ick u Borsjes voel, Haer rode Tipjes.
Ick ben een Maeght, Een slechte Schaep-Hardresse, Mijn Rijckdom is mijn Vee:
Mijn Ouders oudt die leerden my een lesse, En 't was haer laetste bee;
Gedenckt, ach kint, van wie gy zijt gesproten, Siet dat ghy wel u Schaepjes hoedt,
Ghy zijt voor Harders op-gevoedt, Niet voor de Grooten.
Ick sal u hooft een goude Kroon opsetten, En voeren doen een staf:
O neen, u Kroon die sou mijn eer verpletten, En voeren doen in 't Graf:
Mijn groote prael die sal u schant bedecken:
Och dat behoeden al de Goon, Dat ick soud' om een Koninghs Kroon Mijn eer bevlecken.
In mijnen Throon daer sult ghy zijn verheven, En heerlijck munten uyt;
O neen, my lust in 't groene velt te leven En werden 's Herders Bruyt:
En zijn een Koningin van veele schaepjes, Een dichte Linde is ons Throon,
Een Roose-krans met Bloemen schoon, Pronck voor de Knaepjes.
Wat geeft u 't Veld en dese Boom-gewassen?
Wat gaet ghy Harderin Des morgens vroegh
Voor daegh, door dauw en plassen, Streckt liever niet u zin
Te zijn omringht met Gout en blanck beperelt, Voor 't Veldt een schoone marmer-vloer, Een Koningh voor een lompen Boer, Een pronck der Wereldt.
Natura heeft (O Vorst) doe sy my teelde
Geen Kroone toe-gevoeght,
En nu fortuyn my geen gebiedt mee deelde, Zoo ben ick wel vernoeght,
En sal op't velt, of in bosschagie woonen, In stille rust en nedrigheyt:
Dus bid ick dat sijn Majesteyt Mijn wil verschoonen.
Onnoosle Maeght, Hoe zijt ghy soo versteecken Van weeldens soet aenschijn?
Sijn Hoogheydt weet
Eer ick mijn Trouw sou breecken, Zoo straft mijn Godt Iupijn:
Want in mijn hert heb ick een lief verkoren, En aen hem, die daer door 't geboomt, Met sijn bewolde Schaepjes koomt, Mijn trouw gezwooren.
Wel gaet en blijft Ghy boersche Harderinne, Met uwen Boer in 't Wout, Zaeyt, Maeyt en Plant, En maeckt u kost te winnen Wanneer ghy zijt getrouwt:
En gaet ghy Koningh, Ick blijf in Bosschagie, Gaet by u Iuffers van het Hof, Versoeckt die door u Koninghs lof, Tot snoo boelagie.
C. Stribe.
Van het Uyltjen.
HEt eerste daghjen in't Nieuwe-Iaer Doen was het op een ander tijde:
Dat daer een Uyltje op een grauwe steyne sat Het spreyde sijn Veederen alsoo wijde.
Den Uyl heft op sijn Vleugels al, En vloogh soo veer in 't wilde Woude, Dat heeft de Arent soo haestigh vernomen, Hy volghde dat Uyltje alsoo boude.
Doen hy al in dat wilde Wout quam,
Daer sat den Uyl en pronckte,
O Uyle, zeyde hy Uyle, ghy leelijcke Vogel, Wat laet ghy u selver duncken.
Dat ick mijn selver duncken laet, Dat dunckt mijn te wesen groote eere, Eens Iaers was ick een verschoven Vogel, Nu vrijdt mijn een Lants-Heere.
Hy greep dat Uyltjen al by sijn becke, Ende hy schudde hem al sijn Pluymen, Och Uyle, zeyde hy Uyle, ghy leelicke Vogel, Dat wilde Wout dat sult ghy ruymen.
Hadt ick dat van te vooren geweten, Doen ick sat op eenen grauwe Steenen, Ick hadt mijn Dochter geen Uyl gegeven, Al hadde vergult geweest sijn Beenen.
Nu raed ick alle Meysjens jonck, Dat sy haer eertjen wel betrachten, En datse niet vryen haer waerste Lief, Op datse den Uyl oock niet en slachten.
Ick heb gevrijt dat mijn niet toe behoort, Daerom soo moet ick sterven:
Als den eenen Uyl den ander bevrijdt, Dat geef ick u al tot een erve.
[Ick ginck langhs een Revier]
Stemme: Nova.
ICk ginck langhs een Revier, En daer vant ick een Venus-dier, En ick ginck leggen in dat Riet, Sy sagh mijn wel aen, ick haer niet, Soo waren wy beyde verspiet.
Ick ginck langhs eenen Bergh, Daer scheender de Son soo werm,
Op 't loncken van hare bruyn-ooghjes klaer, Soo dra als ick het worde gewaer,
Soo quam ick strack by haer.
En dat gaffer de Maget soo vry, En dat icker soo stout quam by,
Sy toonden mijn daer twee Borsjes bloot, En een kusje al voor mijn mondeken root, En dat was mijn eerste aenstoot.
Ionck-man durf jy dat bestaen, Vrouw Venus werck t'aenvaen,
Mijn dunckt ghy zijter soo jonck gejaert, Het stof is niet aen u gespaert,
Ghy en hebt noch geenen Baert.
Al en heb ick noch geenen Baert, En weest daerom niet vervaert,
Mocht ick u gebruycken tot mijn confoort, Ick ginck al met mijn saken voort, Als een Ionckman toebehoort.
Ionckman zwijght daer van stil En kom doeter dats beyde ons wil, Kom sluyter ons op een Kamertje dicht, En ick sal seggen ghy zijter mijn nicht, Wy twee en hoeven geen licht.
En daer lagen sy beyde soo sterck, Lustigh in Vrouw Venus werck, Op een Kamertjen alsoo kleyn, En op een beddetje alsoo reyn, En daer lagen sy twee alleyn.
En wat schonck sy den Ruyter tot loon, En van Gouden drie Kroonen schoon, Hou daer den alderliefste van mijn, Ghy hebter verdreven dats beyde ons pijn, Gaet drinckter de koele wijn.
Den Ruyter sat in de wijn, En hy sancker een Liedeken fijn, Hy heeft het van sijn Nichje gedicht, En sijn Ionck hartje dat was soo licht, En daer mee soo nam hy de vlucht.
Een Amoureus Liedt.
LAura sat laest by de Beeck, Onder 't schau van Else-boomen, Daer sy in het Water keeck, Is daer na in slaep gekomen, En begon seer soet te droomen Van de liefde, van de min, Slapend' is sy neer-gezegen, Met haer boesem los ontregen, Lagh mijn lieve Veldt-goddin.
t'Wijl sy dus alleenigh sat, Coridon ginck by haer sitten, Mits ick by haer Borsjes vat, Riep mijn Laura, Wat is ditte?
Och mijn boesem brandt van hitte[;]
Mits soo sijght sy weder neer, En begon op nieuw te droomen, Als ghy wilt soo meughje komen, Neen, O neen! het krenckt mijn eer.
Doen nam ick een handt vol groen, 't Geen door-mengelt was met rosen, Laura riep wat wilje doen?
Ik begon van schaemt te blosen,
Mits liet sy een suchje losen, En viel neder in het gras Ock ick ben door droom bedrogen
Riep sy met besloten oogen,
Ick meend' ick sonder Maeghdom was.
Liefste lief sey Coridon, Wilt doch na mijn klagen hooren, Laura sprack: of ghy verwon Gunst, soo ghy my leght te voren, En ghy liet my dan verloren, Dan soo was ick in 't verdriet, 'k Wil geen Ionghmans meer geloven, Ghy soeckt maer mijn eer te roven, Neen, O neen! [ick doe dat niet]
Van de Bosselaer.
TE Parijs daer woonter een vroutjen, Alsoo goelijcken Vroutjen fijn, En sy leyt soo garen ter Schoolen, O ter Schoolen al in de Wijn, En leyt soo garen ter Schoolen,
De goelijcken Bosselare, Was haer getroude Man, Fredrick was haer schoon boele, Haer schoon boele.
De goelijcke Bosselare, In de koele Wijn dat hy sat, En een soo leyder mare De Bosselaer daer vernam, Van Elsjen sijn schoon vrouwe, Hoe datse gaet spanceren Met een soo vreemde Man,
Alsoo veer aen geen Landtsdouwe, etc.
O Elsjen zeyde hy vrouwe, Mijn liefste Vroutjen fijn, Dat eerste mael en dat leste, Dat sal u wel vergeven zijn,
En doet ghy dat nimmermeer weder, Ick salder noch morgen ochtent Zoo tijdelijck varen van huys,
En kiest ghy dan geen ander Boel weder, Geen ander Boel weder.
Den goelijcken Bosselare Reeds smorgens vroegh van huys, Savonts alsoo spade
Quam de Bosselaer wederom 'thuys, Al voor moy Elsjens deure;
Moy Elsjen die hadder de vreughde, Die vreughde maer alsoo groot,
Sy mocht den Bosselaer sien noch horen, &c.
Den goelijcken Bosselare Met een soo luchtigen sin Sprongh op moy Elsjens kamer, Tot haer Slaep-Veynster in, Al voor moy Elsjens Bedde, Hoe legh ghy hier te samen, Als twee getroude Luy,
En hoe warrem sou ick u decken, ick u, etc.
Och goede Bosselare Mijn eygen getroude Man, En neemter mijn dese sake Alsoo zwarelijck doch niet an:
Nu later u hooge moedt sincken,
Daer twee goe Liefkens t'samen zijn,
O de koele wijn hoort ghyse te schencken, etc.
Dat Wijntjen dat icker u schencken, En dat icker u schencken sal:
Daer meughdy wel om dencken, O dats' al u leven langh, Daer mooghdy wel na dencken, Ick salder u beyde te samen Gaen steecken in eenen sack,
In der Mase sal ick u verdrencken, u, etc.
Hy namse daer beyde te samen, Hy stackse in een Sack,
Hy worpse al in der Mase, In der Mase was kout en nat, Hy worpse al in der Mase,
Dat sagh daer soo menigh stout Ruyter, Zoo menigh vroom Edelman,
Met haren wel weynende oogen, etc.
Den goelijcken Bosselare
Sprack met een alsoo euvelen moedt, Hadt icker mijn Vroutjen weder, Ick en gaffer niet
Voor al mijn groote goet, Hadt ick mijn Vroutjen weder, En ick woeghse wel zwaer met Silver, Swaer met Silver.
Een sterffelijck Minnaers-Liedeken.
Stem: La Bare.
EYlaes! mijn suchten is om niet, De schoonste Maeght,
Die d'Aerdt oyt heeft gedragen, En heeft geen deernis met mijn klagen:
Maer lagt om 't geen sy aen mijn lijden siet;
Silvia wreede gaet nu heen,
En lacht terwijl, dat ick nu om u ween, Nu sy de ooren stopt voor mijn gebeden, Zal haest de doodt,
Mijn schrale leden, Helpen uyt de noodt.
De Son sagh noyt bedruckter hart,
Noyt nacht en was vervult met meerder suchten, Als ick om 's levens leet t'ontvluchten:
Maer waer ick ga, my volght mijn eygen smart:
De Werelt is my veel te nauw,
Ick ben verschrickt, en voor mijn schaduw schouw:
Eylaes! ick heb tot mijn verdriet gekosen, De schoonste Maeght,
Maer 't hart bevroosen, Dat geen liefde draeght.
'k Verlaet haer nu en wil voortaen, Gantsch dolen gaen, aen gene groene wegen, Daer geenen troost en wort verkregen:
Maer daer de doot moet eyndigen 't getraen.
Ay neen! Leander keer, ay keer, Sy sucht om my, haer hart is al te teer, 't Is raserney, uw' trouheyt te bestrijden, Sy is geraeckt,
Met medelijden,
't Hert inwendigh blaeckt.
Gebooge kniel ick voor 't Altaer, En doe voor haer mijn leste offerhande;
'k Verwacht het vonnis van uw' handen, Te leven, of in kort te zijn een baer;
Maer blijft ghy voorder noch soo straf, Zo dael ick willigh naer mijn treurigh graf:
Maer soo de schoonste krijght op 't laest medoogen, Zoo is 't getraen,
Van mijn oogen, En mijn smert gedaen.
EYNDE.
Haerlem.
Oost-Indisch Matroos-Liedt.
Op een nieuwe Voys.
TE Vlissingen leydt een Iacht bereydt, Om na Oost-Indien te varen,
Daer op soo rust een Cupido En speelt met sijn vergulde snaren.
O Cupido kleyn Venus wicht, Hoe klincken u vergulde snaren?
Sy is gekrult in haren schoot, Genoeghelijck ist daer in te varen.
De eerste Maeght die daer na vraeght, My docht ick sagh de Duynen blincken, Het was het Eylandt van de Vrouw,
Van vreughde deed mijn jongh hert sincken.
Wat magh dit voor een Eylandt zijn?
Wat magh het voor een Eylandt wesen?
Het was een Eylant van de Vrouw, Dat door de Minnaer wierdt gepresen.
De Sonne scheen, de Maen verdween,
En noch en wouden wy niet swichten.
Aen de Caep hoort en wilt verstaen, Daer de Meysjens daegelijcks verkeeren, Als in het huys de blaeuwen Haen,
Daer de Wijsen daegelijcks converseeren.
Als wy dan komen in 't Indies Landt, Hoe lustigh willen wy schermutseren, Des morgens te Vrybuyten gaen, Tegens de Swarten scharmutseren.
Als wy dan komen in 't Vaderlandt, hoe lustigh willen wy dan zwieren, Des morgens in de Brandewijn, En daeghelijcks in de goede Bieren.
Adjeu ghy Uyterse Meysjens al, En wilt dit Liedtje wel gedencken:
Maer wy en scheyden noch niet van hier, Een Glaesjen willen wy eerst drincken.
Een Nieuw Liedt van een aerdige Spinne-kop, gesien op de punt van Canarien, ofe Oostindisch Politijcq-Liedt.
Op een nieuwe Voys.
OP een tijdt, Op een tijdt, Raeckt ick mijn sinnen quijt;
Ick ginck uyt speelen rijden:
Ick reet met Schaetsen door de Maen, Onder den hollen Oceaen,
Op de Pieck van Canaryen.
Daer sagh ick, daer sagh ick In eenen oogenblick;
Veel wonderlijcke dingen,
Ich sagh drie Spanjaers sonder hooft:
Met lobben aen haer kin geknoopt, Veel moy deunen singen.
Op den top, op den top, Daer sat een Spinne-kop, Zoo groot als heel Brittanje, Sijn pooten waren grouwelijck bont:
Sijn tanden langh, sijn ogen rondt, Als appelen van Oranje.
Het vuyle dier, Het vuyle dier, Dat nam na mijn sijn swier;
En greep my op sijn tanden:
Daer binnen was't soo licht als dagh, Daer ick veel vremde Monsters sagh
