Een nieu liedt-boeck genaemt den druyven-tros der amoureusheyt

der amoureusheyt

In hem begrijpende veelderhande amoureuse liedekens, te vooren in druck noyt uytgegaen

Pieter Lenaerts van der Goes

bron

Pieter Lenaerts van der Goes, Een nieu liedt-boeck genaemt den druyven-tros der amoureusheyt:

In hem begrijpende veelderhande amoureuse liedekens, te vooren in druck noyt uytgegaen. z.p.

1602

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/lena003nieu01_01/colofon.php

Aen de Eerbare Ieugt vander Goes.

BElemmerde herten: in wiens sinnen // binnen Cupido als subtijlen Vos // graeft:

Dat ghy (in subiectie) moet beginnen // t'minnen, Die u eertijts tot vryheyt liber, en los // gaeft:

Den diepen zantwegh, ghy als t'geslagen Ros // draeft:

En in u vermoeytheyt moet water mingen onder // wijn, Comt : u met desen Amoureusen Tros, laeft,

Welcke smake u sal duncken wonder // fijn, Ghy sulles wel thien jaer te gesonder // zijn.

Hier hebdy veel Druyfkens in een masse // t'samen, Goede, en quade, soo wy ten Sermoene // gaen:

In sulcker vougen, sy my te passe // quamen,

Gelijck ghy haer voor oogen siet in saysoene // staen,

Geen soo schoonen Tros, daer zijn rijpe, en groene // aen:

Al mocht ick ter defentie veel placaten // schrijuen, By d'oncunstige, werdet met schelden te doene // saen, Die over d'onrijpheyt sullen achter straten // kijven, Maer verkiest de beste, de quade meygdy laten // blijven.

Die in d'Amoureusheyt altijt onbedrouft // leeft, Is, als die eenderhande spijse moet // eten:

Maer, die dees vrucht te recht geprouft // heeft, Can onderscheyt tusschen suer en soet // weten, Comt naerder dan, en laet uwen voet // meten, Wien Venus (int begin) wilde tot Heeren // maken:

Die naermaels ellendich in tegenspoet // creten, Tot desen inbijt meugdy met eeren // raken, Daer ghy suer, en soet, sult leeren // smaken.

Soo u (d'oncuysche Venus) tegen u geliefte // druct, Mits dat sy dorperheyt deur den onreynen // baert:

Dat een ander u soetheyt (voor roof, en diefte) // pluct

Peynst, God is langmoedich die sulcke vileynen // spaert, Ick lijde my oock, met soo cleynen // paert

Der soetheyt: waer van blijft verborgen haet // gedoken, Maer, mach ick betreffen der Romeynen // aert,

Soo en is over Thereus geen clachte te laet // gesproken Gelijckmen t'goede beloont, wert noch t'quaet // gewroken.

Dus lange heb ick den ongecliefden // block // getogen, Int woest Arabia desert // gewoont:

Mijnen halz (onder der liefen // iock // gebogen, Daer hem alle onweder swert // verthoont, Is my sulcken dienstbaerheyt met smert // geloont, Voortaen ick sulcke oneffen steenen // schouwe, Vind' ick een ander in haer hert // gecroont, En my bewesen soo cleenen // trouwe,

Daer en coelt niet beter dan gemeenen // rouwe.

Aldus dan ghy Amoureuse // geesten,

In wiens handen wy dees Druyfkens onderbleven // vonden,

Pluct voorsichtiger op alle ioyeuse // feesten,

Dan ghy gedaen hebt: doch t'zijn al vergeuen // sonden:

In alle boucken de selue misschreuen // stonden, Dwelck ick moet tegen mijnen // danck // beclagen:

Voor sulcx te lijden, drough ick lieuer seven // wonden, Of lage met alderley pijnen // cranck // geslagen, Elck vogel heeft in zijnen // sanck // behagen.

Hoe wel ick dit Trosken ter vente // ruydt // kende, De stoutheyt dreef my op een scherpe doren // heyde:

Dat ick in elcx oordeel dit in Prente // wt // sende, Ghy lieden zijt cause, soo ick hier voren // seyde:

Dat ick mijn eyerkens alsoo verloren // leyde, T'mijnen vermake waren dan de conquesten // smal, Gemerct ick noode van u met toren // scheyde, Hoop ick dat mijn arbeyt in u gratie vesten // sal, Wist ick yet beter, t'ware tuwen besten al.

U alder Dienaer

P

L

.

Tot Soilvm.

P ijnelick ist, aenden openbaren wegh,, wercken, I gelijcx sin, is soo difficilen,, beest:

E xpres wil ick my dies int belegh,, stercken, T egen u Soïle: wiens hatighe pilen,, vreest E lck Componist: Ten was noyt gentijen,, geest, R as had' ghy hem als prisonier,, gevaen.

L eefdy oproerich, tegen sulcken stilen,, meest, E er ghy wel smaken cont haren habilen,, keest, N och min, sal voor u een ionck scholier,, bestaen:

A l te quaet ist, een veelhoofdich dier,, verslaen:

E dele ick prijse, maer sulcke onversoende,, weer,, ick, R ust u hooft dan: ick hebt wt plaisier,, gedaen, T ot hondert plaetsen my seluen schier,, misgaen, S ijt ghy volmaect, noch Doende,, leer-ick.

[SIet hier voor Venus dwergen]

Op de wijse: Almande Graci.

SIet hier voor Venus dwergen //

So gratieusen // cruyt //

Ken conde niet verbergen //

dat my ter NEVSEN,, wt // spruyt //

want ick vyant ben // den Amoureusen // druyt.

Wat heeft dien onverbleven Van zijn vriendinne // becx, Al stelt hy schier zijn leuen Tegen een vinne // speer // strecx Zijnt tot zijn gepijn // t'zijn Rechte minne gecx.

Des auonts comt hy lincken Daer zijn devote // zat, Hy soud' deur d'eerde sincken Dat hem ontschote // dat // vat, Daer sy binnen schuylt // huylt Hy voor t'gote // gat.

Dan gaet den crancken // henen, Die noyt op perte // dacht, Doet niet dan iancken // stenen, Niemant zijn smerte // acht // clacht Doet hy zijn Amie // die

In haer herte // lacht.

Coemt hy zijn liefste tegen, En vindt hy heyl // gesaeyt, Dan heeft t'geluck ter degen T'sotken int seyl // gewaeyt // draeyt Sy hem t'mutsken an // dan

Is den dweyl // gepaeyt.

Dees meyskens minnen vierich, maer met behendigheyt:

Draghen haer seer manierigh, Hoe wel d'inwendigheyt // schreyt, Midts dat elck correct // deckt Haer ellendigheyt.

Sy seggen wel (met veynsen) Een langhe stonde // neen:

Dan gaet den Jancker peynsen Sy is van gronde // een steen:

Die met sulcken sot // spot Doet een sonde // cleen.

Prince.

Prince, Hier mocht ontbreken, Nochtans vertrecken // wy:

Ken cant niet al wt spreken, Soo veel ontdecken // sy // my, Ten leeft geen ionghman // van Sulck begecken // vry.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de voorgaende wijse: Op den naem Willem.

WT louter cracht der minnen, Claegh ick al mijn verdriet:

Een maeght doet my ontsinnen, Die mijnen druck aensiet // niet, Hoe wel my hert-sweer // meer Dan te veel geschiet.

I ck dan aldus ellendich Gestooten vander hant, Is my arm knecht nootwendich Een troostbaer onderstant // want, Niet en coemt hier van // dan Steruen inden brant.

L aet sy my dus (met pijnen) Suchten in tegenspoet:

Mach my eens troost om-schijnen, Laeth' costen vleesch, en bloet // t'moet Eerst zijn ongeval // sal

T'eynde werden soet.

L euen, en doot, achermen, Is al aen haer besteet:

T ooght sy my geen ontfermen, (Naerdien sy mijn secreet // weet) Ick blijf een arm schu // nu Sy my dus vergeet.

E en rouwich wederstrijden, Beclemt vast mijnen geest:

Al hoop ick naer verblijden,

T'wert al stormich tempeest // meest, Droufheyt, en geween // geen Herte soo bevreest.

Prince.

M oet ick de over-schoone Princesse, eygen zijn, Niet el wensch ick te loone, Dan t'vriendelick aenschijn // fijn:

T is den weerdtsten schat // dat Beeldeken divijn.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de wijse: Cupido Heere fel, Oft Almande Spiers, Op den naem Cornelia.

AErdigh vrymoedigh // vat //

vroomste divyne // mijne //

By u (wijnvloedigh // bat) //

druck ten ruijne // dwijne //

V doctrijne // schijne //

claer // daer //

ick u te voete // groete //

soete // boete // waer // troostbaer //

my u armen martelaer.

Ick dan (met pijnen // groot,) In duystren dale // dwale:

Nergens in mijnen // noot Troost (tot dees quale) // hale:

Speciale // smale // maeght

Draeght // my (als gemoede // vroede) Goede // hoede // iaeght // versaeght Al dat in my treurich claeght.

L iefste! wiens seden // net Soo hoogh gepresen // resen, Dat ghy nu heden // met V wtgelesen // wesen

Cont genesen // desen // smaet, Dwaet // dan af, met eenen // t'weenen, Geenen // cleenen // staet // seer quaet Hout mijn herte desolaet.

E er mijn vijf sinnen // blindt Dit bitter clagen // sagen, Heeft my der minnen // kindt Doen al dees plagen // dragen, V behagen // iagen // naer:

Maer // moet ick dees vruchten // luchten, Suchten // duchten // swaer // dienstbaer Schat ick op drie seuen iaer.

N oyt putertierich // vals Mocht geen afwijcken // blijcken:

Ghy gaet manierich // als Den magnifijcken // strijcken:

Costelijcken // rijcken // steen, Geen // lieuer persoone // thoone, Schoone // vroone // reen // alleen, Met geen Dorperheyt gemeen.

R eyct my der smerten // soen:

Ick u sucade // rade, Dat ick (met herten // coen, In u genade // trade,

Als van quade // schade // vry, Wy // dan onbedwongen // sprongen,

Drongen // tongen // dy // op my //

Weet dat ick onschuldigh sy.

O f my t'vileyn // gebroet Niet te verdomen // schromen, V sal mijn reyn // gemoet Met groot beromen // nomen Gans volcomen // vroom // en vroet:

Soet // zijt ghy verheven // bleven, Neuen // t'leven // goet // en bloet, Rust mijn ziel in u behoet.

Prince.

C oemt dan Princesse,, voort, Spijt die ons namen // blamen, Spreeckt dat expresse // woort, Daer wy om tsamen // quamen:

Naer betamen // bramen // sal Al // dat boven crachte // wrachte:

Clachte // sachte // t'smal // getal Van soo menigh ongeval.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de wiijse van Brande Marquis, Op den naem Cornelia.

COmt mijn Bruyt // met honeur //

wiens valeur // alle weerde hoogh passeert, Met virtuyt // mijn malheur //

edel fleur // wt genade secoureert, Wilt my nemen aen // onderdaen //

sal ick staen // voor u delicaet // saet:

Tot wien soud' ick

gaen //

wel beraen // dan tot u mijn toeverlaet?

R aetsaem troost,

Die my doet // sulcken spoet Als oyt lief van lief gewan:

V propoost,

Is een vloet // balsem soet, Daer noyt leet mocht comen van:

Hondert duysen fout Valt te stout // den affoult, Die my Venus brant // sant:

Maer ick heb betrout Gelijck gout,

Mijn ionck hert in uwer hant.

N obel kint,

Staet my by // gelijck ghy My tot liefde heb verwect:

Soo gesint

Heb ick dy // dat ick my Als dijn knecht make subiect:

Wel vare dien dach, Dat ick sagh // het opslach Van d'ooghskens divijn // fijn:

Die my doen geclach, Maer het mach

Haest in vreucht verandert zijn.

E en gemoet

Met bescheet // wel bereet, Heb ick (u lief) oyt getooght:

Over-voet

Noyt geen leet // straf, en wreet, Aen uwen persoon gedooght:

Geen ledt soo gesont,

T'wert terstont // gans deurwont Voor u, daert verdriet // siet:

Niet alleen den mont Dit oircont,

Maer mijn herte sulcx gebiet.

L ief ghy zijt

Sulck een maeght // die u draeght Als een peerle reyn verciert:

Die altijt

My behaeght // onbeclaeght Blijft u wesen gemaniert:

Daer ghy zijt absent, Is torment // meer bekent Dan vrolick gebaer // claer:

Niet soo partinent Hier ontrent,

Als ghy light op den altaer.

I s by u

Sulcken vreucht // en vermeucht Ghy dees soetheyt teenemael:

Soud' ick nu

Zijn misheught // suver ieught!

Daer ghy zijt als principael:

O schoonste volmaect Wel geraect // en gespraect, Wiens soet aenschijn sacht // lacht, Dat mijn siele waect

Naer u haect,

T'geschiet deur der minnen cracht.

Prince.

A dieu vroom Diamant // elegant,

Wtgelesen schoon plantsoen:

Cederboom

Soo constant // vast geplant, Die geen storm can schade doen:

Met dit ongestoort

Laeste woort // treck ick voort, Vry van ongeval // al:

Naer dit cleyn rapoort Biet accoort,

Alst v eens belieuen sal.

Doende leer-ick

Een ander,

Op de voorgaende wijse: Op den naem Catharina.

CRachtich // noyt

Geen gesont // hert gewont, Als het mijne onverschoont:

Clachtich // oyt

Mijnen mont // gans den gront Mijnder sielen heeft verthoont,

Aen een ionghe maeght, Die my iaeght // onversaeght, En gans desperaet // laet, Tis om niet geclaeght, Haer behaeght

Desen mijnen droeven staet.

A l dat in

Mijnen geest // onbevreest Plach te leven sonder noot:

Heeft den sin

Aldermeest // met tempeest Vast benout, tot inde doot:

Eylaes! wie sal my Maken vry // nu dat sy My houdt inden last // vast?

die my gaen voor by Roupen sy,

Over my ellendich gast.

T Herte mijn

Sucht en treurt // angstich scheurt, In benoutheyt schier versmacht:

Moet het zijn

Dus besuert // my gebuert (Arme weese) meer dan cracht:

Heb ick metter daet Haren raet // oyt versmaet, Of geacht te cleen: // neen?

Maer als delicaet Toeverlaet

Haer ter noot bekent alleen.

A nders geen

Troost soo soet // die t'gemoet Geeft de ruste principael:

Dan dat reen

Edel bloet // die my doet

s'Daegs suchten thien dusentmael, Valt sy my wat swaer

Corts hier naer // wert troostbaer Al wat sy beleeft // geeft:

Sulcx betrouw' ick haer Die voorwaer

Een goet hert te my-waert heeft.

R ustich sal

Ick met vlijt // zijn altijt Dienstbaer vast in haer verbont, T'sy of al

Mijn profijt // storm, en strijt, Wesen sal, ter laester stont:

Daer my anders niet Dan verdriet // en geschiet,

Wacht ick goet accoort // voort:

Soo sy my aensiet, Ende biet

Een gesontmakende woort.

I n mijn hert

Schoonder kint // noyt gesint, Niet aensiende druck, of noot, Thisbe wert

Vierich int // hert bemint Van Piramus totter doot:

Maer dit excelent, Partinent // bloemken ient, Climt in hooger graet // iaet!

Ben ick een moment Haer absent

Tis een leven desolaet.

Prince.

N A er dien sy

Even vast // groijt en wast In mijn hert sonder af gaen, Vind' ick my

Aengetast // overlast (Boven reden) aengedaen:

Ick moet even wel Mijn gequel // achten spel, Wat baet veel geclach // ach!

Al valt sy rebel, Niemant el

Mijn versuchten eynden mach.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de wijse: Quand la Bergere. Op den naem Cornelia.

CORale mondeken // die onvernoeyt //

in schoonheyt bloeyt //

Zeed'baerste grondeken // divijn bespoeyt //

deughtsaem deurgroeyt //

Naer

wien mijn herte nu seer dorstich gloeyt //

O souvereyne // troostbaer fonteyne //

eens overvloeyt.

N eemt in genade // lief V dienstbaer knecht, In als oprecht:

Die al het quade // grief Dwelck ghy oplecht, Niet en ontseght:

Ontfanght doch mijnen dienst oodtmoedich slecht, Die ick u thoone,

Iont my de croone In dit gevecht.

E ylaes, mijn iongen // staet Is overvloet

Van tegenspoet:

Ghy volght qua tongen // raet, Dies ghy mijn bloet

Verteeren doet:

Nochtans ick voor u mijn schoon beelde soet Ootmoedich buyge,

God is getuyge Van mijn gemoet.

L oont ghy soo strangen // vlijt Met sulck getreur,

Och! tis rigeur,

Ghy weet hoet langen // tijt (In soet en seur)

Dijn serviteur

Ick ben geweest: nochtans niet dan doleur En mach ick dragen,

Mijn oogen clagen, Al mijn malheur.

I n sulcken smerte // geen Minnaer oyt lach

Als ick, O wach!

Is dan v herte // steen, Dat geen verdrach Geschieden mach?

Soo roup ick wee over het oogh opslach, Dwelck my dit dede,

Plaetse, en stede, Stonde, en dach.

Prince.

A dieu hier mede // dan Treck ick van hier, Princesse fier:

Geen troost, noch vrede // can Wtblusschen t'vier,

Van mijn dangier:

Wildy my ionnen lief, t'hooghste plaisier, Kent my (ten fijne)

Weerdich te zijne Vwen Princier.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de voorgaende wijse, Op den naem Catharina.

CIeraet der maechden // soet, Pointich geraect,

In als volmaect:

Mijnen versaechden // moet, (Vierich ontwaect)

Is veroorsaect

Voor u te toogen nu, mijn lijden naeckt:

O troosterinne, V soete minne

Naer wenschen smaect.

A nders geen leuen // is, Dan duer u reyn,

By-zijn certeyn, Al wat verheuen // is Op d'aertsche pleyn, Dunct my seer cleyn:

Als absenteren moet, zulck peerle greyn Vol van genaden,

Diet soud' versmaden Waer een vileyn.

T ot geenen stonde // noyt En is my yet

Te swaer geschiet:

Was tot den gronde // oyt

T'hert vol verdriet, Ten docht my niet:

Ghy waert doch lief, die deur u soet gebiet, Genaest de smerte:

Op v mijn herte Hem oyt verliet.

H aestigh genesen // sal, Al dat nu mijn

Hert doet gepijn:

Thoont ghy naer desen // val My een Divijn

Schoon sonne-schijn:

Mijn duyster sinnen dan, verlichten fijn:

Ghy moet met eeren Tot mijn cureeren De naeste zijn.

A ldus vriendinne // ghy Zijt een prieel,

Borcht en Casteel, Vanden beginne my Van God tot deel Gheschoncken heel:

Alle de schatten van d'aertsche tonneel, acht ick seer cleene:

Ghy zijt alleene T'schoonste Juweel.

RYN stroomigh vloyen // claer, Dat ghy altijt

Grondeloos zijt,

En van vermoyen // swaer, My dus bevrijt,

T'wert seer benijt:

Doch te vergeefs: ghy hebt in desen strijt Voor my gestreden,

My vind' ick heden Gebenedijt.

Prince.

A dieu besneden // bruyt, Van leden seer

Proper, en teer:

Al gae ick treden // wt, Wy spreken meer, Ter naester keer:

Princesse maect my weerdich u Jonckheer Corts naer dit scheyden,

Ick sal verbeyden Den tijt wanneer.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de wijse soot begint: Op den naem Catharina.

CLouck ingenieus // volmaectste aller flueren //

Vroom, en gratieus // in gauen der natueren //

Eenich boeten // en versoeten //

daert al by verheught // u t'ontmoeten //

ende groeten // is een soete vreught.

A l wat sonder // u Geschiet, en can niet treffen:

Ligh ick onder // nu,

Ghy cont my haest verheffen, By gedoogen,

Wilt my thoogen In mijn wederspoet, V bruyn oogen, Of verdroogen

Moet mijn vleesch, en bloet.

T' waer wel reden // dat Ick u van minnen / sprake:

Als gestreden // zat

Ick brandich binnen // blake //

Wtgelesen, Hoogh gepresen, Beeldeken geeert, V by wesen Can genesen,

T'swaerste dat my deert.

H ebt in handen // ghy De macht, dat (naer t'volherden) Al dees banden // my

Een vreught connen gewerden, Wijt vermaerde,

Jonck geiaerde, Sijn my (alst u lust) Een vermaerde Sauegaerde,

Daer mijn herte rust.

A ls ick schade // loos Aen u vinde ontsetten, Alle quade // boos, En connen geensins letten:

Wat verscheyden Tongen seyden,

Acht voor schimp, en spijt, Wilt verbeyden

V bereyden Dienaer, taller tijt.

R amp, en schade // dan Acht ick voor windigh blasen, V genade // can

Mijn droufheyt versolacen:

T'soet beluchten Can doen vluchten, Dees bruinen swaer Dat mijn duchten, Treuren, suchten, Moet verdwijnen // claer.

I nt vertrouwen // vast, Van u deught-saem beloonen, Geen berouwen // wast, Van mijn gedienstich thoonen, Hadde connen

Zijn gewonnen, Van u, yet gesienst, Onder sonnen Waer begonnen

Noyt geen meerder dienst.

N eemt (O weerde // maeght) Dit danckbaer int geheele,

Al wat d'eerde // draeght, Schinck ick tot uwen deele Daer beneven

Lijf, en leven, Is u, metter daet, Toegeschreven, Overbleuen

Niet, dat my aengaet.

Prince.

A dieu vreden // borght, T'scheyden heeft nu oorsake, Voor u heden // sorght Den geest, altijt in wake, Dit bedrijven!

Laet nu blijven V contentement, Voor te schrijven Veel meessijven, Wensch ick tzijn present.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de wijse, soot begint, Op den naem Cornelia.

COR alen mont // lichtende morgen stonde //

aengenaem schoon parceel //

Paysibel gront // soetvloyende faconde //

goddinnelick geheel //

Vwen

persoone // schat ick eerdich // siet //

Iupiters croone // hoe rijck hoe schoone //

is so weerdich // niet.

N otabel ieught // naer u goet wel behagen, Het souvereyn gebiet:

Sijt ghy verheugt // hoe soud' ic connen clagen, Van eenich swaer verdriet

Die uwen wille Ondersoucken // gaet, Seedbaer en stille, Aen een Sibille, Vint hy cloucken // raet.

E en hert verblijt // dwelc u eens mach omvaten Pretieus diamant,

Liefste ghy zijt // als Thisbe int gelaten Amoureus, en constant,

Can smert, en rouwe, In my zijn verthoont, Als ghy Jonckvrouwe, (Met vaste trouwe) Mijnen dienst beloont.

L icht over my // claer blinckende Aurora, Tot mijn vermaken // al,

Voorseght my vry // O begaefde Pandora, Wat vreucht my naken // sal,

Deur t'soet genesen Van u wangen // root, Maeght wtgelesen, Naer u by wesen Is t'verlangen // groot.

I eugelick geest // hooghste tresoor der eeren, Int hert secreet bewaert,

By u is meest // t'soetste veriubileeren O schoonen rosegaert:

Ware met suchten Mijn ionck hert besorght, Vry sonder duchten Soud ick dan vluchten Tot u, vaste borght.

Prince.

A ls dijn Princier,, neem ick orlof Princesse, Met een beleeft af-scheyt,

Als vroom scholier // behoud' ick voor een lesse Dijn troost, my toegeseyt:

Jeughdige spruyte, V moet zijn bekent, Al treed' ick uyte, Niet een minuyte Blijft mijn hert absent.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de voorgaende wijse: Op den naem Cornelivs.

CORt is mijn vreught // verkeert in bitter treuren, Geen herte soo beswaert,

Een suver ieucht // en mach my niet gebeuren, eylaes noyt drouver paert,

Wie sal ick clagen Alle mijnen noot, Alleene dragen (Tot allen dagen) Moet ick t'lijden groot.

N u ben ic gans // vervremt buyten propooste Gemerct sy my veracht:

Daer ander mans // leven by t'licht van trooste Sucht ick den gantschen nacht,

Als die verloren Heeft, met cleen gedult, Zijn wel geboren Liefste vercoren, Eylaes sonder schult.

E ylaes waerom // laet sy my dus ontsinnen, Voor wien mijn siele booght,

Geen edeldom // maer een hert vroom in minnen Heb ick haer oyt getooght,

Haer tormenteeren

Neem ick noch voor danck, Ick sal haer eeren,

En excuseeren, Al mijn leven lanck.

L euen, en doot, bestaet in hare handen, Wat baet doch veel rumours,

Die inden noot // mijn herte laet verbranden,

Moet my geven secours:

Hoe wel mijn oogen Naer troost haken seer, Geen mededoogen En wil sy toogen, Nu noch nimmermeer.

I ck zijnde dan // van haerder hant verlaten, Geen troost en gaet my in,

Den snoodtsten van // Veneris ondersaten, Was ick van aenbegin,

Iphis verhangen, Noch Piramus grief Can geensins pranghen Gelijck den strangen Strijt, van mijn schoon lief.

V ersmaetse my // en treft my // totten bloede Als toornich en ontpayt,

Het sy, hoet sy // ick salt nemen int goede, Tot dat Fortuna drayt,

Of sy eens gave

Troost, voor bitter slaen, Tot inden grave

Ben ick haer slave, Wie cant wederstaen?

Prince.

S oud' ick nu niet // loven haer gentilesse, Soo waer ick een vileyn,

Die eens aensiet // soo weerdigen Princesse:

Aerdrijck is hem te cleyn, Mocht ick doen clincken Onschult, vanden haet, Naer een bedincken, Soud' sy doen sincken Haer toornich gelaet.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de wijse van Allemande Chapelle: Op den naem Catharina.

groot //

O neen, t'moet somtijts spreken //

Of in quartieren breken //

Deur den verborgen // noot.

A lsoo is oock mijn clagen T'versoeten van veel plagen, Welck deel noch seerder // wast, Te lijden (sonder woorden) Sulck heymelick vermoorden, Waer vintmen meerder // last.

T er doodt lijd' ick ontschuldich, Nochtans alsoo verduldich, Dat menich tonge // quaet Wiste, hoe patientich Ick drage t'iock tormentich, Ten waer niet onge- // haet.

H oe swaer is sulck versuchten, Als een belemmert duchten T'mergh wt den gronde // heft, T'moet zijn dat (uyter wete) Cupido int secrete

Hem menich wonde // treft.

A en wien sal ick verclaren Mijn inwendich beswaren, Twelck noodich swichten // heeft:

Verbergh' ick al mijn pijne, Plaester noch medecijne, My geen verlichten // geeft.

R as ick mijn clacht beginne, Aen u, mijn schoon vriendinne, Van desen bangen // strijt, Moet u t'secreet behanden, Of heymelick verbranden Moet ick, eer langen // tijt.

I s my t'herte deursteken, Benaut, bycans besweken, Al waert verslegen // doot:

En menich wonde // bleven, Ghy cont gesonde // geven, Voor druck, en tegen- // stoot.

N eemt ghy my in genade, Geen hulpe coemt te spade, V seedbaer wesen // sal My (van t'lastich verwegen) Hoe heymelick verswegen, Haestich genesen // al.

Prince.

A ensiet in mijn vertrecken, Mijn vrymoedich ontdecken, Aen u meestresse // fijn, Der banden die my drucken, Dus wilt (tot mijn gelucken) Een reyn Princesse, zijn.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de wijse van Alemande Hauere, Op den naem Petrvs.

SAl ick nu niet clagen //

mijn swaer ongeluck //

Hoe can t'hert verdragen //

sulcken wreeden stuck //

Als my nu wert aengedaen De welgeminde //

Liefste gesinde //

Die int hert mocht staen //

Eylaes is my afgegaen.

V an mijn kintsche dagen, Heeft zy my verheucht:

In mijn zins behagen Stont geen lieuer Jeught, Die my mocht verblijden gans, Lijf, goet, en leuen,

Was haer gegeven, Maer zy gaet nochtans Met een ander aen den dans.

R edelick ontfermen Heeft sy my ontseyt:

Zuchten, ende kermen, Is my op geleyt,

Als een die zijn liefste derft, Vande vercoren

Schoonste geboren, Ben ick nu onterft

Ay my! mijn ionck herte sterft.

T ot mijns stervens ure, Claegh ick sulck verlies:

Wt duysent de cuere Was sy mijn verkies, Die my nu dus wreet aensiet, Duer quade // becken, (Die schade // wecken) Coem ick int verdriet, Ick en weet de cause niet.

E s behulp, en bate My dus ongereet:

O doot, touft niet late, Stelpt mijn bitter leet, Geen secours en is voor my Lieuer te steruen,

Dan haer te deruen, Want ter werelt vry

Verhueght my niemant dan zy.

Prince.

Prince God der minnen, V is meest de schult:

Want dijn soet beginnen, Is met leet vervult:

Haer semblant heeft my verdooft:

Voor vaste trouwe, Geeft zy my rouwe, Als mijn overhooft,

Ken hadts nimmermeer gelooft.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de voorgaende wijse: Op den naem Cornelia.

COR diael habile Zoete nobel fleur, Lieflicke gentile, Weert prijs, en honneur, Zedebaer volcomen soet, Sydy int wesen,

Aldus by desen Sijt met groot ootmoet Hondert duysent mael gegroet.

N iet en is op d'eerde Recht geestimeert, Daer u hooghste weerde Niet en presenteert:

Hierom aengename Jeught, Zijt een verblijden

Die zijn in lijden, Want by uwer deught, Menich edel hert verheught.

E erbaer, en verheven, Zijn u zeden // al:

Welhem, die zijn leven V besteden // sal:

Niet wt eenen snooden // gront, Ghy angstigh duchten,

Trueren, en suchten, Snellick dooden // cont,

Duer dijn schoonen rooden // mont.

L aet dan niet ontbreken V by zijn, te hans:

Die zulcx wederspreken Slaen wy vanden dans, Als vileynen incorrect, Oyt my verveelde, Dat sulck een beelde In heusheyt perfect,

Van qua tongen wert bevlect.

I onge, schoon, vriendinne, hoogh geexalteert:

Draeght doch vaste minne Hem, die troost begeert:

Van u wert niet el verwacht, Zoete sucade,

By u genade, Hebdy t'onder-bracht

Meer dan Hercules met cracht.

Prince.

A ls ick, O Princesse, Mercke u gelaet, Meerder gentilesse, Naer der maechden staet En heeft noyt herte verblijt:

Niemant sal connen (Onder der sonnen) Spreken, t'geener tijt,

Welcken lof ghy weerdich zijt.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de wijse van Galiarde Vlaenderlant, Oft, Een is alleen,, mijn reen, Duyue minioot, Op den naem Cornelia.

CRachtich gewont // den gront //

Mijns herten siet,

Tonge, noch mont // bestont //

Noyt drouver liet,

Eylacen diet // my heeft gedaen //

Siet mijn verdriet // seer luttel aen //

My sal ontstaen // seer saen //

Een meerder last //

Mijn lijden wast // noch vast //

Waer sal ick gaen //

Gevaen // ellendich gast.

O droeuen dach // u mach Ick vloucken schier, Dat ick oyt zach // t'opslach Der Ooghskens fier,

Van t'vroulick dier // diet al passeert, Wiens goedertier // by zijn falieert, Gans gematteert // doleert

Al mijn verstant,

Wie bluscht den brant? // niemant, Want diet moveert

My keert // flucx vander hant.

R eyn zedebaer // volcht haer Der vrouwen // aert:

Een gulden iaer // voorwaer T'aenschouwen // waert:

In trouwen // baert // zy liefde heet, T'berouwen // vaert // henen gereet, Van alle leet // hoe wreet,

En straf, het zy:

T'vriendelick // by // zijn, vry Elck (met bescheet)

Becleet // bysonder my.

N oyt tooghd' ick geen // onreen Dorper gelaet:

Of dat te cleen // sulck een Beelde toestaet:

Of haren haet // my dus bevecht, Veracht, versmaet // onweerdich slecht, My wederleght // ontseght

Een woort, hoe cleyn, Mijn hert is reyn // certeyn Ick ben oprecht,

Haer knecht // en geen vileyn.

E ylacen och // merckt doch Mijn cuysch opset:

Met schande, noch // bedroch,

Geensins besmet:

Vroom heb ick met // liefde gewrocht, Naer S'heeren wet // te zijn verknocht Met haer, hoe mocht // versocht Zijn meerder deught?

Mijn hert verheught // dees ieught Gans wtgesocht,

My brocht // oyt d'ooghste vreucht.

L aet sy dan mijn // gepijn Opwassen groot:

Wat medecijn // sal zijn Voor my ter noot?

Dat my de doot // niet en versmacht, Die my verstoot // heeft meerder macht:

Dus naer dees clacht // verwacht ick, binnen // t'perck:

Der sinnen // merck // die t'werck Dus heeft gewracht,

Wt cracht // der minnen // sterck.

I s haer bekent // den endt Van mijn ghetreur,

En mijn torment // afwent:

Haer straf rigeur,

Wech dan malheur // vyandich gloet,

Haer wreetheyt (duer // mijn groot oodtmoet) Sal sijn versoet // sent spoet

In desen bant,

Cupido, want // dit pant Cost vleesch, en bloet, Dus doet // my onderstant.

Prince.

A ldus ick dan // hier van Make finael,

Op aerden can // geen man Blusschen den strael,

Die teenemael // mijn hert deurviert, Dan speciael // (wel gemaniert) Diet al regiert // en stiert Met sulck virtuyt:

Al stoot zy uyt // my ruyt Dus gehantiert,

Verciert // blijft sy mijn bruyt.

Doende leer-ick.

Een ander,

op de wijse van Brande Pieterken, op den Naem Petrvs.

SEght my schoon wtvercoren // lief //

Twy doetstu overlast //

Heb ick deur een besworen // brief //

V niet gethoont seer vast //

Volmaecte trouwe //

om u Jonck-vrouwe //

te zijn onderdaen //

Ghy doet my al verloren //

grief// vast sal ick blijven staen.

V heb ick (int beginnen // vroom) Betrout mijn herte heel:

Regiert doch mijnder sinnen // toom, Naer dien ghy zijt mijn deel:

Zeedbaerste blomme, Keert u eens omme, Tot u dienstbaer knecht:

Ontwaect my wt der minnen // droom, En houdt my staende recht.

R eyn heb ick v beuonden // maeght, Vol eerbaer zeden // siet,

Om u mijn hert veel wonden // draeght, doch sonder reden // niet:

Soo schoonen vrouwe Te houden trouwe //

Is een eerbaer zin:

Noyt hert ghy so verbonden // saeght, En was van aenbegin.

T roost-baer, en wtgelesen // zijt, Ghy lief, en dies te meer

Heb ick u oyt bewesen // vlijt, En noch doe even zeer:

Soud ick u laten Die my verwaten, Sult tot geender stont, O neen, ten is op desen // tijt Lieuer ter weerelt ront.

E erweerdich sy dy inden // graet Van uwe digniteyt.

Sulck achter zijn soo blinden // daet Dat ick u ben bereyt,

Te zijn gestadigh:

Ghy die sucadigh Zijt, en wesen sult:

Hierom, uwen beminden // laet Met geen droefheyt vervult.

Prince.

P rincesse, schoon eersame // bruyt, Oorlof, in mijn vertreck:

Zijt doch (als een bequame // cruyt, Oorboorlick mijn gebreck:

Ghy weet in allen, Het soet gevallen, Dwelck my is ydoon:

Vriendinne uwen name // luydt Tot inder goden throon.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de voorgaende wijse.

JOngvrouwe, schoon Image // soet, Die in u ieught floreert:

Ick bid' u, geen oultiage // doet Aen my, die suplieert,

Tot u vriendinne, Dat eens u minne My mocht zijn ontdect:

Deur anders geen corage // moet Dijn knecht zijn opgewect.

Coemt nu, en ouervloedich // telt Mijn wonden, diep getreft:

Nu my Cupido bloedigh // quelt, My metter hant opheft:

Of sonder // falen, Moet onder // dalen Mijn ionck hert // belaen,

Dwelck hem voor u oodmoedich // stelt Om alle smerte // t'ontgaen.

Bewijst als goederhande // maecht, Compassieus gedult:

Dat ghy my achter lande // saeght Dolen, by uwer schult,

V soud' ontfermen Dat ick moet kermen, Sonder yet misdoen:

Als oft ghy selfs te pande // laeght Gevangen int prisoen.

Verstandich ghy van seden // zijt:

Perfect in reynder aert:

Te meer gans tegen reden // strijt Dat ghy u wreet gebaert:

Wat baet vercleenen, Ick ben doch eenen Knecht, sonder bedroch:

Gelijck inden voorleden // tijt, Ben ick u dienstbaer noch.

Prince.

Weerdich zijdy gestadich // vat Princesselick gemoijt:

Want ghy (als een sucadich // bat) Van soetheyt overvloijt:

Als ick u nake, Vind ick een smake,

Een ander,

Op de wijse, Ick ben verwonnen deur een liefelick gesicht, Op den naem Cornelia.

ALs my t'versuchten // t'hert deursnijt //

met angstich grief //

Smert en lijden over gaet,

Hopen, en duchten // maken strijt //

ick oyt besief //

V te zijn mijn toeverlaet, Als my een // yder versmaet //

ghy alleen // My dan bystaet //

tot niemant vluchten // t'sulcker tijt //

en sal ick lief // Dan tot u mijn troost en raet.

I eught wtgelesen // niet aensiet Met oogen wreet,

Vwen knecht, die supplieert:

V moet ick wesen // (tis om niet) Dienstbaer gereet,

Tot de doot ons separeert:

Spreect een woort // weerdich begeert, Dat discoort // sy gepaiseert,

Soo is genesen // mijn verdriet, En alle leet

In een soete vreught verkeert.

L aet doch mijn clage // comen in Dijn herte vast,

Ghy sult mercken en verstaen, Hoe ick u drage // inden sin Liefde getast,

Als gestadich onderdaen,

Ghy zijt dan // wiens soet vermaen My mach van // dit grief ontslaen, Ick en aensage // geen gewin, Mocht ick den last

By dijn hulpe eens ontgaen.

E er ick met fraude // of swaerheyt, Vwen persoon

Soude bringen in disfaem:

Liever ick soude // (met waerheyt) Beeldeken schoon,

Sterven, mocht u zijn bequaem, O bloem // met valsch geblaem, Noyt my beroude // dienstbaerheyt, (Doch sonder loon)

Die u mocht zijn aengenaem.

N u dan iongvrouwe // met gedult, Dijn patient

Vwen troos altijt verwacht:

Loont hem met trouwe // lief ghy sult, Al zijn torment,

Haestigh zien t'ondergebracht:

Niet en zy // soo hoogh geacht, Als dat ghy // my eens toelacht, Is my met rouwe // thert vervult, Obedient

Onderwerp ick my dijn macht.

Prince.

COR t mijn ellende // die ghy weet, Princesse zoet:

By genadich onderstant:

Naer dien ghy kende // oyt t'secreet Van mijn gemoet,

En ontreckt my niet u hant,

Maer ontdoet // my desen bant, Lijf, en goet // wert u garant, My tot den ende // niet vergeet In tegen spoet

Of ick sterve inden brant.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de wijse van d'Engelsche Lamentatie, Op den naem Pieter.

PEerle der vrouwen // soet //

Verciert met aller deugden //

In dijn aenschouwen // moet //

Den geest vrolick verjeugden //

Noch even seer //

ben ick dijn knecht volveerdich //

Ghy zijt het my weerdich //

Al waert duysent mael meer.

I nwendich lijd' ick // grief, Van buyten tooch ick vreughde:

Selden verblijd' ick // lief, Want ghy (die my verheugde) In mijn dangier,

Zijt als Daphne voor // vluchtich, Nochtans ghy door // luchtich, Sult blijuen mijn laurier,

E ertijts dijn herte // louch Op my, als lief tot lieve:

Ick (die noyt smerte // drough) Ben nu vervult met grieue:

Mijn bloet verschrict, Mijn ieught versmelt in pijne, Cruyt, noch Medecijne, Mijn droevich hert verquict.

T is doch verloren // werck Geclaeght, ick ben in handen:

Ick zie dijn thoren // sterck Te my-waerts vierich branden:

Onsalich man,

Wat deed' ick oyt geboren, Sy wil my versmoren Die my meest helpen can.

E s mijn geen wrake // noot Van tgeen ick nu verhale:

V is d'oorsake // groot, Vileyn en teenemale:

Ghy waert gelooft Te spreken u belieuen, Wreede menschen dieuen, Ghy hebt mijn lief gerooft.

Prince.

R as op, het scheyden // naect, Adieu, lief ongestadich,

Die int verbeyden // haect Naer troost, weest hem genadich, Neemdy nu aen

Te zijn eens anders vrouwe, Toocht hem meerder trouwe Dan ghy my hebt gedaen.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de voorgaende wijse, Op den naem Mayken.

MInnelick schoon // gelaet, Rancke mijns leuens weerdich:

In Venus throon // bestaet Ghy, als een blomken aerdigh:

Mach my (tot lof)

Dijn schoonheyt eens gelucken,

Ick sal v af plucken Voor t'schoonste inden hof.

A erdiger geene // maeght En was, die smerten bluste:

Dies ghy alleene // draeght T'confoort, der herten // ruste, Deurschoten // lief

Heeft my u zeed-baer wesen, Sent my doch t'genesen, In een gesloten // brief.

I ngelick weder // paer, Voor swaer tempeest, en donder, Zijt ghy den Ceder // daer Mijn ziel sal rusten onder:

Der sonnen // schijn, Passeert ghy int geheele, Valt ghy t'mijnen deele, T'sal veel gewonnen // zijn.

K eert dan der pijnen // vloet In perfecte gesonde:

Want ghy van mijnen // moet T'secreet weet, tot den gronde, En cleeft altijt

Op thert, als crachtich seghel:

O volmaeckten spegel, Die sonder schaduw' zijt.

E en sulck behagen // vast Draech ick u Jeught // ter // eeren, Geheel der plagen // last

Cont ghy in vreught // verkeeren, Ter schanden // laet

V dienaer niet bederuen:

Mijn leuen, en steruen, In uwen handen // staet.

Prince.

N obel deesse // soet, In danck, wilt dit aenvaten, Mijn schoon Princesse // moet Ghy zijn, sonder aflaten:

Hier mede // schrijft Mijn hant, dat u ontmoeten Hondert duysent groeten, En voorts in vrede // blijft.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de selue wijse: op den naem Elisabet.

EErbare, soete // ieught, Bloemken weert alder eeren:

Dat u ontmoete // vreught, Wensch' ick, int salueeren:

Ghy zijt voorwaer Een Peerle onder vele:

T'elcken avont spele Is uwen naem lofbaer.

L aet my dijn name // gaen Vol prijsen naer haer weerde, Siende bequame // aen Hoe ghy betreet de eerde, Seer minnelick

Moet mijnen geest ontspringen:

Ghy zijt in u dingen Volmaect, godinnelick.

I onge volmaecte // bruyt, Beleeft in u faconde<

Noyt man en smaecte // fruyt Soo soet, tot zijn gesonde, Veel smerte // dect

Ghy, deur troostbaer genesen, V amoureus wesen

Liefs hert aen t'herte // trect.

S iende dijn wangen // root, Int herte ick verschiete:

Ghy sult den strangen // noot Dijns liefs, haest doen te niete:

Als hy sulcx merct,

Ghy bluscht hem al zijn pijne, Soo de medecijne

Een crancke siele sterct.

A cht dit de waerheyt // al, Noch meer mocht hier ontbreken:

Niemant de claerheyt // sal (Dijns lofs) geheel wtspreken:

Doch euen wel

Al zijt ghy weert de croone, Maeghden fris, en schoone, Zijn meest haer lief rebel.

B loemkens van geure // soet,

Connen veel schoonheyts dragen:

Maer u coleure // moet My bouen al behagen, Vaste pilaer,

Manierich, ende stille, Coemt u liefkens wille In alle heusheyt naer.

E s t'uwen houe // rijck, Aengenaem dit gedichte:

Soo ist wel loue // lijck Dat ick een schoon gesichte (Deur dit cleyn werck) Int minste mach believen:

Ick sondt anders brieven, Waer ick ter cunsten sterck.

Prince.

T' is tijt om scheyden // nu, Dits dan mijn supplieeren, God wil geleyden // u:

Tot dat wy wederkeeren, Princesse net

Wilt ons vrientschap niet mincken, Alst u sal gedincken,

Peynst om my altemet.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de voorgaende wijse, op den Naem Soetken.

SChoon wtgelesen // greyn, Dierbaer bloemken soet-guerigh, V minsaem wesen // reyn Geneest mijn herte truerigh:

En conforteert,

Dat ick my soo verhuegde, Met bysonder vruegde, Die alle vrueght passeert.

O m mijn iongh leuen // dan Hier in continueren,

Als een verheuen // man, Met u te triumpheren:

Is my van noodt V vriendelick versoeten,

Of my sal ontmoeten Niet anders dan de doot

E en edel herte // draeght Dyn knecht u, t'eender somme:

Die noch van smerte // claeght Ghy weet reden waeromme:

Eenigh secreet,

Mach ick vryhertich spreken, Laet my niet ontbreken

T'secours, dwelck ghy wel weet.

T ot in mijn sterven // sal Mijn siel, u niet beswijcken:

Wats doch t'beerven // al Van duysent Coninghrijcken, My doch gelooft:

Ontbreect dijn glans bepeerelt, T'schijnt de gansche weerelt Is van haer licht berooft.

K eert dan u wangen // schoon Tot my, als medecijne:

Laet my ontfangen // loon, Voor al mijn smert, en pijne:

Want al dat leeft

En can geen troost verleenen T'is een bloedigh weenen, Als ghy geen blijschap geeft.

E del Jongvrouwe // soet Wilt van my niet vervremen, Die my den rouwe // doet, En weder cont afnemen, Reyct my de hant,

Die den deerlick versoncken, Soo is u geschoncken Mijn hert, tot u garant.

Prince.

N eemt doch (Princesse // fijn) Ter hant, mijn lamenteeren:

Ten can meestresse // zijn, Soo cunstich int cureeren:

D'inwendicheyt

Is naer dijn troost in wake, Dus zijt geen oorsake Van mijn ellendicheyt.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de voorgaende wijse: Op den naem Cornelivs.

COrrect schoon beelde // reyn, Volmaectste onder vele:

Och! t'is een weelde // cleyn, Daer ghy zijt buyten spele:

Soo gratieus

Zijt ghy, O schoon vriendinne:

Ten was beginne

Geen maeght soo amoureus.

O m u (met sinnen // recht) T'sijn dienstbaer, vrough en spade, Ben ick der minnen // knecht, Subiect uwe genade:

Geheel constant,

Wacht ick, seer pacientich (Naer t'lijden tormentich) Den troost van uwer hant.

R as tot gesonde // helpt, Naer u genadich plegen:

Mijn bitter wonde // stelpt, Die ghy my hebt geslegen:

Gelijck ghy snel

My cont wonden, en grieven, Can u wel belieuen

Haest blusschen mijn gequel.

N eemt in onweerde // niet Dit mijn ellendich clagen:

Wist ick op d'eerde // yet Lief, dat u mocht behagen, T'soud' zijn versocht, Het zy publijck, of stille, Tot dijn goeden wille Geheel ware volbrocht.

E en sulck imagie // soet Sal ick ten fijne // wachten:

Deur u couragie // doet Ghy my geen pijne // achten:

Beswijcken // straf

Sal eer al s'weerelts trouwe, Dan ick u Jongvrouwe Een voet sal wijcken af.

L aet sulck dienstbaerheyt // groot Niet onvergolden blijven:

T'is inder waerheyt // noot, Naer tuygen dit mijn schrijven:

Liefde en smert

Geen minnaer, tot versijcke Alst al met gelijcke Liefde vergolden wert.

I s my in desen // graet Ontseyt dijn troost accoordigh:

De doot int wesen // staet My altijt tegenwoordich:

Mijns levens draet

Wert haestich af ghesneden, Atropos eyndt heden Mijn leven desolaet.

V erthert hier inne // boos Dat ghy beangst, en druckich, Dijn knecht laet sinne loos Sterven, dus ongeluckigh:

Met sulcken vrueght Als ghy my doet dit lijden, Sterf ick (met verblijden) Voor u, O soete Jeught.

Prince.

S choone Princesse,, saen Sal eynden al mijn treuren:

Siet als meestresse // aen Mijn hert int midden scheuren, Dwelck sonder schult,

Hem vrolick geeft te pande, Op dat nu d'offrande

(Naer heysch') werde vervult.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de wijse, Ick peyns om een persoone, Op den naem Geertrvyt.

GRatieuste divy- ne //

Reyn overschoncken vat, Mijn leuen is sonder u //

Schoon pretieuste mij- ne //

Eerbaer besloten schat, Mijn leuen is sonder u //

Een drouven strijt //

vermaledijt //

Dus wilt my troosten nu.

EE r ick wijder verdwale Van u genade soet,

Aensiet (reyne vestale) Mijn deligent oodtmoet:

Waer by ick ten eynde sal, Waer by ick ten eynde sal, Blijven, of schoon Al mijnen loon Wert druck en ongeval.

T ot u O troosterinne, Is mijn toevlucht geheel Bedrouft, ick haest ontsinne, Wert ghy mijn tegendeel Maer naer u genade bloot, Maer naer u genade bloot, Bluscht mijn gepijn, Sonder te zijn

Oorsake van mijn doot.

R aect ghy (met u ontfermen) Mijn troosteloos verdriet, Ben ick in u beschermen, Deur u minsaem gebiet:

Mijn doleur is dan geendt, Mijn doleur is dan geendt, O soete fleur

Dijn serviteur

Te zijn, my weerdich kent.

V lief, en anders geene, Min ick mijns levens tijt:

Gemerct dat ghy alleene Den troost der herten zijt Soud' ick niet van uwer hant, Soud' ick niet van uwer hant Verwachten voort,

(By goet accoort) Genadigh onderstant.

I emant mocht my benijden, In desen mijnen staet:

Haten, ende bestrijden, Alst my ten boosten gaet:

T'sulcker noot wilt wesen dan, T'sulcker noot wilt wesen dan, Mijn troost certeyn:

Dat geen vileyn

My geensins schaden can.

D us is mijn hert volveerdigh In als seer wel bereet:

In uwen naem eerweerdigh Te dragen alle leet:

Met sulck een betrouwen groot Met sulck een betrouwen groot, Dat ghy my eens

(Naer veel geweens) Sult bringen wt den noot.

Prince.

T roostbare, vroom Princesse, My (uwen suppliant)

Bewijst u gentilesse, In deser minnen brant:

Soo dat ick sonder bedwanck, Soo dat ick sonder bedwanck, Met grooter vreught

Mach zijn verheught, Alle mijn leuen lanck.

Doende leer-ick.

Een dialogue van Jongman en Dochter,

op de voorgaende wijse: op den naem Elisabeth, &c.

Iongman.

EErbaer beeldeken soete, Peerle gulden ciraet:

Van herten ick u groete, Mijn eenich toeverlaet,

Sonder u by zijn, is geen vreught, Sonder u by zijn is geen vreught, Mijn hert u mint,

Ghy zijt schoon kint

Die my troost geuen meught.

Dochter.

L aet varen sulck beginnen, V woorden zijn geveynst:

Onder Venus goddinnen Ghy om een ander peynst,

Hier in neem ick een goet verdrach, Hier in neem ick een goet verdrach, Vry elders siet,

Ken ben doch niet Die u troost geven mach.

Iongman.

I n geheel swerelts ronde Zijt ghy mijn sins verkies:

Dat ick u halen conde Als Iason dede t'vlies:

Voor geen dangier waer ick versaeght, Voor geen dangier waer ick versaeght, Mijns herten bloet,

Lijf ende goet, Ware om u gewaecht.

Dochter.

S out ghy zijn soo volheerdich, Voor my, arm simpel maeght:

Ken ben de daet niet weerdich, Dat ghy my liefde draeght:

Daer bouen, rijck, noch schoon genouch:

Daer bouen, rijck, noch schoon genough:

Stilt u motijf, Spaert goet, en lijf,

Ghy coemt my noch te vrough.

Iongman.

A l waerdy my vyandich, Als eenen Leew rebel, Ick acht u soo verstandich, Ghy cont u sachten wel,

Ten helpt dan leet, schimp, of bedroch, Ten helpt dan leet, schimp, of bedroch, Ick sal t'gevecht

Met een oprecht Herte verwinnen noch.

Can u verdriet, noch rouwe, Niet maken wanckelbaer,

T'sy hem dan, die u toont // fenijn:

T'sy hem dan, die u toont // fenijn:

Voorwaer ick seght, Alsucken knecht,

Behoort gecroont // te // zijn.

Iongman.

E del blomme verheuen, Sulcx staet in uwer macht, My dooden, of doen leuen, Alleen hebt ghy de cracht,

Dus bid' ick dat ghy my verschoont:

Dus bid' ick dat ghy my verschoont:

O soete ieught, Noyt geen ondeught En heb ick u getoont.

Dochter.

T hoont ghy my deught veel werfuen, Geen spot, oft schimp, meer gelt:

Staet u leuen, en steruen, Alleen in mijn gewelt,

Wee mijns, naem ict int quade deel:

Wee mijns, naem ict int quade deel:

Jonck heer valiant, V hert constant,

Heeft my verwonnen heel.

Iongman.

H aters, vileyne quade, Vaert wech, met al v doen:

Deur mijn liefkens genade, Coem ick wt u prisoen,

Drijft uwen spot niet meer met my, Drijft uwen spot niet meer met my, Ick ben bevrijt,

Ja so verblijt,

Geen vreught en heefter by.

Dochter.

C oemt nu, treedt met my binnen, Ten leeft geen vromer helt:

Noyt en was in mijn sinnen Geen man soo vast gestelt,

Wech nijders, ghy hebt hier gedaen, Wech nijders, ghy hebt hier gedaen, Leet, en getruer,

Zoet, ende suer,

Wil ick (met u) aengaen.

Iongman.

O minnaers ongeluckich,

Die ongetroost noch waert, Ick (die van herten druckich) Was schier ter doot gemaect, Ben nu vande liefste begeert, Ben nu vande liefste begeert, Al mijn geclach

Is desen dach

In grooter vreught verkeert.

Dochter.

R amp, moet hem God nu geuen, Die u bringt in geween:

Al dat my mach aencleuen, Maeck ick met u gemeen:

Dus zijt hier mede wel vernought, Dus zijt hier mede wel vernought, Ick blijue dy,

S'gelijcx ghy my,

God heeft het soo gevought.

Iongman.

N iet anders, O Jongvrouwe, Wensch ick van u, macht zijn:

Liefste, al waer van gouwe De gansche weerelt mijn, Ick gaeft u, als bereyden // man, Ick gaeft u, als bereyden // man, Alsoot betaemt,

Dat God versaemt,

Geen mensche scheyden // can.

Dochter.

E del Jongman van prijse, Ick moet u dancken net:

Dat ghy u (als de wijse) Tot mijnen dienste set:

T'samen sullen wy leuen voort, T'samen sullen wy leuen voort, Sonder gekijf,

Als man, en wijf, Behooren, met accoort.

Iongman.

L iefste, alsulck verhalen.

Houd' ick voor zegel vast:

Wie can met goudt betalen, Dat ghy my hebt ontlast:

En ontfangen in uwen schoot, En ontfangen in uwen schoot, Vreest geen misval,

Ons scheyden, dan de doot Dochter.

I aeght wech, oorspronck van grieue Laet ons met vreughden gaen,

Ten was noyt lief, by lieue, Daer quam een scheyden aen:

Adieu Prince, en blijft gesont, Adieu Prince, en blijft gesont, Soot is geseyt,

Ben ick bereyt,

Alst zijn sal tijt en stont.

Iongman.

S choone ionge Princesse, Adieu, God sy met u:

Adieu, cloucke maitresse, Adieu, wy scheyden nu, Adieu, segh ick, sonder geween, Adieu, segh ick, sonder geween, Wy spreken meer,

Ter tijt wanneer Wy weder zijn by een.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de wijse: Den tijt is hier, Op den naem Petrvs.

SPruytkens playsant //

Die ieugdich zijt in fleure //

Comt hant aen hant //

Aensien de velden groen //

Seer triumphant //

Verciert boven nateure //

Staen abundant //

Bloemkens in haer saysoen //

Tot u gelucken, wilt plucken //

Stout en coen //

Den Mey gecomen // t'hans //

En schinct u lief een blomen // crans //

Tooght sonder schromen // gans //

Elck sy een cloeck Baroen.

V erinbileert

Int zoet vergier van rosen, Soo ghyt begeert,

Hebdy bequamen // spoet:

Laeghdy verheert, Inden winter vervrosen, Nu domineert

Met een betamen // soet:

Venus (met reden) Heden // versamen // doet

Haren gemeynen // raet:

Ter liefden uwen reynen // staet, Een hert vileyn // en // quaet Hem voor haer schamen // moet.

R ancxkens die laeght Verdruct, heft wt den sande, Want ghy en saeght

Noyt beter u profijt:

Maegdekens draeght Minerva u offrande, Eer ghy beclaeght Te spade, uwen tijt:

Ten heeft noyt yder Blijder // als nu verblijt:

Phebus (in deugden) // sal Afcomen inder vreugden // dal, Tot u, die Jeugden // al

Der Amoureusheyt zijt.

T ooght generael V als gestelde // spruyten, Neemt teenemael

Met vryheyt cours, en ganck:

Den Nachtegael

Versouckt te velde // buten, Die liberael

Schinct sijnen soeten sanck:

Opent u ooren,

Om hooren // soet geclanck, Een liedt der minnen // claer Sal hy vrolick beginnen // daer, Voor alle sinnen // swaer, Die zijn van liefde cranck.

E lck zy beleeft,

T'ontmoeten de schoon Flora, Die milde heeft

Haer bloemkens wt gespreyt:

Ghy en volschreeft Niet, hoe de claer Aurora Een yder geeft

Volcomen liberteyt:

Om sulx te prouven, Den drouven // geest afleyt, Spijt diet benijden // mach, Noyt hert gebenedijden // sach Sulck eenen blijden // dach Als u nu is bereyt.

Prince.

Princen vermaert,

In alle gentilesse, Die den standaert

Der liefden, hebt in pacht:

Elck nu soo paert

Met zijn liefste Princesse, Dat (eert veriaert) Blijcke der Meyen cracht:

Ghy amoureuste, Jojeuste // herten slacht:

Treedt ras, en veerdich // wt,

Verciert met loof, en eerdigh // cruyt, Nu seer hooghweerdich // spruyt Den Mey, lange verwacht.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de wijse, Mocht ick geluck verweruen, Op den naem Maiken.

MOchtmen comen voorspoedich //

Deur eenich goet begin,

Of dienstbaerheyt oodmoedich //

Tot zijn volcomen sin, Gereet had' ict gevonden //

En over lange ston den //

Gehadt seer schoon //

van mijn vertouven loon.

A l doe ick schoon den aerbeyt, Een ander smaect de vrucht:

Ten is niet, die (met swaerheyt) Best doet, met goet gerucht:

Sulck vischt, crijght ydel handen, Sulck slaet t'hout af om branden, Waer af altijt

Een ander heeft t'profijt.

I a Cupido seer spijtich, Wil hier op achten niet:

Getrouwen dienst, hoe vlijtich, Hy onweerdich aensiet:

Al mijn dienstbaerheyt druckich, Heeft dien god ongeluckich, Also verwracht,

Datse quaet wert geacht.

K an yemant wel bepeysen Yet lichter dan den wint:

Die stracx keert duysent reysen, Soo is Fortuna blint:

Die wel mijn liefde weerdich Verandert heeft, seer veerdich, Met tegenspoet:

Maer geensins mijn gemoet.

E ylaes tot geenen fyne En heeft, tusschen ons tween, Haer wille, met de mijne Gecomen over een:

Dan alst haer zeker dochte, Dat het my wesen mochte, Tot schade // groot, In fijn, een quade // doot.

Prince.

Nu bid' ick om een sake, De doot, dat hy sulck een Accoort tusschen ons make, Dat wy t'samen gemeen Een sterfdach, ia een ure, Wt-vaert en sepulture Genieten bly,

En zijn van sorgen vry.

Doende leer-ick.

Een ander,

op den naem Pieter.

PRetieus bepeerelt // saet //

Die my verheugen doet

Deur de gansche werelt // gaet //

V lof met overvloet, Want ghy hebt versoet //

Mijn pijn, en grooten rouwe, Dies ick u lief moet //

In liefden zijn getrou we.

I eugdich, ende schoone // maeght, In woorden heusch en mildt,

Ghy die nu de croone // draeght By Venus veel verschilt, Want ghy hebt gestilt

Trumoer, dies ick aenschouwe Dat ghy u lief wilt

In liefden zijn getrouwe.

E ertijts mijn natuere // weeck Schier was ghemaect ter doot, Maer nu, mijn coleure // bleeck:

Verandert bloedich root:

Dies met reden groot Ick u (O schoonste vrouwe) Sal tot stervens noot, In liefden zijn getrouwe.

T is een groot verheugen // bly Als lief, lief vrientschap iont:

S'gelijcx hebt t'vermeugen // ghy My te maken gesont,

Is my thert gewont,

Sluyt my den bant te nouwe, Ghy wilt my terstont In liefden zijn getrouwe.

E s my dees oorsake // claer Tot liefden geen gemerck:

Crijgh ick, daer ick hake // naer T'is dijn genadich werck:

Dies ick simpel clerck, Onweerdich sulck Kersouwe, V sal even sterck

In liefden zijn getrouwe.

Prince.

R eynste sonder smette // gans, Princesse ionge maeght:

O mijn violette // crans Om u wert veel gewaeght:

Oorlof wert gevraeght, Aen u, met herten flouwe, Van my, die u draeght In liefden vaste trouwe.

Doende leer-ick.

Een ander,

op den naem Neelken.

NOyt int gemoet // mocht drouver //

man // versuchten:

En diet my doet, heeft touver //

van // genuchten:

Tot mijn verdriet, ver-

wect sy schade // boos //

ben ick dan niet //

Een minnaer rade- // loos ? E ertijts ick docht

Vrueght wil ick mainteneren:

Meende ick mocht

Op liefs samblant fonderen:

Maer sulck confoort Schat ick vervlogen // wint, Als die haer woort

Nu gans gelogen // vint.

E ygen ben ick

Haers dienst, by goet gedoogen:

T'sy inden strick,

Cause zijn haer bruyn oogen:

Mijn herte thoont

Haer eerbaerheyt, naer schult:

Ist ongeloont, Ick neme mijn gedult.

L aestmael wy twee, De zoetste vrueght bedreven Droufheyt, en wee,

Hadden my doen begeven, Nu gaetse // by

Een ander treden // ziet, Och! haetse // my, Ken weet de reden // niet.

K eert sy my t'hooft,

De schoonste der iongvrouwen, Als niet gelooft

Haer handekens te douwen, Staet mijn dangier

Meer, en meer, voort // te // gaen, Al had' ick schier,

Den wreetsten moort // gedaen.

E ylaes, eylaes,

Dit zijn der minnen // treken, Die my (arm dwaes)

Mijn crancke sinnen // breken:

T'hert leyt my swaer

D'welck plocht verhueght // te // zijn

Absent van haer Is alle vrueght // fenijn.

Prince.

N u mach ick wel Mijn eygen trooster wesen, En mijn gequel

Met goet verdrach genesen, Niemant my geen

Bequamer lesse // schrijft, Nu dat zy een

S'anders Princesse // blijft.

Doende leer-ick.

Een ander,

op de wijse: Bouen dagheraet, op den naem Pieter.

PRijs-weerdich reyn vat //

Rijnstroomich in gena- de, O verborgen schat //

In t'slot van rijpen ra- de, Dat my t'verlangen // wast //

Om t t'ontfangen // vast //

T'veroorsaect bitter schro- men //

En cans ontco- men //

Of den strangen // last //

Werde my afgeno- men.

I s niet mijnen // geest Benout met rouwich suchten, Die met pijnen // meest Geniet der minnen vruchten, Dat ick mijn dagen // ach?

Niet dan mishagen // sach, Cause is dijn gestoorte, Dus naer behoorte, Ick beclagen // mach Den dach mijner geboorte

E enigh gulden zaet,

Grijpt sweert, en schilt in handen, En drijft mijnen staet

Ter eeren, oft ter schanden, Ick arme crancke // sal Nemen in dancke // al, De daet, aen my bereuen, Steruen, oft leuen, Suyver rancke // smal,

Ghy uwen knecht moet gheuen.

T ooght dan liberael Der rusten sepulture, Quaet ist, hondertmael Te steruen t'eender ure:

Ghy acht mijn kermen // cleen, Noch hebt ontfermen // geen Der smerten, die my prangen, Dootlick verstranghen, Nu dijn ermen // een Aengenamer ontfangen.

E ewich int verwaet Als vander hant geslegen, Ben ick desolaet

Verdwaelt langs dorre wegen, Moet ick onschuldich // dan (Recht als eenvuldich // man, Sonder secours verweruen) Sien mijn bederuen:

Sal verduldich // van V wreede handen steruen.

Prince.

R ebelle, adieu, Nu fineert mijn ellende:

Welcke noyt geen nieu Minnaer/ te recht en kende, Siet (t'mijnen leede // groot) My de bereede // noot Mijn edel hert deurclieuen, Schenden, en grieuen, Tot de wreede // doot Volcome dijn belieuen.

Doende leer-ick.

Een ander,

op de wijse: Lief by lief, gheen meerder vreught, op den naem Iacobmynken.

IACOBs vercoren Rachel soet //

Troostbaer in dienst en tegenspoet //

Beminde ionge vrou- we, Van my zijt hertelick gegroet //

Soo lief zijn lief wt liefde doet //

Want als ick u aen-

schou- we,

Ten comt in mijn gemoet //

Geen maeght also getrou- we.

M et zedebaerhyt wel bestiert, Ghy alle dingh heuslick hantiert:

De daet cant self oirconden, Den God die alle werck regiert V met veel gauen net verciert, Soo dat (tot geenen stonden) Geen beelde gemaniert, Als ghy en wert bevonden.

Y emant mocht nu dijn lof propijs, Soucken te schenden met afgrijs, Als een vileyn viandich:

Te meer sal ick u geven prijs, Als Abigael zijdy wijs, Die Davids toren brandich Geblust heeft: edel rijs, S'gelijcx zijdy verstandich.

N och zijdy in gelijcker daet Als Pallas clouck, in kunst en raet, Wie sal t'secreet grondeeren:

Gelijck Diana (int gelaet) Aurora hoogh te bouen gaet, S'gelijcx suldy met eeren Geheel der maeghden staet, In wijsheyt wijt passeeren.

K iest eenich hert voor druck iolijt, Het wenscht van u te zijn verblijt, Voor duysent iaer een ure:

O Iudith vroom ter nauwer tijt, Als Hester ghy lieftalich zijt, Deur u soete nature:

T'sy oft yemant benijt, Ghy draeght vaste coleure.

E erbaerste ieught, sonder verdriet, Die u eenigh ontrouwe biet,

En is niet om verergen:

Al dat van uwer hant geschiet,

En blijft doch ongepresen niet, Wie can u cleenheyt vergen?

Dat elck met oogen siet Is seer quaet om verbergen.

Prince.

N aer dien ons nu een scheyden naect, My den Adieu seer bitter smaect, Ben ick hier in misdadigh, Dijn soete tonge wel gespraect, My tot dit dichten veroorsaect, Daerom zijt my genadich, Oorlof, ghy zijt volmaect, Reyn Princesse gestadich.

Doende leer-ick.

Een ander,

Op de wijse, Minsamigh gront. Op den naem Pieter.

POïsoenich strael Dootlick fenijn // gepijn //

Deur siele, lijf, en le- den Aldus mijns liefs

Verbannen t'zijn // hout mijn //

Mistroostich hert t'onvre- den.

Ten helpt by reden //

Gesmeert gebeden //

Ick ligge vast int leet // bedwelmt //

Sy heeft my heden // So overstreden //

En staet noch e- ven wreet // gehelmt.

I alours gepeyns, ontseght my voort Een woort // troostbaer t'mijnen vermake:

Verclaert haer oogen t'zijn gestoort, Tot moort // en ongehoorde wrake:

Ben ick doorsake, Ten gelt voorsprake,

Blijct waerheyt van mijn slecht // bestaen, Dat my de Drake

Voetstaens ontschake,

My werde meer dan recht // gedaen.

E ylacen neen! dat weet ick wel, Niet el // versocht, dan t'point der eeren En heb ick oyt, waer toe rebel

Dus fel // mijn edel hert matteeren:

Mach mijn verweeren My excuseeren,

T'wert noch, dat my haer tonge // croont:

Ick wil u sweeren, Mijn Doende leeren.

En blijft niet eewich onge- // loont.

T versuchten naer den tijt wanneer, Cost meer // dan gans de zee vol tranen:

Hope seght wel, troost v iong-heer, T'sal eer // geschien, dan ghy sult wanen:

Maer sulck vernamen Stoot buyter banen,

Wat tot genesen langhst // verstrect, Noyt Courtesanen,

Noch Onderdanen,

En stonden meerder angst // subiect.

E n of sy mijnen dienst acht cleen, Gemeen // ist dragen sulcken rouwe, Verduldich smelt ick mijn geween, Als een // gestadich knecht getrouwe, Dat ick verflouwe,

Om die kersouwe,

T'verdient sulck een divyne // ieught, Als ick aenschouwe

Die schoone vrouwe,

Soo dunct my al mijn pijne // vreught.

Prince.

R edelick geest, nobel Princier, Int vier // ligh ick gevelt ter slete:

Soo dat deur angst van mijn dangier Ick schier // mijn seluen gans vergete, Ja! int secrete

Mijn tranen ete,

Omhelst met allerhande // noot:

Als ick (naer wete) Sulcx ouermete,

Vlouck ick t'vertoeven vande // doot.

Doende leer-ick.

Een ander,

op de wijse soot begint, op den naem Pieter

PRompt, en volmaect //

Is mijn wtvercoren //

Soo wel geraect //

En was noyt Helt geboren //

Alvoren // can

Hy wech, en regel // schrijven //

Op t'herte sal dan //

Dees jongen