Koninklijke KPN N.V.
De heer A.J. Scheepbouwer Postbus 30000
2500 GA 'S-GRAVENHAGE 2500GA30000
Contactpersoon Ons kenmerk Uw kenmerk Doorkiesnummer
OPTA/EGM/2003/201921 03/026 pricing
Datum Onderwerp Bijlage(n)
27 mei 2003 E03209059, besluit tariefvoorstel bijzondere aansluitingen
-
Geachte heer Scheepbouwer,
Op 13 maart 2003 heeft het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (hierna:
het college) van KPN Telecom (hierna: KPN) een voorstel voor invoering van tarieven voor bijzondere aansluitingen (brief van 12 maart 2003, kenmerk: 2003-U-00103-RvB) en een voorstel voor de wijziging van de tarieven voor gewone aansluitingen en abonnementen (brief van 12 maart 2003, kenmerk: 2003- U-00102-RvB) ontvangen. Het voorstel voor invoering van tarieven voor bijzondere aansluitingen betreft een van gewone aansluitingen gedifferentieerd tarief voor bijzondere aansluitingen PSTN en ISDN2. Het voorstel voor de wijziging van de tarieven voor gewone aansluitingen en abonnementen betreft
verhogingen van de diensten BelBasis abonnement PSTN en ISDN2, PSTN nieuwe aanleg, remigratie van ISDN2 naar PSTN met monteur op verzoek en verlagingen van ISDN2 nieuwe aanleg en verhuizingen. De voorstellen van 13 maart jl. vervangen een eerder door het college op 12 februari 2003 ontvangen voorstel (brief met kenmerk 2003-U-00053-RvB), waarin KPN beide voorstellen had gecombineerd.
Het onderhavige besluit betreft de beoordeling van het tariefvoorstel voor bijzondere aansluitingen. Het voorstel voor gewone aansluitingen en abonnementen heeft het college bij brief van 8 april 2003, kenmerk OPTA/EGM/2003/ 201439, goedgekeurd. Het college verzoekt u in het vervolg bij correspondentie aangaande dit tariefvoorstel, naast het briefkenmerk, eveneens het zaaknummer E03209059 te vermelden.
Voorafgaande feiten
Op 4 maart 2003 heeft het college aan KPN vragen gesteld met betrekking tot de onderbouwing van de mate van kostenoriëntatie van bijzondere aansluitingen (brief met kenmerk OPTA/EGM/2003/200777).
Bij brief van 17 maart brief, kenmerk OPTA/EGM/2003/201067, heeft het college KPN aangegeven dat,
aangezien KPN de op 4 maart 2003 door het college gestelde vragen ten tijde van indiening van het
nieuwe voorstel op 13 maart 2003 nog niet had beantwoord, het voorstel onvolledig wordt beschouwd en het derhalve niet in behandeling genomen wordt.
Verder heeft het college in verband met de beoordeling van het voorstel bij brief van 7 maart 2003, kenmerk OPTA/EGM/2003/200838, advies ingewonnen bij het Directoraat-Generaal Telecommunicatie en Post (hierna: DGTP) over de vraag of bijzondere aansluitingen binnen het huidige juridische kader te rechtvaardigen zijn. Op 21 maart 2003 heeft het college een advies van DGTP ontvangen (kenmerk DGTP/MM/0301430).
Op 23 april jl. ontving het college van KPN antwoord op de door hem op 4 maart 2003 gestelde vragen inzake bijzondere aansluitingen. Bij brief van 16 mei jl., kenmerk OPTA/EGM/2003/201920, heeft het college de beoordelingstermijn met drie weken verlengd.
Voorstel KPN
In het tariefvoorstel geeft KPN aan voornemens te zijn, naast de bestaande tarieven voor gewone aansluitingen PSTN en ISDN2, een eenmalige vergoeding in te voeren voor bijzondere aansluitingen PSTN en ISDN2. Het voorgestelde tarief bedraagt € 595,-- exclusief BTW en is significant hoger dan het tarief voor gewone aansluitingen PSTN (€ 39,14) en ISDN2 (€ 83,99). De invoering van het voorgestelde tarief is door KPN voorzien op 1 juli 2003.
Van een bijzondere aansluiting kan volgens KPN worden gesproken wanneer:
• een verzoek tot aansluiting niet via bulk/massaproces kan worden geleverd; en
• mits aan bepaalde criteria wordt voldaan.
Van een ‘bijzondere aansluiting’ is sprake indien voldaan wordt aan één van de volgende criteria:
• De aansluiting moet worden gerealiseerd op een bijzondere locatie (locatie zonder adres, huisnummer en postcode);
• De aansluiting wordt niet primair gebruikt voor spraak.
KPN levert onder de volgende voorwaarden een bijzondere aansluiting:
• Er sprake is van nieuwe aanleg of van verhuizing van PSTN naar ISDN
• Het moet gaan om een aanvraag in de zakelijke markt.
Voorbeelden van bijzondere aansluitingen zijn:
• Transformator huisjes
• Windmolens
• Flitspalen
• Bruggen en sluizen
• Gemalen
• Afvalcontainers
• Parkeermeters
• Bushokjes
• Stoplichten
• Bouwkeetaansluitingen
• Zendmast t.b.v. mobiele netwerken
• Videocamera
• Beveiligingsapparatuur
• Stromingsmeters en kanalen en rivieren
• Gasmeters
• Geldautomaten (banken)
• ANWB praatpalen
• Liften
Wettelijk kader
KPN is wat betreft de aansluiting op het vaste openbare telefoonnetwerk onderworpen aan de regels die samenhangen met het hebben van een aanmerkelijke marktmacht op de markt voor vaste openbare telefonie. Dit betekent onder meer dat de eindgebruikerstarieven van KPN voor het gebruik van het vaste openbare telefoonnetwerk en van de vaste openbare telefoondienst op basis van artikel 35, eerste lid, van het Besluit ONP huurlijnen en telefonie (hierna: Boht) dienen te voldoen aan het vereiste van kostenoriëntatie. Verder is in dit verband van belang dat aanbieders met aanmerkelijke marktmacht op grond van artikel 7.4, tweede lid, van de Telecommunicatiewet (hierna: Tw), verplicht zijn om in het gehele land dezelfde vormen van tarifering te hanteren (tariefuniformiteit).
Beoordeling
Het college zal voorafgaand aan de beoordeling van het tariefvoorstel op kostenoriëntatie ingaan op de vraag of het KPN is toegestaan gedifferentieerde tarieven voor aansluitingen te hanteren.
Tariefuniformiteit
Het college heeft zich in het verleden op het standpunt gesteld dat de Tw noch het Boht, in tegenstelling tot haar voorloper de Wet op de telecommunicatievoorzieningen (Wtv) en het Besluit algemene richtlijnen telecommunicatie (Bart), voorzien in een wettelijke grondslag om af te wijken van de in artikel 7.4, tweede lid, van de Tw vastgelegde verplichting voor KPN om in heel Nederland uniforme tarieven te hanteren. In het Bart was namelijk een aparte bepaling voor het aanleggen of verhuizen van aansluitingen, die exceptionele hoge kosten met zich meebrengen (zogenaamde ‘dure aansluitingen’), opgenomen.
Het college heeft uit het advies van DGTP opgemaakt dat het realiseren van bijzondere aansluitingen tegen afwijkende tarieven mogelijk is. Het vereiste van tariefuniformiteit staat hier volgens DGTP niet aan in de weg, mits de gedifferentieerde tarieven in het gehele land op dezelfde wijze worden gehanteerd en voldoen aan het vereiste van kostenoriëntatie. Het college kan zich in het advies van DGTP vinden en is derhalve voornemens een gedifferentieerd tarief voor bijzondere aansluitingen goed te keuren. Bij de door KPN gehanteerde voorwaarden maakt het college echter de volgende
kanttekeningen.
In het tariefvoorstel hanteert KPN bij de beoordeling van de vraag of een verzoek om aansluiting een bijzondere aansluiting betreft het criterium dat de aansluiting niet primair gebruikt mag worden voor spraak. KPN hanteert dit criterium naar het oordeel van het college onterecht. De huidige wetgeving maakt geen onderscheid tussen spraak en data. Een telefoonaansluiting, ongeacht of dit een bijzondere aansluiting betreft, wordt gebruikt voor de diensten waarvoor die lijn geschikt is. Uit de systematiek van de wetgeving blijkt dat telefoonaansluitingen bedoeld zijn voor het vervoer van spraak. Een telefoonlijn voor het vervoer van data wordt in de wet niet gedefinieerd. Het criterium dat een bijzondere
aansluiting primair voor datatransport moet worden gebruikt is voor het college dan ook geen criterium om een aansluitlijn als een bijzondere aansluiting aan te merken. KPN dient derhalve het door haar gestelde criterium te schrappen uit haar voorwaarden.
Verder stelt KPN in haar voorstel dat het tarief voor een bijzondere aansluiting uitsluitend wordt
gehanteerd indien er sprake is van een aanvraag, afkomstig van zakelijke gebruikers voor nieuwe aanleg of voor verhuizing van PSTN naar ISDN2. Het college kan zich voorstellen dat KPN een gedifferentieerde eenmalige vergoeding wenst in te voeren voor aansluitingen op bijzondere locaties waarvan de aanleg hoge kosten met zich brengt. Immers, het leveren van dergelijke aansluitingen is vanwege de extra werkzaamheden veel duurder dan het aansluiten van consumenten. Echter, deze eenmalige vergoeding dient naar het oordeel van het college uitsluitend betrekking te hebben op nieuwe aanleg en niet op de migratie van PSTN naar ISDN2. Ook uit de onderbouwing van KPN blijkt dat de kosten van bijzondere aansluitingen voornamelijk zien op aanlegkosten, zoals engineering, graafwerk, laswerk, speciale voorzieningen, vergunningen, etc., en niet op kosten voor migratie van PSTN naar ISDN2. KPN dient derhalve het door haar gestelde criterium “een bijzondere aansluiting wordt geleverd indien er sprake is van verhuizing van PSTN naar ISDN2” te schrappen uit haar voorwaarden. KPN mag voor het migreren van PSTN naar ISDN2 slechts het goedgekeurde tarief van maximaal € 83,99 exclusief BTW hanteren.
KPN heeft tot slot in haar tariefvoorstel 18 locaties gedefinieerd die in aanmerking komen voor een bijzondere aansluiting. Het college merkt op dat hem niet duidelijk is wat onder sommige van deze locaties wordt verstaan en waarom bepaalde locaties in aanmerking komen voor een bijzondere aansluiting. Zo kunnen bijvoorbeeld videocamera’s, liften, beveiligingsapparatuur breed worden geïnterpreteerd. Deze zaken, waarvoor een telefoonaansluiting nodig is, kunnen zich bevinden in of verbonden zijn aan een gebouw. Ze kunnen echter ook geplaatst worden op de openbare weg. Het college is van oordeel dat wanneer aansluitingen, benodigd voor bijvoorbeeld videocamera’s, liften, beveiligingsapparatuur, uitsluitend als een bijzondere aansluiting zijn aan te merken wanneer deze zich bevinden op een locatie zonder adres, huisnummer en postcode. Voorts geldt voor een bushokje dat niet duidelijk is waarom deze locaties in aanmerking komt voor een bijzondere aansluiting. Gelet op het voorgaande wenst het college vóór de introductie van het nieuwe eenmalige tarief voor bijzondere aansluitingen enerzijds een uitputtende lijst van locaties waar sprake is van een bijzondere aansluiting en anderzijds nadere omschrijving van de betreffende locaties.
Kostenoriëntatie
Uit de door KPN verstrekte kostenonderbouwing van het voorgestelde tarief van € 595,-- blijkt dat de
door KPN gemaakte kosten om een bijzondere aansluiting te realiseren bestaan uit een drietal
kostenelementen die volgens KPN tezamen de som van [VERTROUWELIJK] maken. Het betreft kosten van aanleg, speciale voorzieningen ([VERTROUWELIJK] van de gevallen) en retailkosten. KPN heeft hiervoor steekproefsgewijs een onderzoek verricht naar interne offertebedragen die zijn uitgebracht naar aanleiding van het verzoek tot aanleg van bijzondere aansluitingen. Op basis van informatie van circa 1100 aansluitingen op 800 locaties komen de totale kosten voor aanleg en speciale voorzieningen (engineering, graafwerk, laswerk, speciale voorzieningen, vergunningen, etc.), vanaf de voedingskabel tot en met het afmonteren op een IS/RA punt (zgn. aansluitpaaltje) uit op [VERTROUWELIJK] per aansluiting.
1De retailkosten bedragen volgens KPN [VERTROUWELIJK] per aansluiting. Met betrekking tot de beoordeling op kostenoriëntatie van het voorgestelde tarief merkt het college het volgende op.
Voorgestelde tarief
Het college merkt op dat het door KPN voorgestelde tarief van € 595,-- aanzienlijk lager is dan de werkelijke kosten die gemoeid zijn met de aanleg van een bijzondere aansluiting. De kosten bedragen conform de informatie van KPN [VERTROUWELIJK] per aansluiting. Het college beschouwt het
voorgestelde tarief als een stap in de goede richting maar strikt genomen betekent dit dat het door KPN voorgestelde tarief niet kostengeoriënteerd is.
Het is KPN bekend dat er sinds de goedkeuring van de tarieven voor gewone aansluitingen en
abonnementen op 8 april jl. onvoldoende ruimte binnen het price cap systeem is voor de periode 1 juli 2003 tot 1 juli 2004 om een kostengeoriënteerd tarief voor bijzondere aansluitingen in te voeren. Het college is bereid het thans voorgestelde tarief goed te keuren onder de voorwaarde dat KPN het tarief voor bijzondere aansluitingen per 1 juli 2004, rekening houdend met het inflatiepercentage van het hele voorgaande jaar, in een keer verhoogt naar een kostengeoriënteerd niveau (i.c. > [VERTROUWELIJK]
exclusief BTW per aansluiting). Dit heeft tot gevolg dat de ruimte, die KPN per 1 juli 2004 heeft om haar eindgebruikerstarieven te verhogen, in ieder geval aangewend dient te worden om de eenmalige vergoedingen van bijzondere aansluitingen te verhogen en andere diensten binnen het mandje mogelijk minder kan verhogen. KPN dient hiervoor tijdig een tariefvoorstel aan het college ter beoordeling voor te leggen.
Kostenonderbouwing
Het college stelt vast dat de thans door KPN verstrekte kostenonderbouwing niet gebaseerd is op informatie uit het toerekeningsysteem voor kosten en opbrengsten. Het college stelt hieraan voor de tariefverhoging per 1 juli 2004 de volgende eisen. KPN dient over het product ‘bijzondere aansluiting’
vanaf het moment van invoering van het gedifferentieerde tarief voor bijzondere aansluitingen separaat te administreren en te rapporteren conform het ONP-format.
2Dit betekent dat KPN het voorstel voor de verhoging van het tarief voor bijzondere aansluitingen per 1 juli 2004 naar een kostengeoriënteerd niveau dient te voorzien van informatie over opbrengsten, kosten, marge, rente, boekwaarde en rendement. Verder dient het voorstel vergezeld ter worden van een accountantsverklaring.
1
KPN stelt abusievelijk in haar onderbouwing dat de aanlegkosten per aansluiting [VERTROUWELIJK] bedragen.
2
