Woordelijk verslag gemeente- en OCMW-raad
22 juni 2020
Entiteit Dienst Bestuursondersteuning Contactpersoon bestuursondersteuning@stad.gent
Opening
De voorzitter: Goedenavond collega’s, ik stel voor dat wij beginnen. We hebben nog een lange avond voor de boeg. Welkom op onze gemeenteraad en OCMW-raad van 22 juni 2020. Ik open hierbij de zitting. Collega’s, ik ga eerst de namen afroepen in alfabetische volgorde. Gelieve ook uw aanwezigheid mondeling door te geven, te bevestigen en uw aanwezigheid te bevestigen ook in de chat. Mochten er verontschuldigingen zijn, gelieve deze ook te noteren in de chat en deelt u maar gerust ook mee. Ik ga beginnen met Fourat Ben Chikha.
De heer Ben Chikha: Goedenavond iedereen, aanwezig.
De voorzitter: Was dat mijnheer Ben Chikha? Ja. Oké.
De heer Ben Chikha: Dat was mijnheer Ben Chikha, inderdaad.
De voorzitter: Dank u wel, goedenavond. Mevrouw Blancquaert Adeline. Mevrouw Adeline Blancquaert? Mevrouw Mieke Bouve?
Mevrouw Bouve: Aanwezig. Een goedenavond, collega’s.
De voorzitter: Goedenavond. Schepen Bracke?
Mevrouw Bracke: Ook aanwezig en op mijn beurt: goedenavond.
De voorzitter: Goedenavond. Cengiz Cetinkaya?
De heer Cetinkaya: Goedenavond collega’s. Aanwezig, mevrouw de voorzitter.
De voorzitter: Goedenavond. Schepen Coddens?
De heer Coddens: Aanwezig, voorzitter.
De voorzitter: Dank u wel. Mevrouw De Beule, Patricia?
Mevrouw De Beule: Aanwezig, voorzitter. Goedenavond.
De voorzitter: Dank u wel. Mevrouw De Boever, Gabi?
Mevrouw De Boever: Aanwezig. Goedenavond iedereen.
De voorzitter: Goedenavond. Schepen De Bruycker?
Mevrouw De Bruycker: Aanwezig. Goedenavond.
De voorzitter: Goedenavond. Burgemeester?
De heer De Clercq: Aanwezig. Goedenavond collega’s.
De voorzitter: Goedenavond. Carl de Decker?
De heer De Decker: Aanwezig, voorzitter. Goedenavond collega’s.
De voorzitter: Tom de Meester?
De heer De Meester: Ik ben aanwezig, mevrouw de voorzitter en ik zou graag collega Yüksel Kalaz verontschuldigen. Die had er super graag bij geweest vanavond, maar ja, er zijn wat
gezondheidsproblemen in de familie en hij kon er absoluut niet bij zijn.
De voorzitter: Dank u wel voor dat mee te delen. Yüksel Kalaz is verontschuldigd. Tine de Moor?
Mevrouw De Moor: Aanwezig, voorzitter. Goedenavond.
De voorzitter: Goedenavond. Stijn de Roo?
De heer De Roo: Aanwezig. Goedenavond iedereen.
De voorzitter: Mattias De Vuyst?
De heer De Vuyst: Goedenavond. Aanwezig.
De voorzitter: Anita de Winter?
Mevrouw De Winter: Aanwezig. Goedenavond.
De voorzitter: Johan Deckmyn?
De heer Deckmyn: Aanwezig, voorzitter. Goedenavond collega’s.
De voorzitter: Schepen Decruynaere?
Mevrouw Decruynaere: Aanwezig, collega’s. Goedenavond allemaal.
De voorzitter: Goedenavond. Karlijn Deene?
Mevrouw Deene: Aanwezig. Goedenavond.
De voorzitter: D’Hose Stephanie?
Mevrouw D’Hose: Aanwezig, goedenavond. Ik zou ineens ook collega Verhofstadt willen verontschuldigen. Hij had er ook super graag bij geweest, maar hij dient zich toch te verontschuldigen.
De voorzitter: Dank u wel. Mevrouw Hafsa El-Bazioui?
Mevrouw El-Bazioui: Aanwezig. Goedenavond, voorzitter en collega’s.
De voorzitter: Goedenavond. Yeliz Güner?
Mevrouw Güner: Aanwezig, voorzitter. Goedenavond collega’s.
De voorzitter: Schepen Heyse?
Mevrouw Heyse: Aanwezig. Goedenavond.
De voorzitter: Sadik Karanfil Mehmet?
De heer Sadik Karanfil: Aanwezig, voorzitter. Goedenavond.
De voorzitter: Goedenavond. Sara Matthieu?
Mevrouw Matthieu: Aanwezig, voorzitter.
De voorzitter: Bert Misplon?
De heer Misplon: Aanwezig. Goedenavond.
De voorzitter: Manuel Mugica Gonzalez?
De heer Mugica Gonzalez: Aanwezig. En een heel goede avond.
De voorzitter: Goedenavond. Christophe Peeters? Christophe was aanwezig? Caroline Persyn?
De heer Peeters: Mijn micro stond even uit. Het is daarmee, dus ik ben er.
De voorzitter: Oké. Caroline Persyn?
Mevrouw C. Persyn: Ja, aanwezig, goedenavond.
De voorzitter: Goedenavond. Karla Persyn?
Mevrouw K. Persyn: Goedenavond iedereen. Ik ben aanwezig, voorzitter.
De voorzitter: Dank u wel. Gert Robert?
De heer Robert: Aanwezig. Goedenavond.
De voorzitter: Anne Schiettekatte is ondertussen ingelogd?
Mevrouw Schiettekatte: Ja, ja, voorzitter en ondertussen hang ik ook aan de lijn met Geert, want mijn eBesluit werkt niet. Maar ik ben er, tot zover, goedenavond collega’s.
De voorzitter: Dat komt goed. Ah ja, ik zie het. Oké, ik zie het. Elke Sleurs?
Mevrouw Sleurs: Aanwezig. Goedenavond.
De voorzitter: Schepen Souguir?
De heer Souguir: Aanwezig, voorzitter.
De voorzitter: Schepen Storms?
Mevrouw Storms: Aanwezig. Goedenavond.
De voorzitter: Goedenavond. Sven Taeldeman?
De heer Taeldeman: Eveneens aanwezig. Goedenavond.
De voorzitter: Goedenavond. Karen Temmerman?
Mevrouw Temmerman: Aanwezig. Goedenavond iedereen.
De voorzitter: Christiaan Van Bignoot? Is Christiaan aanwezig? Die komt nog wellicht.
Mevrouw …: Ja, voorzitter. Christiaan had wat technische problemen.
De voorzitter: Ja. Anneleen Van Bossuyt?
Mevrouw Van Bossuyt: Goedenavond iedereen. Aanwezig, voorzitter.
De voorzitter: Goedenavond. Schepen Van Braeckevelt?
De heer Van Braeckevelt: Superblij aanwezig te kunnen zijn, voorzitter.
De voorzitter: Amai, zalig. Het gevoel dat het een zalige avond zal worden. Alvast enthousiast. Mieke van Hecke, schepen Van Hecke?
Mevrouw Van Hecke: Aanwezig. Ik hoop dat het voor iedereen een fijne avond wordt.
De voorzitter: Laten wij hopen. Jef van Pee?
De heer Van Pee: Goe…
De voorzitter: Mijnheer Van Pee, die is aanwezig. Sandra van Renterghem?
Mevrouw Van Renterghem: Aanwezig, voorzitter. Goedenavond iedereen.
De voorzitter: Goedenavond. Joris Vandenbroucke?
De heer Vandenbroucke: Goedenavond allemaal. Ik ben aanwezig, dank u.
De voorzitter: Nicolas Vanden Eynden?
De heer Vanden Eynden: Aanwezig, voorzitter. Goedenavond collega’s.
De voorzitter: Dank u wel. Schepen Watteeuw?
De heer Watteeuw: Aanwezig, voorzitter. Goedenavond.
De voorzitter: Dank u wel. Sonja Welvaert?
Mevrouw Welvaert: Aanwezig, voorzitter en goedenavond allemaal.
De voorzitter: Goedenavond. Evita Willaert?
Mevrouw Willaert: Aanwezig. Goedenavond collega’s.
De voorzitter: En mijnheer Veli Yüksel?
De heer Yüksel: Goedenavond. Aanwezig.
De voorzitter: Goedenavond. Dan roep ik nog af…
De heer Rysermans: Mevrouw de voorzitter, u heeft mij vergeten. Ronny Rysermans hebt u vergeten op te roepen.
De voorzitter: Ik durf u vergeten, mijnheer Rysermans.
De heer Rysermans: U hebt mij vergeten. U bent het vergeven, mevrouw de voorzitter.
De voorzitter: Dank u wel.
De heer Rysermans: Ik ben aanwezig dus.
De voorzitter: Ja. En ik heb mijnheer Gert Robert ook opgeroepen.
De heer Rysermans: Die heeft u opgeroepen.
De voorzitter: Ja.
De heer Vereecke: Die is aanwezig en die heeft u opgeroepen.
De voorzitter: Dan ga ik de adjunct-algemeen directeur, mevrouw Mieke Hullebroeck?
Mevrouw Hullebroeck: Aanwezig, voorzitter. Goedenavond.
De voorzitter: Goedenavond. Mijnheer Luc Kupers?
De heer Kupers: Ook aanwezig. Goedenavond.
De voorzitter: En dan adjunct-directeur, Danny van Campenhout?
De heer Van Campenhout: Ja, mevrouw, goedenavond iedereen. Aanwezig ook.
De voorzitter: Goedenavond. Dan mag ik ook aan de fractie- en kabinetsmedewerkers de
aanwezigheid bevestigen in de chat alstublieft. Voilà. Dan is iedereen meegenomen. Goed, collega’s, mag ik u nog erop attent maken dat de OCMW- en gemeenteraad live wordt uitgezonden, niet alleen geluid maar ook nog beeld. Wat de algemene afspraken betreft, die kennen jullie, jullie hebben allemaal een leidraad meegekregen. De chatfunctie wordt gebruikt om het woord te vragen, toch liefst. Voor de rest, proberen we zo goed en vlot mogelijk verder aan de slag te gaan. Ik ga
eerst het woord geven aan de burgemeester en aansluitend aan schepen Watteeuw. Mijnheer de burgemeester.
De heer De Clercq: Dank u wel, mevrouw de voorzitter. Collega’s, ik had inderdaad graag even het woord genomen, voor de aanvang van onze zitting, omdat ik eigenlijk iets kwijt wil met betrekking tot de werking van onze gemeenteraad en in het bijzonder met betrekking tot het gebruik van publieke beelden van onze gemeenteraad. Het is zo, collega’s, mijn aandacht werd gevestigd op een filmpje van de fractie van de PVDA van mijnheer De Meester, van raadslid De Meester. Een filmpje dat op 20 februari op zijn Facebookpagina is geplaatst. Voorzitter, collega’s, ik raad u toch eens aan om dat eens grondig te bekijken op uw smartphone of op uw computer op de Facebookpagina van raadslid De Meester. Mijnheer De Meester, u heeft het daarbij niet gelaten, want naar aanleiding van de gemeenteraad van mei jongstleden, postte u opnieuw een gebricoleerd filmpje, maar daar komen wij straks op terug. Maar misschien eerst collega’s, voorzitter, voor het eerste filmpje dat u postte op 20 februari op uw Facebookpagina, mijnheer De Meester, waar de waarheid is verdraaid, waar de mensen een rad voor de ogen worden gedraaid en waar valse waarheden worden
verkondigd. Want mijnheer De Meester, kent u dat eigenlijk, de waarheid? Vindt u dat belangrijk, of verdraait u die liever, zoals u dat gedaan heeft met uw Facebookfilmpje van 20 februari? U begint met uw filmpje: wat is democratie eigenlijk? Wat is democratie eigenlijk? Wel, ik weet wat dat is, u schijnbaar niet, wat u verwart het in dit filmpje absoluut met populisme en demagogie. Want wat doet u hier eigenlijk, collega De Meester? U manipuleert beelden. U zegt dat het stadsbestuur niet luistert naar de mensen, u monteert daar beelden op van een geeuwende burgemeester, beelden van in onze gemeenteraad. Ik zit tot twee keer toe, zogezegd, te geeuwen tijdens uw tussenkomst, alsof dat het mij allemaal niet interesseert. Wel, mijnheer De Meester, collega’s in onze raad, als u gaat kijken naar de werkelijke opnames van de raad en die vergelijkt u met het gebricoleerde filmpje, zult u zien dat collega De Meester die beelden bewust heeft gemanipuleerd. Ik zit niet, mijnheer De Meester, te geeuwen tijdens uw tussenkomst. U monteert, u bricoleert, u manipuleert.
U doet dus aan een beeldmanipulatie en verkoopt dat als een waarheid met beelden van een officiële instelling, zoals onze gemeenteraad. Ik vind dat heel bedenkelijk. Andere regimes hebben dat ook gedaan. En het is duidelijk waar u de mosterd haalt. Dat is eigenlijk volksverlakkerij van de laagste soort. Dus voorzitter, collega’s uit raad, ik vind dat publiek beeldmateriaal uit deze raad correct moet gebruikt worden, correct moet worden aangewend en niet gemanipuleerd moet worden. Collega De Meester, het is geen ongelukje, hè, het stond op uw Facebook met de stempel van uw partij onder de noemer: herbekijk mijn tussenkomst in de gemeenteraad. Onwaarschijnlijk, en dan toont u een gemanipuleerde versie van die tussenkomst. Fake news van het ergste soort.
Trumpiaans. Dus voorzitter, collega’s, debatteren graag, zoveel als mogelijk in onze raad op basis van argumenten. U hebt ook de gave van het woord, collega De Meester. Gebruik dat dan om een correct, om een oprecht debat te voeren, en geen schijndebat, geen fake news. Want dat is van een andere orde, debatten manipuleren. Van andere regimes, van bedenkelijke figuren. Daar doen wij in Gent niet aan mee, daar zijn ook de Gentenaars niet mee gediend, want waar de leugen en de manipulatie regeert, is het de waarheid en de vrijheid, die crepeert. Maar zoals ik zei: het was niet het enigste filmpje, onlangs weer van dat. Is het niet waar, schepen Watteeuw?
De voorzitter: Schepen Watteeuw.
De heer Watteeuw: Inderdaad, collega’s, ik vind dat dieptreurig, maar ik heb een gelijkaardige ervaring. Wij hebben vorige maand een toch wel uiterst spannend debat gehad over het openbaar vervoer, de afschaffing van de bushaltes in het nieuwe openbaar vervoersplan. Dan verschijnt daar, de dag na de gemeenteraad, een filmpje op de Facebookpagina van Tom De Meester en van de PVDA, dat eigenlijk de waarheid geweld aandoet. Ik betreur dat enorm. Mijnheer De Meester, u knipt, u monteert, u gebruikt gedeeltes van mijn repliek, maar nooit de volledige redeneringen, u past die in naar eigen goeddunken. Fragmenten van mijn tussenkomst worden verknipt en dan door elkaar gehaspeld, zoals het u uitkomt. Inleiding wordt slot en omgekeerd. Bijzin wordt hoofdlijn en omgekeerd. Detail wordt kernpunt en omgekeerd. U construeert gewoon een nieuw debat en zo ontstaat er een andere teneur. Ik vind dat echt onbetamelijk. Ik kan echt niet geloven, als u het goed
voor hebt met deze stad, kan ik echt niet geloven dat dit het is wat u wou. U durft het zelfs doen voorkomen alsof ik mij zou neerleggen bij alle besparingen in het openbaar vervoer in Gent, of bij de zogenaamde budgetneutraliteit. Dat is pas heel hard, zo komt het over in uw filmpje. Ik heb tijdens het debat letterlijk gezegd: “Wij moeten meer middelen hebben voor het openbaar vervoer in Gent.” Dat gebruikt u niet. Ik heb letterlijk gezegd: “Als er iets is waartegen wij moeten reageren, dan is het wel die budgetneutraliteit.” U gebruikt dat niet. Ik heb het debat nogmaals afgesloten met de duidelijke uitspraak: “De essentie is dat meer budget moet naar het openbaar vervoer in Gent.” Dat gebruikt u allemaal niet. Het past niet in jouw kraam. Ik vind dat verschrikkelijk erg. Dat u er zelfs maar aan denkt om zo’n gemonteerde en gemanipuleerde filmpjes te maken en online te zetten, dat is verschrikkelijk. Ik verafschuw dat. Het toont naar mijn aanvoelen waar het bij u over gaat. Het gaat niet over Gent, het gaat niet over het openbaar vervoer, het gaat er bij u over om anderen in een slecht daglicht te zetten en uzelf te verheerlijken. Ik vind dat jammer. Dank u wel, voorzitter.
De voorzitter: Dank u wel. Mijnheer de burgemeester, schepen Watteeuw, collega’s, dit is mij ook gemeld geweest, ik heb de beelden ook eens bekeken. Ik herken trouwens mijzelf ook niet.
Mijnheer De Meester, u vraagt het woord eerst?
De heer De Meester: Ik denk dat het toch vrij evident is, mevrouw de voorzitter, dat ik daar ook het woord over krijg.
De voorzitter: Dan ietsjes …
De heer De Meester: Ik kan mij ook niet herinneren dat dit punt op de agenda stond of aan de agenda is toegevoegd.
De voorzitter: Het gaat over de werking van de gemeenteraad, mijnheer De Meester.
De heer De Meester: Ik dacht eigenlijk dat wij de werking van de gemeenteraad op het bureau bespraken, mevrouw de voorzitter.
De voorzitter: Neen.
De heer De Meester: Maar goed, …
De voorzitter: Ik kan het punt bespreken, dan agenderen …
De heer De Meester: Mevrouw de voorzitter, ik noteer, dat in de toekomst de werking van de gemeenteraad, evaluaties van de vorige gemeenteraden, dat dit bij het begin van de gemeenteraad kan besproken worden. Ik onthoud dat voor de volgende keer, want ik denk, als dit voor het college mag, dat dit dan ook voor de andere fracties en in het bijzonder ook voor de oppositiefracties kan.
Dus ik noteer dat, mevrouw de voorzitter, want ik denk dat wij in de toekomst dergelijke debatten nog vaak zullen hebben. Twee, mevrouw de voorzitter, heel interessant hoor, de mening van de burgemeester of van schepen Watteeuw over onze filmpjes op Facebook, bedankt om daar de aandacht op te vestigen. Maar het zijn wel mijn filmpjes, hè, mevrouw de voorzitter, en mijnheer Watteeuw of de burgemeester, die heeft daar verder niet zo heel veel in de pap te brokken, hè? Ten derde, ik neem het u bijzonder kwalijk, mijnheer de burgemeester, dat u mij zonet met Trump hebt vergeleken. Ja, dat is gemakkelijk natuurlijk, maar u spreekt hierover intellectuele eerlijkheid en over ‘wij moeten het debat serieus voeren’ en u spreekt over de waarheid en dan durft u mij met Trump vergelijken, mijnheer de burgemeester? U zou door de grond moeten zakken van schaamte, dat u hier op die manier een oppositiepartij probeert te muilkorven. Want dat is wat u doet. Eerlijk gezegd, elke Gentenaar kan op mijn Facebookpagina inderdaad naar die filmpjes kijken en zelf een oordeel vormen, mijnheer de burgemeester en schepen Watteeuw, dat zij zichzelf een oordeel vormen over wat in de filmpjes staat …
De voorzitter: Mijnheer De Meester, wij gaan het hier kort houden.
De heer De Meester: Maar het is gewoon de waarheid niet. Ik denk, mevrouw de voorzitter, dat ik het recht heb om minstens een even lange repliek als de tijd die de burgemeester en schepen Watteeuw in dit debat genomen hebben. Of is het hier niet de bedoeling om daar een eerlijk debat over te hebben? U heeft het zelf op de agenda laten zetten, mevrouw de voorzitter.
De voorzitter: Omdat ik ook wel iets wil zeggen. Maak uw punt.
De heer De Meester: Dus mijn standpunt, is zeer duidelijk, hè. Mijnheer de burgemeester en schepen Watteeuw, als u een debat van twee uur op de gemeenteraad samenvat, uiteraard wordt daarbij geknipt en uiteraard wordt daarbij gemonteerd, hè. Maar elke Gentenaar kan op die Facebookfilmpjes gaan bekijken wat ik gezegd heb, wat u gezegd heeft en kunnen ook de volledige weergave van die gemeenteraad online gaan volgen. Dat elke Gentenaar vrij en die hebben daarbij geen advies nodig van de burgemeester, laat staan van mijnheer Watteeuw. En mijnheer Watteeuw, ik heb tenslotte in dat filmpje helemaal niet beweerd, dat u zich zou neerleggen bij alle besparingen van De Lijn in Gent, dat heb ik niet gezegd. Het was een zeer compleet debat, mijnheer Watteeuw, over die 150 bushaltes en ik heb inderdaad gezegd – en ik blijf bij dat standpunt, dat is wat u letterlijk in de gemeenteraad voortdurend hebt herhaald – dat u niet ons standpunt volgde om te protesteren bij De Lijn tegen die besparingen, maar dat u zich daar inderdaad al op voorhand bij neerlegde. Het ging over de aard van uw reactie, schepen Watteeuw, die ik veel te tam vond en ik blijf absoluut bij dat standpunt staan. Dat is een inhoudelijke discussie, hè, en u moet hier een inhoudelijk meningsverschil – ik begrijp dat de waarheid u pijn doet, mijnheer Watteeuw – maar u moet een inhoudelijk meningsverschil niet proberen wegsteken met een goedkope aanval op filmpjes op sociale media.
De voorzitter: Oké, dank u wel. Collega’s, ik heb zelf de beelden … De heer Deckmyn: Ja, ik had ook nog het woord gevraagd.
De voorzitter: Mijnheer Deckmyn.
De heer Deckmyn: Dank u wel. Toch wel om vooreerst op te merken aan mijnheer De Meester, dat je altijd bij ordemotie het woord kan vragen over de werking van de gemeenteraad, dus dat het het recht is van de burgemeester natuurlijk en mijnheer Watteeuw om hierover – alhoewel dat het flauw is – maar om hierover het woord te vragen. Nu, naar mijnheer de burgemeester en mijnheer Watteeuw toe: what’s new? Ik bedoel, communisten zijn manipulatoren, waarom maak je je daar zorgen over? Maar wat het mij voornamelijk het meest geschokt heeft – en ik wil namens president Trump reageren – is dat je mijnheer Trump hebt vergeleken met collega De Meester. Ik vind dat president Trump dat eerlijk waar niet verdient. Dus, ik vind het flauw van de meerderheid, dat zij daarover zo’n heisa maken. Als er een probleem is en als jullie vinden dat dit niet kan, of dat dit zelfs onwettelijk zou zijn: dien gewoon een klacht in, maar hou ons niet bezig, hier in deze gemeenteraad om daarover nog eventjes het woord te voeren.
De voorzitter: Goed, wij gaan het dan afronden, mijnheer Deckmyn. Mijn voorstel is, en ik heb de filmpjes ook bekeken, ook wat mij betreft, ik heb goed naar mijzelf gekeken, ik stond ook heel lang op stilstaand beeld. Ik vond het heel bizar, maar goed, los daarvan, vind ik het als voorzitter niet gepast natuurlijk, dat er beelden die gestreamd worden, buiten hun context worden geplaatst. Maar wat dit betreft, wat dat betreft gaan wij voortaan, ga ik als voorzitter de opdracht geven aan het Bureau voor deontologie met het voorstel om een aantal richtlijnen en krijtlijnen uit te schrijven over het gebruik van beelden en over het zetten van die beelden op sociale media. Wij gaan een aanbeveling, de richtlijnen afwachten en mijn voorstel is om deze ook op het bureau te bespreken.
Wij gaan die op het bureau bespreken, dus zoals u ziet, mijnheer Deckmyn en mijnheer De Meester, ik kom altijd terug naar het bureau en wij gaan op die manier ook kijken op welke manier dat wij de deontologische code voor mandatarissen kunnen aanpakken. Dit gaan wij, dat is ons volgend huiswerk. De opdracht ga ik hoogstwaarschijnlijk zelfs nog deze week geven, dus daar moogt u zeker van op aan. Goed, ik stel voor dat wij dit punt sluiten.
Actualiteitsdebat
IR 2. 2020_VVB_00032 - Voorstel tot raadsbesluit van raadslid Tom De Meester: Vervanging standbeeld Leopold II aan het Zuidpark door anti-koloniaal kunstwerk
De voorzitter: Wij gaan beginnen met het actualiteitsdebat, collega’s. Aangezien het
actualiteitsdebat is een voorstel van raadsbesluit van mijnheer De Meester over de ‘Vervanging standbeeld Leopold II aan het Zuidpark door anti-koloniaal kunstwerk’. Aangezien dat het geen interpellatie is, maar een voorstel van raadsbesluit, moet er ook gestemd worden en moet ik de
agenda van de gemeenteraad openen, anders kunnen wij dat punt niet op een correcte manier in stemming geven. Dus mijnheer, ik open dus de zitting van de gemeenteraad, met jullie goedkeuren, om dan te beginnen aan het actualiteitsdebat en ik geef het woord hiervoor aan mijnheer Tom De Meester. Alstublieft. Uw micro, Tom.
De heer De Meester: Er is natuurlijk misschien een band tussen de vorige discussie en deze discussie, hè, mevrouw de voorzitter, maar goed. Ik was eigenlijk van plan om zeer constructief te zijn in dit actualiteitsdebat rond de kwestie van dat standbeeld. Ik zal dat ook doen, want ook al ben ik zeer kwaad over de ad hominem aanval en de laag-bij-de-grondse tactieken die hier in een onwaarschijnlijk een-tweetje tussen de burgemeester en mijnheer Watteeuw in het vorige debat gevoerd zijn. Maar in alle eerlijkheid, als het goed is moet het ook gezegd worden. En het is goed, hè, dat het standbeeld van Leopold II in het Zuidpark eindelijk verdwijnt, precies zoals de PVDA gevraagd had. Wij hebben zelfs niet moeten wachten, mevrouw de voorzitter, tot het raadsbesluit daarover vandaag goedgekeurd werd, hè? Het schepencollege besliste vorige week al om in te gaan op onze vraag en het standbeeld te verwijderen. Ik heb dat eerlijk gezegd, collega’s, nog niet zo vaak meegemaakt, dat mijn punten goedgekeurd worden nog voordat ze besproken worden. Gewoon op de agenda zetten volstaat tegenwoordig, maar goed, mij hoor je daar natuurlijk, collega’s, niet over klagen. Dat begrijpt u wel. Ik heb dus, mevrouw de voorzitter, alvast een nieuw stapeltje
raadsbesluiten klaargemaakt voor de volgende gemeenteraad in september met daarbij onder meer de bouw van 3000 bijkomend sociale woningen, daarbij het behoud van camping ’t Stropke, de afschaffing van de LEZ en gratis openbaar vervoer. Maar dat is dus voor de gemeenteraad van september, collega’s. Nu, ik moet toegeven dat de bocht van schepen Heyse in het dossier mij toch enigszins verraste. Niet wat de vorm betreft, want ik heb af en toe wel een klein puntje van kritiek op het gebrek aan ruggengraat van Groen in dit schepencollege …
De voorzitter: Mijnheer De Meester is weggevallen.
De heer De Meester: Groen, geen voorstander van standbeelden voor koloniale potentaten als Leopold II, hè, uiteraard niet. Daar is echt geen enkele twijfel over. Maar wat mij wel verraste, is dat mevrouw Heyse toch de hakken in het zand zette, want op 10 juni zegt mevrouw Heyse in de krant:
“Er is een participatief traject met 85 mensen in die kerngroep van 30 mensen, die het debat zullen voeren over hoe wij daarmee moeten omgaan. Tegen het najaar, november, zullen zij een advies formuleren en dan is het aan de gemeenteraad om knopen door te hakken”. Dus concludeert mevrouw Heyse: wij gaan dat traject nu niet doorkruisen om snel andere beslissingen te nemen op basis van de actualiteit. Nu, dat traject, collega’s, dat participatief traject, u herinnert zich dat nog, dat is er vorig jaar gekomen na een andere interpellatie van de PVDA over de Leopold II-laan. Ons voorstel was toen om de naam van de Leopold II-laan te vervangen door de Rosa Parkslaan. Dat is toen niet weerhouden, maar als resultaat daarvan is wel dat participatief traject opgezet waar mevrouw Heyse naar verwijst. Natuurlijk enorm belangrijk, dat participatief traject, het is een goed idee om samen met veel mensen, ook mensen van Afrikaanse origine, zeg maar, om samen uit te denken: hoe kunnen wij in Gent op een slimme manier omgaan met dat koloniaal verleden? Dat is een goede zaak. Dat is een breed debat, dat is een noodzakelijk debat, maar wel een debat, collega’s, dat nog tot november zou duren, terwijl dat er toch overduidelijk een momenten was aan het ontstaan voor het weghalen, nu, van dat standbeeld van Leopold II. En collega’s, terwijl dat het schepencollege een beetje dwars bleef liggen toch, steunden alle jongerenafdelingen van alle Gentse meerderheidspartijen ons standpunt. Ik citeer dat toch eventjes: “Standbeelden en straatnamen geven aan historische figuren is een vorm van eer aandoen.” Wij kijken er letterlijk naar op. Dus zeggen de jongerenpartijen: dit is een eer die Leopold II niet zou mogen toekomen.
Want zelfs in zijn tijd waren de feiten grove misdaden. Wij mogen Leopold II niet verheerlijken, wij moeten daarentegen streven naar een toekomst zonder racisme of discriminatie en daarom pleiten wij voor het verwijderen van Leopold II uit het straatbeeld. Ondertekend Jong Open Vld, Jong Socialisten, Jong Groen, Jong CD&V. Op dat moment, collega’s, is het schepencollege al ingehaald door de actualiteit natuurlijk. Wereldwijd protesten tegen racisme na de dood van George Floyd, koloniaal debat volle bak in ons land, editorialen in kranten, een open brief, waar ik zonet uit
geciteerd heb. Dus er gingen nogal wat stemmen op om dat standbeeld weg te halen. Op 17 juni maakt het stadsbestuur de bocht, terecht, goede beslissing en die bocht komt er, mevrouw Heyse, na een advies van de werkgroep. Dus de werkgroep, het participatietraject, waar ik het zonet over had. Wij hebben, collega’s, dat advies opgevraagd bij het kabinet van mevrouw Heyse en wij krijgen het niet. Waarom eigenlijk niet, mevrouw Heyse? Dat advies is nochtans heel interessant, want het ligt hier voor mij. Twee punten uit dat advies, dat we niet mochten hebben, zijn bijzonder
interessant. Ten eerste, verschillende mensen uit dat participatietraject, die zeggen mij: wij hebben helemaal geen advies gegeven. Dat is toch merkwaardig, hè? Want dat advies is er dus wel degelijk, het ligt hier voor mij. Maar het is geen advies van dat participatietraject, zelfs niet van de kerngroep, maar wel van, ja, een anoniem groepje, werkgroep aanbevelingen noemt dat, waar dat die mensen van dat traject nog nooit van gehoord hebben. Niemand heeft hen over dat advies advies gevraagd.
Je zou toch denken dat in een participatietraject het aspect participatie redelijk belangrijk is. Dus ik begrijp dat eerlijk gezegd echt niet, mevrouw Heyse, echt niet, omdat u zegt in de krant: wij kunnen dat standbeeld nu weghalen, want je kunt zo’n diepgaand participatietraject toch niet aan de kant zetten. En dan zet u het uiteindelijk zelf aan de kant. Bovendien totaal onnodig, ik bedoel,
inhoudelijk hè, want dat is het tweede punt: wat staat er in dat advies? Of liever in de mail, mijn excuses, die de deelnemers aan het traject achteraf ontvangen hebben, omdat ze niet bevraagd waren. Ik citeer: “Op de laatste bijeenkomst van 20 februari …” – er is een verslag van, maar dat krijgen wij ook niet, maar dus op de laatste bijeenkomst van 20 februari – “was er consensus dat net dat beeld van Leopold II zeker moest verwijderd worden, als symbolische daad.” Einde citaat.
Consensus dat dit beeld zeker moest verwijderd worden. Dus het schepencollege ligt de voorbije twee weken overhoop over dat standbeeld – dat is natuurlijk de link met de discussie van in het begin over die filmpjes – want weer lag natuurlijk op de straatstenen het feit dat het schepencollege twee weken heeft liggen bakkeleien over dat standbeeld. Want verschillende partijen in het college zeiden eigenlijk, collega’s, dat heeft u in de krant kunnen lezen, dat is waarheidsgetrouw: allez Tine, waarom doen we dat standbeeld niet weg? De PVDA heeft een interpellatie ingediend, wij krijgen dat niet verkocht. En Tine, Heyse, mevrouw Heyse zei: ja, maar wij moeten wachten op dat advies in november. Maar ondertussen blijkt dus dat het participatietraject eigenlijk bij consensus al in februari beslist had dat dat standbeeld best zo snel mogelijk zou verdwijnen. Dus eigenlijk was heel die commotie, collega’s, voor niets, hè? Nu, collega’s, ik ga daar niet over muggenziften, want het is het resultaat dat telt. En ik herhaal: dit is een goede beslissing. Er valt niet op af te dingen, dit is een goede beslissing. Ik ben blij dat het standbeeld weggehaald wordt en ik ben blij dat wij hier vandaag een actuadebat hebben over Leopold II. Dit dossier ligt mij nauw aan het hart. Tien jaar geleden – en schepen Decruynaere zal dat bevestigen, want zij was daar toen ook – stond ik al op die eerste actie in het Zuidpark om actie te voeren, dat was nog samen met Eric Goeman, om actie te voeren tegen dat standbeeld van Leopold II. En collega’s, Leopold II, laat dat duidelijk zijn, die verdient geen standbeeld. Leopold II was een potentaat, een alleenheerser, die Congo-Vrijstaat in 1884 bij de verdeling van Afrika gewoon als zijn persoonlijk bezit in handen kreeg, als was het een spelletje monopoly. Die dat land dan verdeelde over rubbermultinationals, mijnbedrijven in ruil voor 50% van de aandelen. Die een kroondomein had, een gigantische oppervlakte vol met rubberplantages. Een persoonlijk wingewest, dat hij volledig voor zijn eigen profijt beheerde. Leopold II liet jaarlijks 5 miljoen kilo ivoor naar de Antwerpse haven brengen, dwangarbeid was enorm. Er is een gezegde in Congo-Kinshasa die zegt: bij elke dwarsligger van de spoorlijn die Kinshasa verbindt met de
havenstad Matadi, voor elke dwarsligger is er een Congolese arbeider gestorven. Dat zit niet zo ver van de waarheid, hè? Wij weten uit archieven dat er bij die aanleg 1932 doden zijn gevallen. Dat was Leopold II. Een schrikbewind, een apartheidsregime, terreur, dodelijk geweld door de Force
Publique. Soldaten die onder dwang ingelijfd werden, een familie die bedreigd werd, dwangarbeid, ondervoeding, terreur, ontvolking, ziektes. Historici schatten dat er tussen het half miljoen en het 5 miljoen Congolezen zijn gestorven als gevolg van dat koloniaal terreurbewind. Daar gaat het over.
En collega’s, voor sommigen onder ons kan dat misschien een detail lijken, maar voor de Congolese diaspora, voor die mensen met Congolese roots, die vandaag verankerd zijn in onze samenleving,
voor die mensen is dat geen detail. Net zomin als dat Breendonk of de Dossinkazerne een detail is voor de vele duizenden families die hun liefde verloren zijn in de Tweede Wereldoorlog. Dan krijg je te horen van Vlaams Belang, N-VA: ja, maar ja, door een standbeeld te slopen, daarmee wis je die geschiedenis niet weg. Dat is waar natuurlijk, hè, maar door een standbeeld te slopen, sloop je wel, collega’s, een bepaalde kijk op die geschiedenis. Niemand heeft mij al kunnen uitleggen waarom dat Leopold II standbeeld verdient. Dit is geen neutraal standbeeld, hè, dit is geen objectief
geschiedenisboek. Dit is de verheerlijking van een koloniale massamoordenaar. Wel, niet in mijn Gent. Ja maar, zeggen ze dan, wij kunnen zo elk standbeeld beginnen slopen. We hebben gezien inderdaad dat er al bepaalde stadsbeelden in Gent, die van de verste verte niks met Leopold II te maken hebben, dat die al beschadigd zijn geworden. Ik ben er absoluut tegen. Je kunt zo inderdaad in dat te ver gaan. Lieven Bauwens, kinderarbeid, Keizer Karel, onderdrukking. Maar dat gaan wij dus niet doen. Wij gaan hier in Gent geen beeldenstorm organiseren. De geschiedenis zit vol met tegenstellingen. De Gentse textielindustrie, waarvan Lieven Bauwens het symbool van is, die heeft onze economie een boost gegeven, die heeft ons losgerukt uit de middeleeuwen, die heeft onze economie ontwikkeld. Maar tegelijk heeft dat voor kinderarbeid, milieuvervuiling, ellende gezorgd, inderdaad, maar het verzet daartegen, collega’s, zijn ook de eerste arbeidersorganisaties ontstaan, de ziekenkassen, de vakbonden, de eerste partijen van de werkende klassen. De geschiedenis is complex. Dit gaat voor mij dus niet – en ik wil dat benadrukken – dit gaat voor mij niet over
goedkoop gemoraliseer: Leopold II was een slecht mens, een stouterik. Nee, daar gaat het niet over.
Dit gaat over hoe wij omgaan met het koloniale verleden. Hoe dat wij kijken naar het systeem van koloniale uitbuiting, waar Leopold II symbool voor staat. Daar gaat het over. Het systeem, collega’s – en dat wordt ook vergeten – dat lang na Leopold II is blijven bestaan, tot 1960. Historici hebben berekend dat het zweet van de Congolezen door dwangarbeid en apartheid, die blijven nog na Leopold II bestaan, dat dat zweet van de Congolezen 2000 miljard dollar waard was. 2000 miljard dollar rijkdom, die getransfereerd werd, heel de periode, van Congo naar hier. Ja, collega’s, 2000 miljard dollar pure uitbuiting, dan is een standbeeld slopen toch wel het minste dat wij kunnen doen, hè? Eigenlijk hadden wij zelfs voorgesteld om dit standbeeld niet zomaar slopen, maar in de eerste plaats na te denken over een nieuw kunstwerk op die plaats. Een standbeeld met een andere kijk op die koloniale geschiedenis, een standbeeld van Lumumba bijvoorbeeld, ik zeg maar iets, de eerste premier van het onafhankelijke Congo, vermoord met de medewerking van de hoogste Belgische kringen. Of een ander standbeeld. In het raadsbesluit dat wij ingediend hebben staat er:
waarom schrijven wij geen kunstwedstrijd uit om op die locatie een nieuw kunstwerk over die koloniale geschiedenis te maken? Voor mijn part mag dat bestaande beeld daarbij zelfs geïntegreerd worden, hè, met afgehakte handen of definitief rood geverfd, voor mijn part. Maar collega’s, laat inderdaad de werkgroep dekolonisering dat verder uitwerken, daar heeft het stadsbestuur zeker een punt. Wij hebben het raadsbesluit dan ook in die zin geamendeerd, mevrouw de voorzitter.
Wel, het belangrijkste is inderdaad de essentie dat het beeld van Leopold II in zijn huidige vorm verdwijnt en dat er een andere kijk op het koloniale verleden in de plaats komt. Laat ons duidelijk zijn, collega’s: symbolen zijn belangrijk, maar racisme en discriminatie zijn natuurlijk niet opgelost door het weghalen van een standbeeld. Het racisme dat toen werd uitgedragen om de brutale kolonisatie van Congo goed te praten, dat bestaat vandaag nog steeds. Het wordt gebruikt om ons te verdelen, om mensen tegen elkaar op te zetten, door partijen als Vlaams Belang. Daar moeten wij tegen blijven vechten, elke dag opnieuw, collega’s, in woorden en in daden. Met symbolen zoals een standbeeld, maar vooral met concrete actie, met praktijktesten, met actieplannen tegen racisme. En ik geloof, collega’s, dat die strijd tegen racisme, dat dat een strijd is die we samen zullen winnen.
Dank u.
De voorzitter: Mijnheer De Meester, begrijp ik het goed dat u een amendement heeft ingediend?
De heer De Meester: Dat klopt.
De voorzitter: Wat wilt u zeggen?
De heer De Meester: Dat klopt.
De voorzitter: Nee, awel, juist daarom. Is dat net gebeurd, of …?
De heer De Meester: Nee, dat zou moeten gebeurd zijn. Dat zou bij uw diensten moeten toegekomen zijn.
De voorzitter: Oké, dan zal ik vragen om de link door te sturen om het zo dadelijk te agenderen, collega’s. Goed, wenst er nog iemand het woord? Of geef ik het woord aan schepen Heyse? Ah, oké.
Het is allemaal met vertraging. Ze komen binnen, collega’s. O, la, la, oké. Eerst mevrouw Hafsa El- Bazioui, dan mevrouw Anneleen Van Bossuyt, mijnheer Johan Deckmyn, Joris Vandenbroucke, Stijn de Roo en Christophe Peeters zie ik voorlopig. Mevrouw El-Bazioui, alstublieft.
Mevrouw El-Bazioui: Dank u wel. Voorzitter, beste collega’s, ik ga even toch beginnen met een inleiding om te duiden waar dit actualiteitsdebat voor mijn fractie en voor mijzelf over gaat. Ik moet zeggen dat ik de teneur van de aanzet van collega De Meester toch wel betreur. Je had nochtans gezegd, Tom, dat je constructief ging zijn in dit debat, maar ik hoorde in het begin toch wel wat, ja, insinuaties, politieke spelletjes en verwijten over iets in een dossier, waar wij het toch hopelijk wel allemaal over eens zijn, en dat is dat Leopold II geen standbeeld of buste verdient in onze stad. Maar goed, ik ga starten met mijn inleiding. Collega’s, op 30 juni 2020 viert de Democratische Republiek Congo 60 jaar onafhankelijkheid. De onafhankelijkheid maakte een einde aan het koloniaal bewind van België over de Congolese bevolking, die maar liefst 52 jaar duurde. Koning Leopold II maakte van Congo zijn persoonlijk eigendom en installeerde er een schrikbewind. In de jaren 1900, toen rubber een felbegeerd product werd, haalde hij een fortuin op, waarmee hij onder andere een heleboel gebouwen in ons land financierde. De Congolezen werden intussen uitgebuit, vernederd en zelfs gedood. Er zouden miljoenen mensen daar gestorven zijn. In juli 2020 vieren ook Rwanda en Burundi hun onafhankelijkheid na 64 jaar Belgisch koloniaal bestuur. Die onafhankelijkheid van deze landen is naast een gelegenheid van viering, er uiteraard ook een van reflectie. Want die historische feiten, die ik zonet noemde, zijn jammer genoeg niet altijd zo goed gekend in de brede samenleving, zo leerde een enquête, die werd uitgevoerd door de Onderzoekseenheid Geschiedenis van de KU Leuven ons in 2016. Die kolonisatie ging gepaard met heel wat propaganda, die de beeldvorming hier in Europa en dus ook in onze stad, in Gent, over Afrikaans continent en dit specifiek
schrikbewind heeft beïnvloed. Propaganda die de dag van vandaag nog steeds meespeelt in heel wat hoofden. De koloniale geschiedenis is een geschiedenis die wij delen, helaas nog te weinig kennen. Een geschiedenis waar veel herstel voor nodig is, die littekens naliet tot op de dag van vandaag. De gebeurtenissen uit de geschiedenis kunnen wij niet wegwissen, uiteraard, maar aan herstel kunnen we en moeten we wel doen. Dekoloniseren is een proces met een heleboel insteken:
onderwijs, educatie, herdenkingsbeleid, publieke ruimte, representativiteit en gelijkwaardigheid, hedendaagse economische samenwerkingen, het kwijtschelden van schulden van het zuiden, over compensatie, over erkenning en excuses aanbieden. Sorry seems to be a hard word, trouwens, wetende dat ons land daar vandaag nog steeds over worstelt. Wij hebben als fractie uiteraard niet gewacht op dit moment en deze herdenking om onze koloniale geschiedenis kritisch tegen het licht te houden en voor verandering te pleiten in onze stad. De voorbije legislaturen hielden mijn collega’s, die toen deel uitmaakten van de fractie, vele en verschillende pleidooien om deze
thematiek bovenaan de politieke agenda te krijgen. Dank u wel trouwens, collega De Meester, dat u dat toch ergens wel heeft erkend. Anderzijds hoor ik dan weer verwijten, dat onze fractie een gebrek zou hebben aan ruggengraat. Ik neem daar akte van, Tom, maar sorry, not sorry, ik ga daar helemaal niet mee akkoord. Zo was er in 2010 al de uitdrukkelijke eis van onze fractie om kritischer om te gaan met ons koloniaal verleden in de stad en onder andere de vraag om duidingsborden te plaatsen destijds bij de buste van Leopold II in het Zuidpark en iets wat na heel veel aandringen uiteindelijk deels werd gevolgd. Ik ga afsluiten, collega’s. Politiek gaat niet over deze gemeenteraad of over politieke spelletjes, politiek gaat vooral over de samenleving. Er bestaat niet zoiets als de geschiedenis, geschiedenis gaat steeds over verschillende perspectieven en het is dringend tijd dat we het eenzijdige westers perspectief verlaten. De geschiedenis gaat dus ook over de mensen bij wie die feiten ongelooflijk veel pijn hebben gedaan en nog steeds pijn doen. Dekoloniseren gaat niet alleen over aandacht voor dat verleden, ook vandaag in onze hedendaagse blik hebben wij nog heel wat stappen vooruit te zetten. Dekoloniseren gaat over meer dan symbolen, maar ook symbolen zijn
feiten, ook achter symbolen zitten verhalen, gevoelens en pijn. Collega’s, Leopold II verdient helemaal geen standbeeld in onze stad, daarover zijn wij het hopelijk eens. Wij herschrijven door het weghalen van deze buste niet de geschiedenis, maar wij schrijven wel nieuwe geschiedenis, symbolisch. Daar mag het absoluut niet bij blijven, maar als fractie zijn wij hier wel potverdorie fier op. Dank u wel.
De voorzitter: Goed. Wie heb ik nu? Mevrouw Van Bossuyt.
Mevrouw Van Bossuyt: Dank u wel, mevrouw de voorzitter. De aanleiding voor het debat dat wij hier vandaag hebben ligt eigenlijk in de gewelddadige dood die wij hebben gezien van George Floyd, die trouwens expliciet af te keuren is natuurlijk, door een politieagent in de Verenigde Staten.
Daardoor is eigenlijk het protest buiten de Verenigde Staten dan uitgegroeid tot een beweging, die veel verder ging dan de rechtmatige strijd tegen terrorisme. Die beweging heeft geleid tot
onverantwoordelijke manifestaties, massamanifestaties zelfs in deze coronatijden, herinneren jullie de beelden van 10.000 man die in Brussel op straat kwam, maar ook tot bij haren getrokken excessen eigenlijk. Wij hebben al van alles gehoord, afleveringen van Fawlty Towers die van tv moeten gehaald worden, blijkbaar de Chocopops die mijn kindjes eten zijn racistisch, Uncle Ben’s rijst moet uit de rekken gehaald worden, Baden-Powell zijn standbeeld wordt van zijn sokkel gehaald. Baden-Powell, de oprichter van de scouts, misschien moeten wij dan ook de scouts gaan verbieden. Het Europees parlement zegt nu dat wij Zwarte Piet moeten verbieden, het Europees parlement zegt trouwens ook hoe dat ons kapsel er blijkbaar de toekomst wel of niet mag uitzien, enfin allerlei rariteiten. Maar het debat hierover hoe dat wij moeten omgaan met historische controversiële figuren, dat is een debat dat aandacht verdient, sowieso, maar ook nuance verdient.
Een eerste belangrijk element in dat debat is de historische context. Het feit is dat wij ons verleden, dat kunnen we niet zomaar gaan interpreteren of gaan herschrijven op basis van waarden en normen die wij vandaag de dag kennen en die nu gelden. Daarom is die historische context zo belangrijk. Wij moeten erkennen, dat is zo, dat de misdaden die gepleegd zijn in naam van Leopold II, dat die ook al in zijn eigen leven, tijdens zijn eigen leven, terecht trouwens, werden afgekeurd.
Het is hier al aangehaald door collega De Meester dat in Congo-Vrijstaat, dat er heel veel mensen zijn omgekomen en ook uitgebuit voor het persoonlijk geldgewin van Leopold II en de koloniale leiders, die er dan eigenlijk in zijn naam een echt schrikbewind op nahielden. Ook in zijn tijd al zijn die zaken sterk veroordeeld en aangeklaagd. Het is ook zo dat wij met een grotere gevoeligheid moeten kijken naar figuren als hun misdaden, als die nog fris in het geheugen liggen. Dat betekent als er bijvoorbeeld vandaag nog mensen zijn die rechtstreeks leed gaan ondervinden als gevolg van bepaalde misdaden, dan is extra gevoeligheid zeker ook gerechtvaardigd. Concreet als we dat nu gaan toepassen op standbeelden, op straatnamen enzovoort, dan is het voor ons duidelijk dat de verwijdering van monumenten, van standbeelden, van straatnamen en zo, dat dat niet de enige valabele oplossing is om met problematische figuren en gebeurtenissen om te gaan. Er zijn andere oplossingen om die historische gevoeligheid te duiden, bijvoorbeeld door het plaatsen van duiding.
Sowieso is het geen goed idee om geschiedkundige relicten, om die zomaar, zonder enige verpinking, om die te gaan uitwissen zonder daarover na te denken of zonder een debat. Daarom veroordelen wij ook heel, heel sterk elke vorm van vandalisme, want wij hebben dat nu al
meermaals gezien de laatste weken. Het blijven openbare monumenten, je mag daar zelf een idee over hebben, dat is ook goed, maar het blijven openbare monumenten en het is niet de taak van radicale groepen om zonder akkoord van de gemeenschap standbeelden te gaan vernielen of weg te halen. Het is aan democratische besturen om daarover te beslissen, dus vandalisme valt nooit, nooit goed te praten. Dus zoals gezegd geven wij de voorkeur aan het aanbrengen van historische duiding in plaats van het verwijderen van beelden of straatnamen. Want collega De Meester, u zei: de geschiedenis in complex. Ja, de geschiedenis is inderdaad complex en die verdient dus enige
duiding. Nu, wat het veranderen van straatnamen betreft, moet je hierbij ook rekening gaan houden met de administratieve lasten die dat zou meebrengen voor bewoners, hè? Het is iets makkelijker voor een kleine Dorpsstraat om dat te gaan doen, dan voor een grote laan waar dat er bijvoorbeeld een grote groep bedrijven zit, die dan ook, wat dan ook heel veel kosten zou meebrengen. Ik denk
bijvoorbeeld aan de plaats van de maatschappelijke zetel, de naam van de productiehal, andere zaken enzovoort. Als wij zouden meegaan in de logica dat problematische monumenten en
problematische beelden, dat dit per definitie altijd verwijderd moeten worden, dan kunnen wij heel, heel ver gaan, hè? Want er zijn heel veel figuren, er zijn heel veel gebeurtenissen, die als je die door de bril van vandaag gaat bekijken, die vandaag als zeer problematisch zouden ervaren worden.
Waar moet dit dan stoppen? Wij hebben het Gravensteen met de vergeetput, dat is vandaag de dag niet meer goed te praten. We hebben Lieven Bauwens, het Lieven Bauwensplein, het is daarjuist al eventjes aangehaald. Het was enerzijds een geniale ondernemer, maar anderzijds inderdaad, kinderarbeid was hij niet wars van, en was ook de gevangenen aan het werk gezet enzovoort. Wij hebben ook een buste van Leopold II in het Postgebouw van de Korenmarkt, gaan we dan het Postgebouw ook gaan neerhalen? En dan met keizer Karel, als Gentenaar zijn wij onderdrukt geweest door Keizer Karel, gaan wij nu ook nog onze Strop gaan afnemen? Enfin, om maar te zeggen dat duiding volgens ons een betere en ook een meer werkbare oplossing is. Nu, ik denk als
vertegenwoordiger van een republikeinse partij, dat je mij bezwaarlijk kunt verdenken van het feit dat ik hier een pleidooi zou houden voor de Belgische monarchie, laat staan voor Leopold II – dat heb ik trouwens al in het begin aangehaald, want hij heeft gedaan, dat zijn misdaden – maar daar draait het hier niet om, hè. Ik zou trouwens van dit debat, dat trouwens ruimer gaat, zoals ik al aanhaalde, nog een belangrijk element aan willen toevoegen. Want wat hebben wij gezien? Wij hebben eigenlijk gezien dat naar aanleiding van die te betreuren gewelddadige dood van George Floyd, dat er ook allemaal berichten op sociale media beginnen te circuleren, die stellen dat onze politie racistisch en gewelddadig zou zijn. Trouwens in Gent hebben wij daarvoor zelfs niet moeten wachten op die tragische dood, want wel naar aanleiding van de acties in de Brugse Poort, waar dat de politie, onze Gentse flikken op Facebook zich moesten gaan beginnen rechtvaardigen. Waarom?
Dat zij hun werk deden, mensen die hun eigen veiligheid op het spel gaan zetten voor onze
veiligheid. Wij hebben ook choquerende beelden gezien van geweld tegen de politie. Herinnert jullie de beelden van in Anderlecht, maar ook beelden van manifestaties, die manifestatie van 10.000 man in Brussel, die gekaapt wordt door plunderende jongerenbendes, die een volledig gebrek aan respect voor de politie tonen. Problemen die zich aan de andere kant van de oceaan afspelen, die worden volledig ongenuanceerd getransponeerd op onze politie. Ik deel dan ook de diepe verontwaardiging die wij vorige week gehoord hebben van Marc De Mesmaeker, de commissaris- generaal van de Federale Politie, over het feit dat onze politie van dergelijke zaken beschuldigd wordt. Het gaat niet op dat de politie continu kop van jut is, het kan niet dat er een sfeer gecreëerd wordt alsof dat de gehele politie een structureel probleem van racisme heeft. Het kan ook niet dat wanneer dat er duidelijke gevallen zijn van geweld tegen de politie, dat die worden gerelativeerd of dat die zouden gecontextualiseerd worden. De politie is cruciaal in onze veiligheid en zij moet dan ook met het nodige gezag, autoriteit en respect behandeld worden. Wij staan dus achter onze politiemensen. En tot slot nog dit. Racisme bestaat, racisme moet aangepakt worden, maar stop alstublieft met te doen alsof dat elke Vlaming een racist is en van racisme te gaan verdenken. Wij zijn een open gemeenschap die iedereen kansen geeft en ik denk dat dit in dit debat ook wel eens gezegd mag.
De voorzitter: Dank u wel. Collega’s, naar de volgorde toe, want ik krijg verschillende sms’jes, naar anciënniteit toe, ik had het al een paar keer gezegd, met virtueel is dat niet evident om dat te volgen, vandaar dat ik dat ook niet meer heb gedaan, werken met anciënniteit. Maar kijk, ik ga nu voorrang geven aan twee collega’s. Als je het mij wilt vergeven, ga ik nu het woord geven aan Christophe.
De heer Peeters: Allez.
De voorzitter: Of, ja?
De heer Peeters: Ja, het is goed.
De voorzitter: Ik ga één ding zeggen. Ofwel stoppen we nu met mij berichten te sturen, anciënniteit, ofwel gaan wij verder doen. Ik laat het aan jullie over. Virtueel moeten wij soms kiezen, ik heb nooit geen anciënniteit gebruikt, omdat dat niet zo evident is. We hadden het misschien wel kunnen
doen, maar dat is gewoon macht der gewoonte. Dus ofwel gaan wij verder op die manier, ofwel schakelen wij nu over naar Christophe, Johan naar Joris Vandenbroucke of naar Stijn de Roo, of wij doen verder gelijk dat wij nu voortdoen. Doen wij dan verder gelijk dat we nu voortdoen?
De heer Vereecke: Voorzitter, volg gerust de chat alstublieft, dat is het gemakkelijkste. Anders moet je nog zitten puzzelen met cijfertjes en het is gemakkelijker op die manier.
De voorzitter: Daarom dat wij het niet doen met anciënniteit, want het is echt niet werkbaar.
De heer Vereecke: Ik voel mij daar niet door in mijn gat gebeten.
De voorzitter: Dank u wel. Johan, aan jou, Johan Deckmyn.
De heer Deckmyn: Dank u wel, voorzitter. Ik voel mij ook niet in mijn gat gebeten, maar ik vind dat anciënniteit inderdaad in zo’n debat wel beter is dan om te rapst in de chat uw naam intikken. Allez, ja, het maar een …
De voorzitter: Het is macht der gewoonte.
De heer Deckmyn: Een bedenking, maar goed. Geen probleem. Ik ben blij dat ik het woord krijg in dit toch wel belangrijke debat, want ja, ik heb hier toch al een paar verrassende zaken gehoord.
Zelfs als het over Leopold II gaat, gaat de PVDA praktijktesten ter sprake brengen of hoe alles natuurlijk kadert in het antiracismedebat, want daar gaat het hem eigenlijk over. Het gaat hier zelfs niet over Leopold II, het gaat altijd over typische antiracismedebat. Dat is trouwens ook bewezen door collega El-Bazioui, die zelfs letterlijk zegt: wij moeten het westers perspectief verlaten. Ja, dat werkt bij ons, ja, inderdaad, wij mogen niet meer westers zijn. Blijkbaar is er één regio op heel de wereld die niet meer zichzelf mag zijn en dat is het Westen. Mag het nog? Ik vind als westerlingen dat wij ons nog altijd westers mogen gedragen. Ik denk dat dat toch wel een traditie is van enkele millennia, die we toch gerust op onze hoed mogen steken en dat wij toch nog mogen, mag het nog, zeggen dat wij westerlingen zijn en dat wij dit westers perspectief niet willen verlaten. Ik wil niet en zeker Vlaams Belang wil niet aan zelfverloochening doen, integendeel. Dit heel terzijde. Collega’s, als er één partij is in Gent die altijd de rol van Leopold II ter discussie heeft gesteld, dan is het wel het Vlaams Belang. In onze gemeenteraad, wij hebben ook trouwens al diverse debatten gevoerd over de rol van Leopold II in Congo. Jullie zullen dus mij zeker Leopold II niet horen verdedigen.
Congo was trouwens een privéproject van Leopold II, dat hij met een gelukje kon verwerven tijdens die conferentie van Berlijn, einde van de 19e eeuw, 1884, 1885. Het is ondertussen maar al te goed geweten dat Leopold II verantwoordelijk was voor de dood van honderdduizenden mensen als gevolg van verminking, executie, uithongering, ziekte, ontbering enzovoort. Maar in feite weet iedereen in deze gemeenteraad dat het hier dus niet langer gaat over de discussie omtrent Leopold II. Neen, dit debat wordt opnieuw aangezwengeld als een antiracismedebat, waarbij het liefst alle standbeelden moeten sneuvelen die niet in het politiek correcte plaatje passen. Voor zo’n discussie passen wij, ik vind dat er grenzen zijn. Ik vind het trouwens vrij ironisch dat, als het over dit
onderwerp gaat, dat de communisten zijn die Leopold II aan de schandpaal nagelen wegens massamoorden. Wat massamoordenaars betreft kan je echt wel je gading vinden bij de
communistische leiders, zowel in het verleden, als nu. Misschien moet de PVDA maar eerst even voor eigen deur vegen. Trouwens, ik heb mijnheer De Meester horen spreken over iedere dwarsligger in Congo, waar een zwarte voor is gestorven. Ik denk eerlijk gezegd: voor elke dwarsligger in Rusland, dat er een politieke tegenstander van de communisten is gestorven. Dus, oké, goed, ik geef het maar mee, mijnheer De Meester, misschien was u dat vergeten. Nu, men focust zich vandaag onder meer op standbeelden die symbool staan voor zaken waar de
onverdraagzame linkse multiculturele lobby een antiracismediscours aan kan vastplakken. Nu ja, dat moeten wij toch wel even nuanceren, ook standbeelden die niets met kolonialisme te maken hebben moeten eraan geloven. Zelfs het standbeeld van de Heilige Antonius van Padua in Zottegem en de iets minder heilige Wilfried Martens in Sleidinge, die worden gevandaliseerd. In de nasleep van de dood van de zwarte Amerikaan George Floyd bij die bewuste arrestatie door de politie, is er in vele landen een hetze opgestart door Black Lives Matters-beweging. Een hetze die tegen het westerse culturele erfgoed gaat en waarbij monumenten werden, worden gevandaliseerd. Ook onze politiemensen worden ineens slecht gemaakt, dus heel dat debat van de Verenigde Staten wordt
getransponeerd naar Vlaanderen, naar Europa, maar ik vind dat heel dit Amerikaanse debat onmogelijk vertaald kan worden naar Vlaanderen. Het Vlaams Belang wil dat onze politiemensen met respect worden behandeld, zij zijn geen racisten. Ook de Vlamingen zelf niet trouwens, want daar komt het altijd weer op neer, de Vlaming wordt eigenlijk weggezet als een racist. En dit debat is daar opnieuw een bewijs van. Het Westen, de Vlaming, die wordt nu geculpabiliseerd. Nu, in de Verenigde Staten, waar die beweging zijn oorsprong vond, werden zelfs standbeelden van
Christoffel Columbus onthoofd, zijn standbeeld belandde in een meer en in Miami is zijn standbeeld ook beklad. Als we dan kijken dichterbij huis, het Verenigd Koninkrijk Winston Churchill, ook tijdens een Black Lives Matter-betoging is beklad geweest wegens vermeend racisme. Hetzelfde met de oprichter van de scoutsbeweging, Baden-Powell, daarjuist al aangehaald door collega Van Bossuyt.
Nu, dankzij het massale protest van de lokale bevolking konden bepaalde standbeelden daar toch wel een beetje gered worden. Nu, het fenomeen van die beeldenstorm, die is naar verschillende landen, behalve België ook in Schotland en in Groot-Brittannië, koningin Victoria, Robert the Bruce, enzovoort, enzovoort. Ook in Nederland trouwens, standbeelden van Piet Hein, Johan van
Oldenbarnevelt, ook Pim Fortuyn, uiteraard, moesten en zouden beklad worden. Het kadert allemaal in die focus naar antiracisme. Op dat vlak zou ik Marc De Vos willen citeren uit het weekblad Trends heel recent, en ik citeer: “Moet Italië de overgebleven Romeinse standbeelden verwijderen, omdat het Romeinse Rijk in slavenbloed- en zweet was gedrenkt? Moet Frankrijk de bustes van Napoleon liquideren, omdat die moorddadige oorlogsstoker heel Europa heeft veroverd en beroofd? Moet Groot-Brittannië zijn trotse victoriaanse figuren afvoeren, omdat het Britse Rijk met kolonialisme en slavenhandel is besmeurd?” Einde citaat. Daar kun je natuurlijk heel wat aan toevoegen, men kan ook Keizer Karel eraan toevoegen, een historisch figuur, waar wij als Gentenaar altijd al een haat-liefde verhouding mee hebben gehad omwille van discutabele zaken. Maar alstublieft, ik ben niet vies van een discussie, wij moeten een discussie kunnen voeren, maar collega’s, is het daar waar wij heen willen met dit debat? Wat mij betreft niet. Naar aanleiding van eerdere discussies in deze gemeenteraad, werd rond Leopold II beslist dat er via een participatief project een beslissing zou worden genomen. Dan zou in het najaar beslist worden over het lot van dit beeld. Opnieuw bewijst het stadsbestuur dat ze eigenlijk geen enkele zin hebben om aan participatie te doen. Het is enkel participatie als het hen past, als het hen goed uitkomt. Het standbeeld werd immers nu al verwijderd. Sorry, ik begrijp dat niet. Het is het ene of het is het ander. En ja, blijkbaar voelen de Groenen, het zal misschien zoiets zijn, de druk van de PVDA en gaan ze rap rap rap het standbeeld van Leopold II wegdoen. Ik vind dit niet kunnen. Het stadsbestuur had zich geëngageerd voor een participatief traject naar het najaar toe. Als ge u engageert, dan moet je uw engagementen nakomen. Dit doet dit stadsbestuur niet en ik vind dat zeer jammer. Het gaat hier blijkbaar over een Gentse achterkamerpolitiek en dan meer over een achterkamerpolitiek, dan over participatie. Blijkbaar waren de beslissingen dus reeds genomen, ik kan het niet anders
interpreteren. Collega’s, wij weten dus nu waar het start, maar waar gaat deze beeldenstorm eindigen, hè? In de krant konden wij optekenen dat een buste van Leopold II ook verwerkt zit in het oude Postgebouw aan de Korenmarkt. Wat doe je daar dan mee? Verwijderen we die ook omwille van het koloniale verleden? Maar naast de buste van die Leopold II in dat gebouw aan de
Korenmarkt zitten ook andere bustes verwerkt van alle staatshoofden, die in 1913 samen met België een internationale Postunie hadden. Ik kan u verzekeren dat daar ook staatshoofden tussen zitten met een donker koloniaal verleden. Daar mag u gerust van zijn. In die tijd had elke westerse staat wel diverse kolonies, waar het niet altijd even correct met de mensenrechten is omgesprongen en jullie weten even goed als ik, dat dit een eufemisme is. Wat doen we dan? Naast de buste van Leopold II in dat gebouw ook de andere staatshoofden verwijderen? In het Oude Postgebouw zijn er trouwens ook verwijzingen te vinden naar ons koloniaal verleden, waar eindigt dit? Misschien kunnen wij ineens gans het voormalige Postgebouw opblazen. Misschien is dat de oplossing, want deze waanzin, als ik het zo mag zeggen, zal uiteindelijk in dergelijke situaties uitmonden. U begrijpt het, collega’s, de politiek correcte slinger is aan het doorslaan. Vlaams Belang wil niet meespelen in dit politiek correct theater. Dat er duiding moet zijn omtrent een en ander, daar kunnen wij zeker
inkomen, wij zijn er zelfs voorstander van. Maar de huidige beeldenstorm die men nu wil
organiseren, zal de misdaden uit het verleden niet weggommen. Moderne inzichten gaan toepassen op het verleden en op het culturele erfgoed brengt ons trouwens op een hellend vlak. Er is altijd wel een standbeeld wat voor de ene persoon bewonderenswaardig is, terwijl het voor de andere eigenlijk ergerlijk is. In plaats van tegengas te geven tegen deze verontrustende ontwikkeling, waarbij ons erfgoed wordt geviseerd, brengen bepaalde politici op de kar van die beeldenstorm en wij zien bijvoorbeeld dat de minister van Inburgering, Bart Somers, wel zal handleidingen opmaakt om de discussie over die gecontesteerde beelden te gaan stroomlijnen. Waar het al dan niet goed voor is, natuurlijk. De aanvallen op het westerse en Vlaamse erfgoed zijn evenzeer aanvallen op onze westerse en Vlaamse geschiedenis. Elk monument kadert in een bepaalde tijdsgeest, vele personen die grootse daden hebben verricht, hebben anderzijds ook hun minder fraaie kanten.
Monumenten beschadigen, verwijderen of slopen omdat ze bepaalde personen of groepen zogenaamd zouden kwetsen, is allerminst een oplossing. Op die manier zouden we nauwelijks nog een standbeeld overhouden. En ik herhaal het, collega’s: wat mij betreft – en u weet dat van mij – heb ik in het verleden ook over Leopold II al forse standpunten ingenomen, dus het gaat mij daar niet over. Vlaams Belang wijst deze, ik mag het wel cultuur-marxistische aanval op onze identiteit en geschiedenis, wij wijzen dit volledig af. De geschiedenis kan en mag niet worden weggegomd, standbeelden verwijderen manipuleert ons erfgoed en onze geschiedenis. Overigens dient vastgesteld dat de hetze tegen de betreffende monumenten wordt aangevoerd door een goed georganiseerde activistische beweging met extreme standpunten, die weliswaar een zekere steun genieten binnen de media en het politiek establishment, maar zeker niet bij een meerderheid van de bevolking. Wij kanten ons dan ook scherp tegen het vandaliseren en vernielen van standbeelden en verkiezen dat standbeelden eerder worden geduid met plakkaten met uitleg, die toelichting geven en dat er verder werk wordt gemaakt van een degelijk en objectief geschiedenisonderwijs. U begrijpt, collega’s, dat wij het voorstel dat voorligt van de PVDA niet zullen goedkeuren.
De voorzitter: Dank u wel. Mijnheer Vandenbroucke.
De heer Vandenbroucke: Dank u wel, mijnheer de voorzitter. Collega’s, ik hoor dat u net … Mevrouw de voorzitter, excuseer. Sorry, gewente van elders. Collega’s, ik hoop dat u mij niet kwalijk neemt dat ik het niet over Zottegem ga hebben. Ik ga het ook niet hebben over het Verenigd Koninkrijk, ook niet over de Verenigde Staten, niet over Keizer Karel, niet over Lieven Bauwens en ook niet over de Heilige Antonius. Ik ga proberen te houden aan het onderwerp van vandaag. Laat mij daarin meteen zeer duidelijk zijn: de sp.a-fractie vindt dat het in alle opzichten een wijze beslissing is van het stadsbestuur om het standbeeld van Leopold II op 30 juni weg te halen uit het Zuidpark. Niet omdat mijnheer De Meester dat gevraagd heeft, maar op advies van de werkgroep Dekoloniseer mijn stad en ik wil de geëngageerde burgers die zich hiervoor inzetten trouwens van harte bedanken. Zeer terecht, collega’s, heeft die werkgroep gevraagd om het momentum nu te grijpen en die beslissing niet langer uit te stellen, want wie een minimum aan historisch besef heeft over onze koloniale geschiedenis en over koning Leopold II in het bijzonder, die kan niet langer dulden dat dit soort eremerken blijven staan in onze publieke ruimte. Iemand die verantwoordelijk is voor de installatie van een wreed en moorddadig koloniaal regime, dat aan miljoenen Congolezen het leven heeft gekost, zo’n man zet je niet op een voetstuk en laat je hier zeker niet op staan. Ik wil daarbij meteen een even hardnekkig als intellectueel foutief argument van tegenstanders van deze operatie tegenspreken. Het weghalen van standbeelden van Leopold II, hier in Gent of elders, in Brussel, in Antwerpen, aan De Kaai in Leuven, dat is niet het wissen of verhullen van onze
geschiedenis. Het is zelfs het tegendeel ervan, want hoe je het ook draait of keert, zo’n standbeeld, zo’n buste, de wijze waarop Leopold II wordt afgebeeld en de plaats waar zo’n standbeeld is neergezet, dat is een eerbetoon en dat blijft een eerbetoon, ook als je daar een bordje met wat duiding bijzet. Zo’n standbeeld van Leopold II, zoals wij het kennen in ons Zuidpark en zoals er verschillende staan in ons land op verschillende parken en pleinen, die zijn in alle mogelijke opzichten misplaatst. Want die zijn daar geplaatst met een doelbewuste intentie, namelijk met de intentie om een beeld te schetsen van Leopold II en zijn koloniaal regime, dat niet strookt met de
werkelijkheid. Die standbeelden verdraaien de geschiedenis. En de geschiedenis verdraaien, op zijn minst niet erkennen, dat is een van de grote problemen waar dat wij het vandaag effectief over moeten hebben. Als je spreekt met verschillende generaties, zelfs recente generaties, hebben op school geleerd dat onze kolonie, de Congo, dat die gul geschonken is door Leopold II aan de Belgische staat. Terwijl in zijn tijd al, eind 19e eeuw, begin 20e eeuw er al zoveel internationale verontwaardiging was over de wreedheid van zijn regime in zijn Congo-Vrijstaat – de helft van de Congolezen hebben dat dus niet overleefd – dat hij gedwongen is om afstand te doen van Congo- Vrijstaat. Begin vorig jaar nog, collega’s, anno 2019 stond op de website van het Koninklijk Paleis te lezen dat Leopold II voorvechter was van een campagne tegen slavernij in Afrika. Dat een
internationale conferentie, een internationale onderzoekscommissie opgericht door Leopold II tot de conclusie was gekomen, en ik citeer de website van het Koninklijk Paleis, “dat die
onderzoekscommissie de verdiensten van het koninklijk beleid in Congo erkende”. Collega’s, wij spreken hier over 2019, samen met die standbeelden, die ooit zijn opgericht en die ook
decennialang zijn blijven staan, zegt dat alles over de wijze waarop wij met onze koloniale
geschiedenis zijn omgegaan en zelfs nog omgaan. Van geschiedvervalsing gesproken. Dat is onder de loep genomen door een expertencommissie van de Verenigde Naties vorig jaar. Die hebben
geconcludeerd dat in België er zelfs geen begin van erkenning van de uitbuiting in onze ex-kolonie is geweest. Ook al is geweten dat het koloniale bewind wreed was, maar dat staat niet adequaat in onze schoolboeken, zo stellen zij vast. Ik citeer hun rapport: “Er lijkt een muur van stilte te bestaan rond de kolonisatie.” Wel collega’s, het is tijd om die muur te slopen, het is tijd om onze
geschiedenis onder ogen te zien, zonder bril op. En collega’s, dat is geen zaak van het verdoezelen, of het vergeten, of ontkennen van onze geschiedenis, integendeel. Dat is ook geen zaak van schaamte, dat gaat hier over intellectuele eerlijkheid, dat gaat ook over zelfrespect. Alleen wie zijn geschiedenis in de ogen kan kijken, kan zichzelf toch in de ogen kijken? Maar dat is de eerste stap.
Het moet ook de bedoeling zijn dat we er dan ook lessen uit trekken. Want die muur, die staat niet alleen rond onze koloniale geschiedenis, die staat ook rond de erkenning dat de kolonisering vandaag nog doorwerkt in onze samenleving. Een van de manieren waarom dat gebeurt, collega’s, jawel, is institutioneel racisme. Ik wil graag een autoriteit wat betreft koloniale geschiedenis citeren, de Belgisch-Rwandese professor Olivia Rutazibwa, zij heeft geschreven: “Het koloniale project, waarbij hele bevolkingsgroepen werden gezien als tweederangs mensen en zelfs als lichamen waartegen straffeloos geweld kon gepleegd worden, was enkel mogelijk omwille van een racistische ideologie, die diep in alle staatsinstellingen verweven zat en waarvan wij de tentakels nog steeds zien”. Collega’s, het is geen toeval dat de eis om correct om te gaan met ons koloniaal verleden, dat die opnieuw en nu veel luider dan ooit, dat die weerklinkt naar aanleiding van de Black Lives Matter- beweging. De beweging die buitensporig politiegeweld tegen zwarte burgers in de VS aan de kaak stelt. Want dat protest voedt terecht opnieuw het ongenoegen dat bestaat rond discriminatie en sociale onrechtvaardigheid, waarmee tal van burgers elke dag geconfronteerd worden. Ook bij ons, bij ons in Vlaanderen, bij ons in Gent, in het onderwijs, op de arbeidsmarkt, op de woningmarkt is sprake van structurele discriminatie op basis van herkomst. Simpelweg drager zijn van een familienaam die buitenlands klinkt, volstaat al om de kans ontzegd te worden om een woning te huren, of om op sollicitatiegesprek te mogen. En nee, collega’s, niet alle Vlamingen zijn racistisch.
Dat beweert ook niemand, collega Van Bossuyt, niemand beweert dat. Maar wie luistert naar de verhalen van wat dat mensen met een migratie-achtergrond meemaken, wie durft kijken naar de cijfers in het jaarrapport van Unia en ziet dat de klachten rond discriminatie en racisme, dat die pieken, meer dan ooit, die kan niet anders dan erkennen en beseffen dat we hier te maken hebben met een kanker die onze samenleving tot op het bot verziekt. Wij mogen dit absoluut niet tolereren, collega’s. Elke gelegenheid moet te baat genomen worden om het hierover te hebben, want elke Gentenaar moet de kans hebben om zijn leven hier uit te bouwen en dat is onmogelijk wanneer mensen gediscrimineerd worden om welke reden dan ook. Collega’s, met het wegnemen van dat standbeeld van Leopold II gaan we dat natuurlijk niet allemaal oplossen, dat beseft de sp.a-fractie ook wel. Wij steunen ten volle deze symbolische daad, maar wij schuiven meteen ook een
ambitieuze en brede agenda naar voren rond drie prioriteiten, kwestie van de symboliek ook om te zetten in daden. Eerste prioriteit: dekolonisering van de publieke ruimte in onze stad. Die werkgroep van burgers, van experten, academici daarmee bezig is stelt terecht dat inderdaad ook over het standbeeld van Sakala, over de Gebroeders Vandeveldestraat en de Leopold II-laan, dat daar een debat over moet gevoerd worden. Ik kijk heel erg uit naar een uitgebreid rapport, onder andere daarover in het najaar en ik stel vast dat heel wat collega’s hier al suggesties doen om bijvoorbeeld het standbeeld te vervangen door een antikoloniaal kunstwerk, of ideeën hebben rond
straatnamen. Wij kijken daarnaar met een open blik vanuit de sp.a. Voor ons is het belangrijk dat elke Gentenaar zich moet kunnen herkennen in en moet erkend voelen door onze publieke ruimte.
Tweede prioriteit: het dekoloniseren van onze hoofden. Het wordt hoog tijd om ons koloniaal verleden volledig onder ogen te zien, hoe wij hiermee zijn omgegaan en op welke manier de kolonisering is blijven doorwerken in onze samenleving, zoals in de vorm van structureel racisme.
Hier ligt een heel belangrijke opdracht voor ons onderwijs, maar ook als stad kunnen we hier samen met de werkgroep een heel traject rond opzetten, want elke Gentenaar moet kritisch kunnen nadenken over onze geschiedenis. En de derde prioriteit, de allerbelangrijkste, hier ligt het meeste werk voor op de plank, dat is het aanpakken van discriminatie en sociale onrechtvaardigheid, die voortvloeien uit racisme. Dat is ook iets waar wij geloven als sp.a-fractie, waar wij als stadsbestuur meer dan ooit ook echt een verschil kunnen maken. Door een actief antiracismebeleid te voeren en een assertief antidiscriminatiebeleid, met onder meer de invoering van wetenschappelijke
praktijktesten. In samenwerking met de universiteit Gent hebben wij hierin gepionierd als stad, zonder taboes. Wel, laat ons op die weg verder gaan, collega’s, want elke Gentenaar telt mee voor onze fractie. Dank u wel.
De voorzitter: Dank u wel, mijnheer Vandenbroucke. Dan heb ik nog Stijn de Roo. Alstublieft, Stijn.
De heer De Roo: Dank u wel, mevrouw de voorzitter. Collega’s, ik zou eigenlijk graag starten met het volgende te zeggen: sommige onderwerpen, die zijn zo cruciaal voor onze samenleving, dat ze eigenlijk meer verdienen dan een actuadebat, om de simpele reden dat bij sommigen het debat dan wordt gelijkgesteld met de oplossing. Het gevaar bestaat dan dat het probleem blijft, lang nadat het debat is gaan liggen. Want collega’s, dekolonisatie en daaruit voortvloeiend de strijd tegen racisme, tegen ongelijkheid, tegen discriminatie, die verdienen voor ons een blijvend debat en een
opeenvolging van oplossingen, of grote stappen naar oplossingen. Dus daarom was de CD&V-fractie tevreden dat in de herfst van vorig jaar de werkgroep Dekoloniseer Gent een eerste keer rond de tafel ging zitten met een heel concrete doelstelling: een ruim adviesrapport afleveren in het najaar van 2020 met aanbevelingen voor onderwijs, educatie, publieke ruimte, antiracisme,
vertegenwoordiging en internationaal beleid. Dus een hele kluif waar zij mee rond de tafel gingen zitten en waar wij dit najaar de resultaten mogen verwachten. Dat rapport neemt dus tijd in beslag en dat is een goede zaak, collega’s, want dekolonisatie, racisme, ongelijkheid, discriminatie, dat verdient een grondige aanpak. Dat moet gebaseerd zijn op de inbreng van getuigenissen, op wetenschappelijke informatie, best practises uit andere steden en uit andere landen. Die tijd, die moet genomen worden. Maar collega’s, wij hebben gezien, het debat is ontvlambaar en de dood van George Floyd in de Verenigde Staten heeft ons met de neus op de feiten geduwd en heeft wereldwijd protest aangewakkerd, ook in onze stad. Maar misschien nog belangrijker, die hebben ook een wereldwijd debat aangewakkerd over racisme en dekolonisatie. Elk land, laat ons eerlijk zijn, die heeft zijn eigen geschiedenis en bijzonder weinig landen hebben geen zwarte pagina’s als het gaat over racisme, of als het gaat over ongelijkheid. In België komt – en verschillende collega’s zijn er ook al op tussengekomen – de figuur van Leopold II dan heel nadrukkelijk in beeld en de meer dan vijftig jaar durende kolonisatie van de huidige Democratische Republiek Congo. Maar ook dat debat is niet nieuw, collega’s, en gelukkig maar. Leopold II was zeker ook al controversieel toen hij nog koning was, maar ook in Gent wordt zijn beeltenis in het Zuidpark al jarenlang symbolisch aangepakt. Dus laat mij duidelijk zijn, collega’s, CD&V kan geen begrip opbrengen voor de verering van zo’n omstreden figuur als Leopold II. Of dat dat nu is met een standbeeld, of dat dat nu is met een borstbeeld, of dat dat nu is met de straatnaam, wij kunnen daar geen begrip voor opbrengen.
