OPENBARE VERSIE (er is geen vertrouwelijke versie)
Kenmerk: OPTA/IPB/2007/200149 Datum: 29 januari 2007
Geachte heer Ten Hoopen,
Naar aanleiding van uw uitnodiging om deel te nemen aan de op 1 februari aanstaande door uw commissie te houden hoorzitting over het voorstel voor een nieuwe Postwet, doe ik u onderstaand, overeenkomstig uw verzoek, het standpunt c.q. de aandachtspunten terzake van OPTA toekomen.
Het ontwerp voor de nieuwe Postwet heeft OPTA reeds in september 2005 en in januari 2006 uitvoerig becommentarieerd in de vorm van een zogenoemde aan het ministerie van Economische Zaken uitgebrachte (aanvullende) uitvoeringstoets. Deze uitvoeringstoetsen en de daarop van het ministerie ontvangen reactie zijn openbaar gemaakt via de website van OPTA (www.opta.nl, zoekterm:
uitvoeringstoets). De onderhavige bijdrage beperkt zich daarom tot enkele opmerkingen over een drietal onderwerpen die OPTA in dit kader van wezenlijk belang vindt, te weten het moment van liberalisering, het vraagstuk van toegang tot het netwerk van TNT en de bevoegdheden van de toezichthouder. Indien aan deze aspecten onvoldoende wordt tegemoet gekomen, zal naar de mening van OPTA geen sprake zijn van het volledig benutten van de aan liberalisering en
concurrentieontwikkeling verbonden voordelen.
Hoogachtend,
HET COLLEGE VAN DE ONAFHANKELIJKE POST EN TELECOMMUNICATIE AUTORITEIT, namens het college,
mr. C.A. Fonteijn, voorzitter
Paper OPTA t.b.v. hoorzitting Postwet 20.. op 1 februari 2007
OPTA ziet geen reden om volledige liberalisering uit te stellen
Liberalisering is essentieel voor de verdere ontwikkeling van de postmarkt. Uitstel onthoudt aan consument en markt de daarmee te behalen voordelen van meer keuze, lagere prijzen, hogere kwaliteit en stimulering van efficiency en innovatie.
Dat eerst een de jure en de facto level playing field met het VK en Dld zou moeten bestaan, overtuigt niet. Competitief relevante condities zullen wel gelijkwaardig moeten zijn. Daarbij valt op dat in het VK en Dld toegang tot het netwerk van de incumbent bijv. wel wettelijk is geregeld, in NL niet. Het verschil in BTW -regimes lijkt nauwelijks een concurrentie verstorende factor te zijn, gezien het succes van TNT op de Engelse en Duitse postmarkten.
Toegang tot het TNT-netwerk is wezenlijk voor verdere concurrentieontwikkeling
Na volledige liberalisering zal op het marktsegment van 24-uurspost niet meteen effectieve
concurrentie ontstaan. Dit zal mede afhangen van de vraag hoe zakelijke afnemers reageren op de nieuwe mogelijkheden, maar ook van nieuwe ontwikkelingen als de digitalisering van poststromen.
Concurrentie op het segment van consumentenpost wordt evenmin verwacht, gezien de moeilijke dupliceerbaarheid van de daarvoor benodigde netwerken.
Om toch ook op deze segmenten concurrentie te bevorderen en innovatie te stimuleren, is een goede regeling van toegang tot het dagelijks bezorgnetwerk van TNT noodzakelijk. Ook TNT heeft daar uiteindelijk belang bij, omdat dit leidt tot een betere vulling van haar netwerk.
Een dergelijke regeling ontbreekt nu in het wetsvoorstel. Artikel 8 bevat alleen een non-
discriminatieverplichting, maar geen daadwerkelijke verplichting om toegang te verlenen tot het netwerk. OPTA betwijfelt de effectiviteit van deze regeling en geeft de voorkeur aan een constructie waarbij de concurrent aangeeft op welk punt hij toegang wenst tot het netwerk van TNT en TNT verplicht is deze toegang op wholesaleniveau te leveren, onder zodanig redelijke tarieven en
voorwaarden, dat concurrentie ook economisch haalbaar is. Markttoetreders kunnen daardoor gebruik maken van de schaalvoordelen van het bestaande netwerk en eventuele efficiencywinsten doorgeven aan hun afnemers. Dit levert een impuls op voor verdere efficiencyverbetering bij TNT. De betrokken postvolumes blijven voorts langer via het netwerk van TNT worden bezorgd. Dit heeft een positief effect op het betaalbaar houden van de universele dienstverlening en de door het netwerk gegenereerde werkgelegenheid.
Liberalisering vergt effectieve bevoegdheden toezichthouder
Met het wetsvoorstel komt de Nederlandse postmarkt in de beginfase van volledige liberalisering. Op bepaalde marktsegmenten zullen echter (vooralsnog) dominanties blijven bestaan, bijvoorbeeld wat betreft de 24-uurspost. Voorts zal TNT nog belast blijven met de universele dienstverlening. Duidelijke en adequate bevoegdheden voor de toezichthouder zijn in zo’n stadium van marktontwikkeling essentieel om tot slagvaardig, effectief en voor marktpartijen transparant toezicht te kunnen komen.
De bevoegdheden van OPTA zoals die onder de bestaande Postwet zijn vormgegeven, zijn daarvoor ontoereikend. Van daadwerkelijke interveniërende bevoegdheden om marktgebreken te corrigeren is daarin niet of nauwelijks sprake. Door de beperkte reikwijdte en strekking van de bevoegdheden in de bestaande wet, zijn ook OPTA’s mogelijkheden om informatie te vorderen van marktpartijen beperkt.
Het wetsvoorstel lijkt weinig verandering te brengen in het karakter van de bevoegdheden van OPTA als toezichthouder. In de op het wetsontwerp uitgebrachte uitvoeringstoetsen heeft OPTA reeds aangegeven op welke punten de wettelijke bevoegdheidsnormering naar haar mening voor verbetering vatbaar is. Dit is bijvoorbeeld het geval ten aanzien van de regeling van de financiële
verantwoordingsverplichtingen van de UD-verlener (artikel 21) en de toetsing van tariefvoorstellen (artikel 26). Indien alsnog een aangescherpte toegangsverplichting in de wet wordt opgenomen, is het temeer van belang dat OPTA adequate en eenduidige geschilbeslechtende bevoegdheden en ruime bevoegdheden om informatie op te vragen krijgt.
