Vraag nr. 484 van 6 april 2005
van de heer MARK DEMESMAEKER Boswachterstekort – Maatregelen
In het Zoniënwoud, het Hallerbos en het Liedekerkebos zijn onvoldoende boswachters in dienst om de bosrecreanten in het oog te houden. In het Vlaamse gewest zouden er 134 boswach-ters moeten zijn, in de praktijk lopen er 90 rond. In het hele Zoniënwoud zijn 20 boswachters aan het werk: 8 in dienst van het Vlaams Gewest, 9 Brusselse boswachters, 1 Waalse en daarnaast nog eens 2 boswachters van de Brusselse schenking. Sluikstorten blijft een constant probleem. Tuinaannemers en particulieren kieperen hun tuinafval tussen de bomen, maar ook wandelaars vertikken het soms hun picknickresten in de vuil-nisbak te gooien. In de buurt van verstedelijkte gebieden treffen we ook puin aan van afbraak. In samenwerking met de gemeenten en politiediensten probeert Bos en Groen dat aan te pakken, maar de mazen in het net zijn zeer groot. Controles om ver-vuilers op heterdaad te betrappen, gebeuren niet in het gebied van de houtvesterij Groenendaal. De houtvesterij Groenendaal beheert het Hallerbos, het Liedekerkebos en het Vlaamse deel van het Zoniënwoud, stadsbossen of er sterk op gelijkend. De 4.383 hectaren Zoniënwoud bestrij-ken drie gewesten. 38 procent of 1.657 hectare ligt op Brussels grondgebied en vormt daarmee 60 procent van de hoofdstedelijke groene ruimte. 56 procent van het woud ligt op Vlaams gebied en 6 procent is Waals.
De natuur- en recreatiefunctie combineren, is niet evident. Over het algemeen hebben mensen min-der aandacht voor gezag en willen ze hun zin doen, ook tijdens een boswandeling. Daarom zijn de bos-wachters er net, om de bosbezoekers op hun plich-ten te wijzen.
1. Welke maatregelen worden er door de Vlaamse Regering genomen om het gebrek aan boswach-ters op te vangen ?
2. Bestaan er plannen om op korte termijn nieuwe boswachters aan te werven ?
3. Is het mogelijk een overzicht te geven van het aantal boswachters in Vlaanderen ? Graag een overzicht per provincie.
4. Sluikstorten in bossen blijft een constant pro-bleem. Worden er bijkomende maatregelen getroffen om het sluikstorten in bossen tegen te gaan ?
5. Is het mogelijk een overzicht te geven van het aantal gevallen van sluikstorten in bossen, en dit voor de laatste twee jaar ? Graag een over-zicht per provincie.
Antwoord
1. Eerst en vooral dient vermeld dat ik reeds ini-tiatieven heb genomen om de grootste tekorten op te vangen. Zie verder bij vraag 2.
Een drastische maatregel is natuurlijk het stop-zetten van een aantal opdrachten. Zo besliste het afdelingshoofd in het voorjaar van vorig jaar, na besprekingen met de vakbonden, om het weekendtoezicht stop te zetten.
In houtvesterij Bree kon vorig jaar, met een contingent van 4 boswachters op 11, geen dos-sier opgemaakt worden tot organisatie van de houtverkoop in de openbare bossen. Dit heeft uiteraard repercussies gehad op de inkomsten van de betrokken openbare boseigenaars, van de bosexploitanten en de houtverwerkende sec-tor.
Na het in dienst treden van de aangekondigde wervingen verwacht ik - ondanks het feit dat het vroegere personeelscontingent nog niet terug ingevuld is - dat deze taken terug herno-men worden.
De voorbije jaren werden een aantal taken van de boswachters overgeheveld naar andere nieuw aangeworven medewerkers:
– het opstellen en opvolgen van dossiers voor verwerving van terreinen;
– subsidiedossiers
Een aantal van deze nieuwe medewerkers wer-den op tijdelijke basis aangeworven. Het is evenwel duidelijk dat deze medewerkers recur-rente taken uitoefenen. Ik zal er dan ook naar streven om hun contract in een langlopende overeenkomst om te zetten.
Persoonlijk ben ik van oordeel dat de boswach-ter een belangrijke taak te vervullen heeft als eerstelijns contact met de burger. In een recent 'klantentevredenheidsonderzoek' wordt dit ook aangetoond. Uit dit onderzoek blijkt ook dat de betrokken burgers "zeer tevreden zijn over de dienstverlening van de boswachters en hun andere collega's van de afdeling Bos en Groen. Ik wil dit zo houden.
Daarom engageer ik me om op korte termijn een aantal wervingen uit te voeren om zo tegemoet te komen aan de grootste noden, en nadien om de tekorten verder op te vullen. Van de afdeling Bos en Groen verwacht ik ook dat het nodige gedaan wordt opdat de boswachters zich nog meer op hun hoofdtaken kunnen con-centreren.
2. Ondanks de penibele situatie van de personeels-kredieten heb ik ervoor gezorgd dat op zeer korte termijn 5 statutaire boswachters worden aangeworven; dit dossier zit momenteel in zijn eindfase. Daarnaast zullen 6 personeelsleden van de afdelingen Bos & Groen en Natuur, die over het attest bösbouwbekwaamheid beschikken en aan de diplomavereisten vol-doen, geselecteerd worden en zal hen een con-tract van onbeperkte duur aangeboden worden. Zodoende zullen er binnenkort 11 nieuwe bos-wachters in dienst zijn.
3. Momenteel zijn er 94 boswachters werkzaam bij de afdeling Bos & Groen. De verdeling per provincie is als volgt:
– Antwerpen: 22 – Limburg: 24
– Oost-Vlaanderen: 15 – Vlaams-Brabant: 23 – West-Vlaanderen: 10
De 5 statutaire en 6 contractuele boswachters die binnenkort in dienst komen, verhogen het aantal effectieven in volgende provincies: – Antwerpen: 25 (+ 3)
– Limburg: 31 (+ 7)
– West-Vlaanderen: 11 (+1)
4. Het tegengaan van sluikstorten is een punt van permanente aandacht die uiteraard aller-eerst preventief dient te worden aangepakt. Informatie en educatie die appelleren op alge-mene burgerzin en zorgplicht voor het milieu, zijn hierbij uiteraard prioritair. Het beleidsma-tig aanpakken van sluikstorten moet ingebed zijn in een totaalvisie op het afvalbeleid.
Binnen het bosbeheer worden ook tal van con-crete preventieve acties ondernomen. In veel domeinbossen zijn bijvoorbeeld alle vuilnisbak-ken verwijderd en werden informatieve bordjes geplaatst om mensen aan te sporen hun afval mee naar huis te nemen. Dit heeft de hoeveel-heid afval in onze domeinbossen fel vermin-derd, hoewel het sluikstortprobleem constant blijft. Elders worden zeker regelmatige rondes georganiseerd om snel de vuilnisbakken te ledi-gen, want de praktijk leert dat vuil snel meer nieuw vuil aantrekt.
Naast de preventieve acties is er uiteraard ook het toezicht en de controle. Deze functie komt echter door de personeelstoestand en het toe-genomen takenpakket steeds meer in de ver-drukking. In de praktijk is het aanpakken van sluikstorters een bijna onmogelijke opdracht. Voor de politie is dit, net als toezicht houden in bos- en natuurgebieden, evenmin een prioriteit, al verschilt dit sterk van plaats tot plaats. En als dan al eens een zaak tot bij een rechter komt, is het reeds voorgevallen dat het bewijsmateri-aal van mogelijke identiteit van de sluikstorters dat werd aangetroffen tussen de vuilnis, volgens de rechter helemaal niet bewijst dat de voor-malige eigenaar ook effectief verantwoorde-lijk kan gesteld worden voor het storten ervan. Dergelijke uitspraken zijn uiteraard niet moti-verend voor het effectief vervolgen van overtre-ders.
rech-ter een vrijspraak uitspreekt. Het organiseren van dergelijke acties vraagt uiteraard flink wat voorbereiding. Het inzetten van moderne hulp-middelen op bepaalde cruciale punten zou hier kunnen helpen.
5. Systematische statistieken rond alleen sluik-storten worden niet bijgehouden voor alle domeinbossen. Er bestaan tevens heel verschil-lende praktijken om het ophalen van afval en sluikstorten te organiseren. Doorgaans wordt dit in eigen beheer georganiseerd. Vaak springt gemeentepersoneel bij om het afval in de bos-randen van domeinbossen langs openbare wegen of door het Bosbeheer gemelde grotere sluikstorten, op te ruimen. Het afvoeren van dit afval gebeurt ook op verschillende manieren. Er zijn bijvoorbeeld contracten met gespeciali-seerde dienstverleners. Op verschillende plaat-sen kan het opgehaalde sluikafval ook terecht in het gemeentelijk containerpark.
De problematiek van sluikstorten is complex en divers. Het gaat van grote stortingen met bouwafval, over het dumpen van materiaal waar in gemeentelijke containerparken vaak voor betaald moet worden of die er soms niet aanvaard worden (b.v. fiets- en autobanden), tot het klassieke storten van snoei- en tuinaf-val. Maar het kan ook van beperkte omvang zijn. Regelmatig treffen de boswachters bij het afval in de vuilnisbakken op bijvoorbeeld par-kings, dichtgeknoopte plastiekzakken aan met allerhande huishoudelijk afval, tussen het
typi-sche afval van de echte bosrecreant. Sommige mensen hebben het blijkbaar moeilijk om al het eigen huishoudelijk afval via de gewone kana-len mee te geven.
Hieronder volgen enkele gegevens die werden bekomen na een snelle rondvraag bij de ter-reinbeherende diensten van de afdeling Bos en Groen.
West-Vlaanderen :
In West-Vlaanderen wordt op jaarbasis gemiddeld zo'n 206 mandagen voorzien voor het opruimen van afval, sluikstorten, edm. in de domeinbos-sen . Dit is ongeveer 6% van de beschikbare mandagen.
Vlaams Brabant:
Locatie Aantal Totaal volume Aard
Bertembos 2 1 Afbraakmateriaal,
Dierlijk afval
Tangebeekbos (Vilvoorde) 20 20 Afbraakmateriaal,
slachtresten schaap,
Afval klusjesman, autobanden
Visvijver Weerde (Zemst) 10 2 Allerlei
Lintbos (Grimbergen) 3 1 Allerlei
Meetshovenbos (Aarschot) 3 2 Allerlei
Autobanden (10 stuks), plastiekafval
Troostembergbos (Tielt-Winge) 2 0.5 Allerlei
Lindenbos (Lubbeek) 1 0.1 Huisvuil
Heverleebos 8 10 Bouwmaterialen, huisraad,
aller-lei
Mee rdaal woud 15 15 Autobanden (60), huisraad,
bouwafval
64 51, 6 m3
Naast deze gegevens voor de sluikstorten wordt jaarlijks nog eens ca 60m3 afval uit de opgestelde
vuilnisbakken gehaald in wekelijkse ophalingen. Het werkvolume gekoppeld aan afval in deze hout-vesterij wordt eveneens op ongeveer 6% van de tijdsbesteding geschat (ongeveer 1 manjaar). Limburg :
In de houtvesterij Hasselt werden in 2003 11 PV's opgesteld tegen sluikstorten en sluikverbranden van afval (plastiek en kunststoffen); daarbij toe-passend inbreuken op de bepalingen van het afval-stoffendecreet, het bosdecreet en het Veldwetboek; dit was 10 maal lastens een geïdentificeerde dader (op heterdaad of na doorzoeking van de vuilnis) en 1 maal lastens onbekenden. In 2004 werden in dezelfde houtvesterij 14 PV's opgesteld tegen
sluik-storten en sluikverbranden; dit was 12 maal lastens een geïdentificeerde dader en 2 maal lastens onbe-kenden. Bij 1 geval ging het om een aanzienlijke hoeveelheid in het bos weggegooide zwaar-toxi-sche gifstoffen, namelijk TEMIK (de hoeveelheid TEMIK volstond om circa 18.000 mensen mee te vergiftigen, gerekend aan de lethale dosis per per-soon). Tot nu toe werden er in 2005 in de hout-vesterij Hasselt opnieuw 6 PV's opgesteld tegen sluikstorten en sluikstoken. De bosarbeiders in de houtvesterij Hasselt spenderen jaarlijks circa 60 mandagen uitsluitend aan opruimen van sluikstor-tingen. De hoeveelheden afgevoerde afvalstortin-gen belopen jaarlijks naar schatting ongeveer 125 m3, of circa 125 ton in de aanname dat het
