rcuur s>e ZEGETOCHT Technisch commercieel vakblad iz;::;; zz

I

rcuur

Technisch commercieel vakblad

VEERTIENDAAGS VAKTECHNISCH TIJDSCHRIFT VOOR:

• Electrotechnische Installateurs

• Handelaren in Elcctrische

verbruikstoestellen en verlichtingsartikelen

• Handelaren in radiotoestellen en -onderdelen

184

15 NOVEMBER 1952 7e JAARGANG Nr.

iz;::;; ^zz

s> ^{E ZEGETOCHT}

VAN FLUORESCENTIEBUISLAMPEN

heeft zich ook uitgestrekt over onze straatverlichting. W a r m k 1 e u r i g e buislampen sieren reeds menige avondstraat.

Uiteraard vereist deze toepassing weer een eigen techniek en eigen armaturen, waarover op blz. 477 meer te lezen valt.

De hierbij gereproduceerde foto toont een moment uit de montage van een UB-straatverlichtingsarma- tuur voor vier buislampen 40 YV.

De apparatenunit is ornlaaggeklapf

opdat de monteur de stroomtoe-

voerdraden aan het klemmenblokje

kan bevestigen.

474 ELECTRO RADIO MERCUUR

Het kwa iteitsmerk

nmiÉi

Als steel- en handstofzuiger, vloerwrijver compleet f 225.—

Extra voor voet . . . „ 10.—

Extra voor mixer . . „ 50.- Extra voor haardroger „ 10.-

Geheel compleei als Roboi f. 295.-

Dit is de enige stofzuiger voor- zien van een krachtige motor die pluizen en haren opneemt.

Door juiste gewichtsverdeling

niet vermoeiend!

.

E ^lectro _TECHNISCH R COMMERCIEEL ^adio I VAKBLAD ^ercii

REDACTIE EN ADMINISTRATIE:

Kalverstraat 35, AmsterdamC.

Telefoon O 2900/35253 en 40453

ABONNEMENTSPRIJS: f6,- per jaar;

voor leden van deaangeslotenvakorganisatiese.d.

f4,— per Jaar. Losse nummers f 0,25.

UITGAVE VAN DE N.V. UITGEVERS MIJ. DILIGENTIA, AMSTERDAM

Postgirorekening 136400 — Bankrekening Twentsche Bank

Alsgrensgevallen,diebijzondertyperendzijn, werden voorbeelden van kerkverwarming e.d.

aangehaald.

Ook zijn voorbeelden van hoofdzakelijke individueleverwarmingaanweziginopenlucht­

scholen, café-terassen e.d.

RUIMTE-

verwarming

licht, dar vooral de gereflecteerde stralings- warmtehierbijkanwordenbenutomdewarmte, apparaat erop*gericht zijnom doelbewustge- geheelonafhankelijkvanluchtstromingen,opde vandebekendeoorspronkelijke gebruiksplaats, resp. aan het individu te warmteoverdracht als convectie, brengen. Bij juiste plaatsing

stralingofconductie,alnaardeomstandigheden ditvragen.

Inhetbijzonderishiermedevoordeel tetrek- maken, ken uit de warmteoverdracht door straling.'

waarbijreflectiewordtaangewendomdooreen het verwarmen van grote, hoge ruimten zijn ingericht tot het doelmatig reguleren van de gename individuele verwarming te bereiken, stralingsintensiteit, zonder daarbij aan de eis Eveneens is in bepaalde omstandigheden voor

individueleverwarmingdeconductiemetsucces aantebevelen,zoalsinkerken,winkelsenwerk- bruik van het elcctrischc ruimteverwarmings- Zoals onze lezers^bekend, beeft bét Bouw­

centrum te Rotterdam enige tijdgeleden een

speciaal electrotecbnisch centrum geopend. bruiktemaken Daarnaastbeeftmendegoedegedachtegehad, wijzen van lezing-avonden te organiseren, speciaal voor

installateurs en detaillisten.

van de stralings- richting iszelfs hetonaangenamevan tocht te compenseren, waarvan dankbaar gebruik is te dezer avonden sprak de beer

Op een

G. C. ƒ, Scboemakcr, directeur N.V. Kon.

Fabr. Iniïentiim te Biitboveh, over ruimte­

verwarmingdoormiddelvanelectriciteit. Een goede spreiding van warmtestraling een aan- samenvatting van bet gesprokene volgt bier.

Aangetoondwordt,datgoedeapparatenvoor

vangelijke verdelingder warmtetoevoer tekort tedoen. Daarvoor zijndeverwarmingselemen­

ten tweepolig uitgevoerd, zodat in dezelfde plaatsen,terwijldeconvectievanwegedeonver- stralingsbundel een intensiteitsverhouding mijdelijke, natuurlijke eigenschap in sommige

Juiste apparaat op juiste plaats Electrischeapparatenvoorruimteverwarming zijn in allerlei vorm, door hun eigenschappen van eenvoud en gemakkelijke bediening, snel

populair geworden. Hen solied fabrikaat kan gevallenvoorkeurkangenieten.Bijvoorbeeldin kleinereruimten,zoalskantoren.

van 4:2:1 is te brengen.

Eveneens zijn beschikbaar kamerthermo­

staten voor regulering van dewarmtegraad in kleine ofgrote ruimten, die al ofniet in com- Opwekking op gebruiksplaats binatie met schakelrelais en schakelklokken voor het verwarmingselement zonder bezwaar

10000gebruiksurenopgeven. De kleineelcctri- sche kachel is zelfs een artikel geworden, dat gemakkelijk overde toonbank wordt verkocht.

Erkendmoetworden,datdealomaanwezige door lichtbeelden en demonstratiete laten uit- electrische installatie en het niet door ver-

De strekking van deze voordracht was, om kunnen worden gebruikt.

Tenslotte werd een uitgebreide serie ver- komen, dat niet het minst om. economische warmingstoestellen voor ruimte of individuele bepaalde plaats redenen, nodig is met kennis van zaken de verwarming getoond, waaruit voor allerlei passen. Opwek- gevallen zoals kerken, scholen, winkels, kan­

vande warmteop'degebruiksplaatszelve toren,woningen,garagese.d. eenpassendekeus was te doen.

brandingsproducten aan een

gebonden zijn, alsgunscigefactoren niet onbe- electrische verwarming toe te langrijk daarbij, hebben geholpen.

:

king

Niettemindienteroptoegezien,datdeplaats, ishierbijnietalleenaltijdmogelijkmaarookals die de electrische ruimteverwarming inneemt, effectiefaantcbevelen.

verantwoord is, niet het minstdoor het goede Het juiste gebruik van de combinatie van apparaatop.dejuisteplaats tebrengen. stralingenconductiekunneneenbelangrijkerol spelen indesnelheidvanopwarmen;eenvoor- Convèctie,'stralingofconductie deel, dat bij projecten met grote gebruiks- Inafwijkingvandemeesteanderekunstmatige frequentieen kortegebruiksduur alsvanzelfde warmtebronnen, kan de constructieen hetge- keuzeop electrischeverwarmingdoetvallen.

I

!

HET LICHT in de wereld komt hoofdzakelijk uit twee bronnen:

de zon en de lamp van de geleerde.

(73avee) :

:

\

476 ELECTRO RADIO MERCUUR

Wieten en Van Dijk

ELECTRISCHE PLAAT RADIATOREN

;'j

ELEMENTEN IN GESLOTEN BUIS

TypeP.5150-1750of2250W. Bruto f98.50

i

f72.50 f62.50 f52.50 W. „ f42.50

„ P. 5100- 1000 of 1500 W. „ %

.. P.5075-500of 750W.

.. P. 5050- 500 of 750 W. „ P. 5025 - 250

jij

»» mm

Voltage

naar Op-en inbouw

mqdellen

Normale en geheel waterdichte uitvoering Knoppen met eik gewenst opschrift verkiezing

Uitgevoerdingeperforeerdeplaat,zonderschakelaar, volgens bovenstaande prijzen.

In wandmontage of verplaatsbare uitvoering.

Met schakelaar meerprijs f. 5.—

In gesloten plaat meerprijs f. 10.—

Kleur: crème, brons, zwart of naar keuze.

Cataloguswordt U op aanvragegaarnetoegezonden.

Leverbaar via de handel.

In gietijzeren, plaatstalen of bakelieten huls

rukknoppen

Uigebreide geïllustreerde catalogi gratis op aanvraag MACHINE

EN

Fabrieksagent:

Wieten en van Dijk

APPARATENFABRIEK

ELECTIO IMPIBT

Burgemeester Patijnlaan 50 te Zeist Telefoon K 3404-2683

POSTBUS 60 • ZAANDAM • TEL. K 2980-2146

c p

V •••

ooo

•k •. 1 l \ t Ü -.• • - ■si ‘A

ooeio *009 j

o

ca

ooo

Ook voor grotere batterijen zijn Isolite-kasten goed geschikt. Of U 6 of 60 lichtgroepen moet aansluiten, vraagt U eerst eens de prijs van Isolite-kasten bij:

b b | %

N.V.Electro-Metaal DenHaag

Elgro C.V. Arnhem,Apeldoorn

Fa.W.Haas Heerlen

W.SchuurmanN.V. Alkmaar

TehamaN.V. Leeuwarden,Groningen

v.h.Terwal A’dam,Rotterdam, Maastricht

UW GROSSIER HEEFT ZE IN VOORRAAD

Importeur NEMA - Winschoten - Tel. 255

ELECTRO RADIO MERCUUR ₄₇₇

Straatverlichting sar maturen

voor fluorescentjebuizen

Door de Inge helderheid der fluores- mogelijke lichtuitstraling in de lengterichting vandewegteverkrijgen.Debuislampenzijnin dezearmaturenonderelkaargeplaatst,waardoor direct zichtbare; vermeden wordt,dat onderdelichtmast

groteverlichtingssterktewordtverkregen.Hier- EenUB-armatuurvoor4„TL”-buislampen40W.

doorendoordegrotezijwaartselichtuitstraling

Wanneerwijstraatverlichtingsinstallaties,uit- kan de onderlinge afstand der armaturen vrij ref/ectorgehaakt en kan meteen veerworden gevoerd met de moderne fluorescentie-buis- g1™* . vastgezet. Deze reflector is van staalplaat vet­

lampen, vergelijken met straatverlichting door De TR-armaturen hebben een zogenaamd vaarcjigd, dat achtereenvolgens vuurverzinkc, middelvangloei-,kwik-ennatriumlampenvalt diepstraalkarakter.Delampenzijninditarma- gelaktengemoffeldwerd.Wanneerdemonteur hetop,datmeteenverlichtingmetfluorescentie- tuur nagenoeg horizontaal naast elkaar ge- in de reflectorkapmoet zijn,kandeapparaten-

plaatst, en hetlicht wordt onder een nauwere unic eenvoudig ^pzij geklapt worden centie-buislampen is er weinig bezwaar

tegen het gebruik van lampen.

een te

buislampen, zowel opdedroge als opde natte

wegeengrotegelijkmatigheid indehelderheid hoeknaarhetwegdekuitgestraalddandatbijde van het wegdek wordt verkregen. Dit is in UB-armaturen het geval is. De TR-armaturen hoofdzaak tedankenaan delanggerekte vorm zij^oa- zeer geschikt voor het verlichten van

dezelichtbron. Bovendien isdezemethode pleinen.

Aansluiting en montage.

De electrischeaansluitingvan beidesoorten armaturengeschiedtdooreenkabeldieaaneen der zijkanten van het armatuur via een wortel Deconstructievande UB-en TR-armaturen naar binnen wordt geleid. In de reflectorkap isgelijk.DeTL-buislampenwordenmeteenkap ziteenklemmendblokje,waardestroomtoevoer- vanperspexafgeschermd,zodatdezevoldoende draden op kunnen worden bevestigd.

Dearmaturen kunnenaan eenzgn.uitlegger vandeverlichtingsmastwordenbevestigddoor middel van twee bevestigingsklemmen. Het- van

van straatverlichting economisch, en dank zij dit feit en de gelijkmatigheid in de helderheid van het wegdek worden de fluorescentie-buis- lampen tegenwoordig steeds meer voorstraat­

verlichting toegepast.

Onderdelen

zijn beschermd tegen weersinvloeden en een goede werking onder alle omstandigheden gewaarborgd is. Deperspexkap wordt met een

rubberrandtegenhethuisgeklemd,metbehulp zelfdeisnatuurlijkook mogelijkaaneen kabel, wanneer het nodig wordt geoordeeld, dat de Hierdoorwordthetarmatuurvolkomenstof-en armaturen in het middenvan de straat komen te hangen, zoals dit bijv. vaak het geval is in winkelstraten.Hetisookmogelijkdearmaturen voor TL 20 W aan een klem te bevestigen, de Voorkeur voor warmkleurig licht

Hetspreektvanzelf,datmetdeopkomstvan.

dezenieuweverlichtingsmethodedefabricageen vaneeneenvoudigezogenaamdeeierkistsluiting.

ontwikkeling van de daarbij behorende arma-

tuiengelijketredhield.Doordelagehelderheid druipwaterdicht afgesloten,

van de fluorescentie-buislampen is er weinig De armaturen bestaan beide uit drie hoofd­

bezwaartegenhetgebruikvandirectzichtbare onderdelen, t.w. dereflector,de apparaten-unit

lampen.Ditiseenzeerbelangrijkvoordeel,om- en de lantaambak. Het geheel is zodanig ge- één-punts ophanging,

dat ongehinderd kan worden geprofiteerd van construeert, dat bij de verwisseling van de Debeidetypenarmaturenhebben verdernog devrijelichtuitstralinginde-lengterichtingvan lichtbronnenhet armatuur zelfniet behoeft te een belangrijk voordeel. Bij gedeeltelijke uit- deweg.Dehelderheidvanhetwegdekwordtin wordengedemonteerd.Delantaambaknamelijk schakeling voor de nachtverlichting blijft de hoofdzaak verkregendoor het licht, dat tegen hangt, wanneer de eierkistsluitingen aanbeide lichtpuntenindeling steeds gehandhaafd. De de verkeersrichting instraalt. Het wegdek ge- zijdenzijnlosgemaakt, vrijaan tweekettingen gelijkmatigheid vandehelderheid op het weg­

draagt zich alseen mattespiegel, waardoorde Deapparaten-unit,waaroprespectievelijk twee, dekveranderthierdoorniet.'Weliswaardaalthet lichtstralen voor een groot deel in de spiege- drieofvierbuislampenzijn.bevestigd,isdanvrij. verlichtingsniveau dan, maar de hinderlijke, lingsrichting worden weerkaatst. Door deze Op deze apparaten-unit zijn zowel de voor- donkere ,,eilanden” die optreden bij het uit- cigenschap wordt van de lichtstralen tegen de schakelapparaten als de andere electrische vallenvanéénlamps-lichtpunten, worden door verkeersrichting een groter deel naar het oog onderdelen aangebracht. Deze unit is in de dezearmaturen vermeden,

gereflecteerd dan van de lichtstralen met de verkeersrichtingmee. Dehelderheidsindrukvan dearmaturen hangttevenssterkafvandeaan­

wezigheidvangevels.

Sinds men de fluorescentie-buislampen als lichtbronnenvoorstraatverlichtingisgaan toe­

passen,heeftde ervaringgeleerd,datdewarm- kleurige typen buislampeneen prettigerstraat­

beeld opleveren dan de witte of daglichtkleur buislampen.

Twee groepen Van Philips staan op het ogenblik twee groepen straatverlichtingsarmaturen voor TL- buislampenterbeschikking,t.w. UB-armaturen voortwee,drieen vierbuislampenTL40Wen voortwee,drieen vierbuislampenTL20 Wen daarnaast de TR-armaturen voor twee en drie buislampenTL40Wentweeendriebuislampen TL20W.

De verlichting van een invals­

wegvoor groot verkeer

„TL”-buislam­

pen in UB-ar­

maturen voor vierbuislampen 40 W,

met

De UB-armaturen zijn zogenaamde vrij- stralers,waarbijernaargestreefdiseenzogroot

478 ELECTRO RADIO MERCUUR

bo

T

IT

Inelkelasdoosbehoren

CONEX-LASDOPPEN

Een belangrijke consiructieverbeiering bij de bewapende sterkstroom-loodkabels

«iS W _l m _{.-. li}

loodkabels meb~ een

beschermende mantel 'A

/ /

van /

DRAKA-VINYL ^****>

mm

conexi porcelein 2x2it/m 3x4mm8 CONEXO v porcelein

3x4t/m4x6mm*

&

• ,

CONEX No.0

• In hoge mate chemisch bestendig

• Mechanisch sterk en slijtvast

• Isolerend

• Onbrandbaar

• Fraai glad uiterlijk

isoliet 3x4t/m 4x6mm8

CONEX UNIVERSAL isoliet 2xIirt/m3x4mm8 CONEX2 isoliet 2xlit/m3x2Jmm*

:A£ )

•f

m

!|

CONEX UNIVERSAL, porcelein 2xüt/m3x4mm*

VOORRADIGBIJUWGROSSIER CONEX„Laschtoveral-Pastoveral”

)

N.V. HOLL. DRAAD- EN KABELFABRIEK - AMSTERDAM

N.V. RAMIE UNION - ENSCHEDE

t

NATRIUM-EN KWIKLAMPEN

Werking, eigenschappen en toepassingsmogelijkheden.

2e druk, formaat 14 X 21 cm,

115 pag., 64 figuren en V tabellen.

Prijs gebonden f 4.25

Dit boek behandelt de uitvoerige rij van gasontladingslampen, omvattend natriumlam- pen, hogedrukkwiklampen, super hogedruk- lampen, lagedruklampen en neon- en glim- lampen, waarbij de eerste helft van het boek dan nog gewijd wordt aan een inleiding in het wezen van het licht, elcctrische begrippen en de algemene werking van gasontlading.

Het is bestemd voor de algemene voorlichting van installateurs, verkopers van lampen en van hen, die zich omtrent de toepassings­

mogelijkheden willen oriënteren. Veelvuldige en duidelijke foto’s van de besproken lampen en ornamenten verduidelijken de tekst.

Verkrijgbaar in de erkende boekhandel en bij

A103 j Dit von ouds bekende materioal wordt geleverd door

Amersfoort Ocvmltf RoMcrdom Entchtde Heerlen Roermond Venlo Zwolle W HEIMS

w. HEIMS

N.V INGENIEUR8UREAUDOORMAN BRINKMAN& GtRMERAADN V W HAAS

ANT KASDORP n V ULCIROOfRa ) K BUSBROEK ROOD&KAHlf GEBR vond VEEN

N v SCHOIfENSHANDELMAATSCHAPPIJ Hoorn N V GEMA

H.C J VREDENBUPG

Nieunrifroo»17 Wolilroof1719 Mourusweg59 Wolsfrool35 Kempkensweg3 Vtnlo»e.veg4 Straclsewcg37 39

Komperjlfool9

N.V. UITGEVERS MIJ DILIGENTIA

Bergenop Zoom PoMertirooi40 Leov«ordcn Grote Kerkstraat15

Nieuwsfroaf15 OudeBotenngestroot57 Willemsstroat63

Amsterdam Kalverstraat 35

Groningen Hengelo

V

I

ELECTRO RADIO MERCUUR 479

r MR. H. WARNERS: Gevangenisstraf en geldboete

Wat zijn nu de straffen, wanneer men zich aan deze bepalingen niet houdt?

Deze zijn niet mals en ook hier heeft men on­

verkort de in 1945 ingevoerde strafbepalingen gehandhaafd.

Het opzettelijk onjuist, onvolledig of valselijk inlichtingen verstrekken wordt gestraft met ten hoogste 4 jaar gevangenisstraf en zo ge­

wenst gecombineerd met een geldboete van maximaal f 20 000,—. Wanneer het uw eigen aangifte betreft, kan bovendien nog een navor- deringsrecht worden opgelegd, ook wanneer het invorderingsrecht reeds verlopen is.

Hij die „slechts” weigert of nalaat inlichtingen te verstrekken moet rekening houden met een geldboete van „slechts” f 10 000,—.

De wetgever heeft de roede niet gespaard en men zij dus gewaarschuwd.

Fiscale Recherche

en haar bevoegdheid

Van verschillende kanten heeft men mij ge­

vraagd, iets te vertellen over de huidige be­

voegdheden van de fiscale recherche.

Men heeft wel iets horen verluiden, dat de al te rigoreuse bepalingen, welke kort na de bevrij- ding werden ingevoerd, zijn komen te vallen, maar wat er nu precies nog van kracht is, weet men niet. Hoever kunnen die fiscale ambte­

naren nu gaan?”, is een veel voorkomende vraag.

Wanneer ik hierover nu iets ga vertellen, moet ik u allen wel waarschuwen, het hier neerge- schrevene op te vatten als niet meer dan een

moeilijkste en meest gespecialiseerde materies.

Wil men voor een bepaald geval zekerheid hebben, dan diene men zich te wenden tot een belasting-consulent, althans een speciale des­

kundige op belastinggebied.

De enige absoluut goede raad, welke ik u kan geven, is: verzwijg niets aan uw belastingin­

specteur en laat uw aangifteformulier opstellen door een deskundige, dan behoeft u niet be­

vreesd te zijn voor alle aan de belastingambte­

naren ten dienste staande maatregelen.

Strengheid leek nodig Kort na de bevrijding was het inderdaad nodig,

■ strenge bepalingen in het leven te roepen. Be­

lastingen waren de laatste oorlogsjaren niet meer geheven of niet meer geïnd. Men had geleerd en als grootste goed aanvaard, de be­

zettende macht en alle onder haar staande organen een rad voor ogen te draaien en zo onvolledig mogelijk in te lichten. Nu moest er na de bevrijding worden omgeschakeld en er moest een begin gemaakt worden met het her­

stel van de oorlogsschade en de algemene op­

bouw van ons vaderland.

Daarvoor was geld, veel geld nodig, dat door de belastingbetalers moest worden opgebracht.

De vermogensaanwasbelasting en de ver- mogensheffing ineens danken daaraan hun ontstaan. Het Bijzonder Navorderingsbesluit was daarna eveneens nodig. Gelijke tred hier­

mee hielden de maatregelen, welke de controle en invordering van deze belastingen moesten mogelijk maken.

Een Fiscale Inlichtingen en Opsporings Dienst werd in het leven geroepen en het Besluit Uitbreiding Bevoegdheden Belastingambte­

naren werd uitgevaardigd.

Dit laatste besluit kreeg een tijdelijke werkings­

duur en zou eindigen 1 Januari 1951. Het bleef nog wat langer bestaan, maar op 23 April 1952 werd de nu geldende Wet vervanging fiscale noodrecht van kracht, met het doel de wel zeer sterk ingrijpende fiscale strafbepalingen wat te beperken en meer eenheid te brengen in de onderscheidene wetten, besluiten en uitvoe­

ringsbepalingen op dit terrein.

Kan men nu werkelijk zeggen, dat de bevoegd­

heden van de fiscale ambtenaren, welke in een tijd van nood direct na de bevrijding nood­

zakelijk waren, zoals ik hierboven heb uiteenge­

zet, aanzienlijke beperking hebben ondergaan?

Ik nu meen dit te moeten betwijfelen.

Bankgeheim blijft opgeheven In ieder geval is de zo gevreesde zekerheidstel­

ling komen té vervallen terwijl ook de snel gelegde conservatoire beslagen niet meer een ernstige bedreiging vormen.

Andere bepalingen zijn echter ten volle ge­

handhaafd en, zoals men zo vaak ziet gebeuren, zijn bepalingen, welke onder de druk der tijden aanvaardbaar waren en eerst een tijdelijk karakter droegen, nu door onze volksvertegen­

woordiging voorgoed vastgelegd in dc nieuwe Wet betreffende de fiscale strafbepalingen.

Het belangrijkste is wel, dat een ieder is ge­

houden, aan de inspecteur door deze gevor-

Toegang tot woning enz.

Dan nog de vraag wanneer, waar en onder wel­

ke omstandigheden een belastingambtenaar mag binnentreden.

Ook op dit punt er is weinig veranderd.

De bevoegdheden gaan zeer ver. De opspo­

ringsambtenaren mogen overal binnentreden, waar dit naar hun redelijk oordeel voor de ver­

vulling van hun taak nodig is, mits zijnde geen

particuliere woning. Voor dit laatste terrein gelden bijzondere bepalingen.

Hieruit ziet men wel, dat er practisch geen beperkingen zijn, om bedrijfspanden binnen te gaan, mits men doende is belastingmisdrijven De fiscale noodwetgeving

werd weliswaar opgeheven, maar de ervoor in de plaats komende wet is niet veel soepeler.

derde gegevens en inlichtingen te verstrekken, op te helderen.

welke alle van belang kunnen zijn voor de Ten opzichte van woningen wordt een last- heffing van enige Rijksbelasting (art. 2). geving of het medegaan van de commissaris Dit betekent, dat, behoudens een kleine groep van politie of van de burgemeester van de van personen, welke een geheimhoudingsrecht betreffende plaats vereist,

hebben verkregen, eenieder verplicht is, de Wordt een algemene lastgeving afgegeven aan de inspecteur inlichtingen te verstrekken over betreffende ambtenaar door de Officier van Jus- zichzelf en over ieder ander van wie men iets titie of de Procureur Generaal bij het Gerechts- kan weten, of dit nu vrienden, cliënten of hof, dan is dit obstakel ook al weer opgeruimd.

Ik geloof echter, dat men tegenwoordig niet De gegevens en inlichtingen dienen duidelijk, meer gemakkelijk een dergelijke algemene

worden verstrekt, hetzij schriftelijk, hetzij Tenslotte moge u nog weten, dat bij een der- mondeling, ter keuze van de inspecteur en gelijk opsporingsonderzoek alle zaken in be- binnen een door deze te bepalen termijn (art 5). slag genomen kunnen worden, welke tot ont­

ij ziet het, er wordt niets aan uw beleefdheid dekking van de waarheid kunnen leiden. Ook

overgelaten en enige vergoeding voor de te weer een zeer rekbaar begrip,

verrichten werkzaamheden behoeft u ook niet Uit alles blijkt, dat aan de opsporingsambte­

naren zeer ruime bevoegdheden zijn gegeven;

Slechts enkele groepen kunnen zich op een maar dat wil nog niet zeggen, dat hiervan te geheimhoudingsrecht beroepen. Dat zijn: allen tijde gebruik zal worden gemaakt. Men bedienaren van de godsdienst, notarissen, kan hopen en verwachten dat, nu alle stromen advocaten en procureurs, geneeskundigen en weer in rustiger beddingen zijn teruggevallen, apothekers, maar alleen als zij uit hoofde van in overeenstemming met de Nederlandse volks- hun stand, ambt of beroep tot geheimhouding aard van deze ruime bevoegdheden slechts een verplicht zijn. Dit is inderdaad een belangrijke gepast gebruik zal worden gemaakt in gevallen verbetering ten opzichte van de situatie direct dat werkelijk rekening gehouden moet worden

met ernstige belastingfraude.

Daar staat tegenover, dat dus accountants, Deze bepalingen hebben ook het karakter van commissionnairs en bankiers wél tot het ver- een afschrikkende werking om het begaan van strekken van inlichtingen, desgevraagd, ver- strafbare feiten op belastinggebied te voorkomen.

plicht zijn. Het eenmaal opgeheven bankgeheim Ik eindig zoals ik begonnen ben: wie tijdig en

van deze wettelijke bepalingen.

De belangrijkste groep is mijns inziens die der Wie bij vergissing enige fouten maakt en deze accountants, welke bij uitstek geroepen is, de later naar behoren redresseert, kan ook nog op administratie te controleren van haar cliënten medewerking en begrip van de inspecteurreke- en vermogensstaten en balansen op té maken. nen. Men weet wel, dat de gehele materie zeer Deze groep, alsmede die van de belasting- moeilijk is! Moge deze korte en absoluut niet consulenten, verdienen mijns inziens een ge- volledige verhandeling slechts een bijdrage lijke geheimhoudingsplicht, omdat zij het vol- betekenen om enige inzicht te geven over de ledige vertrouwen dienen te genieten van hun huidige bevoegdheden van de opsporings- cliënten en hun vertrouwenspositie niet mag ambtenaren der belastingen,

worden ondergraven door angst voor de dwang Wie meer en beter nóg wil weten, vrage niet tot het verstrekken van inlichtingen aan de mij, maar stelle zich in verbinding met een

inspecteurs. belastingdeskundige.

familieleden betreft.

te verwachten.

na de bevrijding.

niets te vrezen.

•s

'480 ELECTRO RADIO MERCUUR

REPARATIELABEL ⁱ

METZ

<~YYluAilzuA

Naast onze veel gevraagde calculatie», bloes hebben wij gemeendvoor delezers van Elcctro Radio Mcrcuur

REPARATIELABELS volgens nevenstaande afbeelding (formaat label $.5 x 14 cm) ter beschikking te moeten stellen.

De prijs bedraagt per pakje, inhou­

dende 500 labels, slechts f4.90 af- __ gehaald (f5.40 franco huis).

__ Door het stansgat met snijlijn zijn

•— deze labels zonder verdere moeite aan de

" ter reparatie aangeboden voorwerpen te bevestigen.

Vh.

O

K!-r>

Dit V«.«clrxpr

AmlJrtfe-ent

BANDOPNAME-APPARATUUR

Dezelfde LABELS voorzien van een dek­

blad dat afgegeven kan worden aan de Cliënt (door middel van een carbon- papiertje te beschrijven)kosten per4bloesad125labelsmetdek­

bladf7.40 afgehaald enf7.90francohuis.Allelabelsvervaardigd uitprimabeschrijfbaarcarton.

ROSTENI

(Verkleindmodel)

Tevensverkrijgbaar:

REPARATIE.

RAPPORTEN Rsparatle-Rapport

--- in bloesad100bladen ---prima beschrijfbaar

~ papier volgens neven- 77^ staande afbeelding (for- ___ maat 9.5x13.5cm). De --- door Uwmonteurtever- --- antwoorden tijd en gc- bruikt materiaal kunnen desgewenst door middel van deze rapporten ge­

parafeerdwordendoorde Cliënt.

De prijs perbloc be­

draagtafgehaaldf0.80 (f0.85francohuis).

PAST OP IEDERE GOEDE GRAMOFOON. APART VER- STERKER/OSCILLATORDEEL KAN IN IEDERE TOESTEL- KAST EENVOUDIG WORDEN AANGEBRACHT. MICRO­

FOON METINGEBOUWDE BATTERIJ-VOORVERSTERKER.

V00RZIENVAN 3DUBBELSP00R-K0PPEN!

SPEELDUUR 21 min., SNELHEID 19 cm/sec.

Alleenvertegenwoordiging voor Nederland

i.

KOSTEN/

AC0USTICAL

(Verkleindmodel)

TRADING COMPANY N.V.

DE KEMPENAERSTRAAT 51, Bestellingen te rithten aan:

N.V. Uitgevers Maatschappij „Diligentia”

Kalvcrstraat 35 - Amsterdam - Giro 136.400

AM8TERDAM-W.

Sr^■

ELECTRO RADIO MERCUUR 481

uit, zodat op dat moment desluitingradicaiil leincn las, waarvan het koperen verbindings- was. Op onze vraag, ofde sluiting steeds op stukblootlag. Hoewelhetniet directmethet dezelfdetijdtevoorschijnkwam,vertelde

cliëntons,datditgeheelwillekeurigwas,want

nu eens was het 8 uur, dan weer halfnegen, veroorzaakt door directesluiting.Een nieuwe endevorigeavondeerstom 10uur, zodat wij las aanbrengen en de draden op betere wijze daaraan weinig houvast hadden.

deksel van de doos,in aanraking kwam, toonde hetdeksel toch diverse brandplekken.

P ^{RACTISCHE RAATJES}

kamers van de eerste etage, hoewel wij dit dat de fout daar gezocht

’smorgens ook gedaan hadden zonder ietste 's Morgens hadden wij vluchtig een kijkje kunnen ontdekken. Opeenderkamers boven genomen in die slaapkamer, doch toen wij debenedengangenvestibule wildeonzecliënt ’s avonds weer rondneusden, zagen wij, dat ons niet toelaten, omdat daar zijn dochtertje een zwaar opklapbed was neergelaten en een van veertien jaarsliep enjuist in haar eerste van de poten juist op het luikje in de vloer drukte. Wanneer overdag het bed was op­

geklapt, wasdedrukvanhetluikjeverdwenen Even om een hoekje kijken en geen lawaai en had men geen last van de sluiting, doch zodra de dochter des huizes zich ter ruste

Elke avond kortsluiting

Enige dagen geleden werden wij geroepen bij een van onze oudste relaties om eens te onderzoeken wat de oorzaak toch kon zijn, datdaardelaatstedagengeregeldkortsluiting

voorkwam.Erginggeenavondvoorbij,ofvan slaapje lag gedommeld. Toch wilden wij ook daareven zien, ofdaarietsteontdekken was.

een bepaalde groep sloeg de zekering door, terwijlmendaar overdaggeenlastvanonder­

vond. Het wasgelukkigeengroep, waarop de ™a^enwerd toegestaan,en toengingons op­

gang,keuken,kelderenschuurbenevensenkele eens een licht °P- Wijzeiden nog niets, doch begaf -en zulks geschiedde op ongeregelde wandcontactdozen waren aangesloten, zodat beloofdendevolgendemorgenterugtekomen tijden-, liet zij het opklapbed met eenpmak mennietdirectbijzonderveellastondervond. en••• heteilvelafdoendete verhelpen. opdevloerkomenendruktehetluikje op het De volgende morgen was ons eerste werk deksel van de doos, welke slechts met een naardieslaapkamer tegaanendevloeropen- schroefwas dichtgemaakt, omdat de draden maken. De eerste lasdoos, welke wij open- er ingepropt zaten. Daardoor was ook de maakten, vertoonde onseengebroken porse- porseleinen las gebroken.

Alleen de donkere keuken 's avonds waseen handicap, doch men wist dit te ondervangen met een looplamp.

Wij er op af, gewapend met proeflamp en inductor.Bijonseersteonderzoekbleeknahet indraaien van een automatische zekering van 2ampèreallestefunctioneren en was er vau enige sluiting niets te bespeuren. Na alle lampen van die groep weer te hebben uitge­

draaidendesnoerenuitde wandcontactdozen

.S'

te hebben verwijderd, probeerden wij de eventuele sluiting op te sporen met behulp van onze inductor. Ook bij deze meting kwamenwijnietsverderen konden nietsont­

dekken. De inductor sloeg in hetgeheel niet uit, zodat wij ook daarmede niet verder kwamen. Alles weer in zn oorspronkelijke toestandgebracht,d.w.z. delampen weeront­

stokenendesnoerenindewandcontactdozen brengenenalleswasO.K.Desnoerengeschud en gekronkeld:alles bleefintact.

Wijstonden vooreen raadsel,en tochhield onze cliënt vol, dat de laatste vijfdagen elke avond de zekering doorgeslagen was. Toen hebbenwijallelampenuitdelamphoudprsge­

haald, na deze eerst te hebben ingcschakeld.

Hetkonimmersgebeuren,datdesluitinginde lampedraden of wisseldraden zat. Ook dit experimentleverdenietsopenbrachtonsniet nader tot de oplossing. Ook hierbij sloeg de inductor niet uit. Die morgen gingen wijdus onvcrrichterzakeweernaarhuis,maarvroegen onze cliënt om, indiendie avondde zekering weerzou doorslaan,ons onmiddellijk tewaar schuwen,opdat wijdan direct een onderzoek konden instellen.

Hetzaldieavond omstreeks 8 uur zijnge­

weest, toende telefoonrinkeldeendebewuste cliënt onsmededeelde,datzojuistdezekering weer was doorgeslagen, Binnen een kwartier waren wijterplaatseen draaiden wijde auto­

matischezekering in. Onmiddellijk sloegdeze

SIEMENS

INSTALLATIE MATERIAAL

stijlvolle uitvoering door SIEMENS isolatiemateriaal Lange levensduur door verzilverde contacten.

NEDERlANDSCHE SIEMENS MAATSCHAPPIJ N.V.

RIJNSTRAAT 24 *GRAVENHAGE TELEFOON 723810

ELECTRO RADIO MERCUUR

482

Weef

= voldoende U

nog?

uitmuntend

Cijfersvan het schoolrapport heb­

ben plaats gemaakt voor zakelijke cijfers.Cijfers,waarbij„voldoende"

of „uitmuntend" dikwijls de be­

slissende rol speelt.

Let daarom bij installatiemateriaal op

t ^Voldoende

doen aan de minimum eisen van het KEMA-laboratorium.

dit verschil

Het KEMA KEURTEKEN daar­

entegen wordt door het KEMA Laboratorium uitsluitend ver-

leend aan installatiemateriaal, |\EUR dat aan de allerhoogste eisen K

voldoet.

l/EMA

Uitmuntend

Doe daar Uw voordeel mee!

Slechts aan het installatiemateriaal fabrikaat HAZEMEYER Hengelo is het recht tot het voeren van het KEMAKEURTEKEN verleend.

Toon Uw cliënten de KEMA-verzegelde dozen als bewijs, dat U hen dient met het beste, dat de markt heeft te bieden. Voortdurende marktcontrole waar­

borgt kwaliteit.

HAZEMEYER INSTALLATIE­

MATERIAAL Alleen

voert het KEMA Keurteken

.1 •.».•• •

483 ELECTRO RADIO ÜZERCUUR

Het meest typische van de absorptie-koel- machineiszijncalorieën balans.Hetontbreken van enig bewegend deel, het gesloten systeem van stalen, gelaste buizen, waarbinnen overal eenzelfde druk heerst, wijster op dat hier uit­

sluitendmetcalorieëngewerktwordt.

Aandegenerator,depompinbegrepen, wor­

dencalorieën toegevoerd;ditkangebeurenhet­

zijdoor middelvan eenelcctrischclement dan wel door een gas- of pctroleumbrander. Wij kunnen deze warmtehoeveelheid per tijdseen­

heidvoorstellen door Qg.

Erisnogeentweedeonderdeelinhetaggregaat, waaraan warmte toegevoerd wordt, en dat is de verdamper.Bijverdampingvandevloeibare ammoniak tengevolgevanhetterugvallen van de ammoniakdruk onttrekt de ammoniak warmte aan de geïsoleerde koelruimte met ge­

volg datde temperatuurdaarin daalt.

Deaandekoclkastinhoudonttrokkenwarmte manifesteert zich alskoude, enwij kunnen dit aantal calorieën per tijdseenheid voorstellen doorQv.

Incondensorenabsorbermoetdeammoniak, respectievelijkdeabsorberendevloeistofwarmte aan de omgeving afstaan; de condensatie­

warmte =Qcen de absorptiewarmte Qa.

In de gaswarmteuitwissclaar vindt een calo- rieën-ruil plaats tussenhet koudemengsel van ammoniakdamp en waterstof, dat vande ver­

damper komt, en het warme waterstofgas, dat vandeabsorberopstijgende,naarde verdamper stroomt.Hierdoorkomtdezewaterstofzokoud mogelijk de verdamper binnen.

De vloeistofwarmteuitwisselaar heeft tot taakdeuitwisselingvancalorieëntussende hete arme vloeistof, die van de generatorkomt,en dekoudererijkevloeistof,welkevandeabsorber naardegeneratorstroomt;hetvoordeelhiervan is, dat de rijke vloeistofvoorverwarmd in de generatorbelandtendearmevloeistofzo koud mogelijk de absorber bereikt.

(Salorieën-balans

BIJ ABSORPTIE-KOELMACHINE

Vooral na deoorlog heeftde gedachte om kleinere koelkasten te vervaardigen voor kleiner beliuisden en matiggevulde beurzen steedsmeerveldgewonnen,zodatmentegen­

woordig verschillende fabrikanten met koel­

ruimtenvan40tot60literinhoudopdemarkt gebrachtziet.

Deze kasten kunnen gemakkelijk, zelfs in zeerkleinekeukens,eenplaatsvindeneneisen geendeskundigtoezicht.

die ruimte bevond, zodat, wanneer in de ver­

damperdeammoniakdrukvanbijv.28atmosfeer op3 atmosfeertcrugvalt, het waterstofgas een drukvan28—3=25atmosfeermoetleveren.

Het verdampende koelmiddel doorstroomt samenmeidewaterstofdeverdamperendaarna door een gas-warmteuitwisselaar naar de ab­

sorber, waarin de armevloeistofde ammoniak absorbeertenhetarmerwordendewaterstofgas, na de absorber gepasseerd te zijn, terugkeert Een compressorkast is voor deze kleinere langs de bovengenoemde uitwisselaar naar de inhouden niet concurrerend te vervaardigen, verdamper.

zodat op dit terrein uitsluitend de absorptie- In de absorber komt warmte vrij tengevolge machine heer en meesteris. vanhet absorberenvan deammoniakdoorhet water en, daar, zoals reeds eerder gezegd de Drie stoffen absorptie-capacitcitgroteris,naarmatede tem- elkaar peratuurlager, moet er voor gezorgd worden.

Het zijn driestoffen, die in drie, aan

gekoppelde kringlopen, het principe van het datdeabsorptie-warmtezosnelmogelijkwordt afgevoerd.

Hetbuizenstelsel vandeabsorberisdanook continu-werkende absorptie-systeem vormen,

nl. water, ammoniak en waterstofgas.

Het water heefr tot taak de ammoniak te van koelribben of-platen voorzien om eenzo groot mogelijkkoelendoppervlak teverkrijgen.

De rijke vloeistof verlaat de absorber en absorberen en het doet dit des te beter, naar­

mate dat de temperatuur lager is, terwijl bij

hogere temperatuur slechts weinig ammoniak komt langs een vloeistofwarmteuitwisselaar in vastgehouden kan worden en het merendeel heckookvat.Dewarmevloeistofuitdezegene- uitgedreven wordt, zodat men in de vloeistof- rator passeert ook de warmteuitwisselaar, al- kringlooponderdelen van het aggregaat heeft, vorensin deabsorberbinnen tevloeien, diegevuldzijnmetrijkevloeistofenanderemet Daar in de vloeistofkringloop hoogtever- armevloeistof. Denamenrijkcn armdanktde schillen noodzakelijk zijn, moet een pomp de- vloeistof aan de ammoniakconcentratie, het vloeistofvan het lage naar het hogere niveau percentage ammoniak, dac in het water is ge- stuwen en decirculatie in gang houden. Deze absorbeerd. De ammoniakkringloop moet dus pomp werkt volgens het thermosyphon-

gedeeltesamenvallen metdevloeistof- principe, d.w.z. door toegevoerde

kringloop. Dezeammoniak,die indegenerator wordenammoniakdampbellenuit de oplossing vrij gemaakten,daarde pompbuisbetrekkelijk nauw is, zullen deze dampbellen vloeistof- druppelsofvloeistofkolommetjesvoorzich uit­

drijven naar hoger niveau en zodoende de motorische kracht in de vloeistofcirculatie warmte

Besparing van energie Calorieënuitwisseling betekent een besparing aan energie. In de calorieënbalans komt tot uiting,daterevenwichtistussendetoegevoerde calorieën en de afgestane; er worden immers geen calorieën vernietigd noch nieuwe ge­

schapen, zodatin formule uitgedrukt:

vooreen

ofhet kookvat onder toevoer van warmteuit het watergedreven wordt,is bijdehoge kook- tempèratuurdampvormigenzalzich,naarmate door afkoeling calorieën er aan onttrokken worden,geleidelijkcondenseren.

Het buizenstelsel, voorzien van koelplaten, waarin de verdichting tot vloeibare ammoniak geschiedt,draagt danook de naam condensor.

Het afgekoelde koelmiddel komt daarna in de verdamper, die zich in de geïsoleerde koel­

ruimte bevindt. Om verdamping mogelijk te maken moetdedruk,waaronderde ammoniak zichbevindt, sterkverminderdworden.

Practisch werkt men'tegenwoordig in ab- sorptic-toestellen met drukken tussen 25 en 30 atmosfeer; deze druk heerst overal in het

vormen.

Qg + Qv = Qc + Qa

Kringlopen-schema Een schematische voorstelling van de ver­

schillende kringlopen 'moge het gelezene toe­

lichten.

Een getallenvoorbeeld moge deze formule toelichten.

Eenkast meteen inhoudvan60liter zaleen verwarmingselement van 120 W behoeven;

ditbetekentdatperuuf12ÖWh of 120x0.S64= 104kgcalaart de generator worden toege»

voerd.

Veronderstellen wij, dat de kast haar diepste temperatuur bereiktheeft,danzalregelmatig door de isolatie heen warrtitc van buiten in de koelruiirtte binnendringen.

Met de kastconscantekgeeft men aan het aantal calofieeni dat per graad celcius tempe­

ratuursverschiltussenomgeving en koelruimte in de koelkast binnendringt.

Is de omgevingstemperatuur bijv.30°Cendedaarbij optre­

dendekasttemperatuur4°Cjdan

,QC

I nJ

condensor

aggregaat.

t p*r

Drukvereffenend hulpgas Wilmennuindekoelruimtekoudeopwekken, dan moet in de verdamper de ammoniakdruk tot 2,5 a3 atmosfeerterugvallen. Ditzou niet mogelijkzijn,alsergeendrukvereffenendhulp­

gas aanwezig was, dat overigenszich neutraal gedraagtten opzichtevan hetwateren vande q

ammoniak. 9

Volgens de wet van Dalton-Berthollet is de spanning van een gasmengsel in een ruimte gelijk aan de som van de drukken, die elk gas afzonderlijk zou leveren, alshet zich alleen in

waterstof - water

—»ammoniak

OOOOJ

gas-warmte wisselaar

generator |W»«

r

pomp

4

I absorber vloeistof-

«i

warmtewisselaar

Hi

484 ✓ELECTRO RADIO MERCUUR

N I K 0 hier, N I K 0 daar, N I K 0 overal!

Electrische klokken

altijd voor U klaar. En met mij: honderden trouwe helpers in de vorm van verlichtings»

materialen van de beste kwaliteiten.

En U weet

met universeel

tiet het #<*V/

uurwerk

Allematerialenop verlichtingsgebied 220-110 VOLT

fabriceert, is uitmuntend geconstrueerd

ouou

Electro-Apparatenfabriek en HandelmiJ.,

Van Speykstraat 1, Leiden - tel. (K 1710) -26792 INDUSTRIE-STOPCONTACTENENSCHAKELMATERIAAL:

10, 15, 25, 60, 100, 200, 400, 600, 1000, 2000Amp.,ingietijzer en silumin, gezekerd en ongezekerd (steatict-enpertinax-isolatie- blokkcn, ook los leverbaar). Onze Wandcontactdozen, Stekkers, Koppcldozcnetc.zijnUITWISSELBAARmetWalther,Socomc, Hazcmeyer,Czecho-Mikulka, Aeg, Din, CarlKalde,Busch- Jaeger, WilhelmBerg,Raettig-Kehretc.(o.a.26typespassend op HH!) Ons programma is driemaal groter dan dat vanenige concurrent; onze prijzenzijn bruto en netto lager.

Elke bona fidc grossier voert ons merk.

Installateurs, doet uw voordeel: Vraagt ons om toezending van onze geïllustreerde prijscourant en/of monsters. Wie het HELAF- programma kent, koopt geen andere krachtstopcontactcn meer!

HELAF

m

EenkeurvanElectrotechnisch Installatie-Materiaal.

* Verdeelkasten,schakelkasten enz. In gietijzer en bakeliet.

* Kastenbatterijen. In gietijzer en bakeliet.

* Vertegenwoordiger E.M.F. Electromotoren.

* Import draad en kabel.

* Vertegenwoordiger Van Wijk & Visser.

* Automatisch Schakelmateriaal.

* Electrische Huishoudelijke Apparaten.

* Alles op het gebied der Electro-Technische Installatie-Materialen.

J.E.ST0RK PT Mi I !

p

■ %2

Korte Levertijden.

i. •’ Sm

Vraagt Offerte.

1

djb&éótó

(aËCTRD)(|pi[£El

Den Haag-PielHeinstr.102^êföon~334366

DEN HAAG

JUNOSTRAAT JS •TELLfOON772223

ELECTRCX RADIO MERCUUR 485

ging Galvanide eerstejaren toch verder met proeven te nemen. Hij onderzocht o.a. de clcctrische verschijnselen van de vis, dc sidderrog, en poogde deze verschijnselen te doorgronden.Ook hieldhijzich bezig met de onderzoekingen van

INovemberjl.).

GALVANl ^{in zijn element}

Na dcdood vanzijn vrouw, met wie hij in groteharmoniemoethebben geleefd, kwijnde Galvanilangzaamweg.Deanderszorustigeen ernstige professor, die in de teruggetrokken­

heid van zijn studeerkamer leefde, werd humeurigenlusteloos.Zijnverkeerdbehandel­

de maagkwaal, die hem deed lijden onder vreselijke pijnen, deed daar geen goed aan.

Eén voor één verloor hij zijn m weinige vrienden, Zelfszoerg fl was'het met Galvani gewor- I den, danmenhemniet langer B als professor kon gebruiken.

g] Hierdoor kwam hij zonder H inkomstentezitten.Zijnvrien- I den bleven hem uit de verte

ONTDEKKER STERFT VAN ARMOEDE EN VERDRIET

In dcItaliaansestadBologna staateen mooi standbeeldternagedachtenisaanLuigiGalvani, die in delaatste helft vandeachttiende eeuw professor was in de medicijnen en anatomie aandeuniversiteitvandiestad.Dcbenoeming in 1762 was een grote eer voor Galvani, aan­

gezien alleen de beste der besten aan die universiteit, die La Dotta (De Geleerdheid) heet,wordt benoemd. Galvaniwasgeenonbe­

kende aande universiteit, want zijn universi­

taire opleidinghadhijdaareveneensgenoten.

Als hoogleraar nam hij talrijkeproeven op levendeendodedieren. Zijnproeven stonden altijdzeerindebelangstellingvanzijncollega's.

Bij een van dieproeven constateerde hij, dat dierenooknahundoodpositieveen negatieve electriciteit in de meeste delen van hun lichaambezitten. Voornamelijkkomtditinde spieren en zenuwen van de dieren voor.

Galvaninamditwaar,terwijlhijindcnabijheid van een electrischc machine, die vonken af­

spatte, met zijn ontleedmes een dode kikker aanraakte;dekikvorsbegonhierdoortetrillen.

Op de avond van de 6e November 1780, kwamhijtotdezeontdekking,jarenachtereen hieldhijzich bezigmetproevenom degrond van het ontdekte te weten te komen. Zijn

vindingen hield hij angstvallig geheim. Eerst elfjaarlaterpubliceerdehijzijngegevens.Zijn boek bevatte slechts 58 kwarto vellen. Niet alleenschilderdehijhierin zijnproeven, maar ookgafhijzijntheorie overde verschijnselen.

Felle aanvallen Met zijn bock verbaasde hij de gehele wetenschappelijke wereld, maar tevens werd alles wat Galvani had medegedeeld, precies uitgeplozen. Alduskwam men tot de ontdek­

king,datGalvaniietsbelangrijksoverhethoofd hadgezienendaardooreenvalsetheoretische lezinghadgegeven.Felwerdhijhieroveraange­

vallen. Dcbeschuldigingentrokdezeman, die bekendheeftgestaanomzijngoedigheid, zich zeeraan.Eengrotesteunhadhijechteraanzijn vrouw Lucia, dochtervanprofessor Galeazzi.

Aanzijnschoonvaderhadhijeenonbetaalbtirc hulp. Na enigejaren opnieuwalles tehebben onderzocht, vondhijdekracht zijn theoriete verdedigen.Zijnaanvallerslietenechternietaf.

EerstVoltaheefthetGalvanischeclementop dejuiste wijzebelicht. Hijgafvoorde vinding vanGalvanieenjuisteverklaring,waardoorde vindingvanzeergrootbelangvoor de weten­

schapbleektezijn. Hoewelzeerteleurgesteld.

toch trouw.Zijwilden Galvani helpen, doch deze was daar in het geheel niet op gesteld.

Trots sloeg hij ieder aanbod af. Op het laatst wist hij echter niet meer, hoe aan eten te komen.Dcregeringgafhemfinanciëlehulpen hoezeer het hem tegen de borst stuitte, hij wasgenoodzaaktdezeaante nemen. Een ver­

bitterdmenswashijgeworden.Op4December 1798 blies hijdc laatste adem uit en wasdeze man,diezeerchristelijkleefde,verlost uit zijn pijnen en leed. Hijhadde leeftijdvan 71 jaar bereikt. De regering richtte een jaar na zijn doodhetstandbeeldop.

Galvani

M. Kopuit

(Vervolg van b/z. 483)

zullen bij een kastconstantc k = 0,9 per uur binnendringen:0.9x(30—4) = 23 kgcal.

Decaloricënhoeveelheden QgenQvzijndus samen 104 -f- 23 = 127 kcal/uur.

Wil men nu inderdaad de bovengenoemde kasttemperatuur bereiken, dan moet een even grocc warmtehoeveelheid van 127 kcal/uur doorcondensor en absorber worden afgevoerd.

Het rendement van de koelkast is de ver­

houdingvannuttigekoudetotgeleverdewarmee

Electrische huishoudelijke snufjes

Eveneensomtesmullenentevensgezondheid voor Het principe van infrarode bestraling om

voedsel te bereiden, was theoretisch reeds be- op tedoen is een electrisch apparaat om kend.Degrillalsapparaatvoorvoedselbereiding eigen gebruik fruit- en groentensap te maken.

In korte tijd kan men 400 gram groenten ot fruit, zonder erzelfenige moeitevoor tedoen insapomzettenen. ..mendrinktzichgezond.

Het lijkenons tweeapparaten diezeker vlot te verkopen zijn

degenerator, dus:

Qg

huisvrouwen!

aan onze

Voorhetbovengenoemdevoorbeeldbedraagt dit rendement ---23 = 0,22 ol 22%.

104 isevenzeer bekend. Combinatie van deze twee

brachteen uitermatehandigehuishoudgrill tot stand. Vlees, vis, gevogelte e.d. kunnen hierin gebakkenwordendoordirectebestralingmetin­

frarodestralen. Behalve dat voedingssappenen vitaminen behouden blijven, heeft deze grill ookhetvoordeel, datdegrilleertijdenzeerkort zijn. Biefstuk 11 minuten. Kalfscoteletten 4mi­

nuten enzomeer,endit naeen voorverwarm- tijd van slechts 10 minuten. Binnen een hall uurisalleskantenklaar!Inderdaad,vooriedere huisvrouw „om van te smullen”!

Een dergelijknuttig effect mag als zeergoed worden aangemerkt.

Tot slot moet opgemerkt worden, dat de constructie van het aggregaat, dc juiste keuze van dc ammoniak-water-concentratie en een doeltreffende isolatie van de koelruimte de voornaamstefactorenzijn,dieeengoedewerking vande absorptie-koelkast bewerkstelligenHier­

naast spelen werkdruk en temperaturen der verschillende onderdelen van het systeem hun rol; zij kunnen de calorieënbalans gunstig beïnvloeden, hetgeen in het rendement tot uiting komt.

Ir. f.

(JÖi) ELECTROSTOOM HILBINK’s

VOOR

KOELINSTALLATIES ELECTRISCHE KLOKKEN

De nieuwe metalenwas­

machine met electrische wringer.

Door onze onderhoudsdienst kunnen wij Uw cliën­

tenenU een bliksem- 1 ! snelle service geven.

k Servis-Servic®

ƒ p| is100% sarvicel Vraagttoezendingvande brochure „Servis"

(rondmodel) of„ServisdeLuxe"

\ (vierkantmod.)

-pgi

_ïift

I

Smerma iLJj Huishoud -koelkasten

tig

in ^'

inkoper, hout,modernsmeedwerk, bakeliet,steenenglas

IIO en I60 L

\ i

VASTGESTELDE BRUTOPRIJZEN

- . UIT VOORRAAD LEVERBAAR

Ook leveringvanalleonderdeleno.a. losseuurwerken (compleetmetwijzers enstofkap) Tevensimportuit Engelandderbekende

METAMEC-klokkenen -wekkers Vraagtrcizigersbezock

ELECTROTECHN. HANDELSONDERN.

N.V. „THABUR”

Industrieele en Technische Handelsmij.

Zuilingstraat 22-24 - Telefoon 184650 DEN HAAG

#

N.V. E. M. ELECTROSTOOM ROTTERDAM (N.)

Postbus 301 - Tel. 82720 (7 lijnen)

B. HILBINK

NIJKERKS’ RADIO N.V.

Warmoesstraat 94 - Telefoon 36883 AMSTERDAM

Kloveniersburgwal 70,AMSTERDAMC.,Tel.48126 Tevensfraaiecollectielampekappenen

verlichtingsartikelen

VONKA”f"™c

Telefoon 45352-51136

Hoeveel kost een ladder per jaar?

99

Daar gaat het om !

VERHUURvanmaterialen,lichtfonteinen, schijnwerpers (ook met natrium- en kwiklampen), motoren enz.

Vraagt onze prijscourant vanbetereladders.

C.deKrijger

voor

ILLUMINATIE - TONEEL

VERLICHTING - KRACHT

ELECTRO RADIO : MERCUUR-RECLAME f

WERKT*

Ter gelegenheid van ons

25-JARIG JUBILEUM

betuigen wij onze hartelijke dank aan allen, die ons gedurende deze kwart eeuw hun vertrouwen heb­

ben geschonken.

Nog zeer veel jaren hopen wij hen, en nog vele andere middenstan­

ders, met onze kennis en ervaring terzijde te staan in hun streven naar een welvarend bedrijf.

^-J 1927-NOVEMBER-1952

rAGET

STEENWIJK

NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK

.

.

Ruim 100 vestigingen in Nederland

Electrische

Meetinstrumenten - en Apparatenfabriek Telef: K.5210 N?2032 ,

»

i&k. rJ