rzlectr u - rzz: s ; i u i Technisch commercieel vakblad boven de Londense daken bij het inluiden van het nieuwe j aar.

5

_ '

u ^-

H

rzlectr Ti ^{; /' y}

ⁱ mm

^as

M

*>■

// Technisch commercieel vakblad

j

! **. > r-A

: '

''

i

VEERTIENDAAGS VAKTECHNISCH TIJDSCHRIFT VOOR:

• Electrotechnische Installateurs

• Handelaren in electrische

verbruikstoestellen en verlichtingsartikelen

• Handelaren in radiotoestellen en -onderdelen ^{8e 26 JAARGANG DECEMBER 1953 Nr} 213

mi

^{: ,}

Hoog steekt de fel­

verlichte Big Ben uit boven de Londense daken bij het inluiden van het nieuwe j aar.

De gehele electro- techniek moet er aan te pas komen om de bewoners van alle delen der aarde in de gelegenheid te stellen deze - welhaast tot een traditie geworden - gebeurtenis te doen meeleven in klank en beeld.

.... ... ...

rzz: ^{s ■ ■; i u —i}

522 ELECTRO RADIO MERCUUR

Hier is de nieuwe Ruton

VEE-REINIGER!

Vertel dit

De VR 102 borsieli, zuigt en blaast. De rubberborstels doen prachtig werkbijhetroskammen enschuieren. Zijreinigendehuid grondigvan overtollig,loszittend haar en stof. Jeuk, huidziekten en infectie worden voorkomen.

Dit geheel nieuwe product van de Ruton-fabrieken biedt U schuierende verkoopkansen. De Ruton VR 102 voor­

ziet in een langgevoelde behoefte. Dit is de betrouwbare beschermer tegen ziekten én een zekerheid voor hogere melkproductie!

Publieksprijs geheel compleet

De Ruton Veereiniger wordt uitsluitend in Cistofa-verband geleverd.

Verbluffende resultaten

Op één der beste modelboerderijen in Nederland heeft de Ruton VR 102 proefgedraaid. Op de huid van een goed verzorgde stamboek-koe bleek zoveel stof en vuil te zitten, dat de ketel van de VR 102 na één keer reinigen geheel vol was

in gebruik is, worden 20 koeien gereinigd voor de ketel vol is !

Nu de machine enige tijd

HET KWALITEITSMERK

RUTON HET NATIONALE PRODUCT

■— ---

E ^lectro _TECHNISCH R COMMERCIEEL ^adio M VAKBLAD ^ercimr

REDACTIE EN ADMINISTRATIE:

Kalverstraat35, AmsterdamC.

Telefoon 40453 en 35253

ABONNEMENTSPRIJS: f 6,- per jaar;

voor leden van de aangesloten vakorganisaties e.d.

f 4,— per jaar. Losse nummers f 0,25.

UITGAVE VAN DE N.V. UITGEVERS MIJ. D I L I G E N T I A, AMSTERDAM

Postgirorekening 136 400 —Bankrekening Twentsche Bank

aarwisseling

Radio Mercuur

Beschouwen wij dit nummer van uw vakblad Ook degenen die met vrije electronen werken Wat de handel betreft is deze nauw verbonden eens als een lasdop - en laten wij hopen dat u in het gebied van 40 Hz tot 100 MHz willen wij met de techniek, elke belangrijke nieuwe vinding het een goede, keramische lasdop vindt - dan het allerbeste toewensen. Met de —zij het ook of verbetering brengt veelal een piek in de omzet- verbindt deze Electro Radio Mercuur de draad langzame- voortgang van de televisie doen zij curve teweeg.

1953 met de draad, gemerkt 1954, zonder over- meer en meer van zich horen. Ook de perfectio- Nieuwe huishoudelijke apparaten verhogen In nict-technische termen be- nering van de bandrecorder werkt er toe mede, niet alleen de winst maar men krijgt ook dikwijls dat u meer en meer voor het voetlicht komt een ander gezichtspunt, hetgeen het contact met

de cliënt'steviger maakt.

De voortgezette woningbouw zal zeker de verkoop stimuleren, mensen die samerigepakt zitten in een te kleine behuizing gaan namelijk niet zo makkelijk over tot de aanschaffing van apparaten die zij niet in hun woonruimte kun­

nen plaatsen.

Men begint meer en meer in te zien dat men stellung te Düsseldorf, waar het nieuwste uit het wat de televisie betreft geen toestel zonder buitenland werd getoond. De importeurs en agen- antenne kan verkopen en dat men geen antenne

kan adviseren zonder er zelf verstand van te Electro

gangscontact.

tekent dit dat uw voorlichtings-orgaan u en uw

bedrijf een gemakkelijke ovcrgang van het oude te staan

Twee evenementen op uw gebied zijn weer de In uw gebied van de gebonden electronen met Voor- en Najaarsbeurs te Utrecht geweest, waar frequenties van 0 tot 50 Hz is het afgelopen jaar apparaten en-onderdelen te kust en. te keur wel het een en ander te doen geweest. werden geëxposeerd.

Allereerst heeft de watersnood een nauwe band Twee specialistische tentoonstellingen echter gelegd tussen de Zeeuwse en de andere electro- waren de R.E.C.M.F. te Londen en de Grosze technici. Op de plaatsen waar de installaties en Deutsche Rundfunk-, Phono- und Fernseh Aus- bekabeling in het overstroomde gebied be­

schadigd waren heeft men met vereende krach­

ten nood reparaties verricht. De Federatie van ten hebben gretig gebruik gemaakt van de gebo-

Amsterdamse Electrotechnische Werkgevers Or- den gelegenheid om de Duitse en Engelse pró- hebben. Diverse fabrikanten en importeurs geven ganisaties plaatste in nr. 212 een oproep voor ductcn ook onder uw aandacht te brengen. Dit momenteel duidelijk voorlichting, terwijl van­

werkkrachten om op Oosterland, nog voor het geschiedde in October op de Firato, het jaarlijks zelfsprekend de Electro Radio Mercuur het zijne er toe wil bijdragen om de detaillisten op dit licht in orde te brengen. Ook het Hulpcom- Volgens de Voorzitter van het Firato-comite gebied volledig te oriënteren,

ité Electrotechnische Bedrijven deed van zich van de F.I.A.R. (fabrikanten, importeurs en horen.

in het nieuwe jaar toewenst.

eventueel invallen van de vorst, het clcctrisch radio-evenement.

Mocht u in het afgelopen jaar geen gemak­

kelijke periode heben doorgemaakt, dan zouden u er toch op willen wijzen, dat een heel jaar agenten van radio-onderdelen) brejdt deze ten­

toonstelling zich jaarlijks uit en wordt de belang- wij

verschillende stelling van exposanten zowel als bezoekers deskundig zaken doen in kwaliteitsartikelen waar steeds groter. Het comité vond het ook prettig een zekere vraag naar is, niet tevergeefs geweest te horen dat de deelnemers zeer tevreden waren is. Wij moeten hier dan tevens bij aannemen dat met de bereikte resultaten, welke zich over een u op de hoogte is met de nieuwste artikelen, een infra-rode verwarming, automatische koffie- en korte, soms lange periode openbaren. De buiten- grote dosis warenkennis bezit en een moderne theczetapparaatjes, enige vindingen van eigen landse deelnemers waren zeer erkentelijk voor de wijze van zakendoen nastreeft,

bodem op het gebied van contact-materiaal, opzet en uitvoering, hetgeen wij ook zelf hebben universeel meetapparaat en draad met polyamide kunnen constateren in een vraaggesprek met

diverse buitenlandse' afgevaardigden.

Het afgelopen jaar bracht weer twee Jaar­

beurzen, waarover wij weer

nieuwigheden en verbeteringen in bestaande apparaten of werkwijzen mochten publiceren.

Een greep uit de verdere inhoud geeft ons de

Wij als redacteuren van uw vakblad achten het een voorrecht u met onze voorlichting van 'dienst te kunnen zijn door datgene te brengen Wij hopen dat de stofzuigerhandel in 1954 De handel in radio-onderdelen is in 1953 over dat u in uw technisch en zakelijk nodig heeft, weer veel „stof zal doen opwaaien” en dat ook het algemeen bevredigend geweest. De vast- De redactie wil besluiten met de beste wensen de nettenbouwers weer'„netjes "voor de dag gestelde prijzen werden door „gentlemen agrec- voor een alleszins voorspoedig Nieuwjaar!

zullen komen.

buitenmantcl.

ment" aangehouden. ƒ. Lagerweij

ELECTRO RADIO MERCUUR

Het 40-jarig bestaan van Hapé

kan nauwelijks beter worden bekroond dan door het succesvolle jaar 1953, waarin wij dit feit gedenken. Met dankbaarheid en trots kunnen wij onze duizenden vrienden in klein- en groothandel zeggen:

Mede dankzij U hebben de Hapé-omzetten in 1953 die van de voorafgaande jaren verre over­

troffen. Wij hopen van harte dat de kwaliteitsproducten uit het Hapé-verkoopprogramma er toe hebben mogen bijdragen, dit jaar eveneens voor U succesvol te doen zijn. Moge 1954 U en ons tot verdere zakelijke vooruitgang in staat stellen. -

Braun radio Braun draagbare ontvangers

Braun electrische gramofoons Braun

droogscheerapparaten Braun Multimix Hapé Easyphone luidsprekende telefoons

Wie het belang inziet van nieuwe verkoopbevorderende

© kwaliteitsartikelen,

Start-Stop automatische tijdschakelaars effectieve publieksreclame, o o

coulance en een Aura handelende en denkende tijd-

snelle service, onderhoudt een Hapé montagematten

aanwijzers

profijtelijke relatie met Hapé Pifco verlichte en vergrotende

'ii•

Hapé verlichte maas- toiletspiegels

Nwe. Herengracht 11,

ballen Hapé electrische soldeerbouten Amsterdam

Tel. 48882

Receptie op Dinsdag 29 December a.s. van 15-17-30 uur in het „Internationaal Cultureel Centrum” Vondelpark 3, Amsterdam

JoMleum-circulalre met prijsraadsel zolang de voorraad strekt op aanvraag gratis verkrijgbaar. — Zaak op 29 December gesloten.

ELECTRO RADIO MERCUUR 525

ELECTRO-ACOUSTIEK

Een korte begripsbepaling

door W. BAKKER

Over enkelejaren zal het een halve eeuw gcbrcider,danmenopheteerstegezichtwel geleden zijn, dat de Amerikaanse geleerde, denken.

Dr. Lee De Forest zijn eerste „radiolamp"

maakte. Dat was een belangrijkegebeurtenis weg:

in de wereld>van de elcctrotechniek. In snel

zou Het is mogclijk, geluid langs electronische 1.op te wekken. Een toepassing hiervan tempoontwikkeldezich rondde steeds-beter- wordt o.a. gevonden in electronische muziek- wordcnde nakomelingen van de eerste radio- instrumenten,insignaal-en tijdseininstailaties.

lamp een geheel opzichzelfstaande „electro- nentechniek”. Inplaats van

menthansvanelectronenbuis.

2. te versterken. Toepassing: vcrstcrker- radiolampspreekt installaties in zalen, slechthorendeninstallaties.

3. rechtstreeks te verspreiden. Oproep- en Hoewelin de laatstejaren een groot deel communicatic-installaties in bedrijven en op van de electronenteclmiek wordt gevormd perrons, radiodistributie?-

door electronische tellers, rekenmachines en 4. door registratie te conserveren en de op- anderc toepassingen voor wetenschap en namentebewarenofteverzendenenlaterweer industrie en ookdoor radar en televisie, ver- tedoenhoren.Voorbeelden:geluidsfilm,dicteer- vult toch ook één der oudste takken van de apparaten,gramofoon, magnetofoon.

Onder de bovengenoemde toepassingen zijn erenigewaardelezerindepractijkmeeinaan- Dc electroacoustiek is van groot belang rakingkomt.Hetisdaaromdebedoeling,enkele in hetdagelijksleven. Men denkc slechtsaan artikelen te wijden aan debespreking van het hetradiodistributiesysteeminziekenhuizenen principeendewerkingvandemoderneelectro- sanatoria, aan de versterkerinstallaties voor acoustisch-apparatenenhunonderdelen,enaan slechthorenden in de kerken, aan allerlei debehandelingvandeproblemen,diezichopdit toepassingen van geluidsversterkers, radio, gebiedindepractijkkunnenvoordoen.

gramofoonenmagnetofoon.

Endetoekomstdraagtnogveleverrassingen Deelectronenbuis in haar schoot. In Amerika is men ons op

dit gebied reeds ettelijkejaren vooruit. Daar zijn momenteel al meer dan 30000 electro­

nische,duspijploze, orgelsingebruik.

Gezien het grote belang van de electro- acoustiek is een

electronenteclmiekeen belangrijkerol,name­

lijkde electroacoustiek.

Fig.1.’sWereldseersteelectronenbuis,gemaakt in 1908 door Dr. Lee De Forest. Duidelijk istezien,datDr.DeForestbijdezeconstructie

isu/tgegaanvaneengewonegloeilamp. *) een, naar verhouding grote, electronenstroom wordendoorgelatenófgeblokkeerd.Zokanmen bijv. metbehulpvanvijfelectroneneenstroom ontketenen, die uit vijftig electronen bestaat!

Tien electronen maken er dus honderd vrij.

Metanderewoorden:dezebuisversterkt10 X.

Opdezeeigenschap, hetversterken van wissel­

spanning, berust vrijwel de gehele electro- acoustiek.

De moderne electronenbuis is een samen­

gesteld ,,organisme", dat slechtsnaar behoren functionneert, indien aan allerleivoorwaarden wordt voldaan. Daarom zijn ook die'boven­

genoemdeacht (somsmeer,soms minder) aan- sluitpennennodig.Tweepennenzijnverbonden met de ,,in-" en „uitgang" (stuurrooster en anode) van de buis. Op twee andere pennen wordt de glocispanning aangesloten. Deze be­

draagt meestentijds 6 volt. De overige pennen zijnmetdiverseroostersverbondenenerworden gelijkspanningen op aangesloten, welke soms enkelehonderdenvoltskunnenbedragenende buistotmaximaleprestatiesinstaatstellen.

De versterking van de buis, waarvoor in bovengenoemdgevalhetgetal10wasopgegeven, heeftmengrotendeelszelfindehand.Dezekan zelfs200bedragenenisafhankelijkvanhethuis­

typeenvandewaardenderdiversespanningen, diemenopderoostersaansluit.

Eenversterkingvan200isslechtszeldenvol­

doende. Men zal daarom dikwijls meerdere buizen achter elkaar schakelen. Door hec ge­

bruikvantweebuizenmeteenversterkingvan resp. 100 x en 20 X kandan bijv. een totale (vervolg oppag. 541)-

*)AlbceldingenPhilipsTechnischTijdschrift.

Hethartvan elk electro-acoustisch apparaat wordt gevormd door één of meer elcctronen- buizen. De primitieve glazen bol, waarbij een paarkoperdraadjesdoordeglaswandwarenge­

smolten,isinmiddelsgeëvolueerdtoteen-meest- systematische behandeling ajklein-somshaastsierlijkbuisjemetachtstevige vanhaarmogelijkhedenindittijdschriftzeker aansluitpennen aan de onderzijde. Slechts het

opzijnplaats. principe en het glazen, luchtledig gepompte

omhulsel zijn gelijk gebleven. Binnen dit om­

hulselspeeltzichhetmerkwaardigeelectronische f

Mogelijkheden

Deelectro-acoustiekis,zoalshetwoordreeds procesaf.

zegt, ontstaan uithet samengaan van de toe- Debuisistebeschouwenalseenelectronische gepasteelectronentechniekendegeluidstechniek dommekracht. Door het toevoeren van een (acoustiek). Het toepassingsgebied is veel uit- uiterstkleineclectrischespanningkannamelijk

Fig. 2. De ontwikkeling van de moderne electronenbuis. De vorm van de meest linkse buis (uit 1932) herinnert nog enigszins aan de oude ballon uit 1908. De andere buizen zijn

achtereenvolgens gemaakt in 1935, 1936, 1940 en 1950. *J

ELECTRO RADIO MERCUUR

---

nÉMÉIMfefK^4É

ELECTRO RADIO MERCUUR $21

V

»'• .

7'

=. \

/ /

%

Nieuwe baanverlichting van Schiphol

;

Trappenloze electronische liclitregeling van onze nationale vlieghaven, op afstand bedienbaar door de vliegtuigen met behulp van een draaggolf

! :

■

lichtend aanvliegpad van 45 meter breed. Op sterkte kan kiezen door het simpel verdraaien 300 meter voor het begin van de baan is een van een potentiometer. Deze schatting verkrijgt Op de luchthaven Schiphol heeft men enige

dagen geleden een nieuwe lichtinstallatie in ge­

bruik genomen, welke het mogelijk maakt ook dwarsbalk met rode schijnwerpers aangebracht, hij door eigen waarnemingen van een dwarsstaaf, bij zeer slecht zicht te landen, zoals de door de als waarschuwing aan de piloot, dat hij tot op die op 450 meter afstand van de verkeerstoren is K.L.M. genomen luchtfoto’s laten zien. De 300 meter van de baan is genaderd,

installatie bestaat uit in totaal 458 schijnwerpers De verlichting sluit aan op acht in de baan in- De afstand van 450 meter is gekozen, omdat en heeft een bedrag van 190 000 gulden gevergd, gebouwde groene drempellichten. De totale dit de minimale afstand is, waarop een licht van De nieuwe verlichting voor slecht zicht is op- lichtsterkte bedraagt 45 000 000 kaars. Uiter- 'de nieuwe installatie door de bestuurder van een gesteld vóór en in het verlengde van hoofdbaan aard moet de lichtsterkte worden aangepast aan vliegtuig moet kunnen worden gezien. Bij plaat- 23, beginnende 920 meter voor de baandrempel. het wisselende zicht.

Zij bestaat uit een lange streep licht, samengesteld Daar elke gewenste lichtsterkte tussen 0 en radiografisch om correctie verzoeken,

uit 31 dwarsstaven van 4,5 meter, elk van tien 100% zonder onderbreking en zonder tijds- De toepassing voor deze regeling voor een schijnwerpers. Aan weerszijden van deze streep verschil moet worden verkregen, heeft men een installatie als die, welke Schiphol in gebruik bevinden zich om de 150 meter dwarsstaven, elk electronische lichtsterkteregeling ontworpen, . heeft genomen, is uniek in Europa. Door de van 20 schijnwerpers. Hierdoor ontstaat een wit waarbij de verkeersleider elke gewenste licht- keuze van deze regeling wordt het mogelijk, daw

geplaatst en die ook door hem wordt bediend.

s

selijke verschillen in zicht kan de bestuurder

1

i

ELECTRO RADIO MERCÜUR 528

HAZEMEYER INSTALLATIEMATERIAAL

Draaischakelaars Stopcontacten

bruin en wii

OpbOUW en

Inbouw Normaal

en

druipwaterdicht

Geheel Nederlands fabrikaai

V

Voorzien van het KEMA KEURTEKEN

L'EMA

K ^EUR HAZEMEYER

de hoogste kwalitatieve onderscheiding

het KEMA LABORATORIUM Insta llatiemateriaal

van

■

3

illnll|)J.

ELECTRO RADIO MERCUUR 529

0CNiluWE5aahma0i'ELi*jGVA*<OE HOOfDBAAN?3ofSCHIPHOL BEnE'CnSOaOO-EnoaOaoWLP*iDOELEN

rsK:'

/ /

////#!I IliVVW

OENIEUWENA0EBING5VEHUCHT1NG ENBAANMARKERINGVANDE MOOrDBAAN23OPSCHIPHOL

BENEVENSRADIO-EN RaDARHULPHIDOELEN

DCNIEUWEBAANMAfiKERINGVANDE MOOrOBAAN23OPSCHIPHOL BENEVENSRADIO-ENRAOaBHULPN'OOEIEN

-■///*'

.y/wmï-

HICU»ENAOERINOSVCRUCMT1NO RADIO-ENRADABNIWHIOOELEN

OPSCHIPHOL ,v,

•a=-

—©==■

:©•

de vliegers in detoekomst zelfdelampen ont- markeerd met speciale landingstekens, terwijl het naderend vliegtuig worden gemeld. Men stekenen delichtsterkteervanregelen. Ditge- ook functionarissenvan deK.N.M.I.-dienstop acht het niet onmogelijk, dat als gevolg van schiedt dan via de draaggolfvan de vliegtuig- Schipholbij slechtzichtelke 15 minutenwaar- deze maatregelenverschillendemaatschappijen hun landingslimieten voor Schiphol zullen

zender. nemingendoenopdebaan.

Deresultatenwordenmetwalkie-talkiesdoor- verlagen, gegevennaardeverkeerstoren,vanwaarzijaan

De hoofdlandingsbaan van Schiphol is ter

ondersteuning van de nieuwe apparatuur ge- H. M. Dito.

De duplex-kop is uiteraard gemakkelijker in tegendruk overeen ruimgebied verstelbaar is.

toepassing en voor huiskamerinstallaties van Uiterst lichte gang (dubbel kogellager), grote alleszinstoereikendekwaliteit, nietteminzullen soepelheid van beweging en de uiterst geringe ineersteklasinstallatiesdeAB-koppenvoorkeur effectieve massa, maken dat denaalddruk zeer

verdienen. laagkanzijnengevendezekerheiddatookbij

De toonarm is vervaardigd voor optimale de meestcritischepassagesdenaaldnietuit de groefloopt.

Ingangstransformator,correctie-netwerk Vooraankoppelingaandepiekup iseentus- sentransformatormeteensecundaireimpedan­

tie van 200 kOhm benodigd. Aanbevolen wordt een speciaal hiervoor vervaardigd type met een magnetische afscherming van bijv.

60 dB; hiermede kan de p.u. ook aangesloten, wordenopmoderneradiotoestellenmeteenge­

voeligheid van ca 100 mV. .

Voorbromvrije werking is het noodzakelijk piekupenaanpassingstrafoniettevervanelkaar teplaatsenenvoordeverbindingmetversterker flexibiliteitinhetverticalevlakengrotestijfheid ofradiotoestelafgeschermdemicrofoonkabel te inhorizontale richting, zodat het armatuurzo gebruiken;bij voorkeur ookafgeschermdecon- exact mogelijk, d.i. zonder hinderlijke arm- tactstekers, de zgn.coax-plugs.’

resonantie,reageertopdedoordegroefwanden Ofschooninverscheidenegevallendein ver- op de naald overgebrachte druk. De as-tot-as sterkerofradiotoestelaanwezigetoonregelings- lengtevan212mmhangtsamenmetdenormaal mogelijkheden zullen volstaan voor het ega.- beschikbarcruimteenomonderdezeomstandig- liseren van uiteenlopende opnamecurven voor hedendehoekfoutminiemtehouden,isaande lineairereproductiezaleenafzonderlijke „equa- arm een gekromde vormgegeven. lizer” soms van nut zijn of verlangd worden Voor instelling van de naalddruk is op de Een speciale schakeling voorziet in een uiterst armeen hefboompje aangebracht, waarmeede effectievecorrectie.

Electrodynamische afspeel-pickup

Uitgaandvaneenomroeptypepiekupwerddooreen buitenlandsefabriekeenstandaardpiekupontwikkeld, gericht en berekend op gebruik door 'particulieren.

Fundamenteelisergeenverschiltussenbeideuitvoe­

ringen, de constructie van het standaard-model is echter robuusteren leent zichdaaromvoorgebruik bijcommerciëleplatenspelersmetautomatischestop•

ModelADheeftuitwisselbarekoppenvoorbreed-en smalgrocfplaten, modelADbevattweesaffierenmet verschillendepuntradius.

Karakteristiek

De frequentiekarakteristiek is recht van 20-10000Hz, vandaar meteenlichtegraduele hellingoplopendtot20000Hz.Dezeopbuiging varieert naar gelang van het persmateriaal der platen.

Vergeleken met andere systemen heeft het electrodynamische type het voordeel, dat de impedantieoverhetgeheletoongebiedconstant is, zodat met een zeer eenvoudig correctie- netwerkkanwordenvolstaanom perfecteaan­

passing te verkrijgen op de verschillende op­

namecurven en plaatsoorten. De distorsie van het e.d. systeem is minder dan 0,2%, gemeten bij 500 Hz, 40 mm l.b.w., 78 toeren en extra groteamplitude.Hetknijpeffect(„pinching”)is eveneens verwaarloosbaargering, hetgeenzich op eenvoudige wijze laat constateren door af- speling van een top-en-dalplaat.

Uitvoering

De koppen zijn uitgevoerd als plug-in type enteronderscheidingvaneenkleurstipvoorzien (voor high-fideiityweergave: blauwvoorstan­

daardplaten en rood voor microgroef). Op de duplex-kop AD is de stand van smalgroef en breedgroel saffieraangegevenmettoerental;de omschakeling geschiedt door de kop iets naar linksofrechtstedraaien.Inbeidestandenzorgt eensnap-inrichtingvooronwrikbarefixering.

7.5: ZOO KO/im

LP. o*

x

o

1

20 7 O.S/.s 3 snf

Dewikkel,indienpapiercondensatorenworden toegepast.

x

TypeAB

Normen TypeAD

Gewichtvanpiekup-kop Impedantie

Aequivalentemassa(opnaaldpunt) Hor.stuurkracht*)(idem) Naalddrukvoorstandaardplaten Idemvoormicrogroefplatcn

OutputinmV/mmlichtbandbrcedtc(onbelast) Puntradiusvansaffier

*) Gemetenzonderdrukopnaaldpunt

28g 1,5ohm

7mg 27mgjy.

3-15g Sg 28g

1,5ohm 3mg 27mg/jA

6-15g

68

0.2 0.2

25/65(A 25/75*1

ELECTRO RADIO MERCUUR

AUGUST STEMMANN

Draad

• Wmjr en

Kabel

uit ruimevoorraad leverbaar tegen concurrerende prijzen.

Door onze 30 jarige ervaring als Importeurs

de belangrijkste Belgische*

van

en Duitse fabrieken

staan wij vpor elke levering garant, mede door de keuring

vanhet K.E.M.A.

‘N.V. Handelmaatschappij

ELECTRO Al ^DO

W

W

w

(/

▲

SLEEPLEIDING-KANALEN

STROOM-AFNEMER-MATERIAAL

METZENAUER4JUNO

A

sal 108

ïfflÏÏBS- Afstand- oi____________

kabeltrommel

STEMMANN

In luchtofolie schakelend Evenals alle andere . Fanal-apparaten biedt

ook deze schakelaar U de hoogste bedrijfszekerheid

isolatoren - stroomafnemers - eindschakelaars - ka beltrommels - controllers - remhefmagneten - stroomrails - complete voedingsgoten,

Alleenvertegenwoordigers voor Nederland en Indonesië'

Uitvoerige brochure op aanvraag verkrijgbaar

m

Fabrieksagent:

■Jndflcves n.v.

ELECTBI 0S3PHI

91521 10 lijnen ELECTROTECHNIEK

AMSTERDAM - POSTBUS 5014

ELECTRO RADIO MERCUUR 531

nerendearbeid,eenzwarebelastingvormen.In­

krimping vandebedrijfsomvang wordt slechts langzaam gevolgd.

Hetkleinebedrijfontmoetinditopzichtmin­

der moeilijkhedendoordatzijnorganisatieeen­

voudigerenoverzichtelijkeris.Wcziendus,dat naast de in veleopzichtenongelijkc positie die het kleine bedrijftegenover het grote bedrijf inneemt, hetkleinebedrijftochook een aantal Waardegrens ligttussen eenkleinbedrijfen ware gedwongen door het ontbreken van ad- voordelen aan zijn kant heeft,

eengrootbedrijfismoeilijkaantegeven.Menis viezen van specialisten. Tenslotte moet men in het grote bedrijfen gewooneen bepaaldaantalwerknemers alscri- Ookwijziging inhetproductieplan isbij het ^ct kleine bedrijfnietzozeer een tegenstelling terium aantenemen.Dezemaatstafiszeerwel kleine bedrijfgemakkelijker. De aard van her zien. In vele gevallen vullen zij elkaar zelfs bruikbaar,indienmendaarnaastrekeninghoudt grotebedrijfbrengtmetzichmede,datditsteeds voortreffelijkaan. Hetisnamelijk mogelijk,dat met de mate van mechanisatie in het bedrijf. behoefte heeft aan hulpafdelingen, een perso* hetkleinebedrijfbepaaldewerkzaamhedenvoor Waar precies hetcriterium ligtis voor het vol- ncclsafdeling,socialeafdeling,instructieafdeling, het grote bedrijfgaat uitvoeren, hetzij omdat gendenietvangroot belang,zodatweonshier enz. Het gevolgvan de inschakeling vandeze ditlaatstezelfoverbezetis,hetzijomdatditniet nietinzullenverdiepen.Overigenszaleenieder afdelingen is, datdeorganisatie vanhetbedrijf .beschikt over gespecialiseerde outillage,kennis hetverschiltusseneenkleinbedrijfeneengroot gecompliceerderwordthetgeentotgevolgheeft, °fgeschoold personeel voor alle noodzakelijke bedrijfvoldoendeduidelijkaanvoelen. datmeermensenzichmoetengaanbelastenmet productietechnieken.

Zoalswij reeds in een vorig artikelvermeld- coördineren,toezicht en controle.Deze lasten, IR dit opzicht is het vertrouwen tussen het den,x)heefthetN.I.V.E. ophaarinNovember die in hetgrotebedrijfonvermijdelijk zijn,zijn grote en het kleine bedrijfnog niet groot. Er gehoudencongresspecialeaandachtgewijdaan in het kleinebedrijfonbekend. kanechtervoorhetkleinebedrijfeenbelangrijke het kleinebedrijf. Deredenhiervan isgeweest, bestaansmogelijkheid liggen. Velen beseffen datinonzenationaleeconomiehetkleinebedrijf Regionaleafzet niet, dat door hun gespecialiseerde kennis de een zo belangrijke plaats inneemt, dat ook de Deafzetvaneenkleinbedrijfheeftvaakplaats SrotcRijvenjuistvan henafhankelijkworden productiviteit van het kleine bedrijfvoor het ineenkleinerregionaalgebieddanvanhetgrote f" Z'I hc,C werkU‘C“er uiteenlopende branches economisch bestel mede bepalend is. , bedrijf, dat, om de voordelen van massapro- kun"e."kn]8en'?ebovenstaande factoren alle ductie volledig tot hun recht te laten komen, ^peefieke eigenschappen vanhet kle.nebedrijf.

• steedsnieuweenverderafgelegenmarktenmoet 8arancleren het v°°rtbcstaan van deze be- zoeken. Deverkoopkostendiein hetkleinebe- rijven. ..

drijfvaakgeringzijn,bereiken in tal vangrote Hoewel het “"talgrotebedrijven percents- bedrijven eenontzaglijkehoogte, diede eigen- 8ewl)s “cneemt;verdient toch circa 33 % van lijkeproductiekostenvertebovenkunnengaan. het,totalc aanCal ln ^Nederlandse n,,verheid Deze kosten gaan dan een zo zware belasting 7?kza,".e Personer?' zl)"br0°d in kleine be- vormen, dat de financiële resultaten verhou drijven (md,tgevaltot50 werknemers). Spec- dingsgewijsniet beterbehoeven tezijn dandie bekv°orhetkleinebedrijfisookde functievan van het kleine bedrijf. Ingeval van neergaande deondernemer,diebelangrijkafwijktvandiein conjunctuur gaan de hoge vaste lasten die hct Srotc

samenhangen met de kosten van de coördi-

Klein bedrijf

'r

contra

GROOT BEDRIJF

Bestaansrecht klein-bedrijf

HetN.I.V.E.heeftzichdevraaggesteld,hoe het komt, dat naast de enorme ontwikkeling van het grote bedrijf, het kleine bedrijf zich heeftkunnen handhaven. Deze vraag kan niet zondermeerwordenbeantwoord,hoeweldirect kanwordengewezenopenigefactorendiehier­

voorvanbelangzijn,alsbijvoorbeeldhetgrotere aanpassingsvermogenvanhet kleinebedrijf.

Hetkleinebedrijfstreefterveelalnaarzoveel mogelijk tegemoet te komen aan de eisen, die doordeverschillende afnemers wordengesteld.

Weliswaar komt dit de afnemers in de regel duurderuit,maarhetgemakdatwaarmogelijk, rekening wordtgehouden metdeeigenbehoef­

ten,wordtinvelegevallenzohooggewaardeerd, dat men bereidisaldannietbewusteenhogere prijstebetalen.Debetrekkingentussenafnemer en het kleine bedrijf zijn als gevolg hiervan nauweren persoonlijkerdan hetgevalis tussen hetgrotebedrijfenzijnafnemers.

Doorstandaardisatie bij het grote bedrijf, is deafnemerdaargenoodzaakteenkeuzetedoen uit een min of meer beperkt aantal mogelijk­

heden. Voorzoverhet grote bedrijftoch bereid istegemoettekomenaanenkelespecialewensen, zijndedaaraanverbondenkosteninverhouding totdievanhetkleinebedrijfveelalzohoog,dat deafnemerer zich op zalbezinnen ol hij toch maarnietde voorkeuraanhet kleinebedrij1zal geven. Deongunstige positievanhet grote be­

drijfwordt hier voornamelijkveroorzaakt door hetfeit,datookdeeenvoudigewerkzaamheden deprocedurevandemoeilijkeproductenmoeten volgen.

-i

(vervolg op pag. 533)

LAMPEN UIT DE OUDE DOOS

■C'

Aanpassingsvermogen

Groter aanpassingsvermogen van het kleine bedrijfkan ook mogelijk zijn doordat de vak­

bekwaamheid van de arbeiders in een bedrij!

met weinig specialisatie zich over een wijder terreinuitstrektdandievanhuncollega’sinhet grotebedrijf.Doorhundagelijksvariërendwerk

worden zij er opgetraindallerlei onverwachte ___ ,

moeilijkheden zelfoptelossen, daartoe alshet «Op22November1913werdinNederlanddegasgevuldelampbijbetpubliekgeïntroduceerd.Eenopzienbare verbeteringvandegloeilampmetwolframdraadwasdaardooreenfeitgeworden(E.R.M.212,pag.502.)

—Hierbijtonenwijuenigelampenvanvroeger,(foto'sPhilips)—

») EIIM nr. 212, blz. 513,Efficiencydagen1953.

.1

532 ELECTRO RADIO MERCUUR

I Klein-Stroomtransformatoren

Model RTD tot 400A Afm. 60x60x25 m.m.

Het

nieuwste ♦

Tikkende

electrische

pendules

dooolo NIEUWE

mcniaqemcqelijkkeden

fverbindinqsboui als d

)

Jlitvoenqe prospecli van deze en andere nieuwe modellen op aanvraag.

Omschakelbaar 220-110 volt

fAGE:

FAGET STEENWIJK ^{Tukseweg 48 'p}

tel. 2032 (k 5210)

fAUiiCfrfHB

ELECTÏISCHEMEmiJUUMUTEIENAPfAUTUFABRIEK

V

.v.v.

::::

✓

/

■- .' ■ ■:

V §|ff|

r-i:.:-".. V: ....:' :™.-'" ':]£

:W ë $ ï

---

"' :r r- ■■■

B|||H k ; WÊÊ

j§Ép

fe/: J

v-

V

mmmm

i

-•'v-v;-

BS

X .!

■pijl

ü i

SPSH Uw boeken to­

nen U aan of Uw zaak winst oplevert en of Uw inkoop geiyke tred houdt met Uw verkoop.

Bij de verkoop van VENT-AXIA dat Wat

*r\

X %

0

raamventilatoren zal blijken, : •

dit een winstgevend artikel is.

U niet in de boeken kunt zien, maar wel zult bemerken, is de grote dosis good­

will, welke U, door Vent-Axia’s te instal­

leren, bij uw klanten voor Uw zaak kweekt.

Als nieuwtje kunt U nu de

VENT-AXIA’*-raamventilator aanbevelen.

Deze ventilator doet het werk voor twee, door zowel afgewerkte lucht af te

ren als frisse lucht toe te

Voor Uw klanten brengt VENT-AXIA . dus besparing. Voor U brengt Ik VENT-AXIA winst. Neemt nu

direct de nodige voor­

raad, zodat U direct kunt leveren, want

de vraag zal groot zyn.

m

*» *

Hs

k

PI

- m

.

Omkeerbare

» >

m _{voe -}

voeren.

P

d'

■

:■

■ ::.y.y£jï

' ;

■ -

&

m _sM

^•v

ItW

^{ei :} i

'S-GRAVENDUKWAL 149-151 ROTTERDAM TELEFOON 35164 (3 L.)

■

• j al g j •

—

I ^{r ELECTRO RADIO MERCUUR 533}

regelen kande bedrijfsvoeringsoms zo vereen­

voudigd worden, dat de overbelasting van de ondernemerwordt weggenomen.

Taakverdeling

Indien hierdoor geen voldoende oplossing wordt verkregen,kaneen deelvande taak aan inhet bedrijfwerkzamepersonenworden over­

gedragen. Nadat de ondernemer heeft bepaald welke taken hij zelfmoet vervullen, moet hij een keuzedoenuit detakendiewel voordele­

gatieinaanmerkingkomen,om tebepalenwat hijdaarvanvooreigenrekeningblijftnemenen wat anderen van hem moeten overnemen.

Menigmaal blijkt, dat deze keuze van de ondernemerniet verantwoordis. Menziet dan dat hij taken vervult, diehem persoonlijk zeer interesseren,maardieevengoeddooreengoed­

kopere kracht hadden kunnen worden óver- genomen. De ondernemer zal met de nodige -^üü '! zelfkennis moetenkunnenbepalen, voorwelke Decirculatorkachelisgeenstraalkachel,doch ! " H: taken hij zichzelf het meest geschikt acht en eenzgn.convectiekachel.Dezekachelverwarmt j ; B. \ M voorwelkehetminst Hij zaldaartoeeen soort delucht in het vertrek en is daarbij zó gecon- ■* B 'i'S schaal kunnen opstellen lopende van zeer ge- strueerd,dateenvrij aanzienlijketrekontstaat. --- ---- - B, - schikt tot weinig geschikt. Op dezelfde wijze waardoor de lucht telkens opnieuw wordt j - "B ' ' -B • a doorwerkendkandeondernemerkomentoteen

verwarmd(fig.indekop). ' ' '"'^ ‘Bï eigen taakomschrijving waarin. in de eerste

In hei voorjaar en in de herfstverwarmtde ‘BBllSlB*• P1»®voorkomen de taken, welkemet gedelc- circulator metgemakeen vertrekvan60 m*in- . ' B^^B 8cerdkunnen,worden’ vfIv?lSenSde cak,en’ die houd,terwijlineenwinter,waarinhetnietvriest. & B, £® üok door anderen vfvuld kunnfn worden;

dejdrculatoreenvertrekvan30 m»gemakkelijk . '! Alstussenvormenkunnenwijdannogwijzen

op kamertemperatuur houdt, aannemend, dat opdetaken waarbijdehootdzakendoordeon-

hetvertrek nietzeer ongunstig is gelegen. - - dernemerzelfmoetenworden behandeld, maar

De verwarmingselementen van deze kachel Fb ? heC decailwerk overgedragen kan worden. De

zijn van buiten af, zonder demontage, niet ondernemerdieopdezewijzeeensystematisch

bereikbaar. Dezekachel isdaarom ongevaarlijk In fig. 2is de circulatorkachelafgebeeld met opgebouwde taakomschrijving voor zichzet voorspelendekinderen. een eenvoudige opzetinrichting, waarmeedeze heeftopgesteld,zal zichvoorde vraag zien gc- Doorhetgroteoppervlakblijftdebuitenwand praktischekacheltevensbenutkanwordenvoor steld w,e dc delegatie moet paatsvmden.

betrekkelijklaagvantemperatuur,zodatpapier, hetdrogen vankinderkleren,handdoekenenz., Daarbijmoetenverwantetakenzovee mogeij dat er mee in aanraking komt, nietzal ont- ofvoorhetwarmhoudenvanspijzenendranken. worden gecombineerd. \erder moet de on er- vlammen en kledingstukken niet zullen De uitvoering is bruin gemoffeld staalplaat, nemer overwegen hoeverde delegatie za gaan schroeien. 52cmhoog,hetverbruikis1000watt. cn hoe het zal staan met de controe.

^Ruimteverwarming

door

circulerende lucht ^I

\

: ;

'••' .r

1

Wanneercrsprakeisvanelcctrischckachels,denkt men meestal allereerst aan zgn. straalkachcls.Zoals bekend zijn dit kachels, waarbij de warmtestralen zodanig gericht zijn, dat zij de ,,warmtezoekende'' rechtstreekstreffen.

Hetresultaatis,datmenonmiddellijkdebehagelijke verwarmingvoelt,dochdezestrektzichaanvankelijk slechts uit tot diedelen van hetlichaam,die direct door de warmtestralengetroffen worden, deandere zijdevanhetlichaamblijftvoorlopigkoud.

-

•;■-

. ; x 1

r : * .

'■;

! 1 _{X ;<•}

/. :

; .1

m

■

■

■

f

Uitwisseling van gegevens

Eenanderemethodeomdeondernemerstaak te verlichten kan worden gevonden in een be­

perkingvanstudieenresearchdooruitwisseling Voorzover het Kleinbedrijfcontra.GROOTBEDRIJF dehogereleiding.Deondernemervanhetkleine

bedrijf coördineert echter niet alleen, maar is ook rechtstreeks betrokken bij de uitvoering van de werkzaamheden in hun volle omvang.

Erisniemanddiehemcontroleert,nochbestaan er in de regel middelen die het hem mogelijk makenzijneigenprestatiestetoetsenaanvooraf opgestelde maatstaven. Fouten door hem ge­

maakt, kunnen het gehele bedrijf in gevaar brengen. In een zeer klein bedrijfis de onder-

(vervolg van pag. 531) van gegevens en ervaringen,

kleine bedrijfzich niet de weelde kan permit­

tereneenbepaaldespecialistindiensttenemen, bestaaterveelaleenmogelijkheiddit

werkingmetanderebedrijventedoen. Hiervoor komenin aanmerkingeen sociaalwerkster, een bedrijfsartseneenbedrijfskadertrainer. Hetzelf­

de is ook mogelijk voor vertegenwoordigers.

Deze samenwerking kan zoweleen incidenteel als een permanent karakter hebben.

Nauw verwant hiermede isook het gemeen­

schappelijk vormen van bepaalde organen, be­

drijvenofafdelingen, zoalsinkoopcombinaties, centraleadministratieeninstitutenvoorrnarkt- Ondernemer

Deondernemerinhetkleinebedrijfneemteen centrale positie in. Ten aanzien van de taken dieinelkbedrijfdoordeleidingvervuldmoeten worden, kaneropworden gewezen,datdever­

vullingdaarvaninhetgrotebedrijfinhanden is

gelegdvanmeerderepersonen,terwijlditinhet nemerstaak inderdaad alsboven aangegevenen kleine bedrijfpraktisch geheel door de onder- omvat deze het gehele bedrijfsgebeuren.

nemerzelfmoet geschieden.

Tot de ondernemerstaak behoren het alge­

meen beheer, personeels-, administratief- en financieel beheer, het technische- en commer­

ciële beheer alsmede de organisatie. Alle ge­

noemdetakenkunnen,naargelangdeaardvan

het bedrijf, weer worden onderverdeeld. Een het bedrijf te vereenvoudigen, dat evenwicht ontstaattussen zijncapaciteitenenbeschikbare

insamen*

>

Groeit dit bedrijf, dan kan de ondernemer zijntaaknietmeeraanenmoethijhiervooreen oplossing trachten tevinden. Welkezijnnude middelen, met behulp waarvan deondernemer zijntaak kan vergemakkelijken?Hij zal begin­

nennietnategaanofermogelijkhedenbestaan

onderzoek.

Zoalsuit hetbovenstaande blijkt,zijnervele mogelijkheden omtot verlichting van de taak deondernemerte komen. Uiteraard speelt hetvraagstuk vandedelegatieookinhetgrote bedrijfeenrol,dochdaarzijn de kansen groter op eenvoudige wijze uit de moeilijkheden te komen. Bij het kleine bedrijfechterheeft door het beperkte aantalpersoneelsledenende veelal geringe kapitaalkracht met grote pro­

blemen te kampen, waarvoor wederom door de kleine ondernemer een oplossing moet goede ondernemer is gedwongen deze taken

onderlingin evenwichttehouden opgevaar af tijdenerzijdsendedoorhemtevervullentaken van anders de ongestoordebedrijfsgang aan tetas- anderzijds.Dezevereenvoudiging,dieneerkomt ten. Eventuele persoonlijke voorkeur voor een opeen vermindering vandeveelzijdigheid van bepaalde taak zal geen rol mogen spelen. het bedrijf, kan onder andere bestaan uit een Inditinevenwichthoudenvanalletakenligt beperking van het aantal productietechnieken, het grote verschil met het werk van de afde- type-beperking, hetkopen vanstandaarddelen, lingsleider vaneen groot bedrijf. De afdclings- normalisatie, enz. Deze vormen van taakver- leiderheefteen taakdieslechtseendeel omvat lichting hebben tevensde eigenaardigheid, dat vanhetgeheel. De coördinatieencontrole van zij veelal gepaard gaan met kostenverlaging,

hetwerk van de afdelingsleidersgeschiedtdoor Doortoepassingvanéénofmeervandezemaat- ' worden gevonden.

men

ELECTRO RADIO MERCUUR

\

Service-agentschap

MORPHY -RICHARDS

. -m

elcctrische huishoudelijke artikelen

Aut.Strijkijzers-Licht en zwaar model (ook in kleuren).

Aut. Reisstrijkijzers.

AsbestOnderzetplaten voor strijkijzers. >

Snoerspanners. g

llpf|Pp:

N,V. Handelmaatschappij

VV

u*

,T-f

*.\:v•.

«13

« v'.j••

> v

:.S

m ^{i:'" •} _m

SS*

OTpS

PHILIPS

DOOSCONDENSATOREN VOORGELIJKSPANNING

Leverbaar in verschillende afmetingen, met capaciteiten vanaf 0.1 t/m 25 mF, voor bedrijfsspanningen vanaf 250 t/m 300 V=.

Luchtdichte constructie,waardoormaxi­

male bedrijfszekerheid en lange levens­

duur gewaarborgd zijn.

Eenuitgebreidetechnischedocumentatie (Nr EP 2105) is op aanvrage verkrijg­

baar bij de afd. Elonco.

mm»

PHILIPS

Aut.broodroosters.

ElcctrischeGongen.

ElcctrischeHaardrogers.

1jaarGarantie.

f

N.V.PHILIPS’VERKOOPMAATSCHAPPIJVOORNEDERLAND

BICO-W^SIM

De eerste en meest ver­

kochte, goedkope snel- wasmachineinNederland.

(Meerdan20.000ingebr.).

Adressenvoordehandel:

„ELECTRO-ZAAN" Elec- troTechnischeGroothan­

del te Kooga/dZaan:tel.

(K2980)-2590

(voor Noord- en Zuid- Holland, Friesland, Gro­

ningen,Drenteengedeel­

teZeeland).

Handelsonderneming

„WABRU”, Dahliastraat no. 9, te Utrecht: telef.

(0.30) 26140

(voor N.-Braband, Lim­

burg en Overijsel).

Handelsonderneming„Bl- STA",vanHeutzstraatno.

18,teUtrecht:telef.(0.30) 24930

(voorUtrechten Gelder­

land).

Handelsondermeming

„OVERBEEKE” te Elle- woutsdijk, bijGoes:telef.

(K 1104)258

(voor gedeelte Zeeland).

BICO-producten worden onder geen enkele andere naam geleverd.

f. 210.—

zonder wringer

-V 'i yj

J

.u..

6lcoU^

;

MASTER

ELECTRO RADIO MERCUUR 535 I

r?

'2

(»

<~LLit<ölag

r•

5 \

I

fi$&\ ■

VAN DE PRIJSVRAAG

9

^ Het geheim van nummer acht

fa

SlfeSra«g

0

13., NieafInstrumentenfabriek, Utrecht;

14. J.Koster,Zeist;

15. B.Hilbink,Amsterdam; 16. „Technische"N.V.,DenHaag;

17. RudolfBlik,Den Haag;

18. N.V.Philips, Eindhoven;

19. Almara, Amsterdam.

Uit het grote aantal inzendingen, dat wij mochtenontvangen bleek overduidelijk dat de aardderwerkzaamheden vaneenelectro-radio-.

technicushetoplossenvaneenspeurpuzzlever­

gemakkelijkt. Het zoeken naar kortsluitingen, losse contacten, doorgebrande weerstanden en lekke condensatoren dat de vakman dagelijks -zij het dan ook vaak onder luid protest- meemaakt, moet hem een bepaald gevoel ge­

geven hebben voor het langdurig zoeken naar moeilijke kleinigheden.

Het koortsachtige gevoel dat hem dan be­

heerst, brengt hem uiteindelijk naar het punt vanslagen.

Ongeveer30% van de inzendingenweken in detailsafvandejuisteoplossing.Uitdeoverige 70% moest door loting een keuze gemaakt worden.

BELANGENGEMEENSCHAP

tussen de N.V.HeybroekZélander ende N.V. Electrocentrum

CommissarissenenDirectiesderbeideboven­

genoemde vennootschappen zijn na grondige voorbereiding in onderlingoverlegen naraad­

pleging vandeskundigeadviseurstothet voor- Numaardirectdenamenvandeprijswinnaars steigekomendebeidebedrijvenmetingangvan

genoemd: i Januari 1954volledigsamentevoegen.

Dehoofdprijs van twintigguldenwerdver- De fusie van deze ondernemingen biedt de

worvendoor: mogelijkheidombelangrijkekrachtensamente

L. H. Nelissen, Vcnrayseweg41, Horst. bundelen,dieandersonvermijdelijktegenelkaar gerichtzoudenworden.Deverschillendestruc­

tuur stelde de besturen voor veelzijdige pro- * blemen,dieechteropeenvoorallebelanghebben­

den zeer bevredigende wijze konden worden opgelost.

Erontstaatthanseenbedrijfmeteenspreiding Tot zover besliste het lot, nu volgt de lang overhetgeheleland. Despecialebindingen,die verbeide origineelste oplossing: door Electrocentrum tussen vakgenoten waren

totstandgebracht,blijvengehandhaafd.

Het artikelenprogrammaomvat electrotech- nischematerialen,utiliteits-enluxeverlichting, huishoudelijke toestellen, sanitair, gasverwar­

ming, haarden en kachels. Tot het bedrijfbe­

hoorttevenseengoedgeoutilleerdefabriekvoor metaalbewerking.

De Directie zal worden gevormd door de Heren C.Heybroek, H.V.Zimmermann B.H.

vanNifterik,H.HeybroekenR.F.vanHeusden.

Deondernemingzaloptredenonderdenaam:

Technische Unie N.V.HeybroekZélander en N.V.Electrocentrum

De twee prijzen van vijf gulden vielen te beurtaan:

Wed.P.M.deMan,Stationsstraat36,Borne.

Gefeliciteerd, mevrouw,tussen aldieheren, en N.J.Paapc,Celebesstraat9,Haarlem.

i

Een ding stond echter direct' vast; de meest originele oplossing! Wij willen echter de heer laten. Of ... nog even in spanning

„onderspanninglatenstaan”om indevaktaal teblijven.

Alvorensechter hetraadsel vandeoplossing zélfteonthullenmoetonsééndingvanhethart nl.depuzzlevandepuzzle!Degebr.Timmer­

mans,Kessel-Venlowarenwéldestellersvande advertentie nr. 8,echter werd de wasmachine plotselingrondendeteksteenweinigveranderd.

MettoestemmingvandeSint hebikhetrechtgekregen uvoordee’zenekeer

’tpannetjeuittevegen.

Het zalvoormenigpuzzelaar eeuwigeenpuzzleblijven wiehij voorleverancier vannr.8zalschrijven.

Zoalsuwelzultzien hebikhettochgevonden hoeweliktot mijnspijt dejaarganghebgeschonden.

Nietnummer211 bevatdeez’advertentie, maarnummer209

heefthiervoordepretentie!

Sintzalhetwelvergeven ook ikdoedat hierbij, Dathetmaarwatmaggeven isdehartewensvan mij!

Inweerwilhiervan heefttochbijnaiederein­

zender de puzzle van de puzzle kunnen op­

lossen; het principieel niet invullen van nr. 8 wordtechternietalsfoutaangerekend.

Omdenieuwsgierigheidvandeonzekeren te bevredigen en de overtuiging van de zclfbc- wusten te bevestigen volgt hier de lijst met namen:

Dezefusieleidttotrationalisatieindebedrijfs­

voering en tot besparing van kosten. De be­

staanszekerheidvan allemedewerkersderbeide bedrijven wordt doorde fusie vergroot, terwijl hun ontwikkelingsmogelijkheden voor de toe­

komst aantrekkelijker worden. Het gecombi­

neerdebedrijfzal beterbestandzijntegencon- junctuurinvloeden enzalookdeconsequenties, dievoortvloeien uiteventuelewijzigingen inde nationale of internationale economische om­

standighedenmetvertrouwentegemoetkunnen zien.

Omtrent de financiële structuur kan nog worden vermeld, dat de bedrijtsmiddelen en reserves van beide bedrijven worden

gevoegd. Alle huidige Commissarissen Electrocentrum worden tevens Commissaris de Redactie E.R.M. bijdenieuwecombinatie.

Helaf,Leiden;

„Wittekat”BatterijenfabrickN.V.Herber- hold, Utrecht;

„Vuurtoren” batterijen;

N.V. Handelmij. Electrocentrum Amster­

dam;

N.V.v/hLewenstcin,Amsterdam;

N.V.OdinkenKocnderink,Haaksbergen;

Gispenmetaalwarenlabrick,Culemborg;

Gebr. Timmermans, Kessel-Venlo Nema,Winschoten;

Vonka,Amsterdam;

Metemij, Amsterdam;

J.E.StorkVentilatoren,DenHaag;

1.

2.

3.

4.

5.

6. Inderdaadhet heeftuwatgegeven

ƒ. P. van Kipshagen, Koningstraat 1rd Haarlem.

Uwonhiermeedeprijsvantiengulden.

Allewinnaarswordengelukgewenstdoor 7.

8.

samen­

van

9.

*

10.

11.

12.

— KLECTRO ^{radio mercuur}

f n

DE KAST DIE IN 1953 EEN VERKOOPSCHLAGER

WERD r _f BPSÉ

Sg- ' t m

■*pr

o inhoud45liter o volautom. thermostaat o verstelbaarenafsluit­

baarslot

o naadloosgeëmailleerd binnenwerk

o 2ijslaadjesen2verstel­

bare rekken o Iporka-isolatie o 5 jaar garantie

•V-;

m

; • I

Efj|pii

##■ ^Pi m _mm:

■r

NIKO^^y

K

WERKELIJK:

de mooiste koelkast

tegen de laagste prijs

E

D

! f390.- De plafondlamphouder nr. 8505, passend op las- dozen. Deze practische plafondlamphouder is leverbaar in bruin en ivoor.

Vraagt vrijblijvend alle inlichtingen, bijzondere ver- koopsvoorwaarden en kortingen bij de importeurs:

AMSTERDAM AMSTELDIJK 44 TEL. 91884-91776

^JJAT.NIKO FABRICEERT IS GOED GECONSTRUEERD!

Fa. B. M.ALINK

ÜJ

(^c/ert 4oj.

aar haft

belangrijk aandeel in de ontwikkeling van het installatie materiaal

engeeft in zijn programma een voorteeldvan

weldoordachte installatietechniekj een

ALBRBCIIT JONG

ELEKTROTECHNISCHE FAB«IK

SCOALKSMOnLE/WBSTF.

It

5

ELECÏRÓ RADIO MERCUUR 537

Praktijkervaring en leeftijd

als toelatingsvoorwaarden voor vakexamens VONKA”—

Telefoon 45352-51136 VERHUUR vanmater'a,en- lichtfonteinen,

schijnwerpers (ook met natrium- en kwiklampen), motoren enz.

ff

„Voor sommige vakexamens wordt men niet toegclaten, indien men niet een aantal jaren in de desbetreffende bedrijfstak praktisch werk­

zaam is geweest.”

„Waaraan de examencommissies het recht ontlenen om de rigoreuze voorwaarde van praktijkjaren te stellen is ons onbekend, doch wij achten deze als ook andere dergelijke voor­

waarden, zoals op het gebied van de leeftijd, strijdig met het doel der Vestigingswet.”

Deze zinsneden komen voor in een adres, dat de Kamer van Koophandel te Vcendam, mede namens 28 andere Kamers, eind Juli 1953 gericht heeft tot de Minister van Economische Zaken.

In dit adres geeft de Kamer uiting aan haar be­

zwaren tegen de omvang van de minimumeisen van vakbekwaamheid, en tegen de daarop ge­

baseerde exameneisen, gesteld voor het ver­

krijgen van vakdiploma’s krachtens de Vesti­

gingswet Kleinbedrijf.

Is er eigenlijk nog wel sprake van „minimum­

eisen” zoals de wet die voorschrijft? Dit vraagt de Kamer zich met bezorgdheid af, en zij somt een hele reeks grieven op, welke in de kringen der Kamers van Koophandel leven tegen de vak­

examens en de vakbekwaamheidseisen.

De Staatssecretaris van Economische Zaken, Dr. G. M. J. Veldkamp, heeft de Veendamse Kamer uitvoerig geantwoord. De staatssecre­

taris vermijdt daarbij de fout, door de Veendamse Kamer gemaakt, nl. veel beweren en niets be­

wijzen. In een breed, degelijk en deskundig be­

toog ontzenuwt de staatssecretaris de bezwaren stuk voor stuk. En hij komt daarbij niet alleen met argumenten, maar ook met bewijsmateriaal.

Van het adres van de Veendamse Kamer van koophandel blijft dan ook niet veel oyer.

De grief tegen de in veel examenreglementen voorkomende eis, dat men een aantal jaren prak­

tisch werkzaam geweest moet zijn om tot de examens te worden toegelaten, beantwoordt de staatssecretaris als volgt:

„De toelating tot de examens is voor ver­

schillende branches aan voorwaarden gebonden.

In enkele gevallen -zoals bijv. in de electro- technische, de automobiel- en garagebedrijven en de gas- en waterfittersbedrijven- geeft een gunstige examenuitslag niet voldoende garantie, dat het bedrijf zonder gevaar voor het publiek kan worden uitgeoefend, omdat men op het examen geen werkzaamheden van de omvang als in de praktijk herhaaldelijk voorkomt, kan laten uitvoeren. Het examenresultaat en de in een bepaald aantal jaren opgedane praktijk­

ervaring moeten in die gevallen gezamenlijk de veilige bedrijfsbeoefening waarborgen.”

Dit antwoord is juist. Om een gefundeerd oordeel te geven over de vakbekwaamheid der candidaten kan men twee wegen bewandelen:

men dient óf een grondig, en dientengevolge langdurig, onderzoek in te stellen, óf men kan de candidaten op bepaalde punten testen, en op grond van hun praktijkervaring aannemen, dat zij ook op andere essentiële punten voldoen­

de vakbekwaam zijn. De laatste weg wordt meestal gevolgd bij de vakexamens krachtens de

Vestigingswet; deze weg biedt èn voor de examencommissies èn voor de examinandi de meest practische oplossing.

Op de grief van de Veendamse Kamer, dat in de examenreglementen soms een minimum leef­

tijdsgrens is opgenomen, gaat de staatssecretaris niet met zoveel woorden in. Ook voor het op­

nemen van deze eis echter bestaan voldoende argumenten, zowel principiële als practische.

In vele beroepen draagt de ondernemer een grote verantwoordelijkheid, zowel t.a.v. het publiek als t.a.v. zijn personeel. De staats­

secretaris noemde (zie boven) reeds de electro- technische installateurs, de garagehouders, de gas- en waterfitters. Gebrek aan verantwoorde­

lijkheidsgevoel bij ondernemers op deze en vele andere gebieden kan levensgevaarlijk zijn! Van te jeugdige personen mag men niet maar zonder meer aannemen, dat zij als zelfstandig onder­

nemer een dergelijke verantwoordelijkheid kun­

nen dragen.

Om te dezen opzichte een bevredigende op­

lossing te krijgen kan men ook twee wegen be­

wandelen : men kan de uitoefening van het be­

roep binden aan een bepaalde leeftijd, of men kan voor de aflegging van het vestigingsexamen die leeftijd stellen. De laatste methode verdient de voorkeur. Voorkomen moet worden dat iemand, die een vestigingsdiploma behaald heeft, nog korter of langer tijd zou moeten wachten om zich te vestigen. Afgezien van andere be­

zwaren zou die wachttijd schadelijk kunnen zijn voor het peil der vakbekwaamheid.

Bovendien leidt het ontbreken van een leef­

tijdsgrens bij sommige examens er toe, dat de gegadigden „het maar eens gaan proberen”. „Je kunt nooit weten hoe een koe een haas vangt”.

Het onderzoek wordt dan een marteling vóór examinandus en examinator, en de examens komen in een slechte reuk te staan vanwege het grote percentage afgewezenen.

Ook op het punt van de leeftijdseisen zijn dus tegen de opvattingen der Veendamse Kamer van Koophandel reële argumenten in te brengen.

voor

ILLUMINATIE - TONEEL VERLICHTING - KRACHT

Hoover

W asmachines

via de handel levert

KUIPERIJ BAKKER

DIJK 12, ALKMAAR

TEL. 4268 K 2200

KRBELSCHOENEN

(MESSING-VERNIKKELD)

14

öïïfis

SlfELTZEKERINGEN FABRIEKCV.

UTRECHT

VRAAGTONZE ^

MEER UITGEBREIDI FOLDER

De bovengenoemde, en misschien nog vele andere redenen, hebben er toe geleid, dat o.a.

in tientallen van overheidswege opgestelde examenprogramma's eisen zijn gesteld hetzij met betrekking tot praktijkervaring, hetzij met betrekking tot leeftijd, hetzij met betrekking tot beide. Dit is bijv. het geval bij de examens ter verkrijging van:

een der akten van bekwaamheid tot het geven van nijverheidsonderwijs; de akte van bekwaam­

heid als onderwijzer; het verpleegstersdiploma;

het diploma apothekersassistente); het diploma vroedvrouw, enz. enz.

De Veendamse Kamer sprak van de rigoreuze examenvoorwaarden op het gebied van practijk- jaren en van de leeftijd. Onzerzijds zij onder dc aandacht der Kamer gebracht, dat jaarlijks, ook van overheidswege, duizenden examens onder deze „rigoreuze voorwaarden” worden afge­

nomen.

Spotlight!

Voetlichten Henen Projectie Floodlights Zoeklichten Lichtregelaan AuLKleurwklen Kleurfiltermat.

Weerstandenenz.

Fabriek van

Speciale Verlichtingsapparaten AMSTERDAM-Z.

v. Ostadestraat 228-230 - Tel. 720485

Vraagt prospectus! Ook verhuur 1

538 ELECTRO RADIO MERCUUR

= Z ,

The

o

Ook U ^BRITISH THOMSON-HOUSTON ?

Lid. 1

kunt deze prachtige Fridor

electrischenaaimachine, J waarvan er reeds

25.000 in Nederland zijn verkocht, gaan verkopen, mits U voldoet aan de wettelijke

voorschriften (V.E.V.).

Als U naar de Fridor Fabrieken schrijft, krijgt U alle gewenste inlichtingen.

UJ X

o

£ XUJ X

u z

UJ LU X

u

£

z

X

u

UJ

UJ

<

<

Zelfaanlopende éénphase wissclstroom-motoren- druipwaterdicht-uitgerustmetglijdiagers Ol

Prijs f. 395.-

FRIDOR

5

fabrikante van electrische naaimachines - stofzuigers - radio's en gramofoons Leeghwaterplein 27 - den Haag.

tel. 183880 (K1700)

^{N.V. „} INTECHM IJ”

■mm®.

'S-GRAVENHAGE,KONINGINNEGRACHT72 TELEFOON182635-162636

ï*3S&iK'

m u

M:

ZWAKSTROOM

INSTALLATIE- MATERIAAL

NEDAP ^j

NEDERLANDSCHE APPARATENFABRIEK GROENLO

wmÊmmmÊÊm