Besluit Openbare versie van het besluit, bedrijfsvertrouwelijke passages zijn weergegeven als [bedrijfsvertrouwelijk].

(1)

Besluit

Openbare versie van het besluit, bedrijfsvertrouwelijke passages zijn weergegeven als [bedrijfsvertrouwelijk].

Ons kenmerk: OPTA/EGM/2004/201012 Zaaknummer: E03209098

Datum: 26 maart 2004

Besluit van het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie

Autoriteit op grond van artikel 35 en artikel 36 van het Besluit ONP huurlijnen

en telefonie inhoudende de goedkeuring van het tariefvoorstel van Koninklijke

KPN N.V. inhoudende een wijziging van het eindgebruikerstarief voor de 118

abonnee-informatiedienst.

1. Samenvatting

Koninklijke KPN N.V. (hierna: KPN) heeft bij het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (hierna: het college) een tariefvoorstel ingediend voor de wijziging van het

eindgebruikerstarief voor het bellen naar haar 118 abonnee-informatiedienst (hierna: 118-eindgebruikersdienst). KPN vraagt het college de goedkeuring voor een ongedifferentieerd

eindgebruikertarief van €0,75 inclusief BTW per gesprek. KPN heeft aangegeven dat zij voornemens is dit tariefvoorstel per 1 april 2004 in te voeren.

Het college heeft het tariefvoorstel op grond van artikel 36 van het Besluit ONP huurlijnen en telefonie (hierna: Boht) op kostenoriëntatie beoordeeld, zoals neergelegd in artikel 35, eerste lid van het Boht. Het college is van oordeel dat het tariefvoorstel in overeenstemming is met artikel 35, eerste lid van het Boht en keurt het tariefvoorstel derhalve goed.

2. Verloop van de procedure

- KPN heeft per brief van 7 november 2003 aan het college een tariefvoorstel voor de 118-eindgebruikersdienst met kenmerk 2003-U-00373-RvB (hierna: het tariefvoorstel) doen toekomen. Het college heeft dit tariefvoorstel op 21 november 2003 ontvangen.

- Het college heeft KPN op 24 november per brief met kenmerk OPTA/EGM/2003/204496 op de hoogte gebracht van het feit dat het tariefvoorstel incompleet was. Het college heeft bij KPN aangegeven welke gegevens ontbraken en haar in staat gesteld het tariefvoorstel aan te vullen. - Hierop heeft KPN per brief van 25 november 2003 met kenmerk 03/075 pricing het tariefvoorstel

(2)

Besluit

- Op 12 december 2003 heeft het college per brief met kenmerk OPTA/EGM/2003/204647 vragen aan KPN gesteld. Deze vragen zijn door KPN per brief op 16 december 2003 met kenmerk 03/081 pricing beantwoord.

- Het college heeft KPN op 17 december 2003 per brief met kenmerk OPTA/EGM/2003/204885 medegedeeld dat hij, conform artikel 36, vierde lid Boht, de beoordelingstermijn met 3 weken verlengt.

- Op 8 januari 2004 heeft het college per brief met kenmerk OPTA/EGM/2004/200091 aan KPN medegedeeld dat het college de beoordeling van het tariefvoorstel heeft aangehouden. - Naar aanleiding van het aanhouden van de beoordeling hebben medewerkers van OPTA en van

KPN op 26 januari 2004 het tariefvoorstel besproken. Naar aanleiding van dit gesprek heeft KPN op 11 maart 2004 per brief met kenmerk 04/006 pricing aanvullende informatie aan het college doen toekomen.

- Tenslotte heeft KPN desgevraagd op 16 maart 2004 per e-mail het college de onderbouwing doen toekomen van het verwachte rendement op de 118-eindgebruikersdienst.

3. Tariefvoorstel KPN

KPN’s 118-eindgebruikersdienst is een universele dienst (hierna: UD) en dient derhalve voor iedereen beschikbaar te zijn. Momenteel geeft KPN op de volgende wijze invulling aan de

118-eindgebruikersdienst: wanneer een eindgebruiker belt naar de 118-eindgebruikersdienst, wordt eerst geprobeerd om het informatieverzoek met behulp van een geautomatiseerd voice response systeem (hierna: vr-systeem) te beantwoorden. Hiervoor betaalt de eindgebruiker €0,60 inclusief BTW per gesprek. Wanneer dit vr-systeem het verzoek niet herkent, kan de eindgebruiker ervoor kiezen om doorgeschakeld te worden naar een telefonist, die vervolgens probeert het informatieverzoek te

beantwoorden. Hiervoor betaalt de eindgebruiker €0,55 inclusief BTW extra per gesprek. In totaal betaalt een eindgebruiker momenteel derhalve nooit meer dan €1,15 per informatieverzoek.

KPN geeft in haar tariefvoorstel aan dat zij de kwaliteit van de dienstverlening van de

118-eindgebruikersdienst momenteel niet adequaat vindt. Het vr-systeem blijkt niet in staat om voldoende informatieverzoeken in eerste instantie af te handelen; te vaak moet er worden teruggevallen op de telefonist. KPN geeft aan dat de voorgestelde tariefwijziging een gevolg is van de wens van KPN om de eindgebruikersdienst anders in te vullen. KPN verwacht door deze wijziging de kwaliteit van de 118-eindgebruikersdienst te kunnen verhogen.

KPN heeft gedurende de beoordeling van het tariefvoorstel verschillende voorstellen gedaan met betrekking tot de invulling van de 118-eindgebruikersdienst, alsmede met betrekking tot de tariefonderbouwing van het voorstel.

De invulling van de 118-eindgebruikersdienst, die KPN aan het college heeft voorgelegd, behelst een ‘store and foreward’ proces. Bij dit proces vraagt het vr-systeem de eindgebruiker om de relevante gegevens, vervolgens luistert een telefonist de antwoorden van de eindgebruiker uit en zoekt deze op in de database waarna het vr-systeem het gevonden telefoonnummer uitspreekt.

(3)

118-Besluit

dienst (€0,63 exclusief BTW) bestaat uit enerzijds een vergoeding voor het gebruik van het PSTN-netwerk van KPN (i.c. de retentie zijnde €0,025) en anderzijds de wholesale 118-terminating dienst (€0,605). Op de retentie heeft KPN vervolgens een prijssqueezetoets toegepast. Verder is KPN op verzoek van het college ingegaan op het te verwachten effect van deze aanpassing op het rendement van de 118-eindgebruikersdienst.

4. Wettelijk

kader

Artikel 9.1, eerste lid van de Telecommunicatiewet (hierna: Tw) bepaalt dat er bepaalde diensten zijn die voor eenieder beschikbaar moeten zijn tegen een bepaalbare prijs en van een bepaalde kwaliteit. Lid twee van dit artikel bepaalt dat hiervoor bij algemene maatregel van bestuur regels voor gesteld kunnen worden betreffende de prijs en het kwaliteitsniveau. In het artikel 2, onder a tot en met d van het Besluit universele dienstverlening (hierna: Bud) worden deze diensten en voorzieningen aangewezen. Uit artikel 2, onder d, Bud blijkt dat de 118 abonnee informatiedienst een dienst is die voor eenieder beschikbaar moet zijn, dit artikel luidt:

Als openbare telecommunicatiediensten of daarmee samenhangende voorzieningen als bedoeld in artikel 9.1, eerste lid, van de wet worden aangewezen:

d. het beschikbaar stellen van een abonnee-informatiedienst.

Indien er niet bij een algemene maatregel van bestuur regels zijn gesteld aangaande de hoogte van een betaalbare prijs voor deze dienst, dient het college het door KPN voorgestelde wijziging van het tarief te toetsen conform artikel 36, eerste lid, Boht. Artikel 36, eerste lid, Boht luidt:

1. Op wijzigingen van tarieven van een vast openbaar telefoonnetwerk en van een vaste openbare telefoondienst welke niet het gevolg zijn van toepassing van artikel 35, zesde of zevende lid, is artikel 35, eerste lid, van overeenkomstige toepassing.

De eis tot kostenoriëntatie vloeit voort uit artikel 35, eerste lid, Boht. Dit artikel luidt:

1. Een aanbieder van een vaste openbare telefoondienst, die krachtens artikel 6.4, eerste lid, van de wet door het college is aangewezen, stelt kostengeoriënteerde tarieven vast voor het gebruik van het vaste openbare telefoonnetwerk en de vaste openbare telefoondienst.

Conform artikel 36, achtste lid, Boht, heeft het college op 28 maart 2002 aan KPN per brief met kenmerk OPTA/EGM/2002/200694 aangegeven welke gegevens een aanbieder, bedoeld in artikel 35, eerste lid van het Boht, in elk geval overlegt bij een verzoek tot goedkeuring van een voorgenomen tariefwijziging, en in welke vorm deze gegevens worden ingediend.1

(4)

Besluit

5. Overwegingen

5.1 Overwegingen ten aanzien van bevoegdheid

KPN is krachtens artikel 6.4, eerste lid, Tw aangewezen als aanbieder met aanmerkelijke marktmacht (hierna: AMM) voor het vaste openbare telefoonnetwerk en de vaste openbare telefoondienst.2_{Door deze}

aanwijzingen zijn de vereisten uit het Boht op KPN van toepassing. Daarnaast heeft KPN, conform artikel 9.2, eerste lid, Tw, opdracht gekregen om de UD aan te bieden. KPN is derhalve verplicht om een

abonnee-informatiedienst aan te bieden.

Voor deze UD is geen AMvB opgesteld over de hoogte van de prijs en over het vereiste kwaliteitsniveau van deze dienst. Derhalve dient het college het voorstel voor de voorgenomen tariefwijziging te beoordelen conform artikel 36, eerste lid, Boht.

5.2 Overwegingen ten aanzien van kostenoriëntatie

De tariefstructuur, die KPN hanteert in het tariefvoorstel, is gebaseerd op het retentiemodel. Hierbij handelt KPN het 118-verkeer af via het openbare vaste telefoonnetwerk, waarnaar KPN de terminating dienst KPN PSTN Standard National Directory Enquiry Connect Service (hierna: 118-terminating) inkoopt bij KPN BU VT OPS NID. Voor het routeren van het verkeer tot aan de 118-terminating dienst houdt KPN een retentie in3_{. Het verschil tussen het eindgebruikerstarief en de retentie wordt uitgekeerd als afdracht,}

zijnde het terminating tarief aan KPN BU VT OPS NID. De opbouw van het eindgebruikertarief is dan ook als volgt: eindgebruikerstarief (€0,63) = retentie (€0,02525) + 118-terminating (€0,605). Alle

genoemde bedragen zijn exclusief BTW.

Het college heeft zowel de ondergrens als de bovengrens van het voorgestelde tarief op kostenoriëntatie beoordeeld. Bij de beoordeling van de bovengrens van het voorgestelde 118-eindgebruikerstarief heeft het college voornamelijk onderzocht of de nieuwe invulling van de 118-eindgebruikersdienst, inclusief het nieuwe tarief, positief bijdraagt aan het rendement op de 118-eindgebruikersdienst. In de ONP rapportage over 2001 is een negatief rendement geconstateerd voor de 118-eindgebruikersdienst. In zijn oordeel over deze rapportage4_{heeft het college KPN de aanwijzing gegeven dat de}

118-eindgebruikersdienst per 1 juli 2003 moest voldoen aan de eis tot kostenoriëntatie. Naar aanleiding van dit oordeel heeft het college eind 2002 van KPN een tariefvoorstel voor deze dienst ontvangen5_welke

door het college is goedgekeurd6_{. Uit de onderbouwing van het voorstel bleek dat het tarief in lijn was}

gebracht met het kostenniveau. In het kader van voorliggend voorstel heeft KPN ook aannemelijk gemaakt dat het voorgestelde eindgebruikerstarief een positief rendement op de

eindgebruikersdienst tot gevolg heeft. Het college ziet toe op het rendement op de 118-eindgebruikersdienst op basis van de jaarlijkse ONP spraak rapportage.

2_{Bij besluit van 15 november 2000 met kenmerk OPTA/EGM/2000/202722.}

3_{KPN hanteert hierbij een retentie van €0,02525 per gesprek ongeacht of dit gesprek valt in piek, dal, of weekend/nacht.} 4_{Oordeel van 17 december 2002 met kenmerk OPTA/EGM/2002/202673.}

(5)

Besluit

Daarnaast heeft het college de ondergrens van de door KPN gehanteerde retentie op kostenoriëntatie beoordeeld. KPN hanteert in het tariefvoorstel een prijssqueezetoets om aan te tonen dat er een positief verschil bestaat tussen inkomsten en (inkoop)kosten. Hiervoor vergelijkt KPN de voorgestelde retentie met de (inkoop)kosten. Bij de beoordeling van de ondergrens van de retentie dient uitgegaan te worden van de kosten die KPN zou maken als zij het relevante netwerkbeslag tegen wholesale tarieven bij zichzelf zou moeten inkopen, vermeerderd met een opslag van 23 procent voor retailspecifieke kosten. Hierbij is het college wat betreft de wholesale tarieven uitgegaan van de huidige interconnectietarieven, geldig vanaf 1 juli 2003, voor nationale en regionale originating per gesprek en per poort. Op grond van de voorgaande vergelijking blijkt dat de retentie in het onderhavige voorstel van KPN boven het niveau van de wholesale inkoopkosten vermeerderd met de retailopslag ligt. Op grond van deze vergelijking constateert het college dat KPN voldoende marge behaalt. De voorgestelde retentie van KPN in het 118-tariefvoorstel leidt derhalve niet tot prijssqueeze.

Ten aanzien van de door KPN ingekochte 118-terminating dienst merkt het college het volgende op. KPN zal voor het aanbieden van de 118-eindgebruikersdienst tegen dezelfde voorwaarden en tarieven als haar concurrenten de 118-terminating dienst bij KPN BU VT OPS NID inkopen. De 118-terminating dienst die KPN BU VT OPS NID aanbiedt, heet voluit PSTN Standard National Directory Enquiry Connect Service. Momenteel hanteert KPN BU VT OPS NID drie verschillende opties voor de 118-terminating dienst waarvoor drie verschillende tarieven van toepassing zijn. De drie opties die KPN BU VT OPS NID momenteel hanteert zijn:

1. alleen het vr-systeem;

2. het vr-systeem met optioneel de fall back naar de telefonist; 3. het vr-systeem met standaard de fall back naar de telefonist.

(6)

Besluit

6. Dictum

Het college besluit, met toepassing van artikelen 35 en 36 van het Boht, goedkeuring te verlenen aan het gewijzigde eindgebruikerstarief voor de 118-dienst.

HET COLLEGE VAN DE ONAFHANKELIJKE POST EN TELECOMMUNICATIE AUTORITEIT, namens het college,

hoofd van de afdeling Eindgebruikersmarkt (plv.)

mr. F.J.G. van der Plas

Belanghebbenden die zich met dit besluit niet kunnen verenigen, kunnen binnen zes weken, aanvangende met ingang van de dag na die waarop dit besluit is bekendgemaakt, daartegen een bezwaarschrift indienen bij de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit.

Het bezwaarschrift moet worden gericht aan:

Het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit Stafafdeling Juridische Zaken

Postbus 90420 2509 LK Den Haag