TPG voldoet in belangrijke mate aan kwaliteitseisen 6

N

IEUWS

-

EN PUBLICATIEBLAD VAN DE

O

NAFHANKELIJKE

P

OST EN

T

ELECOMMUNICATIE

A

UTORITEIT

6

Oktober 2003 nr.

OVERKOMSTDUUR VAN BRIEVEN

TPG moet jaarlijks rapporteren over de snelheid waarmee zij brieven bezorgt. Losse brieven en partijenbrieven moe-ten in moe-tenminste 95% van de gevallen de volgende dag zijn bezorgd. OPTA beoordeelt enerzijds de systematiek waarmee TPG deze overkomstduur meet en toetst ander-zijds of de overkomstduur in overeenstemming is met het wettelijke minimum van 95%.

Voor 2002 rapporteert TPG een overkomstduur van brieven van 95,6 procent. Hiermee voldoet zij aan de norm van 95%. De onderliggende meetsystematiek van TPG is de afgelopen jaren sterk verbeterd. Deze systematiek

beant-POSTVESTIGINGENBELEID

Ook moet TPG jaarlijks aan OPTA rapporteren over de uitvoering van het postvestigingenbeleid 2001-2005. Een belangrijke norm is de spreiding van postvestigingen over Nederland, zowel in dichtbevolkte als in dunbevolkte gebieden. Daarnaast wordt gekeken naar de afstand waarbinnen een postvestiging te bereiken is.

TPG voldoet voor 2002 op bepaalde onderdelen aan de eisen voor het postvestigingenbeleid. Zo is voor minimaal

TPG voldoet in belangrijke mate aan kwaliteitseisen

T

ARIEVEN INTERCONNECTERENDE HUURLIJNEN GOEDGEKEURD

2

E

ERSTE AANBIEDER ELEKTRONISCHE HANDTEKENINGEN GEREGISTREERD

4

NM

A EN

OPTA

GEVEN OPDRACHT KABELONDERZOEK TERUG

5

K

OSTEN VAN HET VERPLAATSEN VAN KABELS EN KASTJES

6

C

ONSULTATIE ACTUALISERING NUMMERREGISTER GEPORTEERDE NUMMERS

6

I

NTERNATIONAAL NIEUWS

7

ningspunt beschikbaar. Gemiddeld voor heel Nederland geldt de eis dat voor minimaal 95 procent van de bevol-king een dienstverleningspunt beschikbaar is binnen een straal van 5 km. Ook hieraan voldoet TPG. Op sommige onderdelen voldoet TPG niet aan de eisen of kan niet worden vastgesteld of TPG aan de eisen voldoet. Zo kan bijvoorbeeld niet worden vastgesteld of in dunbevolkte gebieden binnen een straal van 5 km een vestiging met een minimum aan producten en diensten aanwezig is. Verder constateert OPTA dat TPG niet voldoet aan de eis dat op bepaalde vestigingen internationale pakjes aangenomen kunnen worden.

De huidige richtsnoeren bepalen dat voor de dienstverlening van KPN op het gebied van interconnecterende huurlijnen de EDC (Embedded Direct Costs) systematiek van toepassing is. Dit betekent dat de tarieven voor deze dienstverlening gebaseerd wor-den op het jaarlijks door KPN opgestelde EDC-ILL systeem, en op de jaarlijkse beoordeling door OPTA van dat systeem en de toepassing daarvan. De EDC systematiek heeft als ‘top down’ benadering de werke-lijke kosten van de gereguleerde partij als uitgangspunt.

De beoordeling heeft geleid tot een goed-keuring van het EDC-ILL systeem. OPTA heeft hiermee ingestemd met de door KPN voorgestelde tarieven voor interconnec-terende huurlijnen per 1 juli 2003. In het kader van het onderzoek naar de invulling van wholesale-tariefregulering

onder het nieuwe ONP kader zal tevens onderzoek plaatsvinden naar de opzet en uitwerking van een eventuele nieuwe systematiek voor interconnecterende huurlijnen.

Tarieven interconnecterende

huurlijnen goedgekeurd

Economische argumentatie en onderbouwing wordt belangrijker binnen OPTA. Zowel de nieuwe telecommunicatiewet als vragen van marktpartijen zijn hier de aanleiding voor.

In de huidige telecommunicatiewet zijn markten afgebakend en is gespecificeerd welke maatrege-len mogen worden genomen als er sprake is van marktmacht. De nieuwe telecommunicatiewet is flexibeler. Er is een scala van maatregelen mogelijk in geval van dominantie op een markt. Welke maatregel wordt ingezet is afhankelijk van de situatie op de betreffende markt. Toege-nomen flexibiliteit brengt toenemende motive-ringsplicht voor de toezichthouder met zich mee. Deze motivering zal een solide economisch fundament moeten hebben.

Marktpartijen hebben aangegeven behoefte te hebben aan duidelijkheid van OPTA over het toezicht in de toekomst. Voor het uitstippelen van een bedrijfsstrategie is immers niet alleen het huidige toezicht van belang, maar ook de verwachtingen over toekomstige regulering. Onzekerheid over de acties van de toezichthou-der is een risico voor een marktpartij. Een toezichthou- der-gelijk risico kan het toetreden tot een markt of het doen van investeringen frustreren.

Natuurlijk had OPTA altijd al de nodige aan-dacht voor economische afwegingen bij afzon-derlijke besluiten. Echter, een economisch gedachtegoed op basis waarvan duidelijke strategische keuzes worden gemaakt, is onvol-doende ontwikkeld. Hoe kijkt OPTA aan tegen infrastructuur- versus dienstenconcurrentie? Wat is de mening van OPTA over mogelijke con-currentiebeperkende effecten van verticale inte-gratie? Zomaar twee voorbeelden die in talloze

ten doel heeft gesteld. Hierdoor wordt duidelijk hoe OPTA de voorwaarden schept voor concur-rentie. De uitkomsten worden door de markt zelf bepaald. U hoeft geen OPTA standpunt te verwachten dat 3 mobiele partijen beter zijn dan het huidige aantal; of dat het marktaan-deel van KPN niet meer dan 30% mag zijn. Wel mag u verwachten dat OPTA aangeeft onder welke omstandigheden dienstenconcurrentie een alternatief is en hoe door middel van de prijs-stelling van toegang zal worden voorkomen dat infrastructuurconcurrentie wordt gefrustreerd. Marktpartijen weten dan waar zij aan toe zijn; OPTA-besluiten zijn beter te plaatsen en de gemaakte afwegingen consistent.

Het ontwikkelen van een OPTA-visie over belang-rijke economische onderwerpen is een stapsge-wijs proces. OPTA zal dit proces niet in isolatie doorlopen. Een doelstelling is tenslotte om transparanter te maken wat van OPTA ten aan-zien van deze onderwerpen mag worden ver-wacht. Marktpartijen zullen in de gelegenheid worden gesteld invloed uit te oefenen op de onderwerpkeuze en om over de inhoudelijke uit-werking mee te discussiëren. Hoe dit vorm krijgt is afhankelijk van de behoefte in de markt. Op korte termijn zal OPTA één en ander organiseren rond het dilemma infrastructuur- en diensten-concurrentie. Op basis van die ervaringen zal de invloed van marktpartijen verder vorm worden gegeven.

Een duidelijke visie van OPTA op economische thema’s die nu en in de nabije toekomst spelen. Dat mag u van OPTA verwachten.

Daan Vrijmoet,

Economische analyse:

wat mag u verwachten?

Colofon

Eindredactie:

Toine Asselbergs

Redactie, onder andere:

Frank Buijs Jasper van Delft Rob van Eijl Stefan Wijers

Fotografie:

Kelle Schouten

Illustraties:

Arend van Dam

Grafische productie:

Herbschleb & Slebos

Drukwerk: Teunissen, Amsterdam Redactieadres, abonnementen en adreswijzigingen: Postbus 90420, 2509 LK Den Haag Telefoon (070) 315 35 64 Telefax (070) 315 35 01 E-mail: mail@opta.nl

OPTA Connecties is het nieuwsblad van de Onafhankelijke Post en Tele-communicatie Autoriteit. OPTA wil met deze uitgave onder meer berei-ken dat de organisaties in de markt voor telecommunicatie en post op gelijke voet geïnformeerd zijn over de ingenomen standpunten, gedane uitspraken en nieuwe ontwikkelingen in verband met het werk van OPTA. Reacties op de inhoud van dit blad zijn van harte welkom.

Connecties wordt met grote zorg-vuldigheid samengesteld. Om de leesbaarheid te bevorderen zijn juridische zinsneden vaak vereen-voudigd weergegeven. Soms betreft het ook delen van of uit-treksels uit wetteksten. In al deze gevallen is het verstandig de originele teksten te raad-plegen. Aan de artikelen in Connecties kunnen geen rechten worden ontleend.

Missie OPTA

markt-Het is de eerste keer dat OPTA een aanbie-der registreert sinds het van kracht worden van de Wet Elektronische Handtekening, in mei dit jaar. De registratie en het toezicht op de bedrijven die certificaten voor elek-tronische handtekeningen uitgeven is een nieuwe taak van OPTA. In het wettelijke systeem rondom elektronisch zakendoen dragen diverse partijen bij aan het vergro-ten van het vertrouwen van de eindgebrui-kers. OPTA is een schakel in die keten. Volgens de nieuwe wet moet een elektroni-sche handtekening aan diverse betrouw-baarheidseisen voldoen, alvorens wettelijk gelijk te worden gesteld aan de hand-geschreven handtekening op papier. Bedrij-ven en organisaties die een dergelijke elektronische handtekening willen gebrui-ken, moeten deze aanvragen bij een certi-ficatiedienstverlener, zoals PinkRoccade. De certificatiedienstverlener staat ervoor

in dat de e-handtekening daadwerkelijk afkomstig is van de verzender. Ook garan-deert hij dat het document onderweg op het internet niet is veranderd.

Certificatiedienstverleners zoals PinkRoccade zijn verplicht zich bij OPTA te registreren. Dat kan op twee manieren: mét of zonder keurmerk.

De route met keurmerk houdt in dat een certificatiedienstverlener zich laat certifi-ceren door een organisatie die daarvoor speciaal door de minister van Economische Zaken is aangewezen. OPTA voert bij deze route slechts een beperkte toets uit voor zij tot registratie overgaat. PinkRoccade heeft voor deze route gekozen. Doordat in deze procedure systematisch wordt nage-gaan of aan alle eisen wordt voldaan mag de certificatiedienstverlener het TTP.NL-keurmerk van het Electronic Commerce Platform Nederland voeren.

De route zonder keurmerk betekent dat een certificatiedienstverlener een aan-vraagformulier invult en vervolgens bij OPTA indient. OPTA controleert aan de hand van het formulier of de aanvrager aan de wettelijke eisen voldoet.

Uit het feit dat een certificatiedienstverle-ner geregistreerd is bij OPTA mag worden afgeleid dat er aan de wettelijke vereisten wordt voldaan. Registratie bij OPTA bete-kent echter uitdrukkelijk niet dat OPTA instaat, of aansprakelijk is, voor de feite-lijke kwaliteit van een certificatiedienst-verlener. Na registratie ziet OPTA erop toe dat de certificatiedienstverlener aan de eisen van de wet blijft voldoen. OPTA is bevoegd om de registratie te beëindigen als de certificatiedienstverlener niet aan de wettelijke eisen voldoet.

De rechtszekerheid in het elektronische verkeer wordt verbeterd. De registratie door OPTA van een aanbieder van elek-tronische handtekeningen is het sluit-stuk in een nieuw stelsel dat het ver-trouwen in elektronisch zakendoen moet bevorderen. Jens Arnbak, voorzit-ter van het college van OPTA, heeft onlangs het registratiebesluit overhan-digd aan PinkRoccade Infrastructure Services, B.V.. Hiermee is PinkRoccade het eerste bedrijf in Nederland dat geregistreerd is om elektronische hand-tekeningen uit te geven met dezelfde rechtskracht als een handgeschreven handtekening.

Eerste aanbieder elektronische handtekeningen

geregistreerd

NMa en de OPTA wilden in het onderzoek naar de kostenopbouw van de kabelnetten het uitgangspunt van historische kosten hanteren terwijl de kabelbedrijven opteer-den voor het uitgangspunt van vervan-gingswaarde. Bij historische kosten wordt, kortweg, gekeken naar wat de aanleg van het netwerk in het verleden gekost heeft, bij vervangingswaarde wordt gekeken naar de vraag wat de aanleg van een vergelijk-baar netwerk op dit moment zou kosten. Naar de mening van OPTA en NMa is er zonder onderzoek op basis van historische kosten geen realistisch beeld te schetsen van de gevolgen van de invoering van een

In december 2002 heeft de minister van Economische Zaken aan NMa en OPTA gevraagd een onderzoek uit te voeren naar de gevolgen, onder andere voor de consumententarieven, van de (eventuele) introductie van een vastrechtmodel in de kabelsector. NMa en OPTA hebben deze opdracht aangenomen. De beide toezichthouders waren voor het uitvoeren van het onderzoek afhankelijk van de vrijwillige medewerking van de kabelbedrijven. Deze bedrijven waren het echter niet eens met de onderzoeksopzet van beide organisaties.

NMa en OPTA geven opdracht kabelonderzoek terug

Alle aanbieders van vaste openbare telefonie zijn verplicht

op verzoek van een afnemer een gratis gespecificeerde rekening te verstrekken. Deze verplichting voor aanbieders is opgenomen in artikel 31 van het Besluit ONP Huurlijnen en Telefonie (Boht). Zij mogen voor de specificatie alleen een vergoeding in rekening brengen wanneer deze afwijkt van het basisniveau waaraan een gespecificeerde rekening moet voldoen. Dit basisniveau is vorig jaar bij ministeriële regeling vastgelegd (Staatscourant 22 november 2002) en is op 15 mei 2003 in werking getreden. Omdat onder de nieuwe telecommunicatiewet deze verplichting alleen nog geldt voor de aanbieder van Universele Diensten, in ons land KPN, heeft de OPTA besloten alleen richting KPN deze verplichting te handhaven.

KPN heeft aangegeven dat vanaf 15 mei 2003 de papieren notaspecificatie al gratis wordt aangeboden, evenals de elektronische notaspecificatie. In overleg met het college heeft KPN tot 1 oktober 2003 de tijd gekregen haar syste-men aan te passen aan de verwachte toeloop op de papie-ren specificaties. Vanaf 1 oktober kan iedereen kosteloos beschikken over een gespecificeerde rekening op papier, die voldoet aan het basisniveau ook indien hier door veel mensen gebruik van zal worden gemaakt. Hierdoor kan iedere telefoonabonnee op een eenvoudige wijze en zon-der aanvullende kosten beschikken over de informatie die hij nodig heeft om zijn uitgaven te controleren en te beheersen.

Zo vroeg een gemeente OPTA of verplaat-sing nodig kan zijn vanuit het oogpunt van verkeersveiligheid en stedenbouw. In dit geval kwam een kabelkastje van een omroepkabelmaatschappij na herinrichting van de openbare ruimte midden op straat te staan. De vraag is: moet het kastje wor-den verplaatst op kosten van de gedoog-plichtige – in dit geval de gemeente – of draait de kabelmaatschappij op voor de kosten?

OPTA is bij deze kwestie na wetsonderzoek tot de conclusie gekomen dat de Telecom-municatiewet alleen iets regelt als ver-plaatsing nodig is omdat er op/in de grond waar de kabels doorheen lopen, gebouwd gaat worden of werken worden uitgevoerd

door of in opdracht van de gedoogplichtige. Wanneer een geschil over verplaatsing beslecht moet worden, toetst OPTA aan de criteria zoals die zijn opgesomd in artikel 5.7 eerste lid van de Telecommunicatiewet en niet aan begrippen zoals bijvoorbeeld bouwrijp maken, verandering van bestem-ming of verkeersveiligheid. Als een verzoek om verplaatsing niet voldoet aan deze cri-teria, dan zijn de kosten van het verplaat-sen voor rekening van degene die daarom vraagt.

Het begrip ‘nodig’ in artikel 5.7 van de Tw mag dus niet worden verward met het begrip ‘wenselijk’. Als verplaatsing gewenst is, is het tweede lid van artikel 5.7 van toepassing en verplaatst de aanbieder (de kabelmaatschappij) de kabel(kast) nadat

de verzoeker (de gemeente) de kosten van verplaatsing heeft betaald.

(Zie ook Connecties nr. 2 van deze jaargang: Bouwrijp maken valt niet onder gedoogplicht verleggen kabels.)

Kan een gedoogplichtige het verplaatsen van kabels op kosten van de aanbieder eisen als de bestemming of het gebruik van de grond, waarin de kabel gelegen is, verandert? OPTA heeft een aantal vragen over dit kostenaspect van het verplaat-sen van kabels en kabelkastjes voorgelegd gekregen.

Kosten van het verplaatsen van kabels en kastjes

De OPTA wil de procedure wijzigen die marktpartijen moeten volgen om het open-baar nummerregister up-to-date te houden. Uit onderzoek door een extern bureau is namelijk gebleken dat de procedure arbeidsintensief en achterhaald is. Er is een efficiëntere en minder arbeidsinten-sieve procedure denkbaar.

De OPTA houdt een openbaar nummerregis-ter bij met toegekende nummers. Nummers worden afzonderlijk en in grote nummer-blokken toegekend. Bepaalde nummersoor-ten kunnen worden geporteerd, door de gebruiker van dat nummer worden

Gratis 0900-nummer mag niet

Portugal

De Portugese toezichthouder ANACOM heeft bekendgemaakt dat tijdens het tweede kwartaal van dit jaar minder gebruik werd gemaakt van het vaste net. Het aantal gebelde minuten nam af met ruim 5% ten opzichte van het kwartaal daarvoor en met bijna 14% vergeleken met vorig jaar. Het marktaandeel van de nieuwe toetreders op deze markt nam met 1% toe tot ruim 11%.

Tegelijkertijd steeg het gebruik van de mobiele telefoon, aldus ANACOM. Het aantal gebelde minuten met de mobiele telefoon steeg 4% ten opzichte van het eerste kwartaal van dit jaar, en met bijna 8% ten opzichte van het tweede kwartaal van vorig jaar.

Internationaal nieuws

Duitsland

RegTP, de Duitse toezichthouder op de post- en telecommunica-tiemarkten, heeft Deutsche Telekom AG (DT) toegestaan om een

flat-rate tarief te introduceren voor bellen in het weekend.

Eind-gebruikers die gebruik maken van deze mogelijkheid betalen hier-voor, naast hun gewone abonnement, € 9,22 per maand extra. RegTP oordeelde dat DT hiermee geen concurrenten uit de markt drukt, omdat die voldoende kunnen concurreren met dit aanbod. Volgens RegTp komt het aanbod van RegTP overeen met 17 uur lokaal en 9 uur interlokaal bellen. Internetverkeer valt niet onder het aanbod van DT. RegTP acht het wel noodzakelijk dat DT maandelijks rapporteert over de ontwikkelingen van het klanten-bestand en hun belgedrag. RegTP heeft aangegeven op basis daarvan hun toestemming indien nodig te herzien.

Verenigd Koninkrijk

De voormalige monopolist British Telecom (BT) heeft aangekon-digd £ 0,50 per lijn minder te zullen vragen voor Datastream.

Datastream is het product van BT waarmee concurrenten

breed-band verbindingen aan Internet Service Providers (ISPs) kunnen aanbieden. De Britse toezichthouder Oftel juicht deze prijsver-laging toe. Na een prijsverprijsver-laging van £ 0,70 in mei van dit jaar, betekent dit dat concurrenten in staat moeten zijn om te con-curreren met BT op deze markt, aldus Oftel. Oftel heeft daarom besloten om zijn onderzoek naar mogelijke bevoordeling van BT’s eigen diensten aan ISPs, stop te zetten.

Ierland

De Ierse toezichthouder ComReg heeft 128 aanvragen gekregen voor een vergunning voor Fixed Wireless Access Local Area

(FWALA). Door middel van FWALA kan breedband-internet

wor-den aangebowor-den zonder gebruik te hoeven maken van het aan-sluitnet van de voormalige monopolist. ComReg verwacht dan ook dat de introductie van FWALA een belangrijke stimulans zal betekenen voor concurrentie en de ontwikkeling van innovatieve diensten.

Het gebruiken van een telefoonnummer in de 0900-reeks tegen het nultarief, gratis dus, is in strijd met het Num-merplan en om die reden niet toegestaan. Dit standpunt heeft OPTA ingenomen naar aanleiding van klachten over het feit dat een organisatie op het gebied van de sociale

OPTA heeft veel klachten ontvangen over internet. Als iemand niet tevreden is over de kwaliteit of het niet eens is met de algemene voorwaarden van een internet-aanbieder, wil diegene kunnen overstap-pen. Daar waar wel keuzemogelijkheden zijn, is het veelal niet eenvoudig om over te stappen. Buiten het gegeven dat het e-mailadres verandert, is het een extra kostenpost om een telefoonlijn te moeten aanvragen en een telefooonabonnement te moeten afsluiten.

Een andere veelgehoorde klacht is dat de levertijd lang is. KPN stelt als voorwaarde dat het abonnement van de te verlaten aanbieder opgezegd en de lijn ‘vrij’ moet

zijn voordat de overstap gemaakt kan worden. Dan pas gaat de aanvraag in met een levertijd van ongeveer zes weken. Dit laatste is voor veel afnemers onaccep-tabel. OPTA dringt in overleg met markt-partijen erop aan deze overstapdrempel te verhelpen.

Klachten top 5 september 2003

TOP 5 klachten September 2003

1 vaste telefonie (CPS-aanbieders, slamming, NP geografische nrs) 29 2 overig (post, privacy, 06-sms, 90x-internetinbelnrs, KPN-internetaanbod onderwijs) 23

3 mobiel (alg. voorwaarden, NP/simlock, sms-tarieven) 23

4 internet/adsl 21

5 kabelmaatschappij 4