Vraag nr. 191 van 13 juni 2003
van mevrouw MARIJKE DILLEN Huishoudelijk afval – Tariefcoördinatie
Hoewel verschillen in tariefhoogtes tussen ge-meenten onderling begrijpelijk en onvermijdelijk z i j n , is het toch ook belangrijk te werken aan een meer uniform en doelmatig tarief- en retributiesys-teem voor de ophaling en verwijdering van huis-houdelijk afval.
De Openbare Afvalstoffenmaatschappij voor het Vlaams Gewest (OVAM) heeft samen met de Ve r-eniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) aanbevelingen uitgewerkt voor de V l a a m-se gemeenten met als doel een meer uniform en doelmatig tarief- en retributiesysteem terzake. 1. Wat is de concrete inhoud van deze
aanbevelin-gen en wat is hun grondslag ?
2. Welke gevolgen zijn hieraan gegeven door de gemeenten ?
Hoeveel gemeenten hebben positief gereageerd en zijn bereid mee te werken ?
Hoeveel gemeenten hebben negatief gere-ageerd ? Wat is hiervan de motivering ?
3. Wordt er door OVAM een evaluatie gepland m . b. t . de concrete uitvoering van de aanbevelin-gen ?
Zo ja, wanneer en wie is hiervoor verantwoor-delijk ?
Wanneer worden de resultaten verwacht ? 4. Welke beleidsinitiatieven werden er genomen
sinds bovenvermelde aanbevelingen ?
Antwoord
1. OVAM heeft in samenwerking met V V S G reeds meerdere malen aanbevelingen verspreid omtrent de tarifering van het afvalbeleid. H e t betreft hier duidelijk aanbevelingen. Deze ge-meenten beschikken over hun fiscale autonomie en bepalen zelf hun tarieven. Deze tarieven zijn afhankelijk van de kosten van het afvalbeleid en wijzigen dan ook geregeld.
In dit verband werd in april 2001 onder andere een modelretributie- en belastingreglement ter
beschikking gesteld van de gemeenten. D e meest recente aanbevelingen zijn echter ver-meld in het Uitvoeringsplan Huishoudelijke A f-valstoffen 2003-2007.
Deze aanbevelingen zijn gebaseerd op het prin-cipe "de vervuiler betaalt". De uitwerking van dit principe gebeurt volgens het diftarsysteem (diftar : g e d i f f e r e n t i e e rd tarief voor huisvuilver -wijdering – red.). Hierbij worden de vaste kos-ten van het afvalbeleid (sensibilisatie, u i t b a t i n g c o n t a i n e r p a r k , p e r s o n e e l , ...) verhaald via een forfaitaire huisvuilbelasting of afvalheffing (al dan niet met sociale correcties) of gefinancierd uit de algemene gemeentebelasting.
Bij het vaststellen van de variabele kosten (re-tributies) wordt een getrapt systeem gehanteerd dat afgestemd is op de beleidsdoelstellingen. Z o wordt ernaar gestreefd dat preventie zoveel mo-gelijk gratis is. De vermijdbare selectieve frac-ties worden zowel bij huis-aan-huisinzameling als bij inzameling op het containerpark getarif-e getarif-e r d , rgetarif-ekgetarif-ening houdgetarif-endgetarif-e mgetarif-et dgetarif-e vgetarif-erwgetarif-erkings- verwerkings-kosten en de kwaliteit van deze stromen. Vo o r het restafval worden de volledige verwerkings-kosten aangerekend. Bij de tarifering wordt evenwel ook rekening gehouden met de maat-s c h a p p e l i j k e, ecologimaat-sche en economimaat-sche komaat-s- kos-ten van neveneffeckos-ten zoals ontwijkgedrag. 2. OVAM ontvangt wel de gewijzigde
retributie-en belastingreglemretributie-entretributie-en van de gemeretributie-entretributie-en. U i t deze documenten blijkt dat veel gemeenten, sinds het ter beschikking stellen van de model-reglementen in april 2001, vooral de structuur van deze reglementen overgenomen hebben. Inzake tarifering wordt een verlaging van de forfaitaire huisvuilbelasting (al dan niet met so-ciale correcties) vastgesteld, terwijl voor de se-lectief in te zamelen fracties aan huis en op het containerpark een retributie (contantbelasting) wordt ingesteld. De gemiddelde prijs van de huisvuilzak schommelt rond 1 euro. Steeds meer gemeenten stellen tevens retributies in voor de inzameling van grofvuil.
Tegen midden 2004 worden de resultaten van deze studie verwacht.
4. Omtrent het diftarprincipe, de grondslag voor t a r i f e r i n g, zijn er reeds een aantal ondersteu-nende initiatieven genomen en worden er nog gepland.
Zo werd in november 2001 een studiedag rond diftar georganiseerd voor de gemeenten door OVAM en V V S G. Hier werd het principe van de gedifferentieerde tarieven uitvoerig toege-l i c h t . Tevens worden geregetoege-ld toetoege-lichtingen en voordrachten rond dit thema gegeven voor ge-meenten en intergemeentelijke samenwerkings-v e r b a n d e n . In het najaar 2002 werd een infor-matiecampagne rond diftar gevoerd. H i e r v o o r werd de brochure "Spring verantwoord om met afval dankzij diftar" uitgewerkt en verspreid naar de gemeenten en intergemeentelijke sa-m e n w e r k i n g s v e r b a n d e n . Tevens werden adver-tenties geplaatst in de voornaamste dag- en weekbladen.
Op 29 maart 2002 werd het nieuwe subsidiebe-sluit goedgekeurd door de Vlaamse regering. Dit besluit bepaalt dat diftarsystemen, w a a r b i j de tarifering gebeurt overeenkomstig de hoe-veelheid aangeboden afvalstoffen, mee in aan-merking worden genomen voor subsidiëring. Dit betekent dat de meeruitgaven (als gevolg van het gehanteerde diftarsysteem) voor contai-n e r p a r k e contai-n , ophaalwagecontai-ns econtai-n icontai-nzamelrecipiëcontai-ntecontai-n worden opgenomen in de subsidiëring. Dit laat toe het principe van "de vervuiler betaalt" op een effectieve manier toe te passen en komt de preventie en goede scheiding van afvalstoffen ten goede.
In de samenwerkingsovereenkomst tussen het Vlaams Gewest en de gemeenten is het principe "de vervuiler betaalt" eveneens een essentieel onderdeel in de cluster Vaste Stoffen.
Wat het verhalen van de vaste kosten van het afvalbeleid betreft, werd bekeken of de moge-lijkheid bestaat om de forfaitaire huisvuilbelas-ting af te schaffen. De meeste gemeenten maken gebruik van dergelijke belasting om hun vaste kosten te vergoeden. Deze forfaitaire huisvuilbelasting is echter strijdig met het prin-cipe van de inkomensgerelateerdheid, zoals ver-meld in het Uitvoeringsplan Huishoudelijke A f-valstoffen 2003-2007. In dit verband wordt mo-menteel een wetgevend initiatief genomen.
