Vraag nr. 202 van 13 juni 2003
van mevrouw MARIJKE DILLEN
Leeftijdsgrenzen in regelgeving – Oudere patiënten Uit de studie naar de meerwaarde en knelpunten van leeftijdsgrenzen in de Vlaamse regelgeving en hun effect op oudere personen, uitgevoerd door Ufsia in opdracht van de Vlaamse regering, b l i j k t dat er een minderwaardige behandeling is van ou-dere patiënten en dat ouou-deren niet altijd met het nodige respect worden behandeld.
De minister heeft allicht kennis van deze vaststel-lingen.
Wat is haar reactie op deze gegevens ?
Welke beleidsinitiatieven zijn er reeds genomen als gevolg van deze studie, teneinde voor de toekomst te vermijden dat oudere patiënten op een minder-waardige wijze worden behandeld ?
Welke beleidsinitiatieven worden er nog gepland ?
Antwoord
De studie "Meerwaarde en knelpunten van leef-tijdsgrenzen in Vlaamse regelgeving en hun effect op oudere personen" deed, in een eerste luik, e e n screening op de aanwezigheid van bepalingen om-trent leeftijdsgrenzen in de Vlaamse regelgeving. Op het vlak van gezondheid en zorgverlening wer-den slechts twee leeftijdsgebonwer-den regels terugge-vonden in de Vlaamse regelgeving.
Het betreft de sociale (niet-medische) zorg van het Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Per-sonen met een Handicap en het preventieve ge-zondheidsbeleid met betrekking tot borstkanker-s c r e e n i n g. Het behoud van leeftijdborstkanker-sgrenzen voor de tegemoetkomingen in het kader van het V l a a m s Fonds is, zoals de Vlaamse volksvertegenwoordiger w e e t , louter ingegeven door budgettaire overwe-g i n overwe-g e n . Ook de studie erkent dit, maar pleit niette-min voor een opheffing van deze leeftijdsdiscrimi-n a t i e. Tot op hedeleeftijdsdiscrimi-n koleeftijdsdiscrimi-n hiervoor eveleeftijdsdiscrimi-nwel geeleeftijdsdiscrimi-n po-litieke meerderheid gevonden worden.
In het protocolakkoord van 25 oktober 2000 tot sa-menwerking tussen de federale overheid en de ge-meenschappen inzake mammografische borstkan-k e r s c r e e n i n g, wordt de doelgroep afgebaborstkan-kend tot vrouwen van 50 tot en met 69 jaar. Als gevolg daar-van is ook de terugbetaling daar-van de screeningsmam-mografie leeftijdsgebonden. Het gemaakte
onder-scheid tussen de leeftijdsgroep 50-69 jaar, de jonger dan 50-jarigen en de ouder dan 69-jarigen is geba-seerd op medisch-wetenschappelijke gronden. O n-derzoek heeft immers aangetoond dat er een da-ling van de borstkankersterfte kan gerealiseerd worden wanneer men zoveel mogelijk vrouwen uit de groep 50-6 9-jaar om de twee jaar een mammo-grafisch onderzoek laat ondergaan. Voor de andere l e e f t i j d s g r o e p e n , dus ook voor 70-p l u s s e r s, b l i j k t dat niet meteen het geval te zijn.
Deze bevindingen hebben geleid tot Europese aan-bevelingen over de organisatie van de borstkanker-opsporing waarin ook de leeftijdsbegrenzing voor-k o m t . Deze aanbevelingen werden overgenomen in het protocolakkoord en in de uitwerking van de Vlaamse opsporingscampagne.
Sommige erfelijke borstkankers – gelukkig spre-ken we hier over slechts 5 à 10% van de borstkan-kers – vergen een opvolging op jongere leeftijd en vallen evenmin onder de huidige campagne. Vo o r deze jongere vrouwen, maar ook voor de 70-p l u s-s e r s-s, kan het aangewezen zijn dat er toch een mam-mografie gebeurt, ook al zijn er geen klachten of s y m p t o m e n . Maar daar moet dan de huisarts (of de gynaecoloog) over beslissen. Er zijn echter te wei-nig wetenschappelijke argumenten om te stellen dat dit goed zou zijn voor heel de groep van 7 0-p l u s s e r s. Vandaar de afgrenzing in de publieks-campagne op 50 en 69 jaar. Een mammografie kan uiteraard altijd uitgevoerd worden bij 70-p l u s s e r s, maar dan niet kosteloos voor de betrokkene en niet zonder verwijzing van de behandelende arts. In dit geval blijft een remgeld te betalen, w a a r v a n de omvang een zaak is die zich buiten de V l a a m s e bevoegdheid afspeelt.
In het tweede luik van de studie werd onderzoek gedaan naar de beleving van leeftijdsgrenzen. D i t onderzoeksluik bevestigde dat ouderen zich op di-verse domeinen achtergesteld en gediscrimineerd voelen : uit enquêtes van Eurobarometer, in op-dracht van de Europese Commissie, blijkt dat 15% van de senioren (60 jaar en ouder) ooit het gevoel had gediscrimineerd te worden door artsen en/of g e z o n d h e i d s d i e n s t e n . Zij scoren hiermee wel beter dan o. a . de sociale zekerheid, de televisie, en zelfs de eigen familie van de senioren. De cijfers waarop deze vaststellingen gebaseerd zijn, zijn wel ruim 10 jaar oud : zij dateren van 1992.
is aan elke patiënt of cliënt, zonder onderscheid van leeftijd van de betrokkene, verantwoorde zorg of bijstand te verstrekken en hem op een respect-volle manier te behandelen of te begeleiden. In het ontwerp van decreet betreffende de kwaliteit van de gezondheids- en welzijnsvoorzieningen vindt men een gelijkaardige bepaling.
