RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ
o.b.s. De Huifkar
Plaats: Ten Boer BRIN-nummer: 08DF-1 Onderzoeksnummer:
Onderzoek uitgevoerd op: 19 mei 2009 Conceptrapport verzonden op: 10 juni 2009
Rapport vastgesteld te Groningen op: 7 september 2009
Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school/instelling
vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.
hetONDERWUS
1. INLEIDING
De Inspectie van het Onderwijs heeft op 19 mei 2 0 0 9 een onderzoek uitgevoerd op de openbare basisschool De Huifkar om na te gaan of er sprake is van tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs en/of de naleving van wet- en regelgeving.
Aanleiding
De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende.
In een bestuursgesprek op 16 september 2 0 0 8 bleek er sprake te zijn van mogelijke risico's en tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs.
In dit kader is onderzocht in hoeverre de kwaliteit van het onderwijs aan de maat is dan wel de vaststelling van mogelijke tekortkomingen in het onderwijs.
Onderzoeksopzet
In het onderzoek zijn de kwaliteitsaspecten opbrengsten, kwaliteitszorg, leerstofaanbod, leertijd, didactisch handelen, afstemming, actieve en zelfstandige rol van leerlingen en zorg en begeleiding betrokken. De hiermee samenhangende indicatoren van de basisset van het toezicht- en waarderingskader zijn het uitgangspunt geweest voor het opgestelde
kwaliteitsprofiel van basisschool De Huifkar. Twee indicatoren zijn toegevoegd te weten 6.2 en 7.2.
Deze rapportage is gebaseerd op:
- Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn.
- Analyse van de eigen rapportage van de school.
- Onderzoek op locatie, waarbij:
schooldocumenten zijn bestudeerd, waaronder onderzoek naar wettelijke voorschriften;
de onderwijspraktijk is geobserveerd;
gesprekken met de directie, de zorgcoördinatoren en met leraren zijn gevoerd.
De bevindingen van het kwaliteitsonderzoek zijn besproken met de directie en het bevoegd gezag.
Toezichtkader
De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het toezichtkader 2 0 0 5 .
Daarnaast is gebruik gemaakt van aanvullende normeringen die opgenomen zijn in de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten, maart 2 0 0 9 . In het jaarwerkplan 2 0 0 9
verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht.
Al deze documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl.
Opbouw rapport
In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op het gebied van de
m o I N S P E C T I E
v a nh e t O N D E R W U S
2. BEVINDINGEN basisschool De Huifkar 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel
In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs/voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften.
Legenda:
1.
2.
3.
4.
5.
Resultaten
slecht onvoldoende voldoende goed
niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten)
12.1 Do resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de
locrlingcnpopulatic mag w o r d e n v e r w a c h t .
12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht.
Ontwikkeling van leerlingen
13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen cn wiskunde tijdens de schoolperiode liggen t e n minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
1 3 . 2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden.
13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar.
Kwaliteitszorg
3 4
1.1 Do school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar m leerlingenpopulatie.
1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. *
1.3 De school evalueert regelmatig het leren en o n d e r w i j l e n . • 1.4 De school werkt planmatig aan vorbeleractiviteiten. • 1.5 De school boigt de kwaliteit van het leren cn onderwijzen. • 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde -
kwaliteit van hel onderwijs.
1.7 Do school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. •
I N S P E C T I E
v a nh e t O N D E R W U S
Leerstofaanbod
3.1 Do aangeboden leerinhouden voor Nedeilandse taal en voor rekenen en wiskunde _ zijn dekkend voor de kerndoelen.
3.4 Do leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde w o i d e n aan _ voldoende leerlingen aangeboden tot cn met het niveau van leerjaar 8.
3.5 De leerinhouden iu de verschillende leeijaren sluiten op elkaar aan. * 3.6 De leerinhouden voor Nederlandse taal en lekenen en wiskunde zijn afgestemd op #
de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen.
3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt
leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van * leerlingen met een taalachterstand.
Tijd
1 2 3 4
4 . 4 Do leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. • 4.5 De school stemt du hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal _
en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen.
Pedagogisch handelen
1 2 3 4
5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar #
omgaan.
Didactisch handelen
1 2 3 4
6.1 De leraren zorgen voor een taakgerichte werksfeer * 6.2 De leraren zorgen voor een goede structuur in de onderwijsactiviteiten •
6 3 De leraren leggen duidelijk uit * 6 5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leien •
A f S t p r n m i n n
1 2 3 4
7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. • 7.2 De leraren analyseien de vorderingen van hun leerlingen om vast te stellen w a t de
nanpassingen van het aanbod en/of het onderwijsleerproces moeten zijn vooi de • groep.
7.3 De leraien stemmen de instructie en v e i w e i k i n g af op de verschillen in #
ontwikkeling tussen de leerlingen.
3 4 Actieve en zelfstandige rol leerlingen
1 2
8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. * 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen _
leerproces die prist bij hun ontwikkelingsniveau.
Schoolklimaat
1 2 3 4
9 5 Do leerlinqen en het personed voelen zich aantoonbjar voihq op school •
Begeleiding
m o I N S P E C T I E
vanhetONDERWUS
Zorg
1 2 3 4
1 1.2 Op basis V4-1H een analyse van do verzamelde gegevens, bepaalt de school do aard van de zorg voor do zorgleerlingen.
11.3 De school voert de zorg planmatig uit. • 11.4 De school gaat de effecten van de zorg na. •
Wet- en regelgeving
Ja nee De school heeft de vastgestelde schoolgids aan de inspectie toegestuurd (WPO, artikel 16). * De school heeft het vastgestelde schoolplan aan de inspectie toegestuurd (WPO, artikel 16). • Het bestuur hoeft het vastgestelde zorgplan aan de inspectie toegestuurd (WPO, artikel 19). • De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke voorschriften (WPO, artikel 8). *
I N S P E C T I E
v a nh e t O N D E R W U S
2.2 Beschouwing
Algemeen beeld
De inspectie concludeert dat de kwaliteit van het onderwijs op basisschool De Huifkar van voldoende is. De school heeft de kwaliteit van het onderwijs op diverse onderdelen op een hoger plan gebracht. In de eerste plaats zijn de eindopbrengsten van voldoende kwaliteit, evenals de tussentijdse leerresultaten. Tevens levert een functioneel systeem van
kwaliteitszorg een belangrijke bijdrage aan het positieve kwaliteitsprofiel. Bovendien heeft basisschool De Huifkar een passend systeem voor zorg en begeleiding en leraren beschikken over basale competenties, gericht op kwalitatief goed didactisch handelen. Fundamenteel is dat er sprake is van een goede samenwerking en veranderingscapaciteit binnen het team, die een basis bieden voor de verdere ontwikkeling van de school. Enkele onderdelen vragen om een expliciete kwaliteitsverbetering. Dit betreft het evalueren van opbrengstgegevens, het realiseren van onderwijs in denk- en leerstrategieën en het analyseren van de leerresultaten naar aanleiding van de methodegebonden toetsen.
Toelichting
Resultaten
De inspectie beoordeelt de opbrengsten aan het einde van het basisonderwijs als voldoende.
Dit baseert zij op een analyse van de resultaten van de eindtoets basisonderwijs, gerekend over drie jaren. Alleen de resultaten van de eindtoets basisonderwijs in 2 0 0 7 zijn van een onvoldoende niveau, in de jaren 2008 en 2 0 0 9 zijn de eindresultaten voldoende. De resultaten gedurende de schoolperiode zijn ook voldoende. Dit oordeel is gebaseerd op een analyse van de resultaten voor technisch lezen in de groepen 3 en 4 , begrijpend lezen in groep 6 en rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6. Vier van de vijf toetsen zijn als voldoende beoordeeld. Alleen de resultaten voor het technisch lezen in groep 3 zijn onvoldoende. Dit vraagt van de school een kwaliteitsimpuls aangezien (technisch en begrijpend) lezen een prominente plaats binnen de school inneemt.
De indicator die betrekking heeft op de ontwikkeling van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften is niet beoordeeld. Tijdens het onderzoek waren er
leerlingen met een eigen leerlijn. Voor deze leerlingen heeft de school een realistisch, concreet en meetbaar uitstroomniveau opgesteld, evenals daarvan afgeleide tussendoelen.
De ingezette ontwikkeling is recent en uit de dossiers is nog niet af te leiden of deze leerlingen zich volgens verwachting ontwikkelen dan wel of er voldoende leerwinst wordt behaald. Het protocol "eigen leerlijn" vraagt wel een nadere onderbouwing c q .
verantwoording in hoeverre leerlingen op een geobjectiveerde wijze volgens een individuele leerroute de school gaan doorlopen.
Eveneens heeft de inspectie geen oordeel gegeven over de ontwikkeling van de sociale vaardigheden van de leerlingen. De school beschikt hiervoor nog niet over genormeerde gegevens. Vanaf volgend schooljaar gaat het team gebruik maken van een genormeerde en valide toets voor het volgen van de sociale vaardigheden en de sociaal-emotionele
ontwikkeling.
lp o I N S P E C T I E
v a nhetONDERWUS
Schoolontwikkeling krijgt vorm en inhoud aan de hand van een verbeterplan met
veranderonderwerpen voor het desbetreffende schooljaar. De (nieuwe) directeur heeft het voornemen om voor het komende schooljaar een meer geconcretiseerd schooljaarplan op te stellen. Over de opgebouwde en gerealiseerde onderwijskwaliteit w o r d t gerapporteerd naar bevoegd gezag en ouders. Bovendien heeft de school een systematiek voor het borgen van de kwaliteit van het onderwijs. Dit uit zich met name in een planning van evaluatieve vergaderingen en kiassenbezoek.
Eveneens is als voldoende beoordeeld de indicator die zich richt op de beleidsmaatregelen die de school neemt om de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel te waarborgen.
Daarbij gaat het om de vraag of de school inzicht heeft in de veiligheidsbeleving door leerlingen en personeel en in hoeverre het veiligheidsbeleid duidelijke aanwijzingen en procedures bevat over preventie en afhandeling van incidenten. De inspectie heeft geconstateerd dat dit op basisschool De Huifkar het geval is.
Onderwijsleerproces
Het onderwijs aan basisschool De Huifkar w o r d t verzorgd door een gemotiveerd team.
Leraren gaan correct om met de beschikbare onderwijstijd. De onderwijstijd voor de basisvaardigheden is afgestemd op de kenmerken van de leerlingenpopulatie en de lessen kenmerken zich door veel en gevarieerde activiteiten. Het onderwijs dat geboden wordt is dekkend voor de kerndoelen. In de kleuterbouw is een beredeneerd aanbod, gebaseerd op de tussendoelen. In de groepen 3 t o t en met 8 is de doorgaande lijn qua structuur en opbouw van de leerstof en methoden die in deze groepen gevolgd w o r d t inzichtelijk gemaakt door middel van leerstof planningen. Er is sprake van een gestructureerd, ordelijk en veilig
schoolklimaat, waarin leerlingen voldoende t o t leren komen. De school w o r d t door leerlingen en leraren als veilig ervaren. Leraren administreren de methodegebonden toetsen op een overzichtelijke wijze. Wel merkt de inspectie op dat een aantal overzichten van
methodegebonden toetsen een geringe informatieve waarde heeft. Desbetreffende registraties geven onvoldoende aan welke problemen leerlingen hebben. Leraren zijn ondersteunend voor het leerproces van leerlingen. De uitleg van de meeste leraren is duidelijk. Over het geheel genomen zijn leerlingen actief betrokken op het leerproces en is een taakgerichte houding in de groepen zichtbaar. Dit uit zich ook door een herkenbare systematiek van zelfstandig werken en zelfstandig leren in de groepen 1 t o t en met 8.
Leraren kunnen mede daardoor een functioneel klassenmanagement realiseren. Hun gedrag is voorspelbaar, evenals het lesprogramma dat op een herkenbare en gestructureerde wijze aangeboden wordt. Het schoolteam hanteert verschillende instructievormen zoals een verkorte-, verlengde- of voorinstructie, zowel binnen als buiten de groep. Om dit op een betere manier te bewerkstelligen zullen leraren meer de uitkomsten van toetsen moeten analyseren en hier consequenties aan verbinden voor vervolgactiviteiten.
Wel vraagt de inspectie aandacht voor het consequent toepassen van een goede lesopbouw, waarin het activeren van voorkennis, het bepalen van het doel van de les en de afsluiting een expliciete rol spelen. Ten slotte merkt de inspectie op dat in het merendeel van de geobserveerde lessen onvoldoende is waargenomen dat leraren in interactie met leerlingen oplossingswijzen of manieren van aanpak demonstreren en modellen vergelijken. De leraar vervult een te centrale rol, er is vooral sprake van het stellen van gesloten vragen en er vindt weinig onderlinge interactie tussen leerlingen plaats.
Leerlingenzorg
Het systeem van leerlingenzorg is voldoende planmatig van opzet en kent een heldere structuur in de school. De school beschikt over een zorgprotocol en de uitwerking hiervan is
