RAPPORT
JAARLIJKS ONDERZOEK
OPENBARE BASISSCHOOL DE STARTBAAN
School : Openbare basisschool De Startbaan
Plaats : 's-Gravenhage
BRIN-nummer : 26AU
Onderzoeksnummer : 73114
Datum schoolbezoek : 7 februari 2006 Datum vaststelling : 29 juni 2006
Rapport jaarlijks onderzoek Openbare basisschool De Startbaan - 7 februari 2006 3
INHOUDSOPGAVE
1 INLEIDING ... 5
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL ... 7
3 OORDEEL OVER DE I NDICATOREN ... 9
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT... 13
Rapport jaarlijks onderzoek Openbare basisschool De Startbaan - 7 februari 2006 5
1 INLEIDING
Het jaarlijks onderzoek
Op 7 februari 2006 bezocht de Inspectie van het Onderwijs Openbare
basisschool De Startbaan in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten:
• De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs;
• De voorwaarden voor zorg voor kwaliteit zijn aanwezig;
• De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht;
• De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting.
In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie:
www.onderwijsinspectie.nl.
Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast.
U heeft naast de schoolgids en het schoolplan geen documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben.
De opzet van het onderzoek
Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
• Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken.
• Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn.
• Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein.
Rapport jaarlijks onderzoek Openbare basisschool De Startbaan - 7 februari 2006 6 De inhoud van het rapport
Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte
beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdst uk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien.
In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
Rapport jaarlijks onderzoek Openbare basisschool De Startbaan - 7 februari 2006 7
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL
Vanaf juni 2005 heeft de school een nieuwe directie. Het gaat om een tijdelijke waarneming van de directiefunctie door twee interimmanagers in principe tot augustus 2006. De waarnemende directie heeft als bijzondere taak te zorgen voor rust binnen het team en verbetering van de onderwijskwaliteit. Dit schooljaar heeft de school ook vijf nieuwe groepsleerkrachten aangesteld. Drie groepsleerkrachten hebben de school verlaten.
De directie ervaart veel mutatie binnen de leerlingenpopulatie: er komen nieuwe leerlingen binnen, maar tot voor kort stromen er tussentijds ook veel leerlingen uit. Dit schooljaar is er sprake van een lichte stijging van het leerlingenaantal. De samenstelling van de leerlingenpopulatie is niet wezenlijk veranderd: iets meer dan tweederde deel van de leerlingen heeft ouders met een hogere opleiding. Een beperkt percentage heeft lager opgeleide
anderstalige ouders en een nagenoeg even groot aantal heeft lager opgeleide Nederlandse ouders. De school is gesitueerd in een vinexlocatie. Dit betekent dat de leerlingen oorspronkelijk ook uit verschillende wijken komen.
Vanaf augustus 2005 maakt deze school deel uit van een nieuw interzuilair samenwerkingsverband, met een nieuwe speciale school voor basisonderwijs.
Deze SBO-school richt zich vooral op ambulante begeleiding.
In 2005 heeft de inspectie een uitgebreid onderzoek gedaan naar de kwaliteit van het onderwijs op deze school (PKO-2005). Uit dat onderzoek heeft de inspectie geconcludeerd dat de school na haar bestaan van zes jaar nog een school in ontwikkeling was. Verschillende kwaliteitsaspecten konden reeds als voldoende worden beoordeeld. Belangrijk was dat de school een alternatief onderwijsconcept wilde volgen waarbij nadruk werd gelegd op afstemming van het onderwijs in aanbod, instructie en werkwijze op de mogelijkheden van individuele leerlingen. Ten tijde van het onderzoek in 2005 was het concept nog niet nader uitgewerkt, wel werd er al gewerkt in de geest van het
concept. De school zou in de uitwerking van het concept ondersteund worden door een externe deskundige.
Bij dit jaarlijkse onderzoek constateert de inspectie dat de positieve
ontwikkelingen zich niet hebben voortgezet. Er zijn problemen ontstaan binnen het team en met de directie. Ouders hebben geklaagd over de
onderwijskwaliteit, over de sfeer binnen het team en over de communicatie.
Ook de leerresultaten liggen zwaar onder het niveau dat van de school
verwacht mag worden. De directie en de helft van het team zijn vervangen. De nieuwe directie stuurt er op aan dat het oude onderwijsconcept wordt verlaten.
Rapport jaarlijks onderzoek Openbare basisschool De Startbaan - 7 februari 2006 9
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN
De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs.
In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect:
1. draagt niet of nauwelijks bij;
2. draagt onvoldoende bij;
3. draagt voldoende bij;
4. draagt in hoge mate bij;
5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen).
Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft.
Openbare basisschool De Startbaan Kwaliteitszorg
1 2 3 4
1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in
onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. l 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van
haar opbrengsten. l
1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. l 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. l 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. l 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over
de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. l
1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en
personeel. l
Toelichting:
De inspectie stelt vast dat de kwaliteitszorg nog in ontwikkeling is. In dit stadium wordt het beoordeeld als onvoldoende.
Na een eerste oriëntatie en inventarisatie van specifieke problemen bij het team en hun wensen, is de directie tot de conclusie gekomen dat de vormgeving van het onderwijs zowel inhoudelijk als organisatorisch fundamenteel moet
veranderen. Er zijn reeds aanzetten gedaan voor een verandering van het onderwijsconcept en de organisatiestructuur. De school wordt hierbij
ondersteund door een externe deskundige. Wat betreft het onderwijsconcept streeft de school naar een duidelijke vorm van adaptief onderwijs met
differentiatie bij instructie en verwerking ten behoeve van het lesdoel. Waar nodig zal er sprake kunnen zijn van versnelling of beperking. Het huidige individueel onderwijs, waarbij alle leerlingen het aanbod volgens een eigen leerlijn krijgen aangeboden, wordt verlaten.
Rapport jaarlijks onderzoek Openbare basisschool De Startbaan - 7 februari 2006 10 De inspectie is van mening dat een dergelijke fundamentele aanpassing van de inhoudelijke en organisatorische werkwijze van de school een ingewikkelde activiteit is en hoge eisen stelt aan de kwaliteitszorg. Doelgericht en planmatig werken waarbij er een duidelijke samenhang is tussen de afzonderlijke
verbeteractiviteiten en het te realiseren schoolconcept is belangrijk voor de te realiseren kwaliteit. Het eenduidig professioneel handelen bij de teamleden is evenzeer belangrijk voor de kwaliteit en de continuïteit van de nieuwe
werkwijze. Naar het oordeel van de inspectie wordt het eenduidig professioneel handelen juist bevorderd door het gezamenlijk vormgeven van de nieuwe werkwijze, door het vastleggen van de afspraken en door consequent bewaken van de uitvoering ervan.
De school maakt nog niet zichtbaar dat zij systematisch en planmatig te werk gaat bij de voorbereiding, vormgeving en uitvoering van het nieuwe
schoolconcept. De inspectie stelt vast dat de kwaliteitseisen ten aanzien van het zichtbaar verantwoorden van de keuze, smart uitwerken van de nieuwe werkwijze en vastleggen van afspraken niet overeenkomen met de gewoonte van de school. Zij neigt meer naar het direct omzetten van geconstateerde zwakke punten in verbeteracties. De verantwoording die daaraan ten grondslag ligt blijft impliciet. Afspraken zijn veelal mondelinge afspraken, soms
vastgelegd in notulen. De nieuwe directie maakt duidelijk dat zij nadrukkelijk inzet op bewaking van de uitvoering van gemaakte afspraken. Dit is naar het oordeel van de inspectie niet genoeg voor continuïteit in het eenduidig professioneel handelen bij het team.
Veiligheidsbeleid
De school onderneemt nog geen activiteiten om op systematische wijze inzicht te krijgen in de beleving van de sociale veiligheid door de leerlingen en het personeel. Bij de leerlingen in de onderbouw kan informatie verkregen worden uit de observatieformulieren waarmee de sociaal emotionele ontwikkeling gevolgd wordt. Met ingang van het komende schooljaar zal dit ook het geval zijn in de groepen 5 tot en met 8. De leerkrachten zijn nog niet systematisch bevraagd. Er is nog geen sprake van systematische incidentenregistratie.
Doorgaans signaleren scholen in de nieuwe wijken dat er sprake is van veel sociaal-emotionele problemen bij de leerlingen, voornamelijk in de thuissituatie.
Dit geldt ook voor deze school, alhoewel de ervaring van de directie is dat er nauwelijks sprake is van pestgedrag bij de leerlingen. De directie zegt direct op te treden bij signalen van ongewenst gedrag. Het best uur heeft vanwege de veel voorkomende sociaal emotionele problemen in de thuissituatie een schoolmaatschappelijk werker voor een aantal dagdelen op de school aangesteld. Bovendien kunnen leerlingen waar er behoefte aan sociaal emotionele ondersteuning gesignaleerd wordt, participeren aan een training sociale vaardigheden. Kortom, de school treedt op bij incidenten die de veiligheid van leerlingen bedreigen. Er zijn echter geen duidelijke afspraken voor het optreden bij incidenten binnen het team.
Er is ook enigszins sprake van een preventief beleid: er zijn voor de leerlingen gedragsregels en de school voert systematisch een posterproject uit aan de hand waarvan positief sociaal gedrag wordt gestimuleerd.
Rapport jaarlijks onderzoek Openbare basisschool De Startbaan - 7 februari 2006 11 De inspectie concludeert dat de school alert is op de veiligheid van leerlingen, maar dat er ruimte is voor een meer beleidsmatige aanpak. Op het moment heeft de school verschillende voorzieningen en neemt het maatregelen bij duidelijke gevallen van ongewenst gedrag, maar zij is niet voldoende gericht op het achterhalen van incidenten die zich aan het oog onttrekken, het voorkomen dat incidenten zich voordoen en voorkomen dat het niet voor iedereen duidelijk is hoe opgetreden moet worden. Er is nog geen sprake van een systematische en periodieke evaluatie van het veiligheidsbeleid. Ook het waarborgen van de veiligheid bij het team vraagt om een beleidsmatige aanpak.
Voorwaarden kwaliteitszorg
1 2 3 4
2.1 De schoolleiding stuurt de kwaliteitszorg aan. l 2.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en
onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan. l 2.3 De schoolleiding zorgt voor een professionele schoolcultuur. l 2.4 Bij de zorg voor kwaliteit zijn personeel, directie, leerlingen,
ouders/verzorgers en bestuur betrokken. l
Toelichting:
Resultaten
1 2 3 4 5
12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
l 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op
een niveau dat mag worden verwacht. l
Toelichting:
De inspectie geeft nog geen waardering voor de opbrengsten aan het eind van de basisschool omdat de school nog niet beschikt over resultaten op een eindtoets van voldoende leerlingen die minstens zes jaar lang op deze school onderwijs hebben ontvangen. Een deel van de leerlingen die het afgelopen schooljaar of het jaar daarvoor in groep 8 zat, heeft vanaf groep 3 op deze school gezeten. De toetsresultaten van deze twee jaren liggen ver onder het gemiddelde dat van de school verwacht mag worden op basis van de samenstelling van de leerlingenpopulatie. De toetsresultaten bij begrijpend lezen en rekenen en wiskunde in groep 7 geven geen perspectief voor een beter eindtoetsresultaat. Een hoog percentage van de groep 7 leerlingen presteert namelijk onder het verwachte niveau bij begrijpend lezen terwijl ongeveer een derde deel van de groep het aanbod bij rekenen en wiskunde op een lager niveau dan het groepsniveau krijgt.
De school heeft nog geen gegevens over de sociaal emotionele ontwikkeling van leerlingen in groep 7 en 8. De inspectie beoordeelt deze indicator (12.2) derhalve nog niet.
Rapport jaarlijks onderzoek Openbare basisschool De Startbaan - 7 februari 2006 12 Ontwikkeling van leerlingen
1 2 3 4 5
13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
l 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de
verwachte periode van 8 jaar. l
Toelichting:
Er is weinig uitval op het technisch lezen in de groepen 3 en 4. Het aantal leerlingen dat uitvalt bij begrijpend lezen in groep 6 en rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 is echter duidelijk meer dan de inspectie voor acceptabel hanteert. De inspectie beoordeelt de opbrengsten op tussenmomenten derhalve als onvoldoende.
De directie merkt op dat alle leerlingen het aanbod volgens een eigen leerlijn ontvangen. Leerlingen die het aanbod vertraagd krijgen, maken toch de toets op groepsniveau. Dit zou de hoge uitval op de toetsen kunnen verklaren. Bij een vertraagd of beperkt aanbod is er vaak geen sprake van hulp met een handelingsplan.
Door dit nagenoeg individueel onderwijs kent de school geen doublures in de groepen 3 tot en met 8. In de kleutergroepen is er wel sprake van veel kleutergroepverlenging, duidelijk meer dan het landelijk beeld. Door het hoge percentage kleutergroepverlenging is indicator 13.3. als onvoldoende
beoordeeld.
Rapport jaarlijks onderzoek Openbare basisschool De Startbaan - 7 februari 2006 13
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT
Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen
Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan.
Op basis van dit onderzoek heeft de inspectie de volgende afspraak gemaakt met betrekking tot het schoolplan: De aanpassingen die de school maakt ten aanzien van haar schoolconcept worden vermeld in de schoolgids voor het schooljaar 2006-2007 en in het nieuwe schoolplan (2007-2011).
Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO
Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel bestaan uit een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Dit bezoek vindt in beginsel het volgende schooljaar (2006-2007) plaats. Op basis van de gegevens die de inspectie heeft
verkregen bij dit jaarlijks onderzoek worden geen veranderingen aangebracht in de inhoud van het eerstvolgende PKO. Alle indicatoren worden onderzocht.
Voorts stelt de inspectie de school in de gelegenheid om tijdig kenbaar te maken welke specifieke wensen zij heeft voor verbreding of verdieping van het eerstvolgende PKO.
Afspraken over de voorbereiding van het eerstvolgende PKO
De informatie met betrekking tot het nieuwe schoolconcept zal voorafgaand aan het onderzoek (PKO-2006/2007) worden geanalyseerd en bij het onderzoek betrokken. De school stuurt de relevante documenten bij aankondiging van het bezoek naar het inspectiekantoor te Zoetermeer.
