Vraag nr. 6
van 28 september 1999
van de heer CHRIS VANDENBROEKE Personeel secundair onderwijs – Uitstapregeling Het decreet "secundair onderwijs" voorziet in de komende jaren in een stapsgewijze vermindering van het pakket uren-leerkracht met 2,5 %.
In het kader hiervan werd een sociaal begeleidings-plan uitgewerkt, waarbij aan oudere personeelsle-den in het secundair onderwijs de mogelijkheid wordt geboden om op een vrij soepele wijze het onderwijs te verlaten.
De Vlaamse regering keurde op haar vergadering van 14 september, na advies van de Raad van State, definitief het besluit goed dat deze bijzondere uit-stapregeling concreet regelt.
Kan de minister dit besluit verduidelijken ?
Antwoord
Het decreet van 14 juli 1998 houdende diverse maatregelen met betrekking tot het secundair on-derwijs en tot wijziging van het decreet van 27 fe-bruari 1997 betreffende het basisonderwijs heeft tot doel een aantal belangrijke hervormingen in het secundair onderwijs door te voeren. Eén van de doelstellingen van deze hervorming is de kwaliteit van het onderwijs te verhogen door het onderwijs-aanbod rationeler te organiseren. De genomen maatregelen zullen de inrichtende machten onder meer in staat stellen hun scholen te profileren naargelang het onderwijsaanbod, het onderwijsni-veau van de scholen te verhogen en een correctere studiekeuze te bevorderen. Daarom heeft elke in-richtende macht zich ertoe verbonden om voor het geheel van haar scholen het in het schooljaar 1997-1998 toegekende pakket uren-leerkracht stapsge-wijze tegen 1 september 2004 te reduceren. D e z e besparing dient vanaf het schooljaar 2004-2005 uit-eindelijk 2,5 % te bereiken. De wijze waarop de in-richtende macht deze reductie doorvoert, kan zij vrij kiezen : door fusie, door omvorming, o v e r h e v e-ling of afbouw van structuuronderdelen, door her-schikking van het onderwijsaanbod, . . . Deze maat-regelen kunnen een negatieve weerslag hebben op het onderwijzend personeel, omdat zij kunnen lei-den tot een vermindering van het aantal in te stel-len ambten (zie hierna).
Ook inzake de financiering van het personeel zijn vanaf 1 september 1998 nieuwe maatregelen van
kracht die ertoe leiden dat het opvoedend hulpper-soneel en het administratief perhulpper-soneel op termijn in absolute aantallen verminderen, en dit op het ritme van de natuurlijke afvloeiingen. Te g e l i j k e r t i j d wordt er een nieuwe categorie personeelsleden op-gebouwd, namelijk het ondersteunend personeel. Het invullen van de ambten van het ondersteunend personeel gebeurt binnen een puntenenveloppe, waarbij minder personeelsleden kunnen worden a a n g e s t e l d , maar met een grotere autonomie inza-ke personeelsbeleid van de inrichtende machten. Het voorgaande heeft tot gevolg dat vanaf 1 sep-tember 1998 de vacante betrekkingen nog slechts kunnen worden opgericht binnen het nieuwe, strengere puntensysteem. Enkel indien er voldoen-de punten zijn om voldoen-de betrekking op te richten, wordt in deze betrekking ondersteunend personeel aangesteld.
De betrekkingen kunnen slechts vacant worden door natuurlijke uitstroom van het personeel van de oude categorieën administratief personeel en opvoedend hulppersoneel, of door een leerlingen-s t i j g i n g. Met "natuurlijke uitleerlingen-stroom" wordt be-d o e l be-d , alle personeelslebe-den be-die met pensioen gaan, vanaf 55 jaar ter beschikking worden gesteld we-gens persoonlijke aangelegenheden voorafgaand aan het rustpensioen, worden benoemd in een ander ambt, m u t e r e n , een nieuwe affectatie of aan-wijzing krijgen, ontslag nemen of ontslag krijgen. Door het niet vervangen van de personeelsleden die "uitstromen", wordt er in de periode 1 septem-ber 1998-schooljaar 2006-2007 een bezuiniging van 600 miljoen gerealiseerd.
Zoals hierboven reeds werd vermeld, zou de ratio-nalisatie van het personeelsbeheer kunnen leiden tot negatieve gevolgen, onder andere meer perso-neelsleden die ter beschikking worden gesteld we-gens ontstentenis van betrekking, meer tijdelijken die moeten worden ontslagen, en een daling van de vraag op de arbeidsmarkt.
ter-beschikkingstelling wegens persoonlijke aangele-genheden voorafgaand aan het rustpensioen (BTB-S PA 55+), is er een financiële regeling uitgewerkt die gunstiger is dan de "gewone" terbeschikking-stelling wegens persoonlijke aangelegenheden voorafgaand aan het rustpensioen (TBSPA 55+). Het voormelde sociaal begeleidingsplan wordt toe-gepast vanaf 1 september 1998 en geldt ook voor het schooljaar 1999-2000. De maatregelen worden bekrachtigd bij het besluit van de Vlaamse regering van 14 september 1999 betreffende de bijzondere terbeschikkingstelling wegens persoonlijke aange-legenheden voorafgaand aan het rustpensioen voor de personeelsleden van het voltijds gewoon secun-dair onderwijs.
Artikel 11 van dit besluit bepaalt dat de in dit be-sluit vastgestelde maatregelen jaarlijks worden g e ë v a l u e e r d . Het is immers duidelijk dat de voor-opgestelde bezuiniging en de bijzondere "uitstap-regeling" parallel naast elkaar lopen en permanent moeten worden geëvalueerd. Het is dan ook lo-gisch dat op een objectieve manier wordt nagegaan of de beoogde doelstellingen en/of bezuinigingen wel degelijk worden bereikt. Uit een dergelijke evaluatie zal niet enkel blijken hoe de onderwijsin-stellingen en de inrichtende machten de door het decreet aangeboden kansen hanteren, maar ook of de gunstige "uitstapregeling" zijn doel niet voorbij-s c h i e t . Jaarlijkvoorbij-s moet immervoorbij-s worden nagegaan of de behoefte aan jonge dynamische leerkrachten geen bijsturing van de modaliteiten van de geno-men maatregelen vereist. Het is niet uitgesloten dat deze bijsturing per personeelscategorie ver-s c h i l t . Er moet ook rekening worden gehouden met de steeds duidelijker signalen die thans door het onderwijsveld worden uitgestuurd en waaruit blijkt dat het voor de scholen steeds moeilijker wordt om deskundige leerkrachten aan te trekken. Het mag dan ook niet de bedoeling zijn dat de overheid enerzijds waardevolle leraars stimuleert om hun onderwijsloopbaan te beëindigen, en dat er anderzijds op de arbeidsmarkt een schaarste ont-staat waardoor nieuwe leerkrachten zouden moe-ten worden aangeworven die qua ervaring en on-derwijsbevoegdheid/diplomabezit het onderwijs in Vlaanderen niet ten goede komen.
Het is voor de overheid in dit dossier een grote uit-daging om permanent alert te blijven zodat, n a a s t de doelstellingen van de hervormingen van het se-cundair onderwijs, ook de kwaliteit van ons onder-wijs gevrijwaard blijft.
Het resultaat van deze globale evaluatie zal bepa-lend zijn om vast te stellen vanaf welk schooljaar
