Vraag nr. 68 van 10 januari 2003
van mevrouw ANN DE MARTELAER
Begeleid werken en zo r g b o e rderijen – Stand van zaken
Binnen de werkvorm "begeleid werken" kan een persoon met een handicap met een Vlaams Fo n d s-erkenning voor dagcentrum of tehuis niet-w e r k e n-d e n , gaan werken in een gewoon ben-drijf onn-der (al dan niet intensieve) begeleiding van een jobcoach. Deze experimentele werkvorm werd mogelijk ge-maakt door de herschikking van middelen bij de dagcentra.
Op het vlak van de wettelijkheid van deze werk-vorm worden onder meer door de A r b e i d s i n s p e c t i e vragen gesteld en een aantal zaken gedoogd. We r-ken als vrijwilliger in een bibliotheek of kinderdag-verblijf zou voor hen wel kunnen, werken in de privé is uitgesloten. Uit een rondvraag blijkt dat ongeveer 35 % van de cliënten binnen begeleid werken wel in de privé (meestal bij de bakker, bloemist,...) werkt en dat deze privé-w e r k g e v e r s bereid zouden zijn om loon naar werken te beta-len.
Het probleem rijst dat een persoon met een Vlaams Fo n d s-nummer niet mag werken. Doet hij dit toch, dan verliest hij zijn tegemoetkoming. Daarnaast bestaat er de wetgeving dat bij een te-werkstelling het minimumloon dient uitbetaald te worden.
Tijdens de zomer 2002 werd er onder meer gespro-ken over zorgboerderij en en werd er ook een de-creet aangenomen waardoor zorgboerderijen V L I F-steun kunnen ontvangen (VLIF : V l a a m s L a n d b o u w i n v e s t e r i n g s f o n d s ) . Ook antwoordde de minister tijdens een vraagstelling het idee van zorg-boerderijen genegen te zijn en samen met de admi-nistratie en directies te overleggen en te onderzoe-ken hoe dat in de praktijk kan worden versterkt zonder dat een nieuw zorgconcept moet worden gecreëerd.
1. Wat is de stand van zaken m.b. t . de uitwerking van de zorgboerderijen ?
2. Kan door het oprichten van een afzonderlijke VZW een bestaand landbouwersbedrijf mee in-stappen in het concept van zorgboerderijen ? 3. Wat zijn de vooruitzichten van begeleid werken
van personen bij privé-werkgevers ?
4. Worden er in overleg met de arbeidsinspectie en/of werkgevers- en werknemersorganisaties stappen uitgewerkt om tot een wettelijk kader te komen ?
Antwoord Vraag 1. en 2. Zorgboerderijen
De Provincie Limburg startte in 2000 het project "zorgboerderijen" op. In samenwerking met het Provinciaal Steunpunt Arbeidszorg V Z W w o r d e n cliënten uit de welzijnssector in contact gebracht met familiale landbouwbedrijven. Op die bedrijven wordt enkele dagen per week begeleiding aange-boden door de landbouwer. De provincie Limburg komt tegemoet in de kosten die het landbouwbe-drijf heeft voor de begeleiding (forfaitair 5 C) en de onkosten.
Momenteel worden in Limburg 5 personen opge-vangen in 4 zorgboerderijen. Dit zijn mensen die wegens problemen van psychische, fysieke of socia-le aard niet meer terechtkunnen in het reguliere of het beschermde tewerkstellingscircuit. Het gaat hier om mensen actief binnen Arbeidszorg die ge-durende 2 dagen per week terechtkunnen op de z o r g b o e r d e r i j , de overige dagen worden zij opge-vangen in een A r b e i d s z o r g c e n t r u m . In andere pro-vincies zijn er ook enkele initiatieven die vooral vanuit de zorgorganisaties komen. De Provinciale Steunpunten Arbeidszorg hebben hier alsnog geen organiserende rol.
"Groene zorg" is een term die gegroeid is uit " z o r g b o e r d e r i j e n " . Men wil hierbij de nadruk leg-gen op verschillende aspecten :
– meerwaarde die land- en tuinbouw kan bieden aan de klassieke zorgverlening,
– nadruk op een vraaggedreven zorgverlening in een "groene" context,
– motivatie en sociale bewogenheid van de be-drijfsleider en zijn familie,
– nadruk op grote diversiteit aan mogelijkheden en formules.
op-g e s t a r t , een onderdeel van het Innovatiesteunpunt voor Landbouw en Platteland van de Boerenbond. Het is mede dankzij de steun van de A d m i n i s t r a t i e L a n d- en tuinbouw in het kader van een demon-stratieproject totstandgekomen.
Het Steunpunt wil de groene zorg in V l a a n d e r e n actief bevorderen door :
– het informeren van boeren en tuinders,
– het ondersteunen en begeleiden van nieuwe ini-tiatieven rond landbouw en zorg,
– het mee zoeken naar oplossingen voor prakti-sche problemen die zich daarbij voordoen, – het signaleren van vragen vanuit de zorgsector
voor samenwerking met land- en tuinbouwbe-drijven,
– het organiseren van uitwisselingsinitiatieven tussen bedrijfsleiders die aan groene zorg doen en zorgorganisaties.
Vraag 3 en 4
Begeleid we r k is gegroeid uit het experiment A r-beidszorg binnen de dagcentra. Hierbij worden personen met een handicap die niet in staat zijn om loonvormende arbeid te verrichten, op een indivi-duele en trajectmatige manier naar een onbezol-digde arbeidsmatige activiteit binnen de reguliere a r b e i d s m a r k t . De cliënt wordt in zijn traject bege-leid door een jobcoach. De praktijk leert dat het hier meestal gaat om projecten in de dienstensec-tor.
Tot de arbeidszorg (over de sectoren heen) beho-ren eveneens :
– werken in een atelier : arbeidsmatige activitei-ten uitgevoerd in een arbeidszorgcentrum of in een enclave uitgevoerd in groep onder begelei-ding op locatie (bv. groendienst),
– v o r m i n g, training en opleiding m.b. t . a r b e i d s-vaardigheden ter ondersteuning van trajecten. Er zijn diverse overlegorganen (Netwerk) betrok-ken bij de verdere ontwikkeling van deze nog jonge materie (waaronder o. a . door de verschillen-de Provinciale Steunpunten Arbeidszorg).
Ze hebben alle als resultaatsgebied :
– mee te werken aan een regionaal overleg met het oog op het afstemmen van vraag en aanbod
van de dienstverlening en het invullen van een niet-beantwoorde behoefte in de regio,
– de verschillende actoren goed op mekaar af te stemmen,
– structurele verbindingen, s a m e n w e r k i n g s v e r-banden en overeenkomsten te realiseren met betrekking tot de toeleiding van risicogroepen tot tewerkstelling door afsluiten van protocols, – verzorgen van een vormingsbeleid voor
mede-werkers van arbeidszorg initiatieven,
– organiseren van overleg tussen de aangesloten initiatieven.
De rondetafelgesprekken rond arbeidszorg pleiten ervoor dat het recht op arbeid bij voorkeur inclu-sief moet zijn en er waarborgen moeten zijn voor het behoud van inkomen en sociale zekerheid evenals het recht op een al dan niet progressieve loonvorming.
