Vraag nr. 25
van 24 november 1995
van de heer STEFAAN PLATTEAU Drugsgebruik op school – Maatregelen
Uit een rapport van het Stedelijk Overleg Drugs Ant-werpen blijkt dat één op zeven leerlingen ooit drugs gebruikte. Vooral het beroepsonderwijs en het tech-nisch onderwijs kennen een belangrijk drugsgebruik. In de provincie Oost-Vlaanderen werd een gelijkaardig onderzoek uitgevoerd, met ongeveer identieke bevin-dingen.
Welke maatregelen heeft de minister genomen om het drugsgebruik in de scholen te beperken ?
Antwoord
Het drugsgebruik onder jongeren is een maatschappe-lijk verschijnsel waarmee vandaag elke secundaire school zich geconfronteerd ziet. Er kan dan ook niet langer aan deze problematiek worden voorbijgegaan. Het moet echter duidelijk worden gesteld dat het tot het pedagogisch project van de individuele scholen behoort om al dan niet initiatieven te ondernemen ter preventie of ter aanpak van drugsgebruik door hun leerlingen. Met deze context in het achterhoofd beschouw ik het als de taak van de overheid om de nodige voorwaarden te scheppen voor en mee te wer-ken aan een aanbod waarmee scholen rond dit ver-schijnsel kunnen werken. Elke school is evenwel vrij om al dan niet gebruik te maken van dit aanbod. 1. Op structureel vlak steunt Onderwijs de volgende
initiatieven.
– Vertegenwoordigers van zowel het departement als het kabinet zetelen in de stuurgroep Gezond-heidsvoorlichting en opvoeding in het onderwijs (GVO), die reeds meer dan 10 jaar bestaat. Deze stuurgroep, waarin ook alle netten verte-genwoordigd zijn, wordt voorgezeten door het departement Welzijn, Volksgezondheid en Cul-tuur.
Binnen deze stuurgroep worden initiatieven ont -wikkeld inzake gezondheidseducatie, bijvoor-beeld rond het thema verslaving met de specifie-ke deelaspecten tabak, alcohol en drugs. Het programma "De uitdaging – verslavingspreven-tie voor 16- tot 18-jarigen", is binnen deze stuur-groep uitgewerkt voor de derde graad van het secundair onderwijs. Het betreft netoverschrij-dende project en voor algemeen secundai r onderwijs, kunst-secundair onderwijs, technisch secundair onderwijs en beroepssecundair onder-wijs. De ontwikkeling van deze programma's wordt gesubsidieerd door de minister bevoegd voor het gezondheidsbeleid.
Via het onderwijsbudget wordt dit schooljaar, maar ook in de schooljaren '92-'93 en '93-'94, een netoverschrijdend navormingsproject gesub-sidieerd voor leerkrachten van de derde graad secundair onderwijs over het programma De
uit-daging. De volgende bedragen werden hieraan besteed :
'92-'93 : 874.000 frank
'93-'94 : 893.000 frank
'95-'96 : 699.000 frank.
Deze navorming betreft een zesdaagse training voor leerkra chtenteams uit de derde graad secundair en omvat zowel de begeleiding van activiteiten "sociale vaardigheden" als informa-tie over drugs en drugsbeleid op school. Voor de schooljaren '92-'93 en '93-'94 waren er telkens 96 deelnemers, zijnde 48 scholen verdeeld over de verschillende netten. Voor '95-'96 werd de formule enigszins aangepast om meer deelne-mers te bereiken, met name 150 leerkrachten uit 75 scholen.
– Sinds 1993 ontvangt de Vereniging voor Alco-hol- en andere Drugproblemen (VAD) de vol-gende toelagen vanuit Onderwijs voor het pro-ject Drugbeleid op school :
1993 : 1.000.000 frank
1994 : 1.200.000 frank
1995 : 1.200.000 frank.
In '93 en '94 ging het telkens om een gedeelde financiering, samen met de Vlaamse minister voor Gezondheidsbeleid. In '95 werd het project gecombineerd met een project "implementatie" van het departement Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. In '93 en '94 stonden de ontwikke-ling en implementatie van het concept "Drugbe-leid op school" centraal. Het ging meer bepaald om de ontwikkeling van een concept voor een pedagogische studiedag rond drugs op school, met de begeleidersmap als resultaat, en de ont-wikkeling van een handleiding voor een werk-groep op school om een drugsbeleid uit te wer-ken, met het draaiboek als resultaat.
In een omzendbrief van het departement wer-den alle secundaire scholen, via de koepels, op de hoogte gebracht van het bestaande materiaal. Via een bijgevoegde bon konden de scholen het materiaal gratis bestellen. Daarnaast werd een mededeling inzake drugsbeleid op school ver-spreid vanuit de stuurgroep GVO (zie hierbo-ven), met een duidelijke verwijzing naar de bro-chures. Er werd massaal op dit aanbod ingegaan : draaiboek : minimum 3.000 exemplaren
begeleidersmap : minimum 2.900 exemplaren discussietekst : minimum 1.700 exemplaren. Ook van een inventaris met didactisch materiaal rond genotsmiddelen, opgemaakt in samenwer-king met andere organisaties die actief zijn op dit ter rein (Proges, Vlaam s I nstituut voor Gezondheidspromotie en Leefsleutels) werden vanuit VAD een 1.700-tal exemplaren verspreid op eigen vraag van de scholen. Begin '95 werd een platform gecreëerd voor alle betrokkenen om de knelpunten bij de ontwikkeling van een drugsbeleid te inventariseren. Een 70-tal scholen met een actief drugsbeleid werden hierop uitge-nodigd. Het verslag werd verspreid bij de 200 deelnemers van het platform, evenals aan een 100-tal geïnteresseerden die het op basis van
eigen contacten en contacten via het VAD-pre-ventiewerk bestelden. Daarnaast werden trai-ningsmodellen ontwikkeld voor PMS en MST rond "motiverend gesprek" en een training voor leerkrachten rond "gespreksvoering en grenzen stellen". Verder werd samengewerkt met ouder-verenigingen. In de ontwikkeling van dit ganse concept werd samengewerkt met de preventie-werkers verbonden aan de Centra voor Geeste-lijke Gezondheidszorg, Proges, Leefsleutels en de koepels van PMS-MST.
– Sedert 1994 steunt Onderwijs eveneens het pro-ject Sleuteltreinen. In dit propro-ject koppelt De Sleutel, een therapeutische gemeenschap voor ex-drugsverslaafden, een school- of studiereis aan drugspreventie. Hiertoe worden treinen van de NMBS afgehuurd naar klassieke bestemmin-gen (Bokrijk, Brussel, Dinant, ...) waar een aan-tal minder klassieke activiteiten aangeboden worden. Het project omvat een gespreksavond met ouders en leerkrachten (op aanvraag), een voorbereidende brochure voor de leerlingen die ook preventieteksten bevat, en de schoolreis zelf, waarop een aantal ex-verslaafden met de jongeren in gesprek treden.
Met dit project werden tijdens het schooljaar '93-'94 46 scholen en en 2.636 leerlingen bereikt, tijdens '94-'95 52 scholen en 3.882 leerlingen en voor '95-'96 (tot op heden) 31 scholen en 5.059 leerlingen. De bijdrage van het departement Onderwijs bedroeg in '94-'95 900.000 frank als cofinanciering voor een aantal deelnemende leerlingen. Deze toelage werd verleend aan scholen die konden aantonen dat de reis met Sleuteltreinen kaderde in een bestaand drugsbe-leid op school of de eerste stap was in een star-tend drugsbeleid. Voor '95-'96 voorziet het onderwijsbudget in een toelage van 908.000 frank aan De Sleutel zelf. De scholen die wen-sen deel te nemen aan de Sleuteltreinen kunnen een toelage krijgen in het kader van DynaMo 2. 2. Naast de hierboven beschreven structurele
samen-werking biedt het departement Onderwijs namelijk in het kader van DynaMo 2 projecten aan waarrond in scholen kan worden gewerkt. Onder het hoofd-stuk Gezonde School staan ook een aantal projec-ten opgenomen inzake drugsbeleid. Scholen die gebruik wensen te maken van dit aanbod, kunnen een aanvraag indienen voor financiële ondersteu-ning bij het departement. Om recht te hebben op financiële steun, dient de school aan te tonen dat het project kadert in een ruimere visie en werking. Onder deze voorwaarde kunnen scholen ook finan-ciële steun ontvangen voor eigen projecten. De laat-ste jaren kan men trouwens een gestage groei zien van scholen die zelf projecten opzetten inzake drugs- en alcoholpreventie.
In het kader van DynaMo 2 helpt het departement Onder wijs ook mee aan de verspre iding van bestaand didactisch materiaal rond drugs, opge-maakt door verschillende organisaties. Voor het schooljaar '95-'96 hebben 55 scholen een steunaan-vraag ingediend en verkregen voor het opzetten van een project rond drugs- en/of alcoholverslaving.
Ik kan er het Vlaams parlementslid nog op wijzen dat ook binnen de koepels gewerkt wordt rond drugspre-ventie/drugsbeleid. Naargelang van de koepel kan deze werking gaan van het ingaan op vragen naar begelei-ding van scholen rond deze problematiek, over steun bij de implementatie van de hierboven genoemde of andere bestaande navormingspaketten, tot het uitwer-ken van eigen begeleidingsfiches of navormingsprojec-ten. Een belangrijk gegeven hierbij is dat scholen hier-bij worden aangespoord om projecten rond drugs niet op te zetten als eenmalige initiatieven, maar deze aan te sluiten bij het globale pedagogische concept van de scholen en ze in te passen in het schoolwerkplan.
