Deze film is beschikbaar gesteld door het KITLV, uitsluitend op voorwaarde dat noch het geheel noch delen worden gereproduceerd zonder toestemming van het KITLV. Dit behoudt zich het recht voor een vergoeding te berekenen voor repro ductie.
Indien op het originele materiaal auteursrecht rust, dient men voor reproductiedoeleinden eveneens toestemming te vragen aan de houders van dit auteursrecht.
Toestemmin g voor reproductie dient men schriftelijk aan te vragen.
This fillll is supplied by tlle KITL V on{v
011conditio that neither it nor part of it is ftlrther reproducetl
without first obtaining the perlilissioll of the KITL V which reserves the right to "lake a charge fol'
511Chreproduction. If the Inaterial jibne{! is ilself ill copyright, the permission of Ihe OJvners of thaI copyright will a/so be requiredfor sllch reproductiol1.
Application for pennissioll to reproduce sllould be Inade in writing, giving (Ietails of' tlle proposet[
reproduction.
SIG M
ATUUR
OVORM:
SHELF NUMBER MIe OFORM:
M . META 0669
B LIA
DOOR
CO RA WESTLAND
A. W. SIJTHOFF'S UITGEVERSMAATSCHAPPII LEIDEN
\11\11111111111 1~'1111~fl~~li
00636801lïlllli~lll~
111111111111111BÉLIA
B É L I A
DOOR
CORA WESTLAND
A.
w.
SIJTHOFF'S UITGEVERSMAATSCHAPPIJ LEIDENDe belangrijkste bezigheid, waarmed -ncvrouw Bélia Mérode hare ledige dagen
~~nigermate vulde, was de zorg, welke zij tan haar uiterlijk voorkomen besteedde.
Wanneer zij aan haar kaptafel zat, dan was it niet, om vlot achtereen af te werken, en einde tijdig gereed te zijn voor dingen an méér belang, - allerminst. Zoodra mcvrouw Mérode voor haar kaptafel had olaats genomen, be tonden daar geen Uldere belangen voor haar, welke haar ouden kunnen dringen tot voortmaken, Jn zat zij daar droom-verloren, in bewon- erende aanschouwing van wat het leven aar 't schoonst kon schenken: hare cigen he ltenis. De kapmantel van dunne lila zijde ct zwanedons-garneering om kraag en rte mouwen, plooide in teedere lijnen
I
om de ranke, meisjes-achtige gestalte en liet de blanke armen bloot zoowel al den teeren, roomkleurigen hals. De welgevormde, ietwat groote handen, bcwog n m.rv<.:us door het donkerblonde haar, nu ont- warrend, dan samenvo gend, al naar gelang het kapsel paste bij het edel-belijnd gelaat en bij de stemming, welke mevrouw Mérode onderging. Ook was het haar eene vreugde, heur haar geheel 10 te maken cn het om hare s houders te spreiden als een mantd van donh.r goud . .lij ... crsmaal de de mode van Bubi- of pagekop, in ing - wortelden weerzin tegen het algcl1H.:c;n ,
het ordinaire. Bij voork ur kapte zij I t
haar hoog, met cent.: goudc.:n pang m h t
voorhoofd. Daar wa, èc.:n tijd gewee t, t dit kapsel \cd gedragen werd, m. ar tI C
óók be:;tond daar cen ~eer breed I Dl t-
S heid tusschcn het urdinaire, zw rte fluweeltje cn de pang v n Indisch '0 1(1, welke haar overleden echt I::Doot na:1T ccn
2
ontwerp van hemzelf voor haar had laten maken. In het midden an deze 'pang wa.
e n kostbaar juweel gevat, dat zeer de aandacht trok, vooral wanneer l ~n zonne- straal het raakte of wanneer het fr)Dkelde in feestelijk licht van kronen en kandelaren.
Mevrouw Bélia Mérode kon cr nooir genoeg van krijgen, zichzelf zóó te zien.
Zij boog zich over, draaide de zij-spiegel- naar voren, dat haar gelaat al het ware in de kleine ruimte er tusschen gevangen was en zij zich van drie kanten weerkaat~
vond.
Zij was mooi, wondermooi! Zij bezat die klassieke schoonheid, welke onze moderne tijd slechts bij vergissing of bij wijze van gril voortbrengt. Hare gestalte was stati en hoog, als van een 'tand beeld, hare gelaat.- trekken waren als uit marmer gebeiteld.
Van welke zijde zij zichzelf ook genoot, hetzij van voren gezien, dan wel ter zijde of met behulp van den hand~piege1 van
achteren, altijd maakte zij den indruk van een volmaakt beeld, waaraan de schep- pende kunstenaar ook niet het geringste
nderdeeltje verwaarloosd had. Hoe dweepte zij met dat edel profiel, den -echten, welgevormden neus, dat teere even-gebogen lijntje van de bovenlip, den ooien mond! Hoe pasten hare grij- blauwe oogen, met den koelen, ietwat hooghartigen blik bij de streng-kuischc lijnen van haar gelaat!
Wa het wonder, dat zij de algemeene aandacht trok?
Reed al veertienjarig meisje, ja, zelfs al kind, had zij dit gedaan. Toen reeds had zij de hulde in ontvang t te nemen van de vrienden van hare broers, Hen wd is waar nog scholieren, voor wie Z1J -Ic hts kalme gering~chatting gevodde.
Eene uitzondering had zij gemaakt voor Frans Mérode, den tudent in Leiden, door
Jan op het tc nni veld aan haar vuupesteld en van dat oogenblik af. . .. haar slaaf.
Héél eigenaardig wa die verhouding geweest zooal ook hun huwelijk eigen- aardig gcwee t W35.
Van het o0genblik dat Fran haar ha ontmoet, had hij haar vereerd, h mind, aanbeden, niet om haar karakter, waar an hij nagenoeg niets wist, maar om hare uiterlijke, volmaakte schoonheid.
Frans Mérode was artistiek. Hij wa, dl.:
verwende zoon van rijke ouder-_ wie' vermogen hij geërfd had, kort vóórdat hij met Bélia in kenni kwam. Hij tud~erdc e Leiden in de rechten en daar hij he 1 gemakkelijk leerde, bleef hem genoeg tijd, om naa t zijne studie zijne licfhebbf'rijen bij tc houden. Hij \\'()onde in Den Haag. ~ at naar zijn' meening vanzelf prak, lbar iemand v~n zijn aanleg het immer in d provincie niet kon harden. Hij wa~ lOC)
volkomen 0'\ ertuigd van zijne _up rioriteit
5
P dk gebied van wetenschap I'Q kun t, en dit zóó zcer te goeder trouw, dat dc meeste menschen met wie hij in aanraking kwam, door zijne manicr van preken werden
>eintimideerd. Het jonaemeisje Bélia niet bet min ot.
Hoewel hij de kun 't -lechts al, dilettant eoefendL bezat hij eene diep-voelende ronstenaar 'ziel. Zijn pianospel zou in de 'onccrtzaal succe O'ehad hebben; ook had hij cl:n zuiveren blik op kleurencombinatie, . hilderijc:n, meubileering van huizen,
° ecding. Zijne zdf-ingenomenheid kon e n vel nimmer een ander oordeel gl'- noogen naast het zijne.
Van het oogcnblik af dat hij 13 <lia van
\ loten oor het eer:l gezien had, was h t hem duidelijk gC'wce~t, dat dit jongeml'isje
<.: ne schoonheid bezat, \I\. elke hierin hct
a<lk cl van den kundigsten beeldhouwer o\'ertrof, dat h t, (:\'cn heerlijk, even 'wlkomen zijnde. het "lc,'en" vóór had.
V 11 vclke zijde hij haar had waargenomen, 3ltijd had hij in haar gezien een marmeren beeld, dat h m telkenmale de eigenaardige ntrocring schonk, dat dit marmer kon be\vcgen, van houding kon veranderen.
Hoc had hij eens. in tille aan chouwing v rzonb.;n, gc'taan voor cene marmergroep in h t Luxembo rg en plotseling den wensch in zich voelen opkomen, dat het beeld Je vogen zou mogen bewegen of de hand opheffen.
En ziedaar nu, dat dit jongemeisje.
,~IH;el in ycwrkomen een marmeren beeld g 'lijk, zich bewoog, de oogen opsloeg, de handen hief, zonder immer iet· in te b .:ten van hare marmeren choonheid.
r deze schoonheid knielde hij! Hij h d de uite van hare moeder gehuurd, de eigen suite, welke zij nu, al weduwe uit Indië teruggekeerd, wederom III
huur had.
Hij had dit gedaan, om het jongemei je 1
dagelijks te kunnen zien, ell zijn lev(:D te verrijken, door dit wonderschoone chcr- sel in zijne omgeving te hebben.
Mevrouw de weduwe van Vlote bewoonde een groot hecrenhuis aan d\:.
Waldeck Pyrmontkade. Zij had dit gekocb van het kleine vermogen dat haar m1 . luitenant van Vloten, haar bij zijn plot - lingen dood had nagelaten. Geen ander middel van bestaan wetend, waardoor z'j
zou 1runnen voorzien in haar eigen onder- houd en dat harer vier kinderen, had zij besloten een hui te koopen, wel i~ wota met eene flinke hypotheek belast orr.
daarin een pension te beginncn. Me\ rou van Vloten was in dien tijd ccnc jong.
bekoorlijke vrouw, die welgemoed en vroolijk haar taak op zich nam niet al t
zeer onder den indruk van den dood 3Jj
haar echtgenoot, die haar gedurende eeD huwelijksleven van welhaast twaalf jaa·
danig wa tegengevallen. Als weduwe, die door hard werken aan haar kinderen een behoorlijke opvoeding trachtte te geven, had zij de sympathie van alle weldenkende menschen, den steun van sommige mede- lijdende vri'!nden en de bewondering van al haar mannelijke pensionnaircs. Deze bewondering hield haar jong.
Booze tongen beweerden wel een ,dat. ..
Maar booze tongen beweren zoo veel, wat zij niet verantwoorden kunnen over bekoorlijke alleenstaande vrouwen in het algemeen en over bekoorlijk. alleen-
'taande, kamerverhurend weeuwtjes in het bijzonder.
Mevrouw van Vloten had een bijzonder gedi tingeerd uiterlijk, zij kleedde zi h envoudig en smaakvol en wist door haar voorkomendheid de harten van haar "logés"
te winnen. In Jen regel woonden bij haar Indische families tijden Europeesch verlof.
Zij kwamen op elkanders aanbeveling, het 9
pension kreeg eene zekere gerenommeerd- heid. Ook kwam er af en toe een vrijgezel of ce ne alleenstaande dame, die dan in den regel het huiselijk yerkccr in den gezelJigen kring der jonge weduwe verkozen boven aparte bediening en eenzaamheid. Toen Fran Mérode de benedenkamen \!u suite gehuurd had met het plan daar te blijven wonen tot zijne studie voltooid zou zijn wa mevrouw van Vloten hem al' het ware eene tweede moeder gcworden. Frans ver- keerde in het gezin jui t als een der cigen zonen, met vie hij het 0\ erigen vrij goed vinden kon, zoo zij hem maar niet tegen-
'praken ten opzichte all de meeningen, welke h;j wrkondigde. Nu lasti T maakten zij het hem niet. Jan, de oudste 7.00n, die zijn eerst\.' gedeelte ,"oor het examen V:ln candidaat-notaris achter den rug had, zat avond aan avond te studecren en wa aan de maaltijden gewoonlijk til en in zichzelf gekeerd, >\ aar'chijnlijk ten gevolge van de
10
•. rmoeienis van den ganschen dag hard werken op kantoor en tekort aan slaap door nachtelijken arbeid. Jan toonde over het .;eheel niet veel belang telling voor de nst womin al voor de machtspreuken, welke Fran' zi h te haren opzichte ,anmatigde. Mie), student In Delft, c'chouwde de kun t ongeveer als "jam op
~en boterham", zooal hij zich tot veront- aardiging van Frans uitdrukte, de boter- ham met jam ~maaktc lekkerder dan 7onder, maar de bJterham was hoofdzaak.
Tegen hèm prak Fran niet ander' meer dan op een toon van ncderbuio-el1de wel- willendheid. Eric, de H.B . . -cr, vond het
... n geno te luist('rt:n naar het pianospel an Frans, overigens was zijne luidruchtige natuur nuchter, alleda gsch, prozaïsch.
f<!vrouw van loten "ond teeds een b. minlijken glimlach en een sympathieken blik voor al wat Frans beweerde. Zij kon in lieve bewoordingen uiting ge\' en aan hare
11
naïeve bewondering, welke den ijdeltuit treeldè. ,Ach, maar Frans, wat heb jij daar toch een kijk op!" of "Wat ben jij toch een eigenaardige jongen, je bent artist tot in de toppen van je vinger." Zij wist uit de wijze, waarop hij haar iets toonde, uit zijne tembuiging of een enkel klein gebaar, te raden hoc zijne meening over dit of dat luid n zou, of hij iet bewonderde dan wel afkeurde en haar stille lach an - woordde or d' tl!ere roerselen van zijn zieleleven. Het lecftijdsver~chil tu 'schen hen maakte, dat Frans vèrtrouwcn in haar oordeel had, e IDl:er daar dit oordeel altijd bewondering voor zijn persoon en zijn maak in zich ·loot. Hoewel mevrouw van Vloten in het min t niet arti tiek wa.
aangelegd had zij met cherpe intuïti aangevoeld, op welke wijze zij den jongen man het mee t in het gevlei kon komen.
Het gebeurd ook wel eens, dat zij eent domheid zeide, eene aan- of opmerking
12
ten be te gaf, welke kant noch wal raakte, en welke een schichtigen, vragenden blik bij Frans te voorschijn riep, maar dan praatte zij er, dien blik begrijpend, dadelijk overheen of wel zij verdreef zijn twijfel weder door te klagen over doodelijke vermoeidheid of hoo:'dpijn, ten gevolge waarvan zij haar gedachten niet goed bij de zaak bepalen kon. Waarover had hij het daareven ook? En Frans zette het gesprek weer voort, in medegevoel met deze beschaafde vrouw, die toch zoo hard moest werken den ge heden dag. Het liefst echter praatte hij met Bélia, of beter gezegd, tot Bélia. Want het meisje luisterde meer dan zij prak. Al zijne bewe- ringen hoorde zij aan met gelijkmoedige aandacht, overtuigd, dat hij natuurlijk het eenige, ware oordeel had. Zijne meeningen aanvaardde zij zonder tegenspraak en waar het te pas kwam, verkondigde zij ze opnieuw. Frans had ce ne sterke voorliefde 13
voor lila, een had hij tot Bélia gezegd, da er voor hem maar ééne kleur bestond, die zijne ziel ontroerde, namelijk lila. Bélia'- toilet jes namenind dat oogenblik een(
lila tint aan, haar lievelingsbloemen werde lila viooltjes, seringen, pensécs, heliotropen.
Zij paste zijne kun tuitingen toe, zonder hic de aandacht op te vestigen. Toen hij eenigen tijd later de opmerking tot haar maakte: ,Jij schijnt óók vc.:el van lila t
houden, net als ik," ant\\oordde zij: "Ja, Fran, \'oor mij be taat cr geen andere kleur. Lila is cene kleur, die mij dikwijl~
ontroert, dal doen rood en blaU\~ zo niet." ,Hoc eigenaardig, kindjelief, dat jij om zoo te zeggen uitspreekt wat cr iI mijne ziel omgaat," had hij gezegd. 0 k zijne meeningen over muziek cn schilderijen maakte zij tot de hare. Niet, dat zij daa zoo'n gevo I voor had, maar daar Fran~
het zeide, wàs het zoo. Hij gaf haar bocke te lezen, \\elke veel te wij waren voor haar 14
leeftijd en waarover hij hare meening wilde weten. ,,0, heel mooi", vond zij met droom - Tigen blik, en zij wachtte tot hij begon te ontleden: "Ja hè, mooi, dat gedeelte, waar die vrouw de ontrouw van haar man ontdekt", of: "b langwekkend, dat proces, omdat de misdadiger zich niets herinneren kan."
'IJ
a, 0 ja, heel intere sant!" Het spreekt vanzelf, dat zij wel wàt opstak van zijne gesprekken. Eén ding had zij op vele menschen voor, dat zij kon 1 u i st e- ren, althans den indruk wi t te geven, dat zij met aandacht luisterde, terwijl haar droomerige blik zonder uitdrukking in de verte staarde. Deze uitdrukkinglooze blik completeerde voor Frans de illusie van het levende, marmeren beeld. EIken dag was het hem eene verkwikking, haar koel, :Luiver gezicht te zien, nimmer kon hij danr genoeg van krijgen.De jaren gingen voorbij, Frans deed op tijd zijn candidaats-examen, later ZIJn
J5
doctoraal, wederom een jaar later promc- veerde hij. Daarop wijdde hij zich aan de studie van het Indisch recht. Hij stu- deerde graag en gemakkelijk.
Bélia groeide middelerwijl van bak- vischje tot jonge vrouw, zonder iets van hare schoonheid in te boeten. Integendeel.
Frans zag het heel goed, hoe ook anderen haar bewonderden. Het donkerblonde haar, dat zij nu opge token droeg, scheen haar trotsche hoofdje te kronen; haar gestalte was statiger geworden.
De beide oudste broers hadden de moederlijke woning verlaten, om zich een eigen tehuis te stichten, Eric studeerde nog, cn bracht "cel vrienden mee, die allen om het zeerst zijn mooi zusje het hof maakten. Dit deden ook de mannelijke logés, die elkaar in den loop der jaren volgden. Alles stuitte evenwel op hare kuische, koele geslotenheid.
In huis beschouwde ieder Frans en
16
Bélia reed al, verloofd, toen het melsJ 'lOg naar vijftien jaar was. Op haar acht-
il!nden verjaardag werd de verloving 'cnwel pas cen feit, een jaar later werd ij me'\'rouw Mérode.
Hij was háár slaaf voor zoover hel drof de verheerlijking van haar uiterlijk . hoon, zij evenwel aanvaardde op slaaf- ,-he wijze ziit/( meeningen over al wat zich 'n het leven voordeed. Zij deed dit gedeel- . lÎjk uit gemakzucht, wijl zij haar hersen
j t gaarne in~pande, en het gemakkelijker md, vanneer haar man voor haar dacht n aar zijne gedachten uitgesponnen en :-, 'I,;t;d \clorhgde. Maar ook was haar
__ L. t lijk I ... Lil geheel onzelfstandig, het- een mi '''chicn wa toe te chrijven aan ar F \ o~ding temidden van luidruchtige, lf3t ndigc broers, waartegen de zwakke van ecnc altijd bezige moeder weini" vermocht. Zoo had Bélia 17
op baar veertiende jaar in Fran reed.:- dengene leer en zien, op wien zij geestelijk:
kon 'teunen; betgeen zij zo volkom er deed, dat zij langzamerhand geheel baa innerlijk leven aan hem ontleende. Zooal de kameleon de kleur der omgeving aan- neemt, alzoo kleurde Bélia baar dcnkbc - den naar den geest, op weThen zij onbewu- parasiteerde.
Gedurende de eer te twee jaren van hUI huwelijk bewo nden zij een allerlieh landhui . in de nabijheid van Ruurlo.
Het lag heel l. '1Zaam midden ij. d bosschen, oms gingen cr dagen v JOrbij. dat ze cr geen terveling zagen. Fran wilde daar rustio- tudeeren en d jonge vrouw was het met haar C htgenu eens, dat er vuor een pa: gehuwd raar gcc lieflijker en mCer idylli 'ch oord le ,inden zou zijn, dan Sunny Cottage. Er wa een groot arasveld voor het hui , waar Bélia zich "crmaakte met haa
I
twee angora-katten, witte pronkjuweeh:n.
Frans keek dan met welgevallen naar het jonge vrouwtj in haar gracieu morgen- japonnetje van lila zijde, zooal zij daar
'peelde met haar beide lievelingen of met het blanke geitj e of den prachtigen Barsoy.
Ook de dikke doofstomme boerin die Frans in het dorp had opgediept en die meid-huishoudster bij hen wa, zag dat aardig tafereeltje, zij zag het met een dom- men blik in de oogen, of zij niet recht wi t, of zij misschien iets aanschouwde uit e n prookjesboek, en zij schudde het ho f en ging zuchtend aan het werk.
Fram sprak met zelfingenomenh i over het buitenkansje, dat hij deze deern .,op den kop had getikt." Volgens zijne mceningmoc 'ten allegeruenstigclldoofstom ûjn, opdat zij niet aan de deuren konden luisteren en niet konden kletsen. Daarbij kwam, dat zijne arti tickc natuur er beslist onder leed, wanneer cr dagelijk lU ZIJD
mgevmg klanken \ erneembaar waren, eüit door lieden zonder bescIlaving.
Natuurlijk was Bélia h 't wederom hart- roerend met hem eens.
Zij leefden er al een paar gelukkige
·jnderen, enkel voor hunne liefde.
Des morgens, wanneer zijne vrouw nog bezig was in haar kleedkamer, tudeerde Frans; den middag brachten zij dour met r I.ten en th edrinken, soms maakten zij t.'Lne wand ling. De avonden waren evenwel het heerlijkst, vooral de zomeravonden!
Dan peelde Fran piano en Bélia lag in haar rieten lig toeI voor de geopende
\ randadeuren naar hl:m t~ lui~teren,
Later op den avond, wanneer d· boerin ar bed wa:, danste zij .oor Frans op hel
~rasveld \'oor het huis. Zij deed dit
"ewoonlijk in een wit zijden limollo, m t
]' a . trikken "er ierd. Zij deed het in den
j aneschijn. Haar dansen was meer h 't
aannemen van choone . tanden dan hel
!!O
dansen in snel, vermoeiend en verhittend tempo. Fran was \ errukt over de prachti e ge talte, de edele lijnen van armen en b enen, den fieren stand an het hoofd ot' de teen: schoudertjes. !tijd en altijd za hij in haar het marmeren beeld, dat leefdt !
Mama van Vlot\:n kwam de jongelui gedurende enkele dagen bezoeken' de broer kwamen ecn voor een. Zij bewonder- den het hui' en dl! inwendige inrichtinu ,
maakten elk voor zich de opmerking, dat het \yèl eigenaardig wa" zooals Fran en Bélia leefden, \ ooral dat. ... Naderhand pol ten zij elkander \ oorzichtiO', of het niet neemd wa: .... dat .... van.... e afzonderlijke kamer,? Zouden Fran. n Rélia ... ? Het zou eigenaardig zijn, maar
/,<: waren beiden ZOu \ rccmd, zoo in hoog r
gfercn. Bélia wa nog zoo'n kind, vat besefte zij nog van het leven! Maar Fran moe t toch wijzer zijn.
Zeer bizarre fanta~ieën werden uitge-
f on nen rond het jong paar d:!t gan eh hiervan onbewu t, leefde al twee gelukkige .kinderen.
T tdat, ongeveer twee jaar na het huwl- lijk. een dochtertje geboren werd, dat naar
~rootmama van Vloten ,.Mathild " .~c
naamd werd.
it heuglijk feit "iel ongeveer amen met el.!n.. zeer droevige en 0p7.icnbarende 'l'ebeurt nis, waarvan Fram op een morgen het nnt~tellend bericht in de krant la . De bankier Lcend ·rs. ind t ~·('c dagen voortvluchtig, was c\ cn over dl! Bdgi. dl(:'
"ren. in hechtenis genomen. Fran', die den cl g levoren de krant nil,t had ingezien, daar hij t<.: zeer vcrclil.!pt wa' in cl.!n nicu, v re; hen 'n werk over de danskun t, wist van de \'I!rdwijning \'an zijn bankier du"
niet', vóórdat hij la:, dat deze wa" aange- houden. nmiddellijk rei de hij naar dc re'idcntie, ,'rouw n do htertje a hter-
22
1 tend in de hoede der doof tom me. Daar werd zijne vrees bevestigd en moest hij tot :.ijnc ontzetting cr aren, dat hij nagenoeg- -:ijn gcheelc Yermogen verloren had. Er
at niet· ander _ op, dan zoo nel mogelijk aar een verkkring uit te zien, welke hem
In ta at zou 'tellen, voor zijn gezin tt::
)rgen. Hij nam de gelegenheid, dat hij
. il D~n lT a:lg wa~, te baat, om een bezoek
. br~'ngcn bij ~ hoonmama van Vloten, ie hem diep beklaagd<.: en vooral medelij- d n toonde met het lot harer dochter, die
g zoo jong was l:n 'cel tc verwend, om
~en de znrgen de' leven te kunne!' tornen. Tocyallia logt.:erdc bij haar een Indi eh landhcer, aan wicn het vrouwtje c avond mededce1in<~ dc(;d \'an het leed r kinderen. Dc Indischman, di mevrouw Jn loten Cl!nc bijzonderc vcreeri ng loe- d-oeg, beloofde haar, onmiddellijk werk te
aken \ an eene plaatsing in Indië cn daar de an zéér v cl invlocd had, gelukte het hem
spoedig genoeg, Frans aan een ~o('d bez J- digd baantje te helpen.
Frans verkocht het landhuisje, waar hij met zijne vrouw gedurende een paar jar\.::
zoo gelukkig was gewce t. Eene maand lat ..
reeds vertrok hij met vrouwen kind naa~
Indië, tot Rotterdam uitgeleide gedaa door mama van loten en den Indischu logé, hun weldoener. D ze had ~r bcsli te. gestaan, den jongen luit je cenc af 'ch id·- lunch aan te bieden bij Riche op den hoc der Passage. Het wa lOowcl aan T' ral
als aan B 'lia opgeval1~n z 0 'tralend jong hunne moeder er uitzag. Hd wa·
volstrekt niet aan haar t . merken, dat zij c tegen op zag, dat haar dochter z( n. ~
van haar weg zou gaan. Zij wa. 'f(lolijl en levendig en er wa: iet~ tintel n in haar blik. Ook iel het Fran op, d zij mijnheer Burton nooit aan prak al
"mijnheer", maar . teeds bij d n 3chte~
naam.
"Blijft u nog lang in Holland?" vroeg hij den heer Burton.
"Dat is te zeggen. . .. zoolang ik het hier naar mijn zin heb," antwoordde deze met een breeden lach. "Ik ben hier tot herstel van mijne gezondheid, mijnevrouwis in Indië gebleven, zjj i s er geboren en voelt 'r niets voor, naar het koude Europa te reizen. Bovendien, onze dochter i bij on in de buurt getrouwd en grootmama is dol op onze beide kleinkinderen."
Nimmer tevoren wa Bélia die eig n- aardige tinteling in haar moeder oogen opgevallen, iet chalksch en toch geheim- zinnigs, zoo iet , of zij met den heer Burton was overeengekomen haar en Frans met een of ander te verra~sen. Een paar maal keek zij haar moeder verwonderd aan.
"Wat hebt u toch, ma?' vroeg zij. "Ik?"
deed het weeuwtje verwonderd. "Ik heb niets". En dan lachte zij weer en Bélia had to h voortdurend het gevoel, dat er iets
was, dat haar moeder voor haar verborgen hield. Bélia was zoo heel ander da., haar moeder, zij wa nooit uitbundig in haar vroolijkheid, zij had eene kalme, e~'en"
wichtige natuur, welke in overeenstemming wa met haar voorname choonheid. Haar moeder daarentegen wa~ druk en luid- ruchtig, Eric had haar karakter.
Dien middag maakte Fr.ms in zichzelf de opmerking, dat choonmamaatje Cl' nog zeer aantrekkelijk uitzag, en zoo jong!
Zij zou eene zuster \ an Bélia kunnen zij n.
Bélia wa, mooier, haar moeder bezat dit klassieke choonheid vol trekt niet. Maal' gedurende het aeheele tafelge pr k was mamaatje het middelpunt, het scheen, of zij zich alle drie al vanzelf voortdurend tot háár richtten. En Fran dacht. dat cr van de moeder wèl meer warmte uitstraalde dan van zijn eigen koel-blanke Houwtje.
Bélia had het toch aeraden, vond zij later . Want die blik van mama. die oolijke
26
inteJing, had tóch een \erra sing betee- end. Toen zij in hunne hut kwamen, vonden ij cr een prachtig bloemstuk van den heer Bur on en daaryoor stond het port re van mevrouw van loten. Wel, nu wa' het Bélia
or
eenmaal duidelijk, waarom mama 'n de heer Burton elkander telken in de ooaen hadden moeten zien met dien .... rappigen blik van verstandhouding. Zij mhd 'de haar tlloeder rne;t kalme waardig- h id en trok haar handje niet terug, toen:Ie heer Burton het naar zijne lippen bracht.
Dan werd babo' Yeroepen, diL met de . eint Mathilde aan boord ebieven was, erwijl tiL ouder" mel <>rootmama en den ht:cr Burton Iloenmaalden. Groolmama nam haar f ctekinuje in de armen en ku t h t morzÎchtio. Zij deed dit op zoo innemend mocdu-lijke wijze, dat Frans er 'ven (\ er moest peinzen, hoc het wel fJrnen 11) hr, dat zij or vcel meer uitzag h de rnncd(;r van het wichtje dan hct
", ,-
. .
~-.
jongemeisje, dat zijne vrouw wa~. Ta h hield Bélia wcl van haar kindje zij had he tot hiertoe punctueel verzorgd volgen dl mee t moderne opvattingen en voor'chri - ten uit de mee t moderne boek 'no Zij ZOl'
het bijvoorbeeld nooit opnemen, wanneer het hreeuwde, walang het niet de tij was waarop Mathildc gevoed moe 't w(;r- den. Sind evenwel baboe gekomen wa~, ce ne we k geleden, bemoeide Bélia zi h nagenoeg in het geheel niet meer met cl verzorging van het kindj '. Zij k n deze te gemakkelijker a:m babul Cl\ erlatcn, tia "
zij de baby niet zelf \'Ocdde; de dokter ha haar dit in verband met de aan taan zeereis ontraden en Fran had onmiJdellij verklaard, dat hij nimmer zou toc 'taa dat zij haar prachtig figuur zou bederve door al de "vrouwen nit het volk" ha kind te zoogen.
,,zou je niet n\'eren, dat
zij
tk mOtJer i, in plaats "an de grootmoeder ?" \ roe cl28
h er Burton, met een innigen blik naar mevrouw van Vloten.
,Inderdaad," vond Frans.
Bélia trok de schouders op met een ietwat nerveus spotlachje. Zij vond de opmerking (;cnigszins dwaas, het was toch duidelijk ge-
1Oeg, dat haar moeder de grootmoeder van Je kleine Mathilde wa , en dit was zichtbaar ook. Bélia zag haar moeder niet zoo jong, al de meeste vreemden haar zagen, voor Bélia's gevoel bestond daar een zeer groot er ehil in leeftijd tu s ehen haar en haar lloeder. Zij vond h ,t eene kinderachtig' vleierij van den heer Burton, maar zij
.eide er niet o\'er.
Het afseh id wa' hartelijk; van de zijde du moeder uitbundig, \01 wijze raadge-
'ingen, welke haar nog op het laatstt"
Jogenblik wilden tI..! binnen chieten en velke door de do hter kalm-vriendelijk in ntvangst werden genomen, echter niel zonder dat uperieur lachje, dat cheen te
zeggen: "Maar moeder waar bemoei:
u zich eigenlijk mee?"
Een laatst vaarwel, eene omhelzing.
tranen in de oogen der moeder.
,Maakt u maar niet bezorgd over Mam ik neem haar vanavond mee naar dc komedie, dan heeft ze eene goede afleiding" ste1dL de hecr Burton hen op jm·iale wijze geru_t.
De l.eerei~ en het luie..: leven aan bo( r waren voor Bélia een onbeschrijfelijk genot.
Heele dagen verdroomde zij in haar li ,- btocl, mijmerend over on bestemde dingen.
oms kwam haar man bij haar zitten, lIn haar wat voor te lezen onzeker evcnwd omtrent het feit of zij luisterde en he gehoorde in zich opnam. Toch had lij traarne, dat hij haar vooda .
Zij hadden kennis gemaakt met hunn mcdepass3c,ier., enkelen hunn r zochten zich wat meer aan te "luiten, sommi()~
vroegen lI1cl!wari , of dl! jonge meHOU\'i
jO
. . .
..-
..Mérode lijdende wa, daar ZlJ zooveel moe t liggen.
,,zij heeft nog niet zoo lang geleden
t~ene baby gekregen," v rklaarde Frans,
"zij voelt zich dientengcvolge nog wat zwak."
"Hoc oud is de baby nu ?" "roeg eene bejaarde dame waarop eenige luisteraar~
in den bch schoten om de zonderlinge vraag naar den ouderdom van cene baby.
De dame verbeterde daarom haar vraag en informeerde, hoe lanO" het geleden wa , dat het kindje geboTl~n werd.
"Twee maanden," vertelde Frans.
Daarop schudde de dame meewarig het grijze hoofd en mompelde: "Wat moet dàt w 1 gevt.:1l in Indië, wanneer dat vrouwtje
1.ÓÓ zwak i~, dat zij na twce maanden nog den ganschen dag liggen mOLt?"
Het jonge vrouwtje in kwe'tie beklaagde zich v !strekt nil!t, zij gevoelde zich recht behaaglijk, voerdc dcn O"eheclcn dag niets
31
uit en prepareerde zich al luierend p haa r toekomstigen Indischen staat.
Frans vexwonderde zich wel eens, h e het mogelijk: was, dat iemand zoo den hee- len dag kon omhangen, zonder zich te vervelen. Hier aan boord viel hem dit veel meer op, dan in Holland het geval gewee't was. Tijdens zijn wonen als student in het huis harer moeder, was hij te veel van hui' geweest, dan dat dit zijne opmerkzaamheid zou hebben kunnen trekken. 's Avonds zat hij gewoonlijk in de huiskamer met Bélia en haar moeder en wanneer hij het meisj wel eens vroeg, wat zij dien dag al zoo had
uitgevoerd, dan antwoordde zij: ,,0, van alles." Ook in Ruurlo had hij zijne studie gehad en de talrijke letterkundige ·werken en nieuwe composities, welke hem intercs- 'eerden, zoodat hij zijne dagen volkomen wist te vullen. Hij had cr weinig op gelet, hoe Bélia haar tijd zoek bracht, hem wa het voldoende, dat zij r tc\reden uitzag en
.;oed v rzorgd. Maar gedurende de laatste agen zat Frans er wel eens over te peinzen, at menschen, die zich uren aaneen kun- en \ ervelen zonder zich te vervelen
j 1 den regel venrelend worden voor hunne mgeving. Daar Bélia evenwel volkomen il:vreden 'cheen, vergenoegde hij zich met Jen toe 'tand, zooals deze was. Drie maal cr dag ging hij naar de kleine Mathildc
\ijken, overigens las hij veel of speelde 'iano in het salon. Er was onder de passa-
ier' eenc jongedame, die eene prachtig' .tem bezat, Fran vond het een genot, laar te begeleiden. Wanneer zij samen u iceerden, liep het salon langzamerhand 01. Dat waren genoeglijke uurtjes.
Echter in dezen beperkten kring van lenschen, die niets te doen hadden, lag aaddenkendheid op de loer. Van kwaad- enkendh id kwam kwaad prekerij en J lstcr De7.e w he het jonge vrouwtje 111
aar ]i ·stoel uit haar gcmijmcr.
33
Den volgenden morgen, na zich zorg- vuldig gekleed te hebben in eQne lila zijden jurk, waarbij het coquet hoedje ~e·
tuiltje viooltjes en lang afhangende lil -trillen allerliefst tond, stapte zij he -alon binnen, om de muzikale ~tudie, van haar man met freule Lili bij te wonen Sind s dien dag bracht zij eIken morgen dl' kleine offer aan haar gemakzucht. He
cheen echter, of haar tegenwoordighei de kleine freule zenuwachtig maakte. hoe- wel Bélia nooit een onvriendelijk woor
uitte. enkel maar met haar koelen blik h t
jong~mei
je vortdur nd in het ooghiel~ :
Reeds na enkele dagen begon freule Ltll zich te cxcuseeren met gezochte ui~-
luchtjes en het muzikale uurtje verlief 'an ch en al. Het mei je had wel is W33 niet s kwaads in den zin gehad, maar tege Jen kouden niets-zcggendcn blik van cl
eteen en beeld, cen blik die haar gehec
• mvattc en imloot, ocvocldc zij zich ni
bestand. Mevrouw Bélia had over deze Jcleinc épisode geen woord tot haar man gezegd, zij negeerde het geval volkomen.
Zij had haar eigen manier om haar geluk te verdedigen. Zij behoorde volstrekt niet tot dil; zekere soort van jong vrouwtje die een schandaaltje en eene scheiding wel belangwekkend vinden. Zij had het veel te goed en te gemakkelijk bij haar Fran.
dan dat zij naar verandering zou verlangen.
Zonder verdere incidenten b reikten zij JlUn nieuw yaderland.
\-Va Sunny Cottage te Ruurlo een paradijsje voor het jonge paar geweest, hunne woning te Bandoeng deed daar niet voor onder. Het scheLn wel, of Bélia hier pa volkomen haar clement gevonden had.
Zij schikte zich met verwonderlijke nelheid in de gebruiken en gewoonten in Indië, vond het vooral heerlijk, veel bedienden te houden, veel te rusten en te baden en 35
geruimen tijd door re brengen met de verzorging van haar uiterlijk schoon. Zij trok zeer de aandacht door haar koele, blanke choonheid en haar statigen gang.
Daar Frans haar voor zijne werkzaam- heden veel alleen moest laten, had zij dell tijd, om zich aan haar wet gemijmer over tl'
~even. Zij zou waarlijk niet hebben kunnen zeggen wat zij zoo al bepein ,de in al die ledige uren, maar zij \ ervcelde zi h v 1-
'trekt niet. Wanneer cr gasten kwamen wist zij heel wij te babbelen 0\ cr kun st, dan gaf zij een paar opmerkingen van Frans ten bt: te, cn wi 't het te doen voor- komen of zijzelve 7.00 • op de hoogte' 'wa , Zoo kreeg zij den naam van zeer kunst-
zinniO' te zijn en daar 7ij zich met aange boren smaak kleedde, trachtten \ cr chil- lende jongcdanll' haM wil Heil na te boot en.
Fran, mOt! 't af en toe \'Uor zijn \\ crkkring p r i~, had dan wd een een J\'ontuurtje
3°
met een donkcwogig kind. mee:tal \T1J onschuldig, hoewel niet altijd. Fran wa~
nu eenmaal eene zeer gcyocligc, artistieke natuur en zijn vrouwtje wa ecn marmeren hecld. Wel had hij zelf in diepe bcV\ondL- ring \ oor haar schoonheid, haar leven aan het zijne willen n:rbinden. ten einde st eed ' in de gelegenheid te zijn, dit kunstwerk d\..r natuurte aan choll\\'en, Joch hij had er zi h geen n:h:nschap I',m gc"e\ en, dat het iet ander,; i , c 'n m; nncren beeld te vcrc 'reIl en iet ander" l'r mede gehuwd t zijn.
Hd \, a' hem inttl chen niet m(lgdijk, haar datgene te \ cr 'chaffen wat haar ontbrak: cene zi .1. Tochwashethemt ,ik '11- male, 7.elf· met de hcrinnerinO' in zich aan ct:n pc ar "lankc armen rond zijn hals, :t:tn een donkeren blik Uil verlief Ic oogen, :1:111
('cn paar warme lippen op zijn mond, to h wa het hem tclkc.:lllnaJe eene nieuwe, ru ~tigc ncugde, hart' on b wogen trekken
t ' zien en haar kalme: oogen. Het kVv'am
37
hem dan voor, of hij uit de brandende Wil
plotseling een koel, chaduwrijk plekje bereikte. Soms verbaasde hij er zich over, dat zijne vrouw altijd even gelijkmatig kon zijn, het scheen of haar bloed altijd den- zelfden, tragen loop behield, zij was nooit uitbundig in haar vreugde, nooit bijzonder boo, nooit driftig, nooit hartsto htelijk.
Dit zou ook in \olkomen tegenspraak
<7eweest zijn met haar uiterlijk, vond Frans.
Hun huiselijk leven verliep al, een g noeglijk, kabbelend beekje langs effen terrein. Dagen rij-den zich aan dagen, werden tot wd.l'n, maanden, jaren. Frans ging op in zijn werk en in zijne kun ot, Bélia in de verheerlijking van haar eigen per-
oontje. De kleine lathiJde gro ide \'an zuigeling tot kleuter mamaatje Bélia had in haar do htertje eene pop. Met die pop peelde zij gaarne, zij kleedde haar , an en uit, . m drie maal achtereen. Overigen liet zij de zorgen \'Oor het kindje aan baboe J8
.H·er. Heerlijk ,ond zij het, wanneer de menschen zeiden: " Wat een engelachtig 'ndje, wat lijkt uw dochtertje op u, menom; '.' De kleine Mathilde hoorde n"t veel te vaak, dat zij snoezig wa en beeldig en honneponnig. Zij merkte zeer bocd, wanneer de groote menschen om h ar lachen moesten. Zij wa een levendig, .:.uitig kind, met een warm temperament je.
Uiterlijk geleek zij sprekend op haar
1 eder, maar aanleg en karakter schenen n geslacht te zijn overgesprongen en herinnerdC:Il rechtstreeks aan grootmama.
~lia kleedde haar dochtertje altijd in het .. it daar Fran~ b 'Weerde, dat de onschul-
ige kinderzicl immer, volkomen kleurloo
.~. Zij zelve droeg ook \'ec1 wit, doch
me~stal vcr -icrd met een lila strik of or uur .el. Het liefst zag Frans haar in een na zijden tea-gmm met touw-kleurige kant.
\.:n; zeide een vriend van Frans tot het
• Touwt je: "U schijnt wel zeer veel van lila 3.
te houd n,' waarop Bélia unmidddlij weer haar lesje afdraaide, d ... ! voor háá gevoel cr slechts ééne kleur bestond, da geen andere kleur haar ziel n:rmocht l ontroeren al lila, dat rood n blam' di niet konden. De \Tiend eenig 'zin:; \' r- bouwereerd, luisterdc toe. Dan, ge\'at.
maakte hij haar ecn complimentje, dat zjj nimmer in haar leven \crgeten zou:
"JM'
mevrouwtje, dat moet ""cl zoo zijn, lila i beslist uwe kleur, u ll<.bl ~l!n lila aura () u en uwe oogen stralen lila uit al amc- thyst(;n. ' Hij had ",el 'cn iet !!deze over theo ofic en aura en hij b~ reep, cl het hem in de oogen \ an Fran en Béli b langwekkend moest maken dat hij il staat wa", de li htuit traling ('In de men ch waar te ncmen. "Gun"t ker I kun jij dat zien?" had Fr n' dan 00
geanimeerd gevraagd, "hoc ma htig intl- ressant! Vertel mij toch eeo", wdke kl u
TnI171 aura heft.' De \ riend keel; he
eenige oogenblikken zwijg nd aan, dan zeide hij: , Om jou i s alle in eene zacht gele tint. Dit verklaart duidelijk de harmonie, welke er tus chen u beiden al echtge- nooten bestaat. Gij hebt elkaar in de kleur.
Er zijn menschen, die elkaar hebben in den smaak, velen voora) die elkaar h bben in den reuk, ook heeft men elkaar in de planeten of in de elementen.
Tus cheo u beiden bestaat harmonil der kleur, zacht geel paart zich zeer goed aan teer lila." Dien gc1H~clen a\ ond wiot hij hen te boeien door gewichtige medc- deelingen omtrent c,eluk ~tcenen, astrologie, kabalistische getallen en piritismc. Hij wa een aangenaam causeur en daar hij meermalen had kunnen opmerken, dat jui:;t dezè onderwerpen \3n di cours over het algemeen zeer gewild zijn, had hij cr een paar populaire werkjes over gelezen, vaaruit hij bij voorkomende gelegenheden zijne wijsheid ten bCwte gaf, terwijl hij een en
ander ldeurde met ervaringen van eigen vinding.
Hij verzekerde aan Bélia, dat hij onmid- dellijk gehoord had, dat hare kleur lila was; voor iemand die eenige ervaring had op dit gebied, was het gemakkelijk af te leiden uit den klank harer stem, die vol- komen lila was.
"Hebben klanken dan ook ecne kleur ?"
vroeg Bélia verbaa d.
, Maar .... wi tudát niet, mevrouwtje l"
deed hij ongeloO\rig om zóóveel naïeveteit.
"Hebt u dan nooit de uitdrukking gehoord dat eene tem een donker timbre heeft, of dat een muziekstuk eent.. lichte, vroolijk kleur heeft? Dat i toch heel gewoon;
klanken kunnen donker cn licht zijn.
blauw, lila, geel, goud. Voor
mij"
oor heeft elke klank eelll; kleur, oormij
Ii oog elke kleur eenc beteekcni .""Wat is de b teekeni van lila ?" vr g Bélia belang 'tellend.
"Lila, me -rouwtj , heeft voor
mij
de : 'teekenis van kuischheid ongereptheid'erheven schoonheid."
,En
aee!?'.. Geel i· ijvcrzu ht. Maar het teer-geel,
, t uw cchtgeno t omgeeft, duidt toch
et hoog vertrouwen aan dat hij in u
~tdt.'
Was het w mder dat Bélia den \Tiend harmant, intercs 'ant en hoog ontwikkeld
'0 1d ? \Va het wonder, dat zij hem telken en telkens weder t10udigde in hun kleinen
ring ~ Het duurde niet zo h el lang, of hij wa' cr huisvriend O'eworden. In dien tijd had h t zijne goede zijde, dat Bélia een m. rmaen bl;dd gelijk wa' L.Oodat de ofmakerij '11 \ an den huisvriend in alle
• almtc unvaard, dezen toch niet ver- ochten te leiden tot het bewust f onbe-
l doel Y<\11 v k hui ·\·ric..:nden.
Bélia begon I!\ enwc1 ond r den in loed all derg-dijkc <re'rrckken dingen waar te
43
nemen, waarvan zij weger het beSlaan niet had vermoed. Zij hoorde nu bijvoorbeeld duidelijk den lila klank van haal eigen ·tc vooral wanneer zij tot de kleine Mathil
prak; Mathilde had een 'temmetje: al ~ e klokje of belletje \ an blauw metaal. Da Fran ijverzuchtig wa~, merkte zij aan all
m,ogclijke kleinigheden. Hij wa' bl:paald grappig, haar arme jongen' gek, dat zij dat vroeger nooit gemerkt had! Maar zij za_
het nu zelf, dat hij ~ed uit. traalde; he' maakte op haar\\' ,I iswaar !lid ZOO zeer d 1
indruk van een zacht geel li ht, 1 l:l'lr h ' In",am haar \ OOI", of zij ne tin 'om' nog al geel was. Dat k\\arn n.ltllllrlijk op hetzdfd· neer. Frans had dcn laat 'ten tijd ook nog al
'en la~t van een , keht humeur, hetgl' het vrouwtje óók :tI aan jaluer'chhci toe clueef. Zij lachtl' hem dan uit en z deed dit met een rein geweten. Zij war
nu ruim zeven jaar getrouv';d Lil in ,11 dien tijd wa~ zij haar man ook niet e 'n nk I
.4
Jogenblik zelf' niet in gedachten, ontrouw ocweest. Dit maakte, dat Bélia waarlijk ryeen geringen dunk van zichzelf had, 'ooral wanneer zij haar eigen levenswandel ergeleek bij dien van talrijke jonge vrouw- tje~ onder hunne kennis en.
Ja,
Frans was'aak zeer prikkelbaar; het was wellicht te vijten aan overOToote drukte in zijn werk, meende Bélia. Ook kwam het nog al een'
\ oor, dat hij te \ cel gedronken had, wan- neer hij thuis kwam, om te eten. Juist in dezen tijd merkte het vromvt:je tot haar erwond ring l:n ontstelteni', dat zij
\'l:derom mo der z u worden. Dit bracht haar oedur nde enkele daoen volkomen uit haar eenwIcht. Toen zij zich evenwel egon te chikken in het onvermijdelijke 'erd Frans ziek. Hij had hooge koort , uude rillingen en zijne gelaat kleurwas nu olkomen geel. Ook klaagde hij over hevige pijnen in levcr- en maagstreek.
Gedurende de cr te dagen was hij 45
koppig en eigenwij en wilde van gee'!
dokter weten, maar ten slotte moe"
hij we) toegeven aan Bélia' aandrang, op'
een geneesheer te ontbieden, De e cuba • een klein verdroogd mannetje, wi n., gezichtje nagenoeg geheel schuilging achtL"
den geweldigen uil bril, onderzocht zij .•
patiënt nauwkeurig en con tateerde ee Jeverabce., Eene chirurgi 'che operatie bIed noodig, om het vocht te \'crwijderen. Du, werd Fmn naar he ziekenhuis netTar -
"
porteerd.
Het W.l bij die gelegenheid \ uor he eerst, dat f rans zijn vrouwtje eh reit zag, en het naf hem een ~chok val ve- wondering,
'Schrei niet, Bélia," 'zel'tl" ... hl'J' , , , I 'k z •
wel ~poedig weer beter zijn,"
Frans had zich vlrgi t. Er deden zich bi' de operatie complicatie. voor, welke nl\:t waren te \ oorzien geweest en zo031 hl:
.. 6
~aker gebeurt, de operatie, hoe gecompli- ceerd ook, gelukte schitterend maar de patiënt blies enkele minuten daarna den laat ten adem uit,
Daar wa wel niemand onder al hunne kennissen, die niet begaan wa met dat jonge weeuwtje, dat daar zoo gansch verlaten achterbleef met haar dochtertje cn een kindje op komst, Van alle zijden mocht Bélia deze deelneming ondervinden, En het wa goed, dat anderen haar met hun raad terzijdc stonden en orde stelden op haar zaken. Want zij wa volkomen onkundig omtrent hetgeen zij b zat. Fran.
had voor haar O'ezorgd zonder haar ooit over iets te preken of omtrent iets in te lichten. Zij zou nict geweten hebben, welke stappen zij moe t doen ten opzichte van de uccessie, ev nmin al, zij een belasting- biljet kon invullen. Zij kon ook niet zelf- st:mdig een be luit nemen omtrent hare
.. 7
toekomstplannen, zij had nimmer rekening gehouden met de mogelijkh.eid, zoo jong weduwe te worden. Ten slotte werd in
0\ erleg met de bevriende familie, welke zich haar lot had aangetrokken, be loten, dat zij haar bevalling in Indië zou afwach- ten, om zoo spoedig mogelijk na de geboorte van het kindje naar Holland terug te keeren. Wat zou zij ook in het groote Indië moeten aanvangen zonder natuurlijken beschermer? Uit Holland kwamen hartelijke, deelnemende brieven van mama en van de broer , waarin allen er op aandrongen, dat Bélia haar intrek zou nemen bij mevrouw van Vloten. Indi n Fran was blijven leven, zouden zij immer' ook het ,olgend jaar met \'erlof naar Holland gekomen zijn, en bij mamaatje zijn ingetrokken? Het zou zeker in den
<Teest van den overledene zijn, uat zijn vrouwtje met haar kinderen eene toevlucht zocht onder het veilig dak \ an haar moeder 48
:vla werd nu zoetjes aan ook een dagje ouder n dan viel het niet mee, nog steeds voor reemden te moeten loven en slaven.
De kinderen waren nu wel is waar allen op hunne bestemming, maar ma moest toch ook denken om den ouden dag. Dan zou ze niet graag den kinderen tot last zijn. Indien
IU Bélia evenwel de kamers en suite wilde huren, die Frans indertijd in gebruik had .,ehad, dan zou dit voor háár en voor ma de prettigste oplossing zijn. Dan hoefde ma alleen de bovenkamers te verhuren aan reemden. Hoe heerlijk zou het zijn, samen Jlles te kunnen overleggen omtrent de opvoeding der kinderen, oma verlangdl' vcrkelijk zoo heel erg naar de kleine
\fathilde!
De schikking kwam Bélia inderdaad h 't m~ st eenvoudig en gemakkelijk \·oor.
Zij temde er dadelijk in toe.
Tien maanden na Frans' overlijden kel.rde zijne jonge weduwe naar Holland
49
terug, vergezeld door baboe, die de zeerei . nog wel eens wilde maken, nm op de kleine Mathilde te pa sen en broertje te erzor- oen, die heel teer en zwakjes wa zoodat de scheepsdokter zeer veel aandacht aan hem moest wijden. Hetgeen hij te lie er Jeed, daar de jonge, beeld choone moeder met haar onbewogen, koud gelaat lH.:m buitengemeen intere 'sa nt \ oorkwam.
Zoo keude mevrouw Bélia Mérode teru\, in de omgeving, waar haar man al, jonggc- :lel had geleefd, waar zijzelve al. jongmeisje zoo menig til uur had doorgcbra ht, lui terend naar de dingen ran wij heid en eho nheid, welke hij docl:crde. De bmt:r moesten onmiddellijk nieuw bd1.lng·1 worden in de zacht lila tint, wclh zij
lehad hadden in d<.:n tijd, dat Fran~ cr aewoond had. Dit gaf wel is waar eel1
h c1cboel drukte, maar mama van Vloten wa te gelukkig, haar do htcr en de l.:in-
jO
dcrtjes bij zich te hebben, dan dat zij hier aanmerking op zou hebben willen maken.
Het trof goed, dat de familie, welke de kamer. bewoond had, juist naar Indië terugkeerde en .wnb od, bah e in dien 't tt: nemen.
Bij het wederLÎen had Bélia onmiddellijk geconstateerd, dat haar moeder in al die jaren hoegenaamd ni~t verouderd was. Het kwam haar integendeel voor, dat mama er bett:r uitzag dan tl Ïl te yor n.
'1"0 h bes houwde Bélia haar moeder al CLlle bejaarde dame, zij wa immer' haar moeder en de arootmoeder van haar kinderen. Zij vond het dan ook wel cenig~
zin~ overdreven, dat mama een mantel- pakje van wit linn<.:n droeg en een witten hoed, met rost; roze;n \ ersierd. D t was nu toch waarlijk geen grootmoedersdracht.
Zoo vaal. had zij zich 'tedurende de terug- I\!Îs dit wcerzi n oorge teId, cn 'teed had zij Jaarhij dl: overtuiging g had, dat
51
haar moeder w I sterk verouderd zou zijn.
Mama zou zeker wel grijs geworden zijn en haar frissche gelaatskleur missen.
En ziedaar nu dat meYrouw van Vloten in haar licht toil tje geheel het voorkomen had van een jongmei je.
Mevrouw van loten had haar dochter
~eholpcn bij de inrichting der kamer', zoodat deze cr weder nagenoeg eender uitzagen al in den tijd dat Frans ze hewoonde. De zware folianten met per-
I amentl.n banden, welke Frans indertijd 1 ij een hoeuel\'erkoop had weten te bemach- t'gen en Jic bij hun vertrek naar Indië door me\ rouw van Vloten op zolder waren opgebor en werden voor den dag gehaald , I'venzoo op een paar kleine hoektafeltje uitgestald, als Fran dat gedaan had. Bélia l-tield er van, naar <.li!! grootc, lijvige boeken
t ' kijken, al nam zij nimmer de moeite er en te openen. Zulke boek n waren ook niet om ",dezen te worden, meende zij, zij
dienden enkel, om le pronk te liO'g n. Zij gaven haar voorkamer een cachet van voornaamheid en geleerdheid, Bélia had ,11 Je nuisterijen, welke zij en Fran' m de naar Indië genomen hadden weer naar Holland meegebracht; deze werden nu
0r-
gesteld, juist zoo al zij in Indië het laat' geplaat 1 waren gewet! 't. Ook enkele et en en gravure~ \ crdl'11 C\ enzoo teaeno\(. r dkaar gehangen, als zij ginds den wall I
~ierden. Dit gebeurdc nict zuo zeer Uil piëteit tegenO\'cr Frans dan wel uit ',cbrçk .un pcr~oonlijkeI. 'maak.
Het wa gelukkig, dat <trootmama dcA 0l dc kleinkindertje' wa -. want ind' babo i'l
haaranderendienstwa~o\ergegaan, wa dJar cigenlijk niemand ander', die zich meT hLn kon bezighouden. 1c\-rouw van Vloten \(:/'- haa ,de zich cr over, 1.00 onh.mdig haar dochter wa5, wannecr zij baby ccn~ z
· lr
Jl),oest helpen. Het ecnio \", waar zij c 'ni:;-e bcdr venheid in toonde, \ ra het aan- e'l 5.>
uitkleeden all de kleine Mathild , die cr teed als eene mooie pop UltZ'lg. Overigen' toonde h t kleine ding van 'tond n aan heel wat meer gen genheid voor grootmama dan voor maatj '. Groma kon zoo leuk met haar pekn, groma knuffelde cn vertroe- telde haar en bij groma hocfd zij niet
'te d' bang te zijn, haar japon te kreuk len, zooal bij maatje. Me\'rouw Mérode liet al heel spoedio dl! zorg voor de kinderen volkomen aan haar moeder C)\'er, zooal~
\'Toegel' aan b:lbo<.!, 's Morgens had zij in het gcll(:el L tijd. zich met h<.:n te bemoeien, haar (Tc~tcl ma:lkte het nood- zakelijk voor haJr dat zij lang sliep, en h:lar toilet ycrci scht . zeer YC I zorg. Boyenu ien, - zij betaalde r toch voor. \Vannecr manu vreemde huurder~ had. !'.ou zij zi 'h toch óók met hen moeten bezighouden. dan zou zij den la th bben van cxtra bedil.:ning, wat nu niet het O'eval ,\,." , want Béli.\ n de kinderen aten immer. bij moeder an
54
tafel. Hd drong \ ol 'trekt niet tot haar door, dat haar moeder meer la t dan gemak daarvan had, want dat zij Mathilde voort- durend moest aanmanen om netje door te ett:.n en dat zij de baby "oeren moe t, Wa het om.; geen h erlijke yoldoenin
o )" "rllma dat baby d or niemand gevoed 'ou vorden dan alleen door oma?
:\1"c'\'f{)UW V:lll Vloten had zeker niet
1."Ul1IlLIl denk 'n, dat het verblijf van haar
JochtLr zooveel drukte mce zou brengen, al- het geval wa.:,. 0 zij had het cr gaarne
\'0 ))' C)n~r. daarvan niet, Maar van vreemde
l.:indcrcn had 'I. toch nimmer 's na ht, den 1a~t g 'had, terwijl zij nu halve nachten met den kleinen fran5 moe't omtobbcn. Want Bélia kon nu eenmaal niet tegen gebr kaan nachtru t <':\1 zóó had zij eklaagd ov r hel
<>~mi~ \::0 baboe en ()\'er dl' vele ongemak-
ken \ an Holland, dat haar moed<.!r niet ander had gekund dan haar eenigszins haar gewijzigde om 'tandigheden tege-
5~
moetkomen. Bélia aanvaardde deze klcin<:
offer overigen als iets heel gewoon , Waarvoor dienen moeders anden., dan Ol
het den kinderen aangenaam te maken:
waarvoor grootmoeders anders, dan on de kleinkindcrs te vertroetelen? Bovendien.
Toor al deze kleine diensten betáálde zij immers! Als haar moeder het met één . mei I
niet af kon, moest zij maar eene tweed nemen. Maar mevrouw van Vloten zou het aan dehand van haar hui~houdboek h<:bbcll kunnen aantounen, dat zij van het pension- geld, dat haar dochter \'oor zichzdf en kinderen betaald\;, nagenoeg niet U \"<.: r- hield, daar Bélia all rlei grootere en kleint.:r eischen stelde als extra \'oeding vour d~
kinderen, extra melk en fruit voor zichzelve, - welke zij achtt· in den prijs be re Cl
tc zijn. Mevrouw van Vloten verdroe zuchtend de vele eigenaardigt: gewoonten harer dochter ze had ook w,l ffil!delijdc met het jonge vrouwtje, dat op z û jeugdi-
56
, "'_.
-
--~-gen leeftijd haar man reed moest misscn.
Op de eerste étage kwam een nieuwe bewoner. Dat was iemand, die aanbevolen was geworden door vroegere gasten, een man van midden veertig weduwnaar zonder kinderen. Door kennissen was mevrouw van Vloten omtrent hem te weten gekomen, dat hij zeer gefortuneerd was, een leven van reizen cn a vonturen achter den rug had, overigen ecn bc 'tc vent was, en dat zijne jongc vrouw een jaar of zes geleden in het kraambed ge torven wa$ na een levenloos kind ter wereld te hebben gebracht. Sinds dien tijd wa' hij wecr gaan I.werven, had China eD Japan bezocht, tot
hij, gedreven door heim\\.' c naar het vaderland was teruggckeerd en er hoopt·
te blijven. Voor tijdverdrijf hield hij zich bezig met het uitzoeken en uitwerken van ge lachtsregisters VOuT ieder, die daar belang bij ma ht hebben. Hij wa een man 5i
net een knap, vriendelijk gelaat, eene toere, echt manlijke ge talte, correct en welver- zorgd, zonder eenige overdrijving in kIe - ding of \ oorkomen. Mevrouw van Vloten
\ond hem een harmanten man en was zeker niet het min t gecharmeerd van zijn dubbelen achternaam. Om het maar kort te zeggen, de heer Gij bert de Gidts van Henegouwen had indruk op mevrouw van
\'loten gemaakt.
Niet minder indruk maakte hij op haar dochter, toen hij den eerstèn Zondag- avond gezellig in den hui -dijken kring een kopje thee kwam drinken, om eens nader met zijne huisgenooten kennis te maken.
Reed in de afgelo pen week had hij het lTouwtje een paar maal \ an uit zijn \cnster n-adcgeshgcn wanneer zij in den tuin liep in haar lila morgenjapon netje. Hij zou haar wel eens gaarne gegroet hebben, maar zij vermeed h t 7.Orgvuldig omhoog te zien.
Van het dienstmei 'je wist hij, dat zij mevrouw Mérode wa, de dochter des huizes. Hij had al eens opgel t, wanneer zij ging wandelen, had haar eenmaal zien thuiskomen in een toilet je van lila han- tung me hreede fluweclen banden
\('rsicfd. Het wao: hem opgevallen, hoe vreemd die combinatie stond van het .ot:pclc shantung met het tug fluweel- band. Bij ,ond haar eene vrouw "an zeer bijzondere choonheid. Toch \\'a er iet' aan haar, dat hem prikk ldc; hij wist niet, ofhet di, lila kleur \-\"J", waar zij zich teed~ mede nmgaf, dan wel de altijd eendere uitdruk-
ing- van haar gelaat.
Bij dat crste 3\ ondbl'zoek, nu hij haar zoo Y:ln dichtbij mocht gade laan, k' n hij Jen blik haa t nict 10 maken \'an haar ... onderschoon acJaat. \Vcl viel het hem op, dat zij weinig praakzdam wa en haar woorden centg.ZJn~ aarzel'nd uitbracht, al.of zij bano- wa. cro-en~ teoen aan te 5C)
tooten. T rwijl hij druk praatte met haar moeder, nam hij voortdurend Bélia·· gelaatstrekken waar en verbaasde zich o\·c . den onveranderlijken, cr steenden O'lim- lach. Goedhartig 0\ envoog hij, dat zij zeh'"
nog zeer onder den indruk moe 't zijn V,\II
haar verlie" het wa . dan toch ooJ.. eLn ze\.:"
zware beproeving, welkt: het \"rouwtjt.:
had moeten doormak n. :\l<:t ,'oorzichti,~
woorden tastte hij naar haar innerlijk wezen,
\'roeg haar naar haar le\Lll in Indië. na,1 wederzijd che bekenden. ~fc, rou\\' \ an Vloten ,'ooral hield het ~c I-'I"I ... k op dreef.
zij zag cr geanimeerd uit met een jcllO'di ....
blosje op de wangen . . 1ct \ 1..'r1 Jzing nal Bélia wederom die eiO'en.lardi"c tintclin I::>
in de oogen harer mocdt r "aar welke zij daar jarell geleden in gelezen had, diel dag van het af chcid bij hun \ cr rek naar Indië. Het riep haar plots lin" het gczich van den heer Burton mor dcn gL'C~t, n even bedenken óók dien tl,lam. \ . rcern .
lJO
IC had nooit meer aan hem gedacht, mama nooit meer naar hem gevraagd. Nu, ineem, ....endde zij zich tot haar moeder met de raag: "Hé, daar, alt mij iets in. Hoort u
og wel een. iet \'an mijnheer Burton? ' Het "onkje in haar moeders blik doofde 'n het .cheen, of zij zoeken moe t lang tl.'rug in haar herinnering.
"Burtol1 ? eh ja, nu wcet ik, wicn je hedoelt dien ouden hecr Burton, die hier jaren geledcn cenigen tijd voor zijne gezond- hcid ~ewec~t i? een daar h b ik nooit
TIl'Cr i 't ~ "an Itchoord. Waarom ook? Hij i. h.rtcn tij 1 na jdui naar Indië gegaan, heeft n:ltuurlijk nog wd ecn brief geschre-
\ l!11 om te bedanken ,'oor dc aocde zorgen,
ncer nid. J: faal' hoc i het mogelijk dat je je di n vril'ndclijh:n, ouden hcer nog h 'rinnen?
J
~ hebt hl!m, geloof ik ter-l.mwernood gekend.'
,,:Maar u h bt ons toch samen naar de boot
l cbracht, weet u niet meer, en die lunch ... "
hl
"Dat is waar ook," wilde haar moeder zich thans herinneren, "hij wa een vriend van je man's vader en heeft Frans aan eenl:
betrekking geholpen. Jui t ja. Ik moet je zeggen, dat ik hem totaal vergeten ha . Ja, nu chiet mij , .... el te binnen, dat hij h I vriendelijk voor Fran . gewee t i een e ht braaf oudje. Vindt u ook nie ," liet zij t:r levendig op volgen, zich tot den heer de Gidts van Henegouwen wcndl.!nd , " dat sommige oude mcnschcn iet· bijzonder aantrekkelijk krijgen, juist door hun ouder- dom? Zij babbelde opgewekt over oudjl.! ..
die zij kende en zooal, zij daar %at, bI." ·hL- nen door het li ht van d schemcrlamf leek zij nog zéér jong. Af en toe vertoond zich het tintelend vonkjt:. weer. Wdk eene alleraardig te ,rouw, ond de man te<>cJ'-o over haar. Hoc gezellig wi 't zij te babb k en hoe jong zag zij er uit. Zoo hij niLt b 'kr had geweten, zou hij haar tcllig voor CLn zuster van mevrouw l\lérode <>ehouden
~. ~
...
hebben. Ongelooflijk immer dat die vrouw grootmoeder was! Haar gelaat wa;;
wel is waar lang niet zoo regelmatig als dat van haar dochter, maar hoe prettig klonk haar lach, en welk eene tinteling in die oogen. Daar zat gloed in die vrouw!
Dan, wederom, omvatte zijn blik Bélia ir, teere sympathie. Hoe gaarne zou hij iets voor dat arme, jonge vrouwtje doen, iets da haar troost kon geven of afleiding. Hij vroeg haar, of zij, an muziek hield en of zij hem eens een avond wilde vergezelIe naar een concert in het Kurhau . Bélia nam gaarne aan. Want zij hàd behucfte a3l
afleiding.
Den volgenden morgen zat mevrouw Mérode nog langer a:m haar bptafcl, dan haar gewoonte was. In stille verrukkin 3anschouwde zij haar eigen beeld, cn zij peinsde cr over, dat bet leven van cent.
'rouw zonder man toch wcl zéér eenzaam
