Vraag nr. 301 van 11 mei 2000
van mevrouw RIET VAN CLEUVENBERGEN Vlaamse statistieken – Mainstreamingsprincipe Zowel door de Europese Commissie als door de Pekingconferentie en in verschillende wetgevende teksten wordt gepleit voor permanente opvolging van het mainstreamingsprincipe.
Toch stel ik vast dat dit in praktijk nog niet altijd even consequent wordt uitgevoerd.
In zijn beleidsnota heeft de minister vice-p r e s i d e n t hier geen aandacht aan besteed, maar tijdens de bespreking in de plenaire vergadering van 2 fe-bruari 2000 engageerde hij zich om dit aspect op te nemen.
Welke concrete stappen heeft de minister vicp r e-sident reeds gezet om de afgesproken permanente mainstreaming toe te passen in alle statistieken van de Vlaamse overheid en VOI's (Vlaamse openbare instellingen) ?
Antwoord
Het gelijkekansenbeleid heeft tot opdracht de fei-telijke ongelijkheid in de samenleving zichtbaar en bespreekbaar te maken. Het beleid moet oplossin-gen zoeken om gediscrimineerde groepen gelijk-heid en gelijkwaardiggelijk-heid te garanderen in de sa-menleving en om ze meer kansen te geven om geïntegreerd en autonoom te leven. Eén van de randvoorwaarden om een effectief beleid te kun-nen voeren, is te beschikken over meetgegevens over de feitelijke ongelijkheden.
Een eerste actiepunt in het kader van de statistiek is de aanbeveling om voor elke statistiekreeks die be-trekking heeft op personen de dimensie "geslacht" op te nemen. Deze aanbeveling zal opgenomen worden in het statistisch meerjarenprogramma dat tegen eind 2000 in overleg met alle departementen, VOI's en Vlaamse wetenschappelijke instellingen zal worden overlegd en ter goedkeuring zal worden voorgelegd aan de Vlaamse regering.
In zoverre de statistiekreeks bestaat en de dimensie "geslacht" heeft als variabele, is deze nu reeds terug te vinden in de metadatabank van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (FRED). Deze is consulteerbaar op de website van "vlaanderen.be" onder de rubriek "statistiek/FRED". Met de zoek-termen "vrouw" en "geslacht" vindt men de reeds
beschikbare statistiekreeksen. De metadatabank wordt continu bijgewerkt door de administratie Planning en Statistiek.
Een tweede actiepunt is het uitbouwen van de fectmeting inzake gender. Hierbij kan men de ef-fecten proberen te meten van de specifieke maat-regelen in het kader van het gelijkekansenbeleid. Het effect van de decreten inzake de evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in adviesorganen en beheersorganen van Vlaamse in-s t e l l i n g e n , kan gemeten en gevolgd worden aan de hand van een effectindicator, zoals de toename van het aantal organen waar meer dan eenderde van de leden vrouwen zijn. De gegevens voor het statis-tisch onderbouwen van deze indicatoren zijn bin-nen het ministerie aanwezig (afdeling Kanselarij) omdat wijzigingen in de situaties in een bestand worden bijgehouden en de organen een informa-tieplicht hebben.
Het is even belangrijk ook de effecten te meten van de inspanningen die in de diverse domeinen gedaan worden om in hun maatregelen van een correct vrouwbeeld te vertrekken en om feitelijke drempels voor vrouwelijke participatie weg te wer-k e n . Dit vergt voorafgaandelijwer-k nog veel studie-w e r k , omdat de gendergevoeligheid van bepaalde sectoren nog onvoldoende gegrond is.
Dit was ook de conclusie van het korte onderzoek dat de Nederlandstalige Vrouwenraad vorig jaar verrichte in opdracht van de Vlaamse minister voegd voor het gelijkekansenbeleid. Voor een be-perkt aantal sectoren konden experten toch reeds aanbevelingen formuleren met het oog op een be-tere opvolging van de feitelijke ongelijkheid. Dit is onder meer het geval voor de sectoren economie en tewerkstelling, o n d e r w i j s, gezin en arbeid, o u d e-r e n z o e-r g, politieke besluitvoe-rming. De ondee-rzoekee-rs wijzen erop dat de resultaten enkel betrekking hebben op bepaalde deelaspecten en zelfs voor de voornoemde sectoren nog niet volledig zijn. Vo o r-aleer cijfers kunnen verzameld worden, is het met andere woorden een must dat er meer onderzoek wordt verricht.
De aanmoediging tot verder onderzoek en definië-ring van genderindicatoren in de verschillende be-leidsdomeinen zou via interdepartementale samen-w e r k i n g, of nog meer uitdrukkelijk in het kader van de verplichte rapportering over de resoluties van de Peking-conferentie, moeten gestimuleerd w o r d e n . De resultaten zouden via deze rapporten ook ruimere bekendheid krijgen en het debat in het Vlaams Parlement nog beter kunnen onder-bouwen.
In de publicatie VRIND 1998 (Vlaamse Regionale Indicatoren) werd door de administratie Planning en Statistiek een inventaris gemaakt van de toen beschikbare genderindicatoren. De resultaten zijn ook consulteerbaar (als pdf-file) op de website van " v l a a n d e r e n . b e " , onder de rubriek "statistieken/sta-tistische onderwerpen". Via de zoekterm "gender" komt men uit op de desbetreffende speciale ka-tern.
In de gevallen dat de administratie Planning en Statistiek zelf gegevens verzamelt, wordt steeds de dimensie "geslacht" meegenomen. Dit is onder meer het geval in de jaarlijkse survey waarin ge-peild wordt naar de houdingen, gedragingen en verwachtingen van de burgers ten aanzien van het b e l e i d . Deze steekproef laat toe vaststellingen te doen over de differentiële verwachtingen en be-kommernissen van vrouwen ten aanzien van the-ma's zoals gezondheid, m i l i e u , t e w e r k s t e l l i n g, h u n vertrouwen in de overheidsinstellingen, …
Op vraag van de ministers of administraties kun-nen jaarlijks bepaalde modules worden opgeno-men in de burgerbevraging van de Vlaamse over-h e i d . De resultaten van de bevraging worden jaar-lijks bekendgemaakt in VRIND.
Een derde actiepunt is het volgen van publicaties met betrekking tot de genderproblematiek. In zo-verre door universiteiten, privé-organisaties of overheidsdiensten in binnen- en buitenland cijfers beschikbaar worden gesteld via kranten, t i j d s c h r i f-t e n , websif-tes … worden deze gelezen door de ad-ministratie Planning en Statistiek, samengevat en aangevuld met bijkomende informatie over de b r o n , de vermelde begrippen (FRED-metadat-bank) en wordt eventueel verwezen aan analoge o n d e r z o e k e n . Deze informatie is consulteerbaar op de website van "vlaanderen.be" onder de rubriek " s t a t i s t i e k / s t a t n i e u w s " . Via de zoekfunctie (gender, g e s l a c h t , vrouw) kan men alle relevante nieuwsbe-richten oproepen waarin melding gemaakt werd van man-vrouwverhoudingen en genderproblemen werden besproken. Daar waar mogelijk worden
