Vraag nr. 190 van 17 juli 1997
van mevrouw RIET VAN CLEUVENBERGEN Agenda 21 – Feminisering van de armoede
In het kader van Agenda 21 werd een rapport opgemaakt met de inventaris van cijfergegevens en problemen in verband met kansen voor vrouwen. Opvallende knelpunt is onder andere de feminise-ring van de armoede.
Welke maatregelen werden tot nu toe genomen om deze knelpunten weg te werken ?
Antwoord
Een van de knelpunten die het rapport van de werkgroep Emancipatie met betrekking tot imple-mentatie van Agenda 21 aangeeft, is dat 60 % van de bestaansminimumtrekkers vrouwen zijn. B o v e n-dien lopen vrouwen niet alleen een hoger risico om in de armoede te verglijden dan mannen, maar ook om erin te blijven. Het hoger armoederisico bij vrouwen heeft te maken met verschillende facto-ren :
– de zwakke positie van de alleenstaande moeder, – het lage of soms niet uitbetaalde
alimentatie-geld,
– de soms zwakke arbeidspositie van vrouwen, – de lage werkloosheidsuitkeringen voor
samen-wonende en gehuwden,
– de schorsingen uit de werkloosheid van samen-wonende en gehuwden.
Het gaat om een zeer complexe problematiek, waar niet kan op worden gereageerd met één enkele beleidsmaatregel. Alleen het ontwikkelen van een inclusief beleid, waarbij vanuit alle beleids-sectoren tegelijkertijd maatregelen worden geno-m e n , kan een structurele oplossing bieden voor deze problematiek.
Ik ben mij terdege bewust van de problematiek van de feminisering van de armoede en besteed er in mijn beleid ook aandacht aan. De V l a a m s e Intersectoriële Commissie A r m o e d e b e s t r i j d i n g ( V I CA ) , waarvoor ik als coördinerend minister voor Armoedebestrijding bevoegd ben, heeft terza-ke advies uitgebracht.
De vergadering is het ermee eens dat er geen nieu-we themagroep "vrounieu-wen en kansarmoede" dient
te worden opgericht. Vanuit het oogpunt van een horizontaal beleid is het zinvoller om aandachts-punten met betrekking tot de feminisering van de armoede mee te nemen in de verschillende thema-g r o e p e n . Aan de diverse themathema-groepen binnen de Vlaamse Intersectoriële Commissie A r m o e d e b e-strijding is de opdracht gegeven de feminisering van de armoede binnen hun beleidsdomeinen onder de aandacht te brengen.
Heel wat aspecten van de problematiek behoren tot de federale bevoegdheid. Het komt erop aan die aspecten strikt op te volgen waarvoor V l a a n d e-ren bevoegd is. De bevoegdheidsverdeling tussen de federale overheid en de gemeenschappen en gewesten vereist dat er een gecoördineerd beleid tussen de verschillende overheden wordt gereali-s e e r d . Via de Interminigereali-steriële Conferentie Sociale Integratie kan deze coördinatie vorm krijgen. D e Vlaamse minister van Binnenlandse A a n g e l e g e n-h e d e n , Stedelijk Beleid en Huisvesting is binnen de Vlaamse regering verantwoordelijk voor de coördi-natie en opvolging van de conferentie.
Hieronder volgt een overzicht van enkele maatre-gelen die de Interministeriële Conferentie Sociale Integratie reeds genomen heeft en die raakvlakken hebben met de problematiek van de feminisering van de armoede.
Bestaansminimum Inhoud
– Momenteel is het bestaansminimum nog vat-baar voor beslag met betrekking tot onder-h o u d s g e l d . De mogelijkonder-heid om onder-hiervoor een oplossing voor te vinden,zal worden onderzocht in het kader van het wetsvoorstel houdende de oprichting van het Rijksfonds A l i m e n t a t i e v o r-deringen.
– De voorschotregeling voor onderhoudsgeld via het OCMW moet worden verbeterd, de proce-dure moet worden versneld en de bedragen moeten worden opgetrokken.
– De gewestelijke huisvestingspremies kunnen niet in vermindering strekken van het bestaans-minimum.
– Bij beperkte cumulatie van het bestaansmini-mum met een beroepsinkomen met het oog op de socio-professionele integratie van de bestaansminimumtrekker treden er een aantal anomalieën op, die moeten worden rechtgezet.
Acties/voorstellen
– soepele voorschotregeling van onderhoudsgeld via het OCMW : aanpassing koninklijke beslui-ten van 14 augustus 1989 ter uitvoering van arti-kel 68bis § 4 van de organieke OCMW-wet en van 22 augustus 1989 tot regeling staatstussen-komsten onderhoudsgeldvoorschotten ;
– gewestelijke huisvestingspremie niet meer in mindering brengen van het bestaansminimum : wijziging van artikel 5 § 2 van de wet van 7 augustus 1974 ;
– evaluatie van de cumulatie van het bestaansmi-nimum met een beroepsinkomen : a a n p a s s i n g van artikel 23bis van het koninklijk besluit van 30 oktober 1974 met betrekking tot cumulatie van het bestaansminimum met een beroepsin-komen.
Resultaten
– uitbreiding installatiepremie ;
– miniregister voor mensen zonder adres die bestaansminimum genieten.
Verhoging staatstoelage bestaansminimum Inhoud
– Een evaluatie van het urgentieprogramma voor een meer solidaire samenleving (12 januari 1993) dat in de optrekking van de federale staatstoelage voor het bestaansminimum voor-zag voor OCMW's met meer dan 500 begunstig-den.
– Het opstellen van een rapport in verband met de oorzaken en budgettaire en andere gevolgen van het stijgend aantal bestaansminimumge-rechtigden.
– Onderzoek naar mogelijke pistes voor herfinan-ciering van de OCMW's in het kader van een evaluatie van de veiligheids- en preventiecon-tracten en de voorbereiding van samenlevings-c o n t r a samenlevings-c t e n . Ook de lastenverdeling tussen de verschillende OCMW's zal nader worden onderzocht.
Acties/voorstellen
– evaluatie van het urgentieprogramma door de Koning Boudewijnstichting ;
– rapport over de oorzaken en gevolgen van het stijgend aantal bestaansminimumgerechtigden en een evaluatie van de termijnen waarbinnen de OCMW's hun betaalstaten binnenleveren en van de termijnen waarbinnen toelagen worden toegekend.
Resultaten
Een onderzoek naar samenwerking van de regle-mentering inzake bestaansminimumtrekkers en de w e r k l o o s h e i d s r e g l e m e n t e r i n g. De resultaten wor-den verwacht tegen medio 1997.
Toegankelijkheid van de gezondheidszorg Inhoud
– een meer toegankelijke en betaalbare gezond-heidszorg voor de armen ;
– maatregelen om remgeld voor de lage inkomens te verminderen ;
– evaluatie derdebetalersysteem. Acties
– uitbreiding niet volgens de categorie van perso-nen, wel volgens het inkomen ;
– evaluatie van het derdebetalersysteem. Resultaten
– het statuut van weduwen, i n v a l i d e n , g e p e n s i o-neerden en wezen (WIGW) wordt uitgebreid tot de bestaansminimumtrekkers ;
– de "rondetafel" met betrekking tot de rol van het OCMW op het vlak van de basisgezond-heidszorg onderzoekt concrete verbeterings-voorstellen.
Plaatsing van kinderen Inhoud
– Plaatsing wegens armoede moet worden voor-komen.
– Bij plaatsing moet er maximaal respect zijn voor de ouder-kindrelatie.
Acties
– evaluatie van de bestaande wet op de jeugdbe-scherming ;
– de doelstellingen "ouder ouder laten zijn" en "het kind benaderen in de totale context" in de code van de instellingen inschrijven ;
– de afschaffing van de wet op de verlatenverkla-ring ;
– een klachtentelefoon op het niveau van de gemeenschappen oprichten.
Resultaten
– evaluatie met betrekking tot de afschaffing van de wet op de verlatenverklaring ;
– de niet-residentiële maatregelen worden ge-screend ;
