Vraag nr. 120 van 24 juli 1997
van mevrouw RIET VAN CLEUVENBERGEN Centra voor geestelijke gezo n d h e i d s zorg – Speci-fieke hulpverlening
Bij de besprekingen in verband met de hervorming van de centra voor geestelijke gezondheidszorg (CGG) benadrukt de minister terecht dat er een overaanbod aan CGG's is. In bepaalde regio's is dit opvallend.
Anderzijds stel ik vast dat bepaalde voorzieningen steeds als CGG's worden gecatalogeerd, w a a r d o o r het lijkt of er een erg groot CGG-aanbod is in deze g e m e e n t e n . Zij bieden echter slechts hulpverlening voor een specifieke problematiek en bestrijken dan een werkgebied groter dan de eigen gemeente. Z o is bijvoorbeeld het Centrum voor Alcohol- en andere Drugproblemen (CAD) in Hasselt bezig met de alcohol- en drugproblematiek in heel Lim-burg.
1. Welke CGG's zijn er met beperkte opdracht ? Welke specifieke problematiek behandelen ze ? 2. Waarom worden deze voorzieningen bij
beleids-opties van de minister steeds meegerekend als b e s t a a n d e, inschakelbare voorzieningen voor nieuwe uitdagingen zoals kindermishandeling, hoewel ze niet kunnen worden ingeschakeld in het kader van nieuwe opdrachten ?
Antwoord
1. Binnen het besluit van de Vlaamse regering van 12 oktober 1988 houdende erkenning en subsi-diëring van de centra voor geestelijke gezond-h e i d s z o r g, werd van elk centrum verwacgezond-ht dat het in eerste instantie een zekere polyvalentie b e z a t , wat betekent dat het in staat moest zijn om algemene psychiatrische hulpverlening te verstrekken aan verscheidene types cliënten. Van de 84 erkende centra zijn er overigens 35 gevestigd in een stad of gemeente waarin slechts 1 centrum erkend is. Het is evident dat een polyvalente opstelling hier de enige mogelijke is.
In steden of agglomeraties waar meerdere cen-tra erkend zijn, kan in overleg een zekere spe-cialisatie totstandkomen, op voorwaarde dat voor de bevolking een zo volledig en adequaat mogelijke hulpverlening wordt gerealiseerd.
Daarbij zijn volgende grote specialisaties te onderscheiden.
1. Kinderen en jeugdigen
2 centra in de agglomeratie Antwerpen ; 2 centra in de agglomeratie Gent ; 1 centrum in Halle en in Leuven.
Binnen deze centra wordt uitsluitend voor kin-deren en jongeren gewerkt, met die nuance dat in een gezinstherapeutische benadering ook vol-wassenen in de behandeling worden betrokken. Het onderscheid dient dus wat te worden gere-lativeerd.
Daarnaast zijn er een 50-tal centra die eveneens voor kinderen en jeugdigen werken, met een gedeelte van hun personeelsformatie.
2. Alcohol- en andere drugproblemen
1 centrum in Hasselt, Gent,Antwerpen en Brus-sel.
Enkel het centrum in Hasselt werkt uitsluitend voor deze doelgroep en heeft de ganse provin-cie als werkterrein. In deze zin vormt het een uitzondering. De andere centra besteden 40 tot 60 percent van de beschikbare capaciteit aan verslavingszorg.
3. Crisisinterventie
1 centrum in Antwerpen en Gent.
Beide centra hebben zich gespecialiseerd in onmiddellijke (en kortdurende) interventies en zijn daarvoor ook buiten de normale kantooru-ren beschikbaar.
4. Migranten
1 centrum in Brussel (volledig) en 1 centrum in Hasselt en Antwerpen (gedeeltelijk).
Daarnaast zijn er nog talrijke minder uitgespro-ken specialisaties die gesitueerd zijn evenwel binnen centra waar de algemene hulpverlening primordiaal is. Het gaat daarbij om :
– daderhulp (Antwerpen en Leuven) ; – ouderenzorg (Brussel) ;
– chronische patiënten (Brugge) ; – multi-probleemgezinnen (Antwerpen).
2. Het is niet de bedoeling dat alle bestaande cen-tra zich inschakelen in de opdracht rond kinder-mishandeling of andere nieuwe uitdagingen. Om het zorgaanbod optimaal af te stemmen op de evoluerende vragen en noden, werden in de lijn van een aantal initiatieven die binnen de gezondheidszorg reeds werden genomen, v o l-gende prioritaire thema's voor de centra voor geestelijke gezondheidszorg vastgelegd : kindeen jeugdpsychiatrische hulpverlkindeening, d a d e r-hulp, zelfmoordpreventie en drughulpverlening. Voor de realisatie van de opdrachten worden de centra uitgenodigd om per bestuurlijk arrondis-sement (of een variant hiervan) een netwerk te v o r m e n . Een netwerk wordt hierbij gezien als een functionele samenwerking van centra die met elkaar overleg plegen over de concrete invulling van de opdracht en de verdeling van de beschikbare middelen. Het overleg van de centra binnen elk netwerk dient te resulteren in een beleidsplan, dat de basis vormt voor het afsluiten van een convenant.
Met de omzendbrief van 28 juli 1997 betreffen-de het Vlaams actieplan voor preventie en hulp-verlening met betrekking tot kindermishande-ling en kinderrechten, werd een oproep gedaan aan de centra om een dergelijk beleidsplan inza-ke kindermishandeling en kinderrechten tegen 1 5 september in te dienen. De oproep voor beleidsplannen omtrent de andere prioritaire thema's zal in de komende weken gebeuren. De bijkomende middelen, namelijk 79 miljoen (kindermishandeling en -rechten), 50 miljoen (daderhulp, zelfmoord en preventie) en 20 mil-joen (drughulpverlening), zullen worden ingezet in een convenantfinanciering. Dit betekent dat er een overeenkomst wordt afgesloten tussen de Vlaamse Gemeenschap en de netwerken van centra voor geestelijke gezondheidszorg, waarin de respectievelijke taken en middelen worden vastgelegd.
