BESLUIT
Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 12f van de Gaswet.
Nummer 102646 / 17
Betreft zaak: Besluit tot wijziging van de tariefstructuren en de voorwaarden als bedoeld in de artikelen 12a en
12b, eerste lid, van de Gaswet inzake kwaliteitsconversie
Nederlandse Mededingingsautoriteit
1. Op 18 september 2008 heeft de Raad van Bestuur van de Nederlandse
Mededingingsautoriteit (hierna: de Raad) een voorstel, met kenmerk N 2008-190, ontvangen tot wijziging van de tariefstructuren en de voorwaarden als bedoeld in de artikelen 12a en 12b, eerste lid van de Gaswet (hierna: het oorspronkelijke voorstel). Genoemd voorstel omvat wijzigingen van de TarievenCode Gas en de
Transportvoorwaarden Gas – LNB met betrekking tot kwaliteitsconversie. Het voorstel is ingediend door Netbeheer Nederland, namens de gezamenlijk netbeheerders (hierna: de GNB).
2. Aanleiding van dit voorstel omtrent kwaliteitsconversie is de brief van 18 februari 2008 van de Minister van Economische zaken die ziet op één geïntegreerde gasmarkt, ongeacht de kwaliteit van het gas. De beheerder van het landelijk gastransportnet Gas Transport Services B.V.(GTS) heeft de mogelijkheid onderzocht om van
kwaliteitsconversie een systeemdienst te maken. Kenmerk van een systeemdienst is dat de beheerder van het landelijk gastransportnet zorg draagt voor voldoende
3. Naar het oordeel van de Raad is het oorspronkelijke voorstel gebaseerd op artikel 12c, eerste lid van de Gaswet door wijziging te voor te stellen van de tariefstructuren en de voorwaarden bedoeld in artikel 12a, onderdeel c en artikel 12b, eerste lid, onderdeel d van de Gaswet, beide in samenhang gelezen met artikel 10a, eerste lid, onderdeel c van de Gaswet.
4. De Raad stelt de voorwaarden niet eerder vast dan nadat hij zich ervan heeft vergewist dat de voorwaarden niet in strijd zijn met de belangen, regels en eisen als bedoeld in artikel 12f, eerste en tweede lid, van de Gaswet.
5. De Raad heeft het oorspronkelijke voorstel van de GNB getoetst aan de belangen, regels en eisen genoemd in artikel 12f, eerste en tweede lid van de Gaswet. Hierbij zijn door de Raad strijdigheden geconstateerd. Op grond van artikel 12f, derde en vierde lid van de Gaswet heeft de Raad de GNB per brief van 7 oktober 2008 (kenmerk: 102646/ 2) opgedragen hun voorstel binnen vier weken te wijzigen, zodat de geconstateerde strijdigheden worden weggenomen.
6. Per brief van 16 oktober 2008 (kenmerk: N 2008-202) hebben de GNB een gewijzigd voorstel (hierna: het gewijzigde voorstel) ingediend en een nadere toelichting gegeven.
7. Uit het oogpunt van een zorgvuldige besluitvormingsprocedure heeft de Raad marktpartijen en marktorganisaties geraadpleegd, door ter inzage legging van het gewijzigde voorstel, publicatie daarvan in de Staatscourant en op de website, en het bieden van de gelegenheid tot het indienen van zienswijzen. De Raad wijst erop dat deze ter inzage legging geen uniforme openbare voorbereidingsprocedure is als bedoeld in afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht. Na vaststelling van de wijzigingen bij dit besluit, kunnen belanghebbenden dan ook bezwaar aantekenen tegen dit besluit.
9. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld hun zienswijzen op het gewijzigde voorstel tot en met 14 november 2008 kenbaar te maken. Partijen zijn vervolgens in de gelegenheid gesteld te worden gehoord. Hiervan is gebruik gemaakt in een hoorzitting op 7 november 2008 door GasTerra B.V. (hierna: GasTerra), Gas Transport Services B.V. (hierna: GTS), Eneco Energy Trade (hierna: Eneco), E.ON Energy Trading AG (hierna: E.ON) en de Vereniging voor Energie, Milieu en Water (hierna: VEMW).
10. Mede aan de hand van de zienswijzen van GasTerra, GTS, Eneco, E.ON en VEMW heeft de Raad het gewijzigde voorstel van de GNB op de hieronder beschreven wijze getoetst aan de belangen, regels en eisen genoemd in artikel 12f, eerste en tweede lid van de Gaswet. De zienswijzen van bovengenoemde partijen en de reactie van de Raad daarop zijn in bijlage 2 opgenomen.
11. Op grond van artikel 12f, tweede lid van de Gaswet dient de Raad, voordat de voorwaarden kunnen worden vastgesteld, deze ter notificatie aan te bieden aan de Europese Commissie, indien de voorwaarden zogenaamde ‘technische voorschriften’ bevatten. Deze verplichting is gebaseerd op de Europese richtlijnen 98/ 34/ EG en 98/ 48/ EG.
12. Onder ‘technische voorschriften’ vallen onder meer – kort gezegd – voorschriften die direct of indirect aan een product worden gesteld, maar ook eisen aan ‘diensten van de informatiemaatschappij’. Bij dit laatste gaat het om diensten die gewoonlijk tegen vergoeding, langs elektronische weg, op afstand (dus zonder dat partijen fysiek en gelijktijdig aanwezig zijn) en op individueel verzoek van een afnemer worden verricht.
14. In het gewijzigde voorstel van de GNB wordt gepleit voor een aantal wijzigingen van de TarievenCode Gas en de Transportvoorwaarden Gas – LNB (hierna gegroepeerd onder de punten a tot en met i).
15. De voorgestelde wijzigingen beogen onder meer het mogelijk te maken de dienst kwaliteitsconversie aan te bieden zonder dat deze vooraf gecontracteerd dient te worden, waarmee bevorderd wordt dat één geïntegreerde gasmarkt ontstaat, ongeacht de
kwaliteit van het gas. Een aantal van de voorgestelde wijzigingen vloeit niet voort uit het bovenbedoelde voorstel omtrent kwaliteitsconversie, maar heeft betrekking op andere, reeds eerder ingediende voorstellen van de GNB tot wijziging van de voorwaarden als bedoeld in artikel 12b van de Gaswet. Met het oog op overzichtelijkheid en met het oog op een zo snel mogelijk besluitvorming, zal de Raad ten aanzien van die voorstellen separaat een besluit nemen.
16. Het tarief voor de dienst kwaliteitsconversie is thans voor 50% gesocialiseerd via de transporttarieven en wordt voor 50% toegerekend aan gebruikers van kwaliteitsconversie door middel van contractering. Volgens GTS vormt het hanteren van verschillende gaskwaliteiten op de marktplaats waar GTS aan marktpartijen de mogelijkheid biedt om gas dat al in het GTS-systeem aanwezig is (‘entry-paid gas’) over te dragen aan een andere partij (Title Transfer Facility, TTF) een mogelijke belemmering voor de verdere ontwikkeling van de TTF. Een systeem van afrekening waarbij de gebruiker betaalt voor de gebruikte hoeveelheid kwaliteitsconversie is niet te verenigen met het hanteren van één gaskwaliteit op de TTF. De GNB stellen daarom voor de kosten voor
kwaliteitsconversie volledig te socialiseren door middel van een vaste opslag op de transporttarieven. Aangezien het hier zowel (gewone) kwaliteitsconversie betreft (waarbij hoogcalorische entrypunten en laagcalorische exitpunten betrokken zijn) als omgekeerde kwaliteitsconversie (waarbij laagcalorische entrypunten en hoogcalorische exitpunten betrokken zijn) wordt voorgesteld de kosten te socialiseren over alle entry- en exitpunten.
17. De Raad is van oordeel dat het doel van het gewijzigde voorstel in overeenstemming is met de belangen genoemd in artikel 12f, eerste lid van de Gaswet, de in artikel 12f van de Gaswet bedoelde regels, de in artikel 12f, eerste lid, onderdeel h bedoelde verordening en met de in artikel 12f, tweede lid bedoelde interoperabiliteit van de netten, objectiviteit, evenredigheid en het verbod van discriminatie.
a. Wijziging TarievenCode Gas: Tariefstructuur
19. De GNB stellen voor de titel van paragraaf 3.5.1 te wijzigen in “ Tariefstructuur
kwaliteitsconversie” en hierin drie artikelen op te nemen (3.5.1.1 “ Omschrijving dienst” , 3.5.1.2 “ Tariefdrager” en 3.5.1.3 “ Kostensoorten” ). Voor de omschrijving van de dienst wordt verwezen naar artikel 2.2 van de Transportvoorwaarden Gas – LNB. Het onderscheid in tariefstructuren voor niet-afschakelbare en afschakelbare kwaliteitsconversie vervalt. Omdat het zowel kwaliteitconversie als omgekeerde kwaliteitsconversie betreft, zodat zowel hoogcalorische als laagcalorische entry- en exitpunten betrokken zijn, stellen de GNB voor om als tariefdrager gecontracteerde entry- en exitcapaciteit voor niet-afschakelbare capaciteit (artikel 3.2.1), afschakelbare capaciteit (artikel 3.2.2) en backhaul capaciteit (3.2.3) op te nemen. Voor kostensoorten is het huidige artikel 3.5.3.1 overgenomen.
20. De Raad oordeelt dat de voorgestelde wijzigingen van paragraaf 3.5.1 tegemoetkomen aan de wijzigingsopdracht doordat sprake is van een aparte tariefstructuur die een omschrijving van de dienst, een tariefdrager en een omschrijving van de kostensoorten die het tarief voor kwaliteitsconversie zullen dekken bevat. De Raad meent dat de voorgestelde wijzigingen in het bijzonder tegemoetkomen aan het belang van de ontwikkeling van het handelsverkeer op de gasmarkt, het belang van een goede kwaliteit van de dienstverlening van de netbeheerders en de in artikel 12 bedoelde regels. Ter bevordering van de (zelfstandige) leesbaarheid van de TarievenCode Gas zal de Raad bij de omschrijving van de dienst niet verwijzen naar de Transportvoorwaarden Gas – LNB, maar de omschrijving overnemen. De Raad acht de wijzigingen niet strijdig met de overige belangen als genoemd in artikel 12f, eerste lid van de Gaswet en neemt derhalve, behoudens bovengenoemde aanpassing, de voorgestelde wijzigingen over.
21. De artikelen 3.5.1.1 tot en met 3.5.1.3 komen te luiden conform bijlage 1 bij het besluit.
22. De artikelen 3.5.1.4 tot en met 3.5.3.2 vervallen.
b. Wijziging TarievenCode Gas: Overschrijding contract
24. Nu de verplichting om kwaliteitsconversie te contracteren vervalt, acht de Raad het gelet op het doel van de overschrijdingsvergoeding, niet correct om de
overschrijdingsvergoeding mede op het tarief voor kwaliteitsconversie te baseren (zie de argumentatie bij de beoordeling van de zienswijzen in bijlage 2, randnummer 11). De Raad oordeelt dat de voorgestelde wijzigingen strijdig zijn met het belang van de bevordering van het doelmatig handelen van de netgebruikers en neemt derhalve de voorgestelde wijzigingen van de artikelen 3.2.1.5, 3.2.2.6 en 3.2.3.6 niet over.
25. Het door de GNB voorgestelde artikel 2.1.1, waarbij de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de vigerende tekst van artikel 2.1.1 zijn onderstreept, luidt als volgt:
2.1.1
Transport vindt plaats op grond van een tussen de van het en een te sluiten overeenkomst en houdt in dat de
van het aangeboden op een in het
inneemt met de door de van het
op zijn website gepubliceerde kwaliteitsspecificaties en op een met de door de
van het op zijn website gepubliceerde
kwaliteitsspecificaties ter beschikking stelt. Transport vindt plaats met behulp van de diensten en . Deze diensten kunnen onafhankelijk van elkaar
bij de van het worden gecontracteerd.
27. Voorgesteld wordt de artikelen 2.2.1, 2.2.1a, 2.2.2 en 2.2.3 te laten vervallen en artikel 2.2 te laten luiden als volgt:
Omschrijving van de dienst
De dienst kwaliteitsconversie geeft het recht om op portfoliobasis met een bepaalde
verbrandingswaarde (kengetal ) in het te voeden
en met een andere verbrandingswaarde aan het te
onttrekken. De van het overbrugt het verschil
tussen de verbrandingswaarde van het ingevoede en de verbrandingswaarde van het onttrokken .
Contractering en toewijzing
De dienst kwaliteitsconversie is onlosmakelijk verbonden met - of als bedoeld in 3.2.1, 3.2.2 en 3.2.3 van de TarievenCode Gas.
28. Het voorstel over contractering en toewijzing in de tweede alinea is naar het oordeel van de Raad onvoldoende duidelijk omschreven en is daarom in strijd met artikel 12f, eerste lid, onderdeel e van de Gaswet. Verder is de Raad wel van oordeel dat de relatie tussen het verkrijgen van het recht op de dienst kwaliteitsconversie en het contracteren van transportcapaciteit in de gastransportvoorwaarden moet worden vastgelegd.
29. De Raad stelt de omschrijving van de dienst als omschreven in de eerste alinea, conform het gewijzigde voorstel, vast in artikel 2.2.1. Dat de dienst niet vooraf hoeft te worden gecontracteerd neemt de Raad op in een nieuw artikel 2.2.2.
30. De Raad oordeelt dat de voorgestelde wijzigingen, met inachtneming van het
bovenstaande, in overeenstemming zijn met de belangen, regels en eisen als bedoeld in artikel 12f, eerste lid van de Gaswet.
31. De artikelen 2.2.1 en 2.2.2 komen te luiden conform bijlage 1 bij dit besluit
32. De artikelen 2.1.1a en 2.2.3 vervallen, conform het gewijzigde voorstel.
34. Voorgesteld wordt de artikelen 2.4.3 en 2.4.4 aan te passen door het schrappen van het term “ conversie-“ uit deze artikelen. Het gewijzigde voorstel is niet gebaseerd op de vigerende voorwaarden. De Raad neemt het gewijzigde voorstel inhoudelijk niettemin over en schrapt daartoe in de artikelen 2.4.3 en 2.4.4 niet “ conversie-“ maar “ of
capaciteit voor kwaliteitsconversie” . Daarmee wordt hetzelfde bereikt als de GNB hebben beoogd.
35. De Raad oordeelt dat de voorgestelde wijzigingen, met inachtneming van het
bovenstaande, in overeenstemming zijn met de belangen, regels en eisen als bedoeld in artikel 12, eerste lid van de Gaswet.
36. De artikelen 2.4.3 en 2.4.4 komen te luiden conform bijlage 1 bij dit besluit.
37. De GNB stellen voor paragraaf 4.1.10 volledig te schrappen omdat er geen aparte voorwaarden meer zijn voor omgekeerde kwaliteitsconversie. De voorwaarden voor de dienst kwaliteitsconversie worden nu uitgewerkt in paragraaf 4.4.
38. De Raad oordeelt dat de noodzaak voor aparte voorwaarden voor omgekeerde kwaliteitsconversie is vervallen, omdat de gewijzigde dienst kwaliteitsconversie geen expliciete verwijzing bevat naar omgekeerde (of gewone) kwaliteitsconversie. De Raad oordeelt derhalve dat er slechts voorwaarden dienen te zijn voor de dienst
kwaliteitsconversie (in het algemeen) en besluit conform het gewijzigde voorstel artikel 4.1.10 te schrappen.
39. Voorgesteld wordt om paragraaf 4.4 te laten luiden als volgt: 4.4 Onderhoud en beperking van transport
40. De GNB zijn hierbij niet uitgegaan van de vigerende codetekst, maar van een
omschrijving die luidde: “ Onderhoud en beperking van transport of kwaliteitsconversie” en hebben volgens de Raad bedoeld “ of kwaliteitsconversie” te schrappen.
dat transport beperkt hoeft te zijn. In de praktijk zal beperking van kwaliteitsconversie kunnen leiden tot beperking van transport, maar dit is niet noodzakelijk het geval. 42. Uit de vigerende tekst, die luidt “ Onderhoud en beperking van capaciteit” , blijkt naar de
mening van de Raad niet dat het hier gaat om de diensten transport en kwaliteitsconversie.
43. De Raad wijzigt derhalve het opschrift van paragraaf 4.4 in ” Onderhoud en beperking van transport en kwaliteitsconversie” .
44. Voorgesteld wordt om artikel 4.4.1 te wijzigen in die zin dat de verwijzingen naar gecontracteerde kwaliteitsconversie worden geschrapt.
45. De Raad merkt op dat het gewijzigde voorstel ten aanzien van artikel 4.4.1 niet is gebaseerd op vigerende Transportvoorwaarden Gas - LNB. In de vigerende tekst is sprake van gecontracteerde transportcapaciteit en de daaraan gerelateerde
kwaliteitsconversie. Omdat met dit besluit het apart contracteren van kwaliteitsconversie wordt afgeschaft, wordt de aan de gecontracteerde transportcapaciteit gerelateerde kwaliteitsconversie automatisch verhoogd van vijftig naar honderd procent. Artikel 4.4.1 behoeft derhalve geen aanpassing. De Raad neemt het voorstel van de GNB niet over. 46. Voorgesteld wordt om artikel 4.4.2 te wijzigen in die zin dat de verwijzingen naar
gecontracteerde kwaliteitsconversie worden geschrapt.
47. De Raad merkt op dat ook het gewijzigde voorstel ten aanzien van artikel 4.4.2 niet is gebaseerd op vigerende Transportvoorwaarden Gas - LNB. Doel van het voorstel van de GNB is om het apart contracteren van kwaliteitsconversie te schrappen.
48. De Raad oordeelt dat zowel transport als kwaliteitsconversie beperkt kunnen zijn, maar dat er alleen sprake van een merkbare beperking van transport kan optreden.
49. Artikel 4.4.2 komt te luiden conform bijlage 1 bij dit besluit.
De Raad is van mening dat dit artikel expliciet gaat over merkbare beperkingen in transportcapaciteit, veroorzaakt door beperkingen in transport of kwaliteitsconversie. 51. Artikel 4.4.3 komt te luiden conform bijlage 1 bij dit besluit.
52. Voorgesteld wordt om na artikel 4.4.4, drie nieuwe artikelen in te voegen, die luiden als volgt:
4.4.5 De van het monitort de hoeveelheid
beschikbare kwaliteitsconversie. De van het kan
kwaliteitsconversie uitvoeren tot het niveau waarop de haar ter beschikking staande middelen zijn uitgenut. Bij kwaliteitsconversie ter verlaging van de verbrandingswaarde gaat het om de beschikbaarheid van gas met een lagere verbrandingswaarde dan de doelwaarde, waaronder synthetisch geproduceerd stikstof. Bij kwaliteitsconversie ter verhoging van de verbrandingswaarde gaat het om de beschikbaarheid van met een
hogere verbrandingswaarde dan de doelwaarde. De van het
beschikt in dit geval niet over synthetisch geproduceerd gas. Op het moment dat er een tekort aan kwaliteitsconversie dreigt, zal de van het
dit voor zover mogelijk aan de betrokken melden met een vooraankondigingstijd van minimaal 4 uur. Na deze melding kan de
van het contact opnemen met betrokken met het
verzoek het gebruik van de door hen gecontracteerde - en zodanig bij te stellen dat het dreigende tekort aan kwaliteitsconversie wordt afgewend.
4.4.6 Gezien de aard van het entry-exit systeem kan de van het
in uitzonderlijke gevallen aan voor het gebruik van niet
- en niet tegemoetkomen om redenen die geen
betrekking hebben op onderhoud, schade aan het of
afwijkingen van van de voorgeschreven kwaliteit of druk. In een dergelijk geval
heeft de van het het recht aanwijzingen aan
te geven hun zodanig, als voorgeschreven door de
van het , aan te passen dat de systeemintegriteit
van het kan worden gehandhaafd. zijn verplicht deze
aanwijzingen op te volgen. Voor zover mogelijk zal de van het de aanwijzingen naar evenredigheid over de veroorzakers van het probleem verdelen.
4.4.7 Op rust de inspanningsverplichting hun zo goed mogelijk in
en de eerste 24 uren aansluitend hierop, ondanks dat de redelijkerwijs van hen te vergen inspanningen hebben geleverd om hun in balans te houden, worden
met de verrekend tegen de gasprijs conform
4.1.6.4.
53. De Raad heeft in zijn wijzigingsopdracht ex artikel 12f, derde lid van de Gaswet aangegeven dat de voorwaarden zo concreet mogelijk moeten omschrijven wanneer redelijkerwijs niet van de netbeheerder van het landelijk gastransportnet kan worden verwacht dat hij de taak van artikel 10a, eerste lid, onderdeel c van de Gaswet uitvoert. Daarnaast moeten de voorwaarden omschrijven welke stappen de netbeheerder van het landelijk gastransportnet dan zal ondernemen.
54. De Raad oordeelt dat het voorgestelde artikel 4.4.5 tegemoetkomt aan de
wijzigingsopdracht doordat sprake is van een concrete omschrijving van wanneer redelijkerwijs niet van de netbeheerder van het landelijk gastransportnet kan worden verwacht dat hij kwaliteitsconversie aanbiedt. Daarnaast heeft de netbeheerder van het landelijk gastransportnet aangegeven welke stappen hij zal ondernemen om een eventueel tekort aan kwaliteitsconversie af te wenden. De Raad meent dat voorgesteld artikel 4.4.5 in het bijzonder tegemoet komt aan het belang van een goede kwaliteit van dienstverlening van netbeheerders, als bedoeld in artikel 12f, eerste lid, onderdeel e van de Gaswet. De Raad stelt derhalve 4.4.5 conform het gewijzigde voorstel vast.
55. De Raad oordeelt dat artikel 4.4.6 de beheerder van het landelijk gastransportnet een te ruime bevoegdheid geeft door aanwijzingen aan shippers af te laten hangen van “ redenen die geen betrekking hebben op onderhoud, schade aan het
of afwijkingen van van de voorgeschreven kwaliteit of druk” . In het belang van een goede kwaliteit van de dienstverlening, bedoeld in artikel 12f, eerste lid, onderdeel e van de Gaswet, acht de Raad het noodzakelijk dat de tekst aangeeft om welke redenen het dan wel gaat. Aangezien dit voorstel handelt over kwaliteitsconversie, concludeert de Raad dat een reden in ieder geval beperking van kwaliteitsconversie moet zijn. GTS geeft tijdens de hoorzitting aan dat het voorgestelde artikel gaat over
transportproblemen in het algemeen, waaronder kwaliteitsconversie.
56. De Raad wijzigt derhalve artikel 4.4.6 zodanig dat dit artikel de beheerder van het landelijk gastransportnet alleen de bevoegdheid geeft aanwijzingen te geven in het geval van beperking van kwaliteitsconversie. Met het oog op uniformiteit wordt de term “ entry- en exitcapaciteit” vervangen door “ transportcapaciteit” .
58. Naar het oordeel van de Raad is de eerste zin van het voorgestelde artikel 4.4.7 te algemeen gesteld en kan daarmee implicaties hebben die niet te maken hebben met een beperking van kwaliteitsconversie. De Raad acht dit in strijd met een goede kwaliteit van de dienstverlening, bedoeld in artikel 12f, eerste lid, onderdeel e van de Gaswet. Daarbij voegt de zin, als het slechts om de gevallen van 4.4.5 en 4.4.6 zou gaan, niets toe, omdat verderop in artikel 4.4.7 wederom een inspanningverplichting wordt opgenomen, nu specifiek gerelateerd aan 4.4.5 en 4.4.6.
59. De Raad neemt artikel 4.4.7 over conform het voorstel, met uitzondering van de eerste volzin.
60. Artikel 4.4.7 komt te luiden conform bijlage 1 bij dit besluit.
61. De Raad oordeelt dat de voorgestelde wijzigingen, met inachtneming van het
bovenstaande, in overeenstemming zijn met de belangen, regels en eisen als bedoeld in artikel 12f, eerste lid van de Gaswet.
62. Voorgesteld wordt om de artikelen 5.1.2, 5.1.4, 5.2.1 en 5.2.2 te wijzigen in die zin dat de verwijzingen naar gecontracteerde kwaliteitsconversie worden geschrapt.
63. De Raad merkt op dat het gewijzigde voorstel ten aanzien van deze artikelen niet is gebaseerd op de vigerende Transportvoorwaarden Gas - LNB. Gezien het doel van het voorstel besluit de Raad artikel 5.1.2, 5.1.4, 5.2.1 en 5.2.2 te laten luiden conform bijlage 1 bij het besluit.
64. De GNB stellen voor om in artikel 6.3 onder punt c, de zinsnede “ en de door de
netbeheerder van het landelijk gastransportnet aangeboden kwaliteitsconversie” te laten vervallen. Verder stellen de GNB voor om in de tabel bij artikel 6.3 de geboekte en beschikbare conversiecapaciteit te laten vervallen.
66. Het voorstel ten aanzien van de tabel bij artikel 6.3 is niet gebaseerd op de vigerende Transportvoorwaarden gas - LNB. De Raad besluit om conform de inhoud van het voorstel en met het oog op uniformiteit om de tabel te laten luiden conform bijlage 1. 67. De Raad oordeelt dat de voorgestelde wijzigingen, met inachtneming van het
bovenstaande, in overeenstemming zijn met de belangen, regels en eisen als bedoeld in artikel 12f, eerste lid van de Gaswet.
IV. Besluit
68. De Raad is van oordeel dat de onderhavige voorstellen voor de tariefstructuren en de voorwaarden als bedoeld in de artikelen 12a en 12b van de Gaswet na het aanbrengen van bovengenoemde wijzigingen door de Raad, in overeenstemming zijn met de belangen, regels en eisen als bedoeld in artikel 12f, eerste en tweede lid van de Gaswet. 69. Gelet op het vorenstaande, stelt de Raad de wijzigingen van de Transportvoorwaarden
Gas – LNB en de TarievenCode Gas vast conform de bijlage bij dit besluit.
71. Dit besluit wordt bekend gemaakt in de Staatscourant en het wordt geplaatst op de internetpagina van de Energiekamer (www.energiekamer.nl)
Den Haag, Datum:
De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, namens deze:
P. Kalbfleisch
Voorzitter van de Raad van Bestuur
R.J.P. Jansen
Lid van de Raad van Bestuur
G.J.L. Zijl
Lid van de Raad van Bestuur
Bijlage 1 behorende bij het besluit nr. 102646/ ..
Wijziging van de TarievenCode Gas en de Transportvoorwaarden Gas – LNB in verband met het afschaffen van het apart contracteren van kwaliteitsconversie
De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit Gelet op artikel 12f, eerste lid Gaswet
Besluit: Artikel I
De TarievenCode Gas wordt gewijzigd als volgt. A
Het opschrift van paragraaf 3.5.1 luidt als volgt: 3.5.1 Tariefstructuur kwaliteitsconversie B
De artikelen 3.5.1.1 tot en met 3.5.1.3 luiden als volgt: 3.5.1.1 Omschrijving dienst
De dienst kwaliteitsconversie geeft het recht om op portfoliobasis met een bepaalde
verbrandingswaarde (kengetal ) in het te voeden en
met een andere verbrandingswaarde aan het te onttrekken. De
van het overbrugt het verschil tussen de
verbrandingswaarde van het ingevoede en de verbrandingswaarde van het onttrokken 3.5.1.2 Tariefdrager
De tariefdrager is de gecontracteerde - en als bedoeld in 3.2.1, 3.2.2 en 3.2.3 uitgedrukt in m3 / uur.
3.5.1.3 Kostensoorten
De tarieven voor kwaliteitsconversie dienen ter dekking van de kostensoorten, die samenhangen met kwaliteitsconversie. Hieronder vallen de kostensoorten met betrekking tot
a) de middelen voor kwaliteitsconversie;
C
De artikelen 3.5.1.4 tot en met 3.5.3.2 vervallen. Artikel II
De Transportvoorwaarden Gas – LNB wordt gewijzigd als volgt. A
Artikel 2.2.1a vervalt B
De artikelen 2.2.1 en 2.2.2 luiden als volgt: 2.2.1
De dienst kwaliteitsconversie geeft het recht om op portfoliobasis met een bepaalde
verbrandingswaarde (kengetal ) in het te voeden en
met een andere verbrandingswaarde aan het te onttrekken. De
van het overbrugt het verschil tussen de
verbrandingswaarde van het ingevoede en de verbrandingswaarde van het onttrokken 2.2.2
Het recht op de dienst kwaliteitsconversie wordt verkregen door het contracteren van (niet
) als omschreven in artikel 2.1.1,
als omschreven in artikel 2.1.2, en als
omschreven in artikel 2.1.3. De dienst kwaliteitsconversie behoeft dus niet vooraf te worden gecontracteerd.
C
Artikel 2.2.3 vervalt. D
De artikelen 2.4.3 en 2.4.4 luiden als volgt: 2.4.3
Ontneming van bij de van het gecontracteerde
doet niet af aan de betalingsverplichtingen van de op grond van een
overeenkomst met de van het en heeft ook overigens
2.4.4
Vanaf het moment dat de de rechten betreffende de onvoldoende gebruikte bij de
van het gecontracteerde heeft
verloren ingevolge het hiervoor bepaalde, is de van het
vrij om deze capaciteit aan derden aan te bieden overeenkomstig de normaal geldende
voorwaarden. Daarbij zal de van het de desbetreffende
capaciteit eerst op non-discriminatoire wijze aan die derden aanbieden, die hem in de twee maanden voorafgaand aan het moment van ontneming tevergeefs om contractering van die capaciteit hebben verzocht.
E
Paragraaf 4.1.10 vervalt. F
Paragraaf 4.4 luidt als volgt:
4.4 Onderhoud en beperking van transport en kwaliteitsconversie G
Artikel 4.4.2 en 4.4.3 luiden als volgt: 4.4.2
Voor zover de van het in enig , door een niet aan de
toe te rekenen oorzaak, niet in staat is om (een deel van) het gecontracteerde gastransport en de daaraan gerelateerde kwaliteitsconversie uit te voeren en dit leidt tot een merkbare beperking in het gebruik van de transportdienst, wordt het verschuldigde bedrag voor
bij de van het gecontracteerde en de
daaraan gerelateerde kwaliteitsconversie verminderd naar verhouding van de beperking. De korting wordt gebaseerd op honderd procent van het verschuldigde bedrag voor de
gecontracteerde dienst rekening houdend met de duur en de omvang van de beperking. 4.4.3
In geval van beperking van wordt de voor de shippers beschikbare
door de netbeheerder van het landelijk gastransportnet pro rata toegewezen
H
De artikelen 4.4.5 tot en met 4.4.7 luiden als volgt: 4.4.5
De van het monitort de hoeveelheid beschikbare
kwaliteitsconversie. De van het kan kwaliteitsconversie
uitvoeren tot het niveau waarop de haar ter beschikking staande middelen zijn uitgenut. Bij kwaliteitsconversie ter verlaging van de verbrandingswaarde gaat het om de beschikbaarheid van gas met een lagere verbrandingswaarde dan de doelwaarde, waaronder synthetisch geproduceerd stikstof. Bij kwaliteitsconversie ter verhoging van de verbrandingswaarde gaat het om de
beschikbaarheid van met een hogere verbrandingswaarde dan de doelwaarde. De
van het beschikt in dit geval niet over synthetisch
geproduceerd gas. Op het moment dat er een tekort aan kwaliteitsconversie dreigt, zal de
van het dit voor zover mogelijk aan de betrokken
melden met een vooraankondigingstijd van minimaal 4 uur. Na deze melding kan de
van het contact opnemen met betrokken met
het verzoek het gebruik van de door hen gecontracteerde zodanig bij te
stellen dat het dreigende tekort aan kwaliteitsconversie wordt afgewend. 4.4.6
In uitzonderlijke gevallen kan de van het vanwege
beperking van kwaliteitsconversie niet tegemoetkomen aan voor het gebruik van
niet transportcapaciteit. In een dergelijk geval heeft de van het
het recht aanwijzingen aan te geven hun
zodanig, als voorgeschreven door de van het , aan te
passen dat de systeemintegriteit van het kan worden gehandhaafd.
zijn verplicht deze aanwijzingen op te volgen. Voor zover mogelijk zal de
van het de aanwijzingen naar evenredigheid over de veroorzakers van
het probleem verdelen. 4.4.7
Onbalansen die het gevolg zijn van de maatregelen als bedoeld in 4.4.5 en 4.4.6 en die optreden in de periode waarop deze maatregelen betrekking hebben en de eerste 24 uren aansluitend hierop, ondanks dat de redelijkerwijs van hen te vergen inspanningen hebben geleverd om hun in balans te houden, worden met de
I
Artikelen 5.1.2 en 5.1.4 luiden als volgt: 5.1.2
Na ondertekening door een geïnteresseerde van een verklaring van aanvaarding voor
dagcontracten, is de termijn van afhandeling van dagcontracten voor korter; een overeenkomst betreffende dagcapaciteit als bedoeld in 5.2.1 kan in dat geval worden gesloten
binnen een periode van de zevende tot de tweede 12.00 uur voorafgaand aan
de startdatum van de dienst. 5.1.4
De van het toetst elk verzoek om een dienst aan de
beschikbare kredietruimte en aan de op dat moment beschikbare .
J
De artikelen 5.2.1 en 5.2.2 luiden als volgt: 5.2.1
kan worden gecontracteerd door middel van een dagcontract voor een termijn van één of meer (dagcapaciteit) of door middel van een maandcontract voor één of meer (maandcapaciteit). De gecontracteerde capaciteit in een dag- of maandcontract dient over de gehele contractperiode constant te zijn. Een overeenkomst betreffende maandcapaciteit eindigt altijd op de laatste dag van de desbetreffende . 5.2.2
Een overeenkomst betreffende met een looptijd van één of meer
kan slechts worden gesloten binnen een periode van drie maanden voorafgaand aan de startdatum, rekening houdend met de termijn van afhandeling zoals bedoeld in 5.1.1. K
Artikel 6.3 luidt als volgt: 6.3
De van het publiceert op zijn website tenminste de
volgende gegevens (behoudens de gegevens die op grond van artikel 37 van de Gaswet als vertrouwelijk worden aangemerkt):
a) een opsomming en beschrijving van alle en ;
b) een opsomming van alle in het tariefsysteem gehanteerde en ; en
totaal 3 jaar 5 jaar Per dag
beschikbaar 3 jaar 5 jaar Per dag
geboekt 3 jaar 5 jaar Per dag
genomineerd -- Alle nominaties Per uur
gebruikt 3 jaar -- Per uur
geboekt 3 jaar 5 jaar Per dag
genomineerd -- Alle nominaties Per uur
gebruikt 3 jaar -- Per uur
totaal 3 jaar 5 jaar Per dag
beschikbaar 3 jaar 5 jaar Per dag
geboekt 3 jaar 5 jaar Per dag
genomineerd -- Alle nominaties Per uur
Schriftelijke zienswijzen zijn ingediend door: 1. Eneco Energy Trade (hierna: Eneco), 2. E.ON Energy Trading AG (hierna: E.ON), 3. Gas Transport Services B.V. (hierna: GTS), 4. GasTerra B.V. (hierna: GasTerra),
5. Vereniging voor Energie, Milieu en Water (hierna: VEMW).
Mondelinge zienswijzen zijn ingediend door: 1. Eneco Energy Trade (hierna: Eneco), 2. E.ON Energy Trading AG (hierna: E.ON), 3. Gas Transport Services B.V. (hierna: GTS), 4. GasTerra B.V. (hierna: GasTerra),
5. Vereniging voor Energie, Milieu en Water (hierna: VEMW).
1. GasTerra en VEMW zijn mening dat kwaliteitsconversie als aparte dienst ook een aparte tariefstructuur en reguleringsmethode dient te hebben.
2. VEMW bedrukt daarbij dat er geen overlap van de kostensoorten van de
transportdiensten en de dienst kwaliteitsconversie mag zijn, om dubbeltellingen te vermijden.
3. De Raad constateert dat met het gewijzigde voorstel van de GNB aan de wens tot een aparte tariefstructuur van GasTerra en VEMW is voldaan. Ten aanzien van de
kostensoorten meent de Raad dat met het handhaven van artikel 3.5.3.1 (als artikel 3.5.1.3) van de TarievenCode Gas, voldoende onderscheid wordt gemaakt tussen de aan kwaliteitsconversie gerelateerde kostensoorten en de in artikel 3.4.1 van de TarievenCode Gas genoemde kostensoorten die betrekking hebben op de transportdienst en
transportgerelateerde diensten.
4. Op 21 juli 2008 heeft de Raad een ontwerpbesluit tot vaststelling van de methode van regulering voor de taak “ kwaliteitsconversie” neergelegd1
. Besluitvorming over de reguleringsmethodiek vindt in dat kader plaats.
1
5. De Raad is het ten aanzien van de tariefstructuur met GasTerra en VEMW eens en is van mening dat het gewijzigde voorstel hieraan reeds tegemoet komt, zie randnummer 20 van dit besluit. De reguleringsmethode maakt geen deel uit van onderhavig besluit.
6. GasTerra is van mening dat bij de overschrijdingsvergoeding onderscheid moet worden gemaakt tussen de transportdienst en de dienst kwaliteitsconversie en om die reden het tarief bij overschrijding van het contract moet worden berekend op basis van de
gecontracteerde entry- en exitcapaciteit, zonder daarbij een component gerelateerd aan de dienst kwaliteitsconversie in rekening te brengen. GasTerra meent dat de
overschrijdingsvergoeding de bedoeling heeft netgebruikers te stimuleren de juiste hoeveelheid capaciteit te contracteren. Er is volgens GasTerra geen één op één relatie tussen de hoeveelheid gecontracteerde entry- en exitcapaciteit en de mate waarin gebruik wordt gemaakt van de dienst kwaliteitsconversie. Dat geldt ook bij overschrijding van gecontracteerde entry- en exitcapaciteit. Nu het contracteren van kwaliteitsconversie wordt afgeschaft, kan daarvoor ook geen onjuiste hoeveelheid gecontracteerd worden, zodat de basis aan de overschrijdingsvergoeding ontvalt.
7. VEMW is het wat dit onderdeel betreft met GasTerra eens en meent dat een
overschrijdingsvergoeding mede gebaseerd op het tarief voor kwaliteitsconversie zich niet verdraagt met de dienst kwaliteitsconversie als systeemdienst. VEMW stelt dat de netgebruiker immers niet verwijtbaar handelt wanneer hij meer capaciteit voor
kwaliteitsconversie onttrekt dan mogelijk voorzien. Om die reden dient volgens VEMW kwaliteitsconversie geen deel uit te maken van de overschrijdingsvergoeding.
8. Eneco sluit zich aan bij de standpunten van GasTerra en VEMW. Eneco ziet geen directe relatie tussen overschrijding van entry- en exitcapaciteit en extra beslag op
kwaliteitsconversiecapaciteit.
9. GasTerra en VEMW verzoeken de Raad om de voorgestelde wijzigingen van de artikelen 3.2.1.5, 3.2.2.6 en 3.2.3.6 van de TarievenCode Gas niet over te nemen.
kwaliteitsconversie als component in de overschrijdingsvergoeding op te nemen. Voorts is GTS van mening dat het weglaten van een tarief voor kwaliteitsconversie in de overschrijdingsvergoeding kan leiden tot ondoelmatig gedrag van netgebruikers, omdat het kostentechnisch optimaal wordt om een iets lagere transportcapaciteit te
contracteren dan daadwerkelijk benodigd.
11. De Raad constateert dat de GNB de keuze om de overschrijdingsvergoeding mede op het tarief voor kwaliteitsconversie te baseren niet hebben gemotiveerd in het gewijzigde voorstel.
12. De Raad constateert dat bij de totstandkoming van de TarievenCode Gas, de overschrijdingsvergoeding bedoeld was als prikkel voor netgebruikers om juist te contracteren2
. De overschrijdingsvergoeding is dus gericht op het gedrag van de individuele netgebruiker en niet op het systeem als geheel. De kosten voor het
beschikbaar stellen van de dienst kwaliteitsconversie worden gedekt door het tarief voor kwaliteitsconversie.
13. De overschrijdingsvergoeding is niet gebaseerd op een gedetailleerde
optimalisatieberekening. De hoogte van het huidige tarief voor kwaliteitsconversie is gering ten opzichte van de tarieven voor entry- en exitcapaciteit. De Raad meent dat niet gezegd kan worden, dat een overschrijdingsvergoeding die uitsluitend de
gecontracteerde capaciteit als bedoeld in paragrafen 3.2.1, 3.2.2 en 3.2.3 van de
TarievenCode Gas als basis heeft, tot een onvoldoende prikkel voor de netgebruikers zal leiden.
14. Nu de verplichting om kwaliteitsconversie te contracteren vervalt, vindt de Raad het gelet op het doel van de overschrijdingsvergoeding, niet correct om de
overschrijdingsvergoeding mede op het tarief voor kwaliteitsconversie te baseren. 15. De Raad is het met GasTerra en VEMW eens en zal de voorgestelde wijzigingen ten
aanzien van artikelen 3.2.1.5, 3.2.2.6 en 3.2.3.6 van de TarievenCode Gas niet overnemen, zie randnummer 24 van dit besluit.
16. VEMW geeft aan dat het voorgestelde artikel 2.1.1 van de Transportvoorwaarden Gas -LNB niet bijdraagt aan verduidelijking en dat de netbeheerders wellicht een(verkapte
2 Zie bijvoorbeeld Bijlage 1 bij het verzoek tot wijziging van het voorstel TarievenCode Gas van 23
bevoegdheid) geeft tot het vaststellen van nadere eisen waaraan het in te voeden gas moet voldoen. VEMW stelt verder dat het voorgestelde artikel 2.1.1 van de
Transportvoorwaarden Gas - LNB kan vervallen omdat de omschrijving van kwaliteitsconversie in de Begrippenlijst Gas in het gewijzigde voorstel is vervallen. 17. GTS heeft tijdens de hoorzitting aangegeven dat slechts verduidelijking was beoogd,
maar dat de wijzigingen niet noodzakelijk zijn.
18. De Raad is het met VEMW eens dat de voorgestelde wijziging niets toevoegt en zal de voorgestelde wijzing derhalve niet overnemen; zie randnummer 26 van dit besluit.
19. VEMW stelt dat uitdrukkelijk moet worden opgenomen dat de dienst kwaliteitsconversie aan netgebruikers moet worden aangeboden en dat deze dienst niet vooraf door de netbeheerders gecontracteerd hoeft te worden. VEMW doet een tekstsuggestie voor artikel 2.2.1 van de Transportvoorwaarden Gas – LNB.
20. Bovendien moet volgens VEMW in de Transportvoorwaarden Gas – LNB worden vastgelegd dat het transport van gas mede de uitvoering van de dienst
kwaliteitsconversie omvat. VEMW doet een tekstsuggestie voor een nieuw artikel 2.2.2, ter vervanging van het door de GNB voorgestelde artikel 2.2.
21. GasTerra stelt voor van artikel 2.2, de tweede alinea te verduidelijken en doet de suggestie kwaliteitsconversie te benoemen als systeemdienst. Tevens suggereert GasTerra expliciet op te nemen dat bekostiging geschiedt door een vaste opslag. 22. De Raad meent dat het niet nodig is om uitdrukkelijk in de Transportvoorwaarden Gas –
LNB op te nemen dat de dienst kwaliteitsconversie aan netgebruikers moet worden aangeboden, omdat deze verplichting reeds rechtstreeks voortvloeit uit artikel 10a, eerste lid, onderdeel c van de Gaswet.
23. De Raad oordeelt dat de Gaswet gastransport en kwaliteitsconversie als verschillende taken benoemt, en dat transport van gas dus niet tevens uitvoering van
kwaliteitsconversie omvat.
oordeel van de Raad tot uitdrukking komen in de tariefstructuren en niet in de transportvoorwaarden.
25. De Raad neemt derhalve de suggesties van VEMW en GasTerra niet over en stelt de voorwaarden vast als omschreven in randnummer 29 van dit besluit.
26. VEMW en GasTerra stellen dat de verwijzing naar kwaliteitsconversie behouden moet blijven, aangezien de dienst kwaliteitsconversie blijft bestaan. In de praktijk kan het voorkomen dat de door de netbeheerder van het landelijk gastransportnet te verzorgen dienst kwaliteitsconversie feitelijk beperkt is, bijvoorbeeld wegens storing of onderhoud van installaties die worden gebruikt voor kwaliteitsconversie.
27. Volgens VEMW ontbreekt een aan de netbeheerder van het landelijk gastransportnet toekomende bevoegdheid tot het eenzijdig beperken van kwaliteitsconversie, als het in de laatste zin van het voorgestelde artikel 4.4.5 bedoelde verzoek aan shippers niet resulteert in afwending van het tekort aan kwaliteitsconversie. Artikel 4.4.5 dient volgens VEMW op dit punt te worden aangevuld.
28. Volgens VEMW brengt artikel 4.4.7 onvoldoende tot uitdrukking dat in de daarin omschreven inspanningsverplichting geldt in alle gevallen waarbij sprake is van een beperking van het transport en van kwaliteitsconversie.
29. De Raad is met VEMW en GasTerra van mening dat een verwijzing naar
kwaliteitsconversie behouden moet blijven. De Raad neemt het voorstel van de GNB voor wat betreft de aanhef van 4.4 niet over, maar stelt deze gewijzigd vast en neemt de voorgestelde wijzigingen van artikel 4.4.1 niet over; zie randnummer 43, respectievelijk randnummer 45 van dit besluit . Ook wordt in de gewijzigde vaststelling van artikelen 4.4.2 en 4.4.3 rekening gehouden met het verschil tussen een beperking van
kwaliteitsconversie en een merkbare beperking van de transportdienst; zie randnummers 48 en 50 van dit besluit.
30. De Raad is verder van oordeel dat artikel 4.4.6 de netbeheerder van het landelijk
31. De Raad oordeelt dat het door de GNB voorgestelde artikel 4.4.7, gezien de aard van het voorstel, alleen over beperking in transportcapaciteit ten gevolge van een beperking in kwaliteitsconversie mag gaan. De Raad is het derhalve niet met VEMW eens dat het in artikel 4.4.7 gaat om alle gevallen waarbij sprake is van beperking van het transport en kwaliteitsconversie. De Raad neemt de door VEMW gedane tekstsuggestie niet over, maar schrapt de eerste zin van het door de GNB voorgestelde artikel 4.4.7 omdat deze te algemeen gesteld is; zie randnummer 59 van dit besluit.
32. Aangezien de gasmarkt substantieel gebaat is met dit besluit, pleiten GasTerra, Eneco en E.ON voor inwerkingtreding van het besluit per 1 januari 2009 of, als dit niet mogelijk is, zo spoedig mogelijk na 1 januari 2009.
33. Complicerende factor is dat het tariefbesluit als bedoeld in artikel 82, vierde lid van de Gaswet voor het jaar 2009 op 1 januari 2009 nog niet tot stand gekomen is. Voor wijziging van het vigerende tariefbesluit is geen wettelijke basis voorhanden. Als het onderhavige besluit niettemin op 1 januari 2009 van kracht zou worden, dan zou GTS de tarieven die gemoeid zijn met het contracteren van kwaliteitsconversie niet kunnen innen tot aan de datum van het van kracht worden van het tariefbesluit voor 2009.
34. Het onderhavige besluit kan niet eerder in werking treden dan de datum waarop het tariefbesluit als bedoeld in artikel 82, vierde lid van de Gaswet voor het jaar 2009 zal worden genomen. Het onderhavige besluit zal in delen in werking treden op bij separaat besluit van de Raad te bepalen data. De inwerkingtreding van de Transportvoorwaarden – LNB zal tegelijkertijd plaatsvinden met de inwerkingtreding van het tariefbesluit als bedoeld in artikel 82, vierde lid van de Gaswet voor het jaar 2009. De inwerkingtreding van de TarievenCode Gas zal daar enkele weken aan vooraf gaan.
