Amsterdam, maart 2016 bestuur De Jonge Akademie
JAARVERSLAG
DE JONGE AKADEMIE
2015
VERANTWOORDING
Conform het reglement van De Jonge Akademie, zoals vastgesteld door de KNAW, presenteert het bestuur van De Jonge Akademie hierbij het jaarverslag 2015 van De Jonge Akademie, inclusief financiële verantwoording. Dit jaarverslag 2015 is besproken en goedgekeurd in de algemene ledenvergadering van De Jonge Akademie, gehouden op 29 maart 2016 in het Trippenhuis in Amsterdam.
maart 2016 3 / 32
INHOUD
1 Inleiding 4
2 Algemeen 5
2.1 Doelstellingen van De Jonge Akademie 5
2.2 Bestuur en organisatie 6
2.3 Ledenvergaderingen 7
2.4 Organogram 7
3. Tracé Wetenschapsbeleid 8
4. Tracé Wetenschap & Maatschappij 10
5. Tracé Inhoud & Interdisciplinariteit 12
6. Tracé internationalisering 13
7. Commissies van De Jonge Akademie 15
7.1 De Jonge Akademie Projectbeurscommissie 15
7.2 Selectiecommissie 15
8. Financiële verantwoording 17
Bijlagen:
1. De Jonge Akademie ledenoverzicht 2015 18
2. Alumni van De Jonge Akademie 20
3. De Jonge Akademie nieuwe leden 2015 23
4. Wetenschappelijke voordrachten tijdens ledenvergaderingen 25
5. Samenstelling tracés 26
6. De Jonge Akademie Projectbeurzen 2015 27
7. Deelname aan raden, commissies, beoordelingscommissies en jury’s 32 van de KNAW
1
0BINLEIDING
De Jonge Akademie is een dynamisch, creatief en innovatief platform van jonge
topwetenschappers. De leden van De Jonge Akademie zijn actief op alle terreinen van de wetenschap. Deze wetenschappers vinden in De Jonge Akademie een bijzonder forum om (interdisciplinaire) contacten te leggen, een kader waarin zij hun wetenschappelijke ideeën naar de samenleving kunnen uitdragen, internationaal kunnen samenwerken en waar zij een bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van wetenschapsbeleid. De Jonge Akademie vierde in 2015 haar tienjarig jubileum. Ook in dit jaar organiseerde De Jonge Akademie diverse activiteiten, vanuit het organisatorische raamwerk van de vier “tracés”: Inhoud & Interdisciplinariteit, Wetenschapsbeleid, Wetenschap & Maatschappij en Internationalisering.
In dit jaarverslag geeft De Jonge Akademie aan op welke manier zij in 2015 uitdrukking heeft gegeven aan haar doelstellingen (zie hoofdstuk 2) en welke activiteiten zij in dit kader heeft ontplooid. In de hoofdstukken 3 t/m 7 komen de activiteiten van de vier tracés en de verschillende commissies aan de orde. In hoofdstuk 8 staat de financiële verantwoording over het boekjaar 2015.
maart 2016 5 / 32
2
1BALGEMEEN
2.1
Doelstellingen van De Jonge Akademie
De KNAW heeft in 2005 een genootschap opgericht voor jonge onderzoekers (per datum aanvang lidmaatschap niet langer dan 10 jaar gepromoveerd) – De Jonge Akademie – waarbij de KNAW in het bijzonder de volgende vier doelstellingen nastreefde:
1. Jonge onderzoekers actief in aanraking brengen met vakgebieden buiten het eigen specialisme en met de mogelijkheden van interdisciplinair onderzoek. 2. Jonge onderzoekers aanmoedigen visies te ontwikkelen en uit te dragen op de
toekomst van het eigen vakgebied en de samenwerking met andere vakgebieden, evenals op het te voeren wetenschapsbeleid.
3. Jonge onderzoekers stimuleren hun wetenschappelijke inzichten in de maatschappij uit te dragen.
4. Jonge onderzoekers steunen in hun eigen ontwikkeling als wetenschapsbeoefenaar.
De Jonge Akademie voert in het kader van bovengenoemde hoofddoelen de volgende activiteiten uit:
• zij brengt onderzoekers actief in aanraking met vakgebieden buiten het eigen specialisme, en stimuleert op deze manier interdisciplinair onderzoek.
• zij vraagt leden actief bij te dragen aan de toekomst van het eigen vakgebied en
aangrenzende vakgebieden en visie te ontwikkelen op het te voeren wetenschapsbeleid. • zij overlegt met en geeft advies op het gebied van wetenschapsbeleid aan
wetenschappelijke organisaties en ministeries.
• zij draagt fascinatie voor wetenschap en wetenschappelijke inzichten uit naar
samenleving en onderwijs, en heeft aandacht voor valorisatie in de breedste zin van het woord.
• zij heeft een beurzenprogramma om onderzoekers van De Jonge Akademie financieel te ondersteunen binnen de in het kader genoemde doelstellingen van De Jonge Akademie. Er zijn voor 2015 verschillende doelstellingen geformuleerd in het werkplan van De Jonge Akademie 2015. Zo zou er worden gestreefd om de cohesie en samenwerking tussen de vier tracés te bevorderen. De debatreeks over de kwaliteit van wetenschap en het symposium over diversiteit op de academische werkvloer zijn concrete voorbeelden van tracé-overstijgende activiteiten die in 2015 hebben plaatsgevonden.
Een belangrijk doel in 2015 was uiteraard het stilstaan bij tien jaar De Jonge Akademie. Deze gelegenheid is aangegrepen om samen met een grote groep alumni terug te blikken op tien jaar De Jonge Akademie. Er is een jubileumboek uitgegeven met een terugblik in woord en beeld.
Op 12 juni 2015 vierde De Jonge Akademie het jubileum met een groot feest in Pakhuis de Zwijger met genodigden uit de wereld van de wetenschap, beleid, media en andere relaties. Onderdelen van het programma waren onder andere interactieve activiteiten tussen leden en alumni, cabaretiers Jan en Daan (“de wiskundejongens”), zandtekenen, een kunstproject over strandbeesten van Theo Jansen en dansen op muziek van een live funkband (onder leiding van De Jonge Akademie lid Matthijs van Veelen).
De contacten tussen alumni van De Jonge Akademie onderling en tussen alumni en huidige leden zijn in 2015 verder bestendigd. Zo heeft een groot deel van de alumni een bijdrage geleverd aan de viering van het tienjarig jubileum. Ook zijn in het voorjaar en in het najaar ontmoetingen georganiseerd in een café, de ‘Stammtisch’.
Zie voor een verdere beschrijving van doelstellingen en activiteiten per tracé de hoofdstukken 3, 4, 5 en 6.
2.2
Bestuur en organisatie
Het bestuur van De Jonge Akademie werd tot 1 april 2015 gevormd door: - Jeroen Geurts (voorzitter, technisch voorzitter selectiecommissie, coördinatie en
algemene zaken)
- Bé Breij (vicevoorzitter, voorzitter De Jonge Akademie Projectbeurscommissie, coördinatie en algemene zaken en tracé Inhoud & Interdisciplinariteit)
- Willem Schinkel (tracé Wetenschapsbeleid) - Hilde Geurts (tracé Wetenschap & Maatschappij) - Roberta D’Alessandro (tracé Internationalisering)
Na 1 april 2015 was de samenstelling van het bestuur:
- Rianne Letschert (voorzitter, technisch voorzitter selectiecommissie, coördinatie en algemene zaken)
- Willem Schinkel (vicevoorzitter, coördinatie en algemene zaken en tracé Wetenschapsbeleid)
- Christian Lange (tracé Internationalisering)
- Hilde Geurts (voorzitter De Jonge Akademie Projectbeurscommissie, tracé Wetenschap & Maatschappij)
- Maaike Kroon (tracé Inhoud & Interdisciplinariteit)
Binnen het bestuur zijn de voorzitter en vicevoorzitter verantwoordelijk voor coördinatie en algemene zaken. De voorzitter is ook technisch voorzitter van de selectiecommissie. De overige bestuursleden zijn aanspreekpunt voor een tracé en voor de andere permanente en tijdelijke commissies. Het bestuur legt verantwoording af aan de algemene ledenbijeenkomst van De Jonge Akademie en aan het KNAW-bestuur. Het bestuur is een faciliterend bestuur. Het gaat vooral om de ideeën en activiteiten die vanuit de leden worden geïnitieerd in goede banen te leiden en te coördineren. Daarnaast is het bestuur het eerste aanspreekpunt voor externe partijen en voor de KNAW.
Het bestuur van De Jonge Akademie vergadert maandelijks. Verder vergadert het bestuur een of tweemaal per jaar met het bestuur van de KNAW en het hoofd van de afdeling Genootschap. De voorzitter van het bestuur vergadert regelmatig met de president van de KNAW, de voorzitter van de Akademie van Kunsten en de directeur van de KNAW. Het bestuur heeft regelmatig overleg met medewerkers van de afdeling Communicatie van de KNAW. Een of twee keer per jaar is er een overleg met medewerkers van de afdeling Beleidsadviezen: Wetenschap & Kennis van de KNAW.
De Jonge Akademie wordt ondersteund door medewerkers van de Afdeling Genootschap en overige uitvoerende afdelingen van de KNAW (Communicatie, Juridische Zaken, Directie, Facilitaire Dienst, Informatisering & Automatisering).
Tracés
De Jonge Akademie heeft vier interdisciplinair samengestelde tracés: Inhoud & Interdisciplinariteit, Wetenschapsbeleid, Wetenschap &Maatschappij en
Internationalisering. Elk lid van De Jonge Akademie is actief in tenminste één tracé. Het is mogelijk om gedurende het lidmaatschap van tracé te wisselen. De activiteiten van de verschillende tracés in 2015 worden toegelicht in hoofdstuk 3, 4, 5 en 6.
maart 2016 7 / 32 Naast de tracés is er de mogelijkheid om in kleinere projectgroepen en werkgroepen
activiteiten te organiseren en uit te voeren, bijvoorbeeld via het De Jonge Akademie Projectbeursprogramma.
2.3
Ledenvergaderingen
De Jonge Akademie heeft in 2015 vijf ledenvergaderingen gehad:
- 29 januari met o.a. toelichting over Commissie grootschalige onderzoeksfaciliteiten door KNAW-lid Ewine van Dishoeck en Socratische gesprekken over interdisciplinariteit geleid door filosofisch practicus Harm van der Gaag.
- Na de ledenvergadering van 26 maart vond de installatiebijeenkomst van 10 nieuwe leden plaats.
- Op 12 juni was er na de ledenvergadering een uitgebreid programma met alumni en in de avond een feest ter ere van het tienjarig jubileum van De Jonge Akademie.
- Rijksuniversiteit Groningen was op 21 september gastheer voor de ledenvergadering, met o.a. een Vroege Vogellezing door Martijn Wieling, een bezoek aan het Infoversum, gepresenteerd door Diederik Roest, een rondleiding door het laboratorium van Jan-Willem Veening en een ronde tafeldiscussie tijdens de lunch met het College van Bestuur. - De laatste ledenvergadering van het jaar was op 17 november met o.a. een discussie over open data met gast Marjan Grootveld (DANS-KNAW).
3
2BTRACÉ WETENSCHAPSBELEID
De Jonge Akademie wil discussies over het nationale wetenschapsbeleid beïnvloeden door constructief maar kritisch te zijn. De Jonge Akademie adviseert de overheid op het gebied van wetenschapsbeleid, maar is zelf nooit (co-)auteur van dat beleid, en blijft het kritisch volgen, onder meer via landelijke media.
De Jonge Akademie is ook in 2015 regelmatig gevraagd als formele of informele gesprekspartner of informant bij de bespreking van beleidsvoornemens of de
voorbereiding van beleidsevaluaties. Leden van De Jonge Akademie hebben regelmatig gesproken met diverse partijen, waaronder de Ministeries van OCW en EZ,
parlementariërs en medebelangen-behartigers, waaronder VSNU, NWO, Rathenau, WRR en PNN.
Uitgelichte activiteiten in 2015 - De Nieuwe Universiteit
Begin 2015 heeft De Jonge Akademie een reactie gegeven op “De Nieuwe Universiteit” en het debat over de rol van rendement, de balans tussen onderwijs en onderzoek en de plaats van medezeggenschap in de Nederlandse universiteit. De Jonge Akademie gaf aan ervan overtuigd te zijn dat een goede, op kwaliteit in plaats van rendement gerichte universitaire organisatie beter is voor studenten en voor docenten, en dat zo’n organisatie nodig is om de universiteit de publieke rol te geven die van haar verwacht wordt door overheid en samenleving.
- Hoorzittingen Tweede Kamer
Op 28 januari bezochten Jeroen Geurts en Beatrice de Graaf een
hoorzitting/rondetafelgesprek over Wetenschapsbeleid in de Tweede Kamer. Jeroen heeft de nadruk gelegd op de brede wetenschap en zorgen uitgesproken over sociale en geesteswetenschappen. Beatrice heeft vooral geput uit het rapport Tussen Onderzoek en Samenleving van De Jonge Akademie en onder andere de nadruk gelegd op het proces van de wetenschap. Jeroen bezocht op 9 november de hoorzitting over de strategische agenda hoger onderwijs. Op 20 november was Rens Vliegenthart bij een hoorzitting over de strategische agenda hoger onderwijs.
- Promotierecht
Over het promotierecht verscheen in de NRC in april het opiniestuk Ook niet-hoogleraren moeten promoter kunnen zijn en de column Hervorm het promotierecht (door Lotte Jensen, Erik Kwakkel, Willem Schinkel en Martijn Wieling).
- Symposium Evaluatie van wetenschap
Op 29 september vond de tweede in een reeks bijeenkomsten over kwaliteit in
wetenschap plaats, waarbij gastspreker Peter Dahler Larsen, auteur van The Evaluation Society, in ging op de vraag welke invloed evalueren heeft op de academische praktijk, niet alleen op het gedrag van wetenschappers, maar zelfs op wat de essentie is van wetenschappelijk onderzoek.
- Symposium Diversiteit
Op 14 oktober organiseerde De Jonge Akademie een interactief symposium Meer diversiteit op de academische werkvloer. Van papier naar praktijk. Doel van dit symposium was om decanen, bestuurders, onderzoekers en andere betrokkenen te inspireren een bijdrage te leveren aan meer diversiteit in gender en afkomst op de academische werkvloer. Stilstaan bij dilemma’s, maar vooral nadenken over implementatie: wat werkt en wat (waarom) niet?
maart 2016 9 / 32 - Wet werk en zekerheid
In oktober schreven Martijn Wieling en Barbara Vis een reactie op de Nieuwe Wet werk en zekerheid, verschenen op ScienceGuide. Naar aanleiding van dit stuk werden door VVD-kamerlid Duisenberg Kamervragen gesteld.
- Wetenschapsagenda
In dezelfde maand verscheen het artikel Investeer in een brede wetenschap, geschreven door Rianne Letschert, Erik Kwakkel en Willem Schinkel en gepubliceerd op
ScienceGuide.
In november verscheen de Nationale Wetenschapsagenda. Verschillende leden van De Jonge Akademie participeerden, op persoonlijke titel, aan het project. Beatrice de Graaf was covoorzitter. Hilde Geurts zat in de klankbordgroep. Meerdere leden zaten in de vijf jury’s die de ingediende vragen hebben gebundeld en beoordeeld.
- Open Access
Er zijn verschillende discussies geweest over Open Access, o.a. een gesprek met
eurocommissaris Moedas. Ook zijn er voorbereidingen geweest voor een standpunt over Open Access en Open Data, in samenwerking met andere Europese jonge akademies en de Global Young Academy.
- Bezoeken aan de Colleges van Bestuur
In 2015 is een nieuwe serie van bezoeken van De Jonge Akademie aan de Colleges van Bestuur van de verschillende universiteiten van start gegaan. Tijdens deze gesprekken informeren bestuursleden en leden en alumni werkzaam op betreffende universiteit leden van het CvB en beleidsmedewerkers over de activiteiten van De Jonge Akademie. Er wordt verder ingegaan op de eisen die worden gesteld aan het lidmaatschap. Er vinden discussies plaats over de standpunten van De Jonge Akademie over diverse actuele beleidskwesties, zoals het loopbaanbeleid van wetenschappers.
4
3BTRACÉ WETENSCHAP & MAATSCHAPPIJ
Vanuit het tracé Wetenschap &Maatschappij willen leden zich richten op: - Het aan een breed publiek laten zien hoe wetenschap bedreven wordt, alsook de
uitkomsten van nieuw wetenschappelijk onderzoek delen met een publiek van niet-experts.
- Interconnectiviteit: wat verbindt de verschillende leden uit diverse vakgebieden en hoe ontwikkelen zij vanuit deze gedachte inspirerende activiteiten?
Ook in 2015 hebben leden van De Jonge Akademie gewerkt met verschillende mediapartijen.
Uitgelichte activiteiten in 2015 - Kennis op Straat
Met het project Kennis op Straat van De Jonge Akademie verzorgen wetenschappers korte publiekslezingen, bijv. op scholen, bejaardenhuizen, buurthuizen en science-cafés. Met deze lezingen worden niet alleen inhoudelijk thema’s overgebracht, maar ook de onderzoekende houding en de verwondering van wetenschap uitgelegd. Het project is ook in 2015 voortgezet. Er wordt gewerkt aan een communicatieplan om het bereik te vergroten en het lezingenbestand zal worden geactualiseerd.
- Toegankelijke video’s over onderzoek
In 2015 is opnieuw een aantal korte, toegankelijke video’s over het onderzoek van leden van De Jonge Akademie uitgebracht, in samenwerking met FastFacts. Belangrijkste doel is het slaan van een brug naar de samenleving door wetenschap op een aantrekkelijke wijze te presenteren. De filmpjes worden naast presentatie op de website van De Jonge
Akademie, ook gepresenteerd op de website van de Volkskrant. De doelgroep is breed: van journalist, beleidsmedewerker, medewerker bedrijfsleven, tot student of patiënt. Het project komt de zichtbaarheid van de wetenschapper, maar ook de zichtbaarheid en naamsbekendheid van De Jonge Akademie, ten goede. Het project wordt gefinancierd via de beurzenprogramma’s van De Jonge Akademie.
- Faces of Science
Promovendi geven en inkijkje in hun leven en de wetenschap aan de hand van
filmpjes, blogs, artikelen en meer. Doel is deze jonge wetenschappers in de schijnwerpers te zetten en te laten zien wat het leven als wetenschapper inhoudt, vooral aan jongeren die staan voor een studiekeuze, maar ook aan ieder ander die daarin geïnteresseerd is. Faces of Science is een project van de KNAW, De Jonge Akademie en Kennislink in samenwerking met FastFacts, gefinancierd door de wetenschappelijke auteurs van Elsevier, ondersteund door Lira Auteursfonds Reprorecht. De selectie van de leden van Faces of Science verloopt via de leden van de KNAW en De Jonge Akademie. In 2015 kwamen er negen “Faces of Science” bij, inmiddels zijn het er dertig.
- Wetenschap op woensdagmiddag
Wekelijks vertelde een lid van De Jonge Akademie in het programma Wetenschap op Woensdag op Radio1 over opmerkelijk wetenschappelijk nieuws. De afleveringen zijn beschikbaar via de website van De Jonge Akademie.
- Symposium Klimaatcommunicatie: de publieke atmosfeer
Op 6 november gingen twee klimaatwetenschappers, een communicatiewetenschapper en een journalist in op de vraag hoe klimaatwetenschappers het beste kunnen
maart 2016 11 / 32 experts, het algemene publiek)? Hoe kan effectief over onzekerheid en waarschijnlijkheid
gecommuniceerd worden?
- Deelname diverse publieksbijeenkomsten en bijdragen in de media In 2015 hebben leden van De Jonge Akademie diverse lezingen gegeven bij o.a. de verschillende Science Cafés, Kenniscafé, Paradiso, Spui25, VSNU café en Waag Society. Verder hebben leden opgetreden op diverse festivals en evenementen, waaronder: De Nacht van Kunst en Wetenschap in Groningen op 6 juni met Martijn Wieling; Oerol Festival van 12 – 21 juni met Marleen Kamperman, Hilde Geurts, Tine De Moor, Marijke Haverkorn en Matthijs van Veelen; Hack the Brain op 5 juni met alumnus Ysbrand van der Werf; Eureka Festival op 29 november met Rivke Jaffe, Johan van Leeuwaarden, Lotte Jensen, Erik Kwakkel en alumnus Appy Sluijs; Pump Your Career van het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren in november met Lotte Jensen en Erik Kwakkel; InScience Dutch International Science Film Festival op 8 november met Diederik Roest. In de media zijn er bijdragen geweest van leden van De Jonge Akademie aan onder andere de Nationale Wetenschapsquiz, Nieuwsuur, NPO EenVandaag, NPO De kennis van nu, VARA De Nieuws BV, NPO Nieuwsshow, Radio 1 Wetenschap op Woensdag,
Buitenhof, BNR, Radio 1 OVT, Radio 1 De Ochtend en regionale media. Leden schreven voor New Scientist, NRC Handelsblad, De Correspondent en blogsites zoals De Omslag en SciencePalooza.
5
4BTRACÉ INHOUD & INTERDISCIPLINARITEIT
Het tracé Inhoud & Interdisciplinariteit is een platform voor inhoudelijke uitwisseling en samenwerking. Het tracé buigt zich over interdisciplinaire thema’s die vragen om wetenschappelijke reflectie en maatschappelijke vragen die interdisciplinaire input behoeven. In 2015 heeft het tracé zich gericht op het centraal stellen van inhoud bij interdisciplinaire uitwisseling.
Uitgelichte activiteiten in 2015
- Publicatie Grensverleggend: Kansen en belemmeringen voor interdisciplinair onderzoek
In november bracht De Jonge Akademie het advies Grensverleggend: Kansen en belemmeringen voor interdisciplinair onderzoek uit, een verkenning van theorie en praktijk van wetenschapsbeoefening die vakgebieden overschrijdt. Met werkbare aanbevelingen voor beleidsmakers, universitaire bestuurders, wetenschappelijke tijdschriften en individuele onderzoekers. De uitgave kwam tot stand op basis van een enquête en een reeks interviews met leden en alumni van De Jonge Akademie.
-
InterScience De Jonge AkademieDe Jonge Akademie organiseert een serie symposia, InterScience De Jonge Akademie, waarbij een onderwerp vanuit verschillende disciplines wordt belicht. Tijdens de bijeenkomsten geven alfa-, bèta- en gammawetenschappers én kunstenaars hun visie op een actueel thema. Het thema van de eerste bijeenkomst op 24 maart 2015 was: Conflict en oplossingen. De tweede was op 29 oktober en ging over Water.
- Lezingen van leden over hun werk
Leden stellen het op prijs om over elkaars vakgebied te horen. Ook in 2015 zijn er diverse inhoudelijke lezingen door leden geweest, met name tijdens de ledenvergaderingen, om elkaar te informeren over en te laten inspireren door hun onderzoek.
- Gewetenschap
Van het theaterprogramma Gewetenschap, bedoeld om de discussie over ethische dilemma’s die wetenschappers dagelijks op de werkvloer tegenkomen te stimuleren, is in 2015 een Engelse vertaling gemaakt en voor het eerst in het Engels uitgevoerd voor niet-Nederlandstalige onderzoekers.
- Samenwerking met de KNAW en Akademie van Kunsten
Leden en alumni van De Jonge Akademie nemen deel in diverse commissies en jury’s van de KNAW en Akademie van Kunsten, waaronder de verschillende raden, de Commissie voor Basis- en Voortgezet Onderwijs, de Onderwijsprijs en de Heinekenprijzen, zie bijlage 7 voor een uitgebreid overzicht.
Verder hebben leden van De Jonge Akademie meegedaan aan diverse activiteiten van de KNAW en Akademie van Kunsten, waaronder de dispuutsavonden, bijeenkomsten met KNAW-secties en het verzorgen van lezingen op bijeenkomsten van de KNAW en Akademie van Kunsten (bijv. Perspectieven op islamwetenschappen in het universitair onderwijs op 28 april). De dispuutsavond van 4 november 2015 werd vanuit dit tracé georganiseerd.
Met de Akademie van Kunsten is De Jonge Akademie in 2015 van start gegaan met de ontwikkeling van een “datingwebsite”, waar kunstenaars en wetenschappers elkaar kunnen treffen voor discussie en samenwerking.
maart 2016 13 / 32
6 TRACÉ INTERNATIONALISERING
Het tracé onderneemt de volgende activiteiten:
- het ontwikkelen van een wereldwijd netwerk van jonge wetenschappers (al dan niet via andere jonge academies);
- het ontwikkelen van gezamenlijke projecten met internationale wetenschappers; - het ontwikkelen van een grotere internationale lobby, waarmee ook bijvoorbeeld de Europese Unie of de Verenigde Naties kan worden benaderd.
In 2015 heeft de uitwisseling met andere jonge academies en organisaties in Europa en daarbuiten verder gestalte gekregen.
Uitgelichte activiteiten in 2015 - Column SciencePalooza
In 2015 verscheen er een column in samenwerking met SciencePalooza waarbij wetenschappers met een buitenlandse achtergrond in Nederland en Nederlandse wetenschappers in het buitenland beschrijven hoe het is om in Nederland onderzoek te doen in vergelijking tot andere landen en vice versa. Christian Lange, Nathalie Katsonis en Raf De Bont schreven de eerste columns.
- Prijsvraag A Question for Europe
Samen met een aantal andere jonge academies deed De Jonge Akademie mee aan de jurering van inzendingen voor een prijsvraag over de dynamiek van integratie in Europa. - Bijeenkomst Internationale onderzoekers vluchtelingencrisis
Op 10 en 11 december organiseerde de Global Young Academy in samenwerking met de KNAW en De Jonge Akademie een expertmeeting in het Trippenhuis waarbij
onderzoekers uit verschillende disciplines met elkaar in gesprek gingen over de mogelijke rol van de wetenschap in het vinden van oplossingen voor de
vluchtelingencrisis in Europa.
- An expat guide to Dutch universities
In 2015 is De Jonge Akademie begonnen met het schrijven van een gids om expat onderzoekers die net in Nederland zijn te helpen hun weg te vinden binnen een Nederlandse universiteit.
- Jaarlijkse nieuwsbrief
In september 2015 verscheen de jaarlijkse nieuwsbrief met een overzicht van activiteiten van De Jonge Akademie bestemd voor de internationale contacten van De Jonge
Akademie.
- Bijwonen internationale bijeenkomsten
In 2015 namen leden van De Jonge Akademie deel aan de volgende bijeenkomsten: 30 april: Bezoek van Eurocommissaris Moedas aan Nederland. Onderwerp was Open Science/Open Access;
8 mei: Akademie van Zweden op bezoek bij de KNAW;
7 en 8 mei: bijeenkomst manager directors/beleidsmedewerkers van Europese Jonge Akademies in Stockholm;
4/5 november: Bijeenkomst European Young Academies in Brussel; 16 – 18 november: Worldwide Meeting of Young Academies in Zweden
- Lidmaatschap internationale organisaties
Roberta D’Alessandro, Bettina Speckmann, Arianna Betti en alumni Mihai Netea, Gijs Wuite en Wilfred van der Wiel zijn lid van de Global Young Academy.
Christian Lange werd in 2015 lid van de Young Academy of Europe. Alexander Sack en Tine De Moor zijn ook lid.
Van juni – oktober was Rianne Letschert lid van het Identification Committee van het EU Scientific Advisory Mechanism.
maart 2016 15 / 32
7 COMMISSIES VAN DE JONGE AKADEMIE
Er zijn twee permanente commissies actief binnen De Jonge Akademie: De Jonge Akademie Projectbeurscommissie en de Selectiecommissie.
7.1
De Jonge Akademie Projectbeurscommissie
De Jonge Akademie projectbeurzen maken het voor leden van De Jonge Akademie mogelijk om in onderlinge samenwerking plannen en ideeën uit te werken die passen binnen de doelstellingen van De Jonge Akademie, zoals deze naar voren zijn gebracht in het missiestatement van De Jonge Akademie (zie inleiding hoofdstuk 2). Plannen van leden van De Jonge Akademie waarbij één of meer van De Jonge Akademie-doelen gerealiseerd worden, kunnen voor financiering in aanmerking komen. Het project of de activiteit hoeft niet voor alle leden van De Jonge Akademie relevant te zijn (en is daarmee dus anders dan projecten gefinancierd uit algemene middelen van De Jonge Akademie). Het projectbeurssysteem bevat ook de mogelijkheid voor leden om een individuele beurs aan te vragen. Deze beurzen hebben tot doel onderzoekers te steunen in hun eigen ontwikkeling als wetenschapsbeoefenaar, bijvoorbeeld om een buitenlands symposium te bezoeken of een gastdocentschap in het buitenland te vervullen.
De Jonge Akademie Projectbeurscommissie is verantwoordelijk voor het toekennen van een gelimiteerd aantal beurzen (budget € 100.000 per jaar). In 2015 zijn twee rondes gehouden. In mei is € 21.510 aangevraagd en toegekend. In november is
€ 61.000 aangevraagd en € 49.500 toegekend. Bijlage 6 beschrijft de toegekende projecten in 2015.
Leden De Jonge Akademie Projectbeurscommissie
Hilde Geurts (voorzitter en bestuursverantwoordelijke), Marijke Haverkorn, Frank van Tubergen, Joris Dik en Martijn Wieling.
7.2 Selectiecommissie
De Selectiecommissie De Jonge Akademie bestaat uit vier leden, twee leden afkomstig uit De Jonge Akademie en twee leden afkomstig uit de KNAW. De selectiecommissie wordt technisch voorgezeten door de voorzitter van De Jonge Akademie. De Selectiecommissie selecteert ieder jaar 10 nieuwe leden voor De Jonge Akademie.
In 2015 zijn er in totaal 60 kandidaten voorgedragen.
Tijdens de eerste selectieronde is een aantal criteria gehanteerd voor de beoordeling, zoals opgenomen in het Reglement Selectie De Jonge Akademie:
• Kwaliteit publicaties blijkend uit tijdschriften, impactscore of uitgever • Externe waardering blijkend uit invited lectures
• Externe waardering blijkend uit prijzen, NWO-subsidies, KNAW-fellowhips etc. • Vernieuwendheid en belang van het onderzoek
• Wetenschappelijke zelfstandigheid, ontwikkeling eigen onderzoekslijn
• Verbreding wetenschappelijke ideeën na promotie, niet beperkt tot één onderwerp • Internationale oriëntatie -> weggeweest tijdens of na promotie
• Interdisciplinariteit (bewust)
• Outreach (spin off, bedrijfjes, populariseringactiviteiten) • Bestuursactiviteiten
Op basis van deze beoordelingsronde zijn 20 kandidaten uitgenodigd voor een gesprek met de selectiecommissie. In de gespreksronde werd nadrukkelijk rekening gehouden met aspecten die specifiek voor De Jonge Akademie van belang zijn: een aanstekelijke fascinatie en passie voor wetenschappelijk onderzoek en daarover goed kunnen praten; actief willen zijn voor De Jonge Akademie en daarvoor interessante ideeën hebben; enthousiasme tonen voor onderwerpen als wetenschapsbeleid, wetenschap en maatschappij, interdisciplinaire samenwerking en internationalisering.
Na de 20 gesprekken zijn er 10 kandidaten geselecteerd om lid te worden. In bijlage 3 wordt een overzicht gegeven van de in 2015 geselecteerde leden van De Jonge Akademie. Leden selectiecommissie kandidaten 2015
Rianne Letschert (technisch voorzitter), Annemieke Aartsma-Rus (De Jonge Akademie), Herman Paul (De Jonge Akademie), Antal van den Bosch (KNAW, afd. letterkunde), Louise Vet (KNAW, afd. natuurkunde).
maart 2016 17 / 32
8 FINANCIËLE VERANTWOORDING
De KNAW-bijdrage voor De Jonge Akademie was in 2015 € 276.000,00. De realisatie bedroeg € 203.037,05.
In de post Congressubsidie zijn de standaardbeurzen en De Jonge Akademie Projectbeurzen opgenomen.
Rekening Jaarbudget Realisatie
periode 1 - 12
413100 WKR Geschenken aan personeel > EUR 25 0,00 201,95
414100 WKR Reiskosten Dienstreizen 0,00 329,31
437450 Interne doorbelasting Fac. Dienst 0,00 11.212,25
441500 Publicatiekosten 27.000,00 31.635,53 441550 Drukkerij / uitgeverij 0,00 943,80 441990 Ov. beheerskosten 4.400,04 176,20 443150 Symposia/workshops 49.200,00 54.827,89 444000 Reis- en verblijfkosten 11.000,04 5.864,83 444300 Representatiekosten 1.899,96 2.438,90 452000 Vergoedingen besturen 32.499,96 28.250,04 453100 Congressubsidie 150.000,00 117.337,96 856790 Ov. opbrengsten 0,00 -181,61 856900 Bijdrage instituut 0,00 -50.000,00 Eindtotaal 276.000,00 203.037,05
Bijlage 1: De Jonge Akademie ledenoverzicht 2015
Naam Vakgebied Universiteit/organisatie Faculteit/Afdeling
Dr. Annemieke Aartsma-Rus Genetica Leids Universitair
Medisch Centrum / Newcastle University
Afdeling Humane Genetica
Prof. dr. Lenneke Alink Pedagogiek Universiteit Leiden Faculteit Sociale Wetenschappen
Dr. Raf De Bont Wetenschapsgeschiedenis Universiteit Maastricht Science, Technology and Society Studies
Dr. Teun Bousema Epidemiologie, immunologie,
malaria Radboud Universiteit Nijmegen/London School of Hygiene & Tropical Medicine
Nijmegen Center for Molecular Life Sciences
Prof. dr. Hilde Bras Sociologie Wageningen Universiteit
& Researchcentrum Departement Maatschappijwetenschappen
Dr. Annelien Bredenoord Medische ethiek Universitair Medisch
Centrum Utrecht Julius Centrum, afdeling Medical Humanities
Prof. dr. Gijs Brink, van den Maag-, darm- en leverziekten Academisch Medisch
Centrum
Dr. Marieke Brink, van den Bedrijfskunde Radboud Universiteit
Nijmegen Faculteit der Managementwetenschappen
Prof. dr. ir. Alexander Brinkman Kwantumtransport in materie Universiteit Twente MESA+ Instituut voor Nanotechnologie
Prof. dr. Antoine Buyse Rechten van de mens Universiteit Utrecht Studie- en Informatiecentrum Mensenrechten,
Faculteit REBO
Prof. dr. Roberta D'Alessandro Taalkunde Universiteit Leiden Leiden University Centre for Linguistics
Dr. dr. Patricia Dankers Chemie, biomaterialen Technische Universiteit
Eindhoven Instituut voor Complexe Moleculaire Systemen, Faculteit Biomedische Technologie
Prof. dr. Tine De Moor Sociaal-economische geschiedenis Universiteit Utrecht UU Strategic Theme Institutions
Prof. dr. Joris Dik Kunstgeschiedenis, chemie,
materiaalkunde Technische Universiteit Delft Faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek & Technische Materiaalwetenschappen
Prof. dr. Andrea Evers Gezondheidspsychologie Universiteit Leiden Instituut voor Psychologie, Sectie Gezondheids-,
Medische en Neuropsychologie
Prof. dr. Ewout Frankema Geschiedenis, economische
wetenschappen Wageningen Universiteit & Researchcentrum Social Sciences Group, Rural and Environmental History
Dr. Elke Geraerts Klinische cognitie, forensische
psychologie Erasmus Universiteit Rotterdam Instituut voor Psychologie
Prof. dr. Jeroen Geurts Klinische neurowetenschappen Vrije Universiteit
medisch centrum Afdeling Anatomie & Neurowetenschappen
Prof. dr. Hilde Geurts Neuropsychologie, autisme, ADHD,
cognitie Universiteit van Amsterdam Afdeling Psychologie: Brein en Cognitie/Dr. Leo Kannerhuis
Prof. dr. Beatrice Graaf, de Moderne geschiedenis,
internationale betrekkingen Universiteit Utrecht Faculteit Geesteswetenschappen/Departement Geschiedenis, Programma Institutions
Dr. Marijke Haverkorn Sterrenkunde Radboud Universiteit
Nijmegen/Sterrewacht Leiden
Institute for Mathematics, Astrophysics and Particle Physics
Prof. dr. Gert-Jan Heiden, van der Wijsbegeerte, metafysica Radboud Universiteit
Nijmegen Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen.
Prof. dr. Casper Hoogenraad Moleculaire neurobiologie Universiteit Utrecht Faculteit Bètawetenschappen
Dr. Rivke Jaffe Antropologie/geografie Universiteit van
Amsterdam Dept. Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies
Dr. Lotte Jensen Nederlandse taal en cultuur Radboud Universiteit
Nijmegen Nederlandse Taal en Cultuur
Dr. Marleen Kamperman Polymeerchemie Wageningen Universiteit
& Researchcentrum Laboratory of Physical Chemistry and Colloid Science
Dr. Nathalie Katsonis Scheikunde, nanotechnologie Universiteit Twente MESA+ Instituut voor Nanotechnologie
Prof. dr. Femius Koenderink Experimentele natuurkunde, optica,
nanotechnologie FOM-instituut AMOLF Center for Nanophotonics
Prof. dr. ir. Maaike Kroon Scheidingstechnologie,
thermodynamica Technische Universiteit Eindhoven Faculteit Scheikundige Technologie en Scheikunde
Dr. Erik Kwakkel Middeleeuwse boektechnieken Universiteit Leiden Leiden University Centre for the Arts in Society
Prof. dr. Hanneke Laarhoven, van Medische
oncologie/religiewetenschappen Academisch Medisch Centrum Afdeling Medische Oncologie
Prof. dr. Christian Lange Islamitische en arabische studies Universiteit Utrecht Departement Filosofie en Religiewetenschap
Dr. Floris Lange, de Cognitieve neurowetenschap Radboud Universiteit
Nijmegen, Donders Instituut
Centre for Cognitive Neuroimaging
Prof. dr. Johan Leeuwaarden,
van Wiskunde Technische Universiteit Eindhoven Faculteit Wiskunde en Informatica
maart 2016 19 / 32 Prof. dr.
mr. Rianne Letschert Internationaal recht en victimologie Universiteit van Tilburg Tilburg Law School
Prof. dr. Herman Paul Geschiedfilosofie en historiografie,
secularisatiestudies Universiteit Leiden/Rijksuniversiteit Groningen
Instituut voor Geschiedenis
Prof. dr. Sjoerd Repping Geneeskunde, biomedische
wetenschappen, humane voortplantingsbiologie
Universiteit van
Amsterdam Academisch Medisch Centrum
Dr. Diederik Roest Theoretische natuurkunde Rijksuniversiteit
Groningen Van Swinderen Institute for Particle Physics and Gravity Prof. dr. Alexander Sack Psychologie, neurowetenschappen Universiteit Maastricht Faculty of Psychology & Neuroscience, Department
of Cognitive Neuroscience
Prof. dr. Willem Schinkel Theoretische sociologie, filosofie,
cultuurwetenschappen Erasmus Universiteit Rotterdam Afdeling Sociologie
Prof. dr. Iris Sommer Biologische aspecten van psychose Universitair Medisch
Centrum Utrecht Rudolf Magnus Institute of Neuroscience
Prof. dr. Irene Tieleman Dierecologie Rijksuniversiteit
Groningen Centrum voor Ecologische en Evolutionaire Studies
Prof. dr. Frank Tubergen, van Sociologie Universiteit Utrecht Faculteit Sociale Wetenschappen
Prof. dr. Matthijs Veelen, van Economie, theoretische biologie Universiteit van
Amsterdam Faculteit Economie en Bedrijfskunde, CREED
Prof. dr. Jan-Willem Veening Moleculaire genetica Rijksuniversiteit
Groningen Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute
Prof. dr. Barbara Vis Politicologie, economie Vrije Universiteit
Amsterdam Faculteit der Sociale Wetenschappen, Afdeling Bestuurswetenschap en Politicologie
Prof. dr. Rens Vliegenthart Communicatiewetenschap Universiteit van
Amsterdam Afdeling Communicatiewetenschap en Amsterdam School of Communication Research
Dr. Martijn Wieling Computationele taalkunde Rijksuniversiteit
Bijlage 2: Alumni van De Jonge Akademie
Naam
Lichting (vanaf
april) Vakgebied Universiteit/organisatie
Prof. dr. Jaap Abbring 2005 Arbeid, economische wetenschappen Universiteit van Tilburg, CentER
Prof. dr. Reuven Agami 2007 Genregulatie, microRNA, pathogenese Nederlands Kanker Instituut
Dr. Elske Akker, van den-van Marle 2005 Gezondheidseconomie, besliskunde Leids Universitair Medisch Centrum
Prof. dr. André Aleman 2009 Neurowetenschappen, cognitieve neuropsychiatrie Universitair Medisch Centrum Groningen
Prof. dr. ir. Marjolein Asselt, van 2005 Risk governance, toekomstverkenningen Universiteit Maastricht/Onderzoeksraad voor Veiligheid
Prof. dr. ir. Hester Bijl 2005 Niet-stationaire stromingen Technische Universiteit Delft
Prof. dr. Mischa Bonn 2005 Fysische chemie, atoomfysica en molecuulfysica Max Planck Institute for Polymer Research
Prof. dr. Carlijn Bouten 2005 Tissue engineering Technische Universiteit Eindhoven
Prof. dr. Monica Claes 2009 Europees en vergelijkend constitutioneel recht Universiteit Maastricht
Prof. dr. Ronald Cramer 2005 Cryptologie Centrum Wiskunde & Informatica
Prof. dr. David Cremer, de 2006 Management studies University of Cambridge
Prof. dr. Eveline Crone 2008 Neurocognitieve ontwikkelingspsychologie Universiteit Leiden
Prof. dr. Petra Dam, van 2005 Waterstaatsgeschiedenis Vrije Universiteit Amsterdam
Prof. dr. Nynke Dekker 2006 Biofysica, microscopie, nanotechnologie Technische Universiteit Delft
Prof. dr. Sarah Durston 2008 Neurowetenschappen, ADHD, autisme Universitair Medisch Centrum Utrecht
Dr. Elise Dusseldorp 2005 Waarschijnlijkheidsrekening en statistiek TNO Kwaliteit van leven / Universiteit Leiden
Prof. dr. Raymond Ee, van 2005 Fysiologie, biofysica, klinische fysica Philips Research Laboratories
Prof. dr. Bernet Elzinga 2007 Klinische psychologie, neurobiologie Universiteit Leiden
Prof. dr. Mirjam Ernestus 2008 Psycholinguistiek Radboud Universiteit Nijmegen
Prof. dr. Ron Fouchier 2005 Virologie Erasmus Medisch Centrum
Prof. dr. Pascal Fries 2007 Psychologie Ernst Strüngmann Institute
Prof. dr. Oscar Gelderblom 2006 Economische en financiële geschiedenis Universiteit Utrecht
Prof. mr. Janneke Gerards 2005 Europees recht Radboud Universiteit Nijmegen
Dr. Fokke Gerritsen 2005 Archeologie Vrije Universiteit Amsterdam
Dr. ir. René Geurts 2008 Moleculaire biologie Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Prof. dr. Marie-José Goumans 2009 Celbiologie, ontwikkelingsbiologie Leids Universitair Medisch Centrum
Prof. dr. Paul Groot 2009 Sterrenkunde, astrofysica Radboud Universiteit Nijmegen
Prof. dr. Bas Haar Romeny, ter 2005 Oude geschiedenis van het Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten Vrije Universiteit Amsterdam
Prof. dr. Olivier Hekster 2005 Oude geschiedenis Radboud Universiteit Nijmegen
Prof. dr. Janet Hell, van 2005 Tweede taalverwerving, taalontwikkeling Pennsylvania State University
Prof. dr. Amina Helmi 2007 Sterrenkunde Rijksuniversiteit Groningen
Prof. dr. Kristin Henrard 2005 Minderheidsbescherming Erasmus Universiteit Rotterdam
Prof. dr. Jennifer Herek 2005 Optische wetenschappen Universiteit Twente
Prof. dr. ir. Jan Hest, van 2005 Bio-organische chemie Radboud Universiteit Nijmegen
Prof. dr. ir. Hans Hilgenkamp 2005 Fysica van gecondenseerde materie Universiteit Twente
Prof. dr. Suzanne Hulscher 2005 Waterbeheer en watersystemen Universiteit Twente
Prof. dr. Catholijn Jonker 2005 Mens-machine-interactie Technische Universiteit Delft
Prof. dr. Maarten Kleinhans 2008 River and Coastal Engineering, Earth Surface Dynamics Universiteit Utrecht
Dr. ir. Bart Knols 2005 Medische entomologie In2Care BV
Prof. dr. Gijsje Koenderink 2008 Biofysica FOM-instituut AMOLF
Prof. dr. Bert-Jaap Koops 2005 Rechtsorde, straf (proces) recht en criminologie, informatica Universiteit van Tilburg
maart 2016 21 / 32
Prof. dr. Bart Lambrecht 2005 Immunopathologie van de long Universiteit van Gent
Dr. Mirjam Leunissen 2012 Datavisualisatie en infographics Dutch Data Design
Prof. dr. Christoph Lüthy 2005 Geschiedenis van de filosofie en de natuurwetenschappen Radboud Universiteit Nijmegen
Prof. dr. Kofi Makinwa 2007 Elektrotechniek Technische Universiteit Delft
Prof. dr. Huib Mansvelder 2006 Neurofysiologie Vrije Universiteit Amsterdam
Prof. dr. Lodi Nauta 2005 Geschiedenis van de filosofie Rijksuniversiteit Groningen
Prof. dr. Ariana Need 2007 Sociologie Universiteit Twente
Prof. dr. Mihai Netea 2007 Geneeskunde, immunologie-infectieziekten Universitair Medisch Centrum St. Radboud
Prof. dr. Wiro Niessen 2005 Biomedische beeldverwerking, beeldgenetica Erasmus Medisch Centrum/Technische Universiteit Delft
Prof. dr. ir. Tjerk Oosterkamp 2009 Natuurkunde Universiteit Leiden
Prof. dr. Mark Peletier 2006 Wiskunde Technische Universiteit Eindhoven
Prof. dr. Brenda Penninx 2006 Psychiatrie, epidemiologie Vrije Universiteit medisch centrum
Prof. dr. Yigal Pinto 2005 Inwendige geneeskunde Academisch Medisch Centrum
Prof. dr. Danielle Posthuma 2005 Gedragswetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam & Vrije Universiteit medisch centrum
Prof. dr. Joost Reek 2006 Supramoleculaire katalyse Universiteit van Amsterdam
Prof. dr. Pieter Roelfsema 2005 Cognitieve neurofysiologie Nederlands Herseninstituut
Dr. Jeroen Salman 2006 Cultuurgeschiedenis, literatuurwetenschap Universiteit Utrecht
Prof. dr. Niels Schiller 2005 Taalwetenschap en psychologie Universiteit Leiden
Prof. dr. Monika Schmid 2005 Taalkunde University of Essex
Dr. Asghar Seyed Gohrab 2007 Talen en culturen van het Midden-Oosten Universiteit Leiden
Prof. mr.
drs. Carla Sieburgh 2006 Burgerlijk recht Radboud Universiteit Nijmegen
Prof. mr. Elies Sliedregt, van 2008 Straf(proces)recht Vrije Universiteit Amsterdam
Prof. dr. Appy Sluijs 2009 Paleoceanografie Universiteit Utrecht
Dr. ir. Jetse Stoorvogel 2005 Landdynamiek Wageningen Universiteit & Researchcentrum
Prof. dr. Stefan Stremersch 2006 Marketing Erasmus Universiteit Rotterdam
Prof. dr. Marc Strous 2007 Microbiologie University of Calgary
Dr. Marika Taylor 2009 Theoretische natuurkunde University of Southampton
Dr. mr. Miranda Turennout, van 2005 Recht, neurowetenschappen Openbaar Ministerie
Prof. dr. ir. Lieven Vandersypen 2008 Quantumnanowetenschappen Technische Universiteit Delft
Prof. dr. ir. Peter-Paul Verbeek 2009 Filosofie van mens en techniek Universiteit Twente
Prof. dr. Simon Verhulst 2005 Behavioural Ecophysiology Rijksuniversiteit Groningen
Prof. dr. Beate Volker 2005 Sociologie Universiteit van Amsterdam
Prof. dr. Claes Vreese, de 2009 Communicatiewetenschap, politiek en communicatie Universiteit van Amsterdam
Prof. dr. Juliette Walma van der Molen 2005 Wetenschapseducatie en talentontwikkeling Universiteit Twente
Prof. dr. ir. Bert Weckhuysen 2005 Anorganische chemie en katalyse Universiteit Utrecht
Prof. dr. Wim Westrenen, van 2008 Planeetwetenschappen, petrologie en geochemie Vrije Universiteit Amsterdam
Prof. dr. ir. Wilfred Wiel, van der 2007 Natuurkunde, nano-elektronica Universiteit Twente
Prof. dr. Pieter Rein Wolde, ten 2008 Biofysica FOM-instituut AMOLF
Prof. dr. ir. Gijs Wuite 2009 Biofysica Vrije Universiteit Amsterdam
Prof. dr. Arianna Betti 2010
Wijsbegeerte, taalfilosofie, ideëengeschiedenis,
e-humanities Universiteit van Amsterdam
Prof.dr. Bé Breij 2010 Latijnse letterkunde, antieke retorica Radboud Universiteit Nijmegen
Prof. dr. Bettina Speckmann 2010 Informatica, geometrische algoritmiek Technische Universiteit Eindhoven
Prof. dr. Holger Gzella 2010 Semitische talen Universiteit Leiden Prof. dr. Ingrid Robeyns 2010 Praktische filosofie (ethiek en sociale, politieke filosofie) Universiteit Utrecht
Prof. dr. Joost Hoenderop 2010 Geneeskunde, moleculaire nierfysiologie Universitair Medisch Centrum St. Radboud
Prof. dr. ir. Ronald Hanson 2010 Natuurkunde, quantumfysica Technische Universiteit Delft
Prof. dr. Tamara Gog, van 2010 Onderwijspsychologie Universiteit Utrecht / Erasmus Universiteit Rotterdam
maart 2016 23 / 32
Bijlage 3: De Jonge Akademie nieuwe leden 2015
Prof. dr. Lenneke Alink (Pedagogiek, Universiteit Leiden/Rechtsgeleerdheid, Vrije Universiteit)
Met het oog op preventie en interventie combineert Lenneke Alink (1978) voor haar vernieuwende onderzoek naar kindermishandeling kennis vanuit verschillende disciplines als pedagogiek, psychologie en recht met neurobiologische methoden. Recent onderzoek richt zich op chaos in het gezin als bron voor kindermishandeling. Naast invloedrijke internationale publicaties heeft ze enkele breed gebruikte Nederlandse onderzoeksrapporten op haar naam. Ze is werkzaam als hoogleraar Forensische gezinspedagogiek aan de Universiteit Leiden en
bijzonder hoogleraar Voorkomen, gevolgen en aanpak kindermishandeling aan de Vrije Universiteit.
Dr. Rafael De Bont (Wetenschapsgeschiedenis, Universiteit Maastricht)
De centrale vraag in het onderzoek van Raf De Bont (1977) is hoe de wetenschap de moderne samenleving heeft beïnvloed en omgekeerd. Hij kijkt dan met name naar de geschiedenis van de levens- en sociale wetenschappen in Noordwest-Europa vanaf 1800. De Bont toonde onder meer aan dat de intrede van een nieuwe wetenschappelijke werkplaats, het veldlaboratorium, cruciaal was voor het ontstaan van de ecologische wetenschap. In zijn huidige, sterk interdisciplinaire onderzoek staat de rol van de ecologische expert in internationale natuurbescherming sinds de jaren 1930 centraal.
Dr. Marieke van den Brink (Bedrijfskunde, Radboud Universiteit Nijmegen)
Inzichten uit het onderzoek van Marieke van den Brink (1978) naar gender en diversiteit in (wetenschappelijke) organisaties kunnen bijdragen aan een maatschappelijk representatiever personeelsbestand in de wetenschap. Interdisciplinariteit en valorisatie zijn pijlers onder haar academische werk. Dit omvat onder meer talentbeleid aan Nederlandse universiteiten en een internationaal vergelijkend onderzoek naar gender in de carrières van jonge academici op tijdelijke contracten. Van den Brink geeft regelmatig workshops aan bestuurders over
gendermechanismen en aan (vrouwelijke) academici om hun kansen op een wetenschappelijke loopbaan te vergroten.
Dr.dr. Patricia Dankers (Biomaterialen, Technische Universiteit Eindhoven)
Gepromoveerd in zowel de technische natuurwetenschappen als de medische wetenschappen ontdekte Patricia Dankers (1978) de meerwaarde van samenwerking tussen chemici en artsen. Haar onderzoeksgroep probeert resultaten uit fundamenteel onderzoek te vertalen naar praktische toepassingen voor de patiënt. Momenteel richt zij zich op de ontwikkeling van supramoleculaire biomaterialen om deze in te kunnen zetten voor regeneratieve geneeskunde. Dankers maakte deel uit van de eerste Jonge Gezondheidsraad en leverde ook bijdragen aan boeken voor de basisschool.
Dr. Rivke Jaffe (Antropologie/Geografie, Universiteit van Amsterdam)
Wetenschappelijke drijfveer van Rivke Jaffe (1978) is bijdragen aan een beter begrip van de stedelijke samenleving en ongelijkheid. Waarom worden sommige stadsbewoners onevenredig blootgesteld aan stedelijke problemen als armoede, onveiligheid en vervuilde leefomgevingen? Hoe werkt het (koloniale) verleden door in het huidige stadsleven, en hoe geven mensen via populaire cultuur uiting aan hun ervaringen van de stad? Dit soort interdisciplinaire vraagstukken bestudeert ze samen met sociologen, politicologen, (kunst)historici en
literatuurwetenschappers. Met de ‘Hiphop University’ maakte ze haar onderzoek ook toegankelijk voor een breed publiek.
Dr. Marleen Kamperman (Fysische Chemie, Wageningen Universiteit en Researchcentrum) Voor Marleen Kamperman (1979) is de natuur de inspiratiebron bij het ontwikkelen van nieuwe materialen. Dit door chemische functies uit verschillende biologische systemen te kopiëren. Haar tweede onderzoekslijn is oppervlakken op nanoschaal te structureren zodat ze op elke
ondergrond snel kunnen hechten en weer loslaten, net als het ingenieuze oppervlak van fijne haartjes op de pootjes van een gekko. Naast haar eigen onderzoeksgroep is Kamperman actief in mentorprogramma’s voor jonge onderzoekers en geeft ze publiekslezingen.
Dr. Floris de Lange (Cognitieve neurowetenschap, Donders Instituut, Radboud Universiteit Nijmegen)
Floris de Lange (1977) buigt zich met zijn onderzoeksgroep over de vraag hoe ons brein ons in staat stelt om de wereld om ons heen waar te nemen. Het oplossen van deze complexe puzzel vraagt om het bijeenbrengen van kennis uit onder meer psychologie, biologie, en wis- en natuurkunde. De Lange ziet wetenschapscommunicatie als een essentieel onderdeel van wetenschapsbeoefening en is actief in media en publiekslezingen, onder meer in samenwerking met kunstenaars. Hij ontving in 2012 de Heineken Young Scientist Award voor
Cognitiewetenschap voor zijn onderzoek naar visuele waarneming en motorische verbeelding. Prof. dr. Johan van Leeuwaarden (Wiskunde en Informatica, Technische Universiteit Eindhoven)
Wiskundige Johan van Leeuwaarden (1978) onderzoekt het gedrag van complexe netwerken en wordt daarbij geïnspireerd door praktische toepassingen. Zo kijkt hij naar
communicatienetwerken als het internet, logistieke netwerken en sociale netwerken. Om uitdagingen van groot maatschappelijk en wetenschappelijk belang te adresseren lanceerde hij met anderen het Data Science Center Eindhoven en het interdisciplinaire NWO
Zwaartekrachtprogramma NETWORKS. In columns en publiekslezingen legt hij uit waarom wiskunde zowel prachtig als belangrijk is.
Prof. dr. Jan-Willem Veening (Moleculaire Genetica, Rijksuniversiteit Groningen) Met een multidisciplinair team brengt Jan-Willem Veening (1978) in kaart hoe de bacterie Streptococcus pneumoniae –die onder meer longontsteking veroorzaakt- zich vermenigvuldigt, de switch maakt naar ziekteverwekker en resistent wordt tegen antibiotica. Dit alles met behulp van slimme genetische trucs, synthetisch-biologische methoden en geavanceerde
microscopietechnieken. De combinatie van benaderingen is wereldwijd uniek in zijn onderzoeksveld. Met het oog op de maatschappelijke impact van zijn werk neemt Veening regelmatig deel aan discussies rond bijvoorbeeld synthetische biologie en antibioticagebruik. Dr. Martijn Wieling (Computationele Taalkunde, Rijksuniversiteit Groningen)
Wieling (1981) combineert taalkunde met informatiekunde en statistiek. Omdat hij in zijn onderzoek de lange tijd gescheiden vakgebieden dialectometrie en sociolinguïstiek technisch dichter bij elkaar heeft gebracht, werd het mogelijk de verweven invloed van geografie en sociale factoren op taalvariatie te bepalen. Hij zet zijn onderzoek naar taalvariatie in een nieuwe richting voort, door met articulografie te kijken naar de beweging van tong en lippen tijdens spraak. Deze specifieke focus zou kunnen helpen de uitspraak van een tweede taal te verbeteren. Wieling is een overtuigd pleitbezorger van open access en het delen van data en methoden.
maart 2016 25 / 32
Bijlage 4: Wetenschappelijke voordrachten
tijdens bijeenkomsten van De Jonge Akademie
Bijeenkomst Titel lezing/workshop Sprekers
Installatiebijeenkomst 26 maart Ledenvergadering 12 juni
Ledenvergadering 21 september Ledenvergadering 17 november
10 pitches door de nieuwe leden over verbeelding in hun onderzoek
Wetenschapsspel Interdisciplinariteit Loopbaanbeleid
Internationale context jonge academies Taalvariatie – patronen in uitspraak en tongbewegingen
Wat is data en hoe open kan data zijn?
De 10 nieuwe leden
Juliette Walma van der Molen en Marie-José Goumans (alumni) Maarten Kleinhans (alumnus) en Andrea Evers
Simon Verhulst (alumnus) en Maaike Kroon
Hans Hilgenkamp (alumnus) en Christian Lange
Martijn Wieling Tine De Moor, Femius Koenderink, Hilde Geurts Marjan Grootveld (DANS-KNAW)
Bijlage 5: Samenstelling tracés (na 1 april 2015)
Tracé Inhoud &Internationalisering Tracé Wetenschapsbeleid Tracé Wetenschap & Maatschappij Tracé Internationalisering Hilde Bras
Marieke van den Brink Annelien Bredenoord Alexander Brinkman Antoine Buyse Roberta d’ Alessandro Andrea Evers (voorzitter) Ewout Frankema
Jeroen Geurts
Gert-Jan van der Heiden Lotte Jensen (voorzitter) Nathalie Katsonis Maaike Kroon
Hanneke van Laarhoven Floris de Lange
Johan van Leeuwaarden David Lentink
Rianne Letschert Herman Paul Sjoerd Repping Irene Tieleman Frank van Tubergen Matthijs van Veelen Jan-Willem Veening Barbara Vis Rens Vliegenthart Martijn Wieling Teun Bousema Annelien Bredenoord Antoine Buyse Roberta d’Alessandro Patricia Dankers Andrea Evers Elke Geraerts Hilde Geurts Jeroen Geurts Beatrice de Graaf Marijke Haverkorn Casper Hoogenraad Lotte Jensen Maaike Kroon
Hanneke van Laarhoven (voorzitter) Rianne Letschert Herman Paul Sjoerd Repping Diederik Roest Willem Schinkel Irene Tieleman Frank van Tubergen Barbara Vis Rens Vliegenthart (voorzitter) Martijn Wieling Annemieke Aartsma-Rus (voorzitter) Lenneke Alink Raf De Bont Teun Bousema Patricia Dankers Andrea Evers Ewout Frankema Elke Geraerts Hilde Geurts Marijke Haverkorn Casper Hoogenraad Rivke Jaffe Marleen Kamperman Femius Koenderink Maaike Kroon
Erik Kwakkel (voorzitter) Christian Lange
Johan van Leeuwaarden Rianne Letschert Tine De Moor Sjoerd Repping Diederik Roest Willem Schinkel Iris Sommer Irene Tieleman Rens Vliegenthart Martijn Wieling Annemieke Aartsma-Rus Lenneke Alink
Raf De Bont (voorzitter) Marieke van den Brink Alexander Brinkman Antoine Buyse Roberta d’ Alessandro Jeroen Geurts
Hilde Geurts
Nathalie Katsonis (voorzitter) Marleen Kamperman Lotte Jensen Erik Kwakkel Christian Lange Rianne Letschert Willem Schinkel Martijn Wieling
maart 2016 27 / 32
Bijlage 6: De Jonge Akademie Projectbeurzen 2015
In 2015 is er voor de volgende projecten een De Jonge Akademie Projectbeurs toegekend: 1e ronde, mei 2015
Roberta D'Alessandro: From the old to the young; is revitalizing dying languages really impossible?
The aim of this project is to design a pilot for revitalizing endangered linguistic varieties. This project will target southern Italian languages, that are my research focus, with the aim of gathering documents, creating material for schools, checking the status of the linguistic competence of children (both active and passive) and trying to start a revitalization process, which can then be extended to other parts of Italy (and perhaps Europe). Southern Italian languages are particularly endangered, both because of the contact with Italian and because they are considered sociolinguistic “low status” indicators. This means that parents avoid speaking them to their children, with the result that children only hear these languages from their grandparents. A dedicated effort of awareness raising is required for these languages not to die completely, bringing with them the cultural heritage of southern Italy.
Ewout Frankema: Online disseminaties van tekstboek "The History of African Development"
Het African Economic History Network (AEHN, www.aehnetwork.org) is een online platform voor de uitwisseling van wetenschappelijke kennis en inzichten over Afrikaanse historische ontwikkeling(en). Het platform wordt beheerd door academici werkzaam aan een aantal Afrikaanse, Europese en Noord-Amerikaanse universiteiten (Frankema is een van de oprichters). Het platform richt zich op academici (met name historici, economen, sociologen en politicologen), studenten in het hoger middelbaar en hoger onderwijs en een brede categorie van niet-academische belangstellenden die zich o.a. bezig houden met
ontwikkelingssamenwerking. De missie van het AEHN is om de achterstand in kennis over Afrikaanse geschiedenis (met name kennis over lange-termijn maatschappelijke
ontwikkelingen) onder het grote publiek, en meer in het bijzonder Afrikaanse en niet-Afrikaanse studenten, in te halen door directe toegang te verschaffen tot wetenschappelijke onderzoekagenda’s en wetenschappelijke resultaten. Een aantal leden van het AEHN is bezig met de ontwikkeling van een open access en open source tekstboek getiteld “The History of African Development”. Dit tekstboek wordt nu al door verschillende Afrikaanse en niet-Afrikaanse onderwijsinstellingen gebruikt als lesmateriaal. Om de bekendheid van het netwerk (onze missie) en het tekstboek verder te verspreiden willen we graag 2
promotievideo’s maken, een video die de kijker informeert over de ambities van het AEHN en een video die de kijker informeert over de opzet en inhoud van het tekstboek.
Rivke Jaffe: Hiphop Museum
In samenwerking met het Tropenmuseum in Amsterdam onderzoekt het event Hiphop Museum de raakvlakken tussen hiphop, wetenschap en materiële cultuur. De voornaamste doelstellingen zijn:
- het benaderen van hiphop als een vorm van kritische en analytische reflectie op maatschappelijke en filosofische kwesties, die zodoende overeenkomsten vertoont met wetenschappelijke discoursen
- het bediscussiëren van de rol van specifieke objecten binnen de hiphopcultuur met een breed, jong en divers publiek
- het verkennen van wat wetenschappers kunnen leren van hiphoppers, bijvoorbeeld door te kijken naar hoe zij complexe kwesties toegankelijk maken voor een breed, jong en divers publiek
- het onderzoeken van de rol die musea hierbij kunnen rol spelen als ontmoetingsplek of contact zone
David Lentink: Openingssymposium nieuwe vogel & drone onderzoekswindtunnel De doelstelling van het project is om toonaangevende wetenschappers (biologen) uit de hele wereld die ook windtunnels voor vliegende dieren hebben uit te nodigen voor de opening van mijn vogel windtunnel op Stanford University en een aansluitend symposium. Verbonden aan deze opening zal ik mijn derde special issue editen voor Bioinspiration & Biomimetics
(toegezegde optie) of Interface Focus (pending) met het thema “windtunnel onderzoek aan vliegende dieren als inspiratie voor drones” waar de uitgenodigde wetenschappers aan zullen bijdragen. In het verleden zijn mijn special issues opgepikt door de BBC, New York Times, The Economist, en andere toonaangevende media. De opening van de windtunnel zal ook groots aangekondigd worden in de media: mijn lab is het eerste ingenieurslab met een vogel windtunnel in de wereld. Het is bovendien een hele speciale tunnel die nieuw onderzoek mogelijk maakt aan zowel vogels als drones in het hart van Silicon Valley, waar dit een hot onderwerp is. Het doel van het symposium en het special issue is allereerst om biologen die werken aan vliegende dieren en ingenieurs die werken aan drones bij elkaar te brengen om kruisbestuiving tussen beide vakgebieden te bevorderen. Het tweede doel is om de wereld te betrekken bij de opening van deze bijzondere faciliteit middels de media met hulp van Stanford News, die al bezig is met de voorbereidingen (inclusief een time lapse van de bouw van het nieuwe laboratorium en de wind tunnel).
Rianne Letschert: Engelse vertaling Gewetenschap
Met het discussietheater Gewetenschap wil De Jonge Akademie het maatschappelijke debat over wetenschappelijke integriteit verschuiven van de krantenkolommen naar de alledaagse praktijk van onderzoekers. En vooral diezelfde onderzoekers aanzetten van gedachten te wisselen over de problemen, dilemma’s en verleidingen waar wetenschappers mee te maken kunnen krijgen. Gewetenschap is in 2014 succesvol langs een aantal universiteiten gegaan. Om het stuk aan te bieden aan de grote groep onderzoekers in Nederland die de Nederlandse taal niet machtig is, heeft De Jonge Akademie besloten om een Engelse versie te laten maken. Pandemonia Science Theater, die het oorspronkelijke stuk samen met De Jonge Akademie heeft geschreven, heeft het script laten vertalen in het Engels en de acteurs hebben het stuk in de Engelse vertaling gerepeteerd. Hierdoor kan een groter deel van het wetenschappelijk veld in Nederland worden gestimuleerd om van gedachten te wisselen over veel voorkomende dilemma’s op de wetenschappelijke werkvloer.
Sjoerd Repping en Rens Vliegenthart: Publieke opinie over de aanvaardbaarheid van artificiële gameten
Een van de meest innoverende aankomende voortplantingstechnieken is het maken van artificiële gameten. Artificiële gameten kunnen worden gecreëerd uit lichaamscellen door middel van stamcel technologie. Op dit moment wordt dit reeds getest in diermodellen. De klinische toepassing van artificiële gameten zou onvruchtbare koppels in staat stellen tot genetisch ouderschap, waar dat nu niet mogelijk is. Echter, experts van verschillende disciplines hebben aandacht gevraagd voor de potentiele implicaties van het gebruik van artificiële gameten voor de samenleving. Hierbij wordt o.a. gedacht aan genetisch ouderschap voor homoseksuele koppels, het krijgen van genetisch eigen kinderen tot op zeer hoge maternale leeftijd, verhoogde risico’s op congenitale afwijkingen, en het vergroten van ongelijkheid in toegang tot gezondheidszorg.
Gezien deze bredere implicaties zou premature klinische toepassing van artificiële gameten, is een proactieve reflectie over deze implicaties en het tot stand komen van regulatie
noodzakelijk. Gezien de maatschappelijke implicaties van artificiële gameten, de
democratische principes van onze samenleving en de belangen van andere partijen, is het verkrijgen van inzicht in de opinie van de samenleving een belangrijke start voor deze reflectie. Met dit project willen wij inzicht verwerven in de publieke opinie over de
aanvaardbaarheid van artificiële gameten, het belang van alle mogelijke implicaties voor de samenleving, en de mogelijke noodzaak voor regulatie. Daarnaast zullen we systematisch verschillen in kennis en opinies verklaren aan de hand van politieke voorkeuren,
maart 2016 29 / 32 Martijn Wieling en Bettina Speckmann: Advanced visualizations for dialectometry
De eerste doelstelling van het project is het toevoegen van een specifieke cartografische visualisatie methode aan een bestaande online applicatie (www.gabmap.nl) voor dialectologen en andere geïnteresseerden waarmee dialectrelaties kunnen worden gevisualiseerd. De huidige visualisaties zijn beperkt aangezien deze een gelijke oppervlakte voor iedere plaats hanteren ofwel een oppervlakte gedefinieerd door geografische grenzen. Hierdoor lijkt het belang van iedere plaats even groot (of afhankelijk van het geografische gebied), maar hierbij wordt bijvoorbeeld geen rekening gehouden met de populatie. Om in een visualisatie rekening te kunnen houden met dergelijke factoren in het interpreteren van de dialectverschillen is het van belang visualisatie methoden toe te passen die hier beter mee om kunnen gaan. De mozaïek cartogrammen die door Bettina Speckmann en collega’s zijn ontwikkeld doet tegelijkertijd recht aan de geografische locatie, als ook de visualisatie van een tweede
variabele. Door deze vorm van visualisatie te gebruiken wordt het eenvoudiger relaties tussen dialecten te kunnen duiden in het licht van andere numerieke variabelen (zoals bijvoorbeeld populatie, maar bijvoorbeeld ook de gemiddelde leeftijd van de informanten, etc.).
Cartogrammen zijn tot op heden nauwelijks gebruikt door dialectologen, omdat deze de geografische ligging te veel vervormden. De aanpak van Bettina komt echter tegemoet aan dit kritiek punt. Een tweede doelstelling is het evalueren van de nieuwe visualisatie methode, door een vragenlijst die voorgelegd wordt aan de gebruikers van Gabmap.
2e ronde, november 2015
Marleen Kamperman, Johan van Leeuwaarden, Jan-Willem Veening, Martijn Wieling: Het Idee lichting 2015: Strip 'Wie is de Wetenschapper'
Een strip gericht op middelbare scholieren, waarin duidelijk wordt dat het beeld van de wetenschapper heel divers is, en dus veel breder dan het stereotype beeld van de oudere blanke man met een labjas aan. De aanvragers willen laten zien dat wetenschappers juist zowel mannen als vrouwen zijn, met diverse ethniciteiten en niet alleen bètawetenschappen, maar ook alfa- als gammawetenschappen. Een strip met als stripheld de wetenschappers, wars van hokjes en monodisciplinaire bezigheden.
Met de strip willen de aanvragers stereotype beeldvorming van wetenschappers tegengaan. Stereotype beeldvorming zorgt voor een eenzijdige weergave van de werkelijkheid. Hierdoor zijn jongeren wellicht minder geïnteresseerd in een carrière in de wetenschap. Daarnaast heeft het consequenties voor publieke steun voor de wetenschap, omdat (1) wetenschap wordt gezien als verwijderd van maatschappelijke issues; (2) wetenschappers worden gezien als wereldvreemd en elitair; en (3) wetenschap voornamelijk geassocieerd wordt met natuurwetenschap met negatieve gevolgen voor steun voor alfa of gamma disciplines. Het ontbreken van zichtbare rolmodellen in de (populaire) media werkt belemmerend voor de ontkiemende diversiteit van wetenschappers (vrouwen, etnische minderheden, jonge wetenschappers), zowel in het algemeen als aan de top.
Het doel is het maken van een strip in kleur van ongeveer 30 pagina’s. Deze strip willen we verspreiden onder alle middelbare scholieren, met specifieke nadruk op scholen in
achterstandsbuurten of met oververtegenwoordiging van etnische minderheden. We beogen dat de strip helpt bij de beroepsvoorlichting, waarin beeldvorming en de mening van ouders erg belangrijk is.
Hanneke van Laarhoven en Annelien Bredenoord: Datingwebsite De Jonge Akademie – Akademie van Kunsten
Een ‘datingsite’ voor de leden van De Jonge Akademie en de Akademie van Kunsten ter stimulering van kunst/wetenschapsamenwerkingen.
Johan van Leeuwaarden en Patricia Dankers: De W van VWO door multidisciplinaire masterclasses
We gaan lesmateriaal ontwikkelen voor VWO leerlingen waarbij de wetenschappelijke vragen centraal staan. Het beantwoorden van de vragen vergt een multidisciplinaire,
